آرتروز شانه
آرتروز شانه یکی از انواع گوناگون آرتروز است که میتواند بسیار دردناک باشد. معمولاً احتمال بروز آرتروز شانه با افزایش سن به دلیل تحلیل رفتن غضروفهای وصلکننده استخوانها بیشتر میشود. اما گاهی موارد دیگر مانند عدم درمان صحیح و به موقع آسیبهایی مانند دررفتگی شانه و یا شکستگی حتی در جوانان نیز باعث بروز آرتروز شانه میشود.
بهطورکلی انواع آرتروز از بیماریهای پیشرونده هستند و شاید بعد از بروزشان هیچگاه بهطور کامل درمان نشوند، اما روشهای مختلفی وجود دارد که در صورت تشخیص به هنگام این بیماری میتوان سرعت پیشروی آن را تا حد زیادی کاهش داد و علائمی مانند درد را از بین برد.
عدم توجه به علائم آرتروز شانه و مراجعه بهموقع به یک دکتر آرتروز زانو خوب و باتجربه میتواند در آینده عوارضی مانند دردهای مزمن و پایدار و همچنین محدود کردن دامنه حرکتی دست را به وجود بیاورد. در ادامه با ما همراه باشید تا به شما بگوییم آرتروز شانه چه نوع بیماری است و چگونه درمان میشود؟

شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
آرتروز چیست؟
بهطورکلی آرتروز یکی از بیماریهای مزمن و دژنراتیو مفصلی است و زمانی رخ میدهد که در یک ناحیه دارای غضروف مفصلی در بدن به هر دلیلی این غضروف دچار تحلیل و فرسودگی شود. غضروف مفصلی به غضروفی گفته میشود که در قسمت بالای استخوانها قرار دارد و حرکت استخوانها بر روی یکدیگر و جهات مختلف را آسان میکند. درواقع از ساییدگی و از بین رفتن استخوانها جلوگیری مینماید. این بیماری معمولاً با علائم آزاردهندهای مانند تورم و دردهای مزمن و حتی گاهی ایجاد خار استخوان همراه است. خار استخوان یک استخوان کوچک اضافی است که وقتی غضروف تحلیل میرود و آسیب میبیند، بدن برای بهبود عملکرد اندام خود آن را به وجود میآورد، اما باعث درد بیشتر میشود.
آرتروز شانه چیست؟
آرتروز شانه نیز یکی از انواع آرتروزهاست که اساس آن دقیقاً با سایر آرتروزها یکسان است. هر شانه شامل دو مفصل است که یکی از آنها مفصل آکرومیوکلاویکولار (AC) و دیگری مفصل گلنوهومرال نام دارند. مفصل AC همان نقطهای است که استخوان ترقوه را با آکرومیون که نوک تیغه شانه است، به هم وصل میکند. مفصل گلنوهومرال نیز دقیقاً نقطهای است که بالای استخوان بازو قرار گرفته و با تیغه شانه یا کتف برخورد دارد. آرتروز شانه آسیبی است که بیشتر در مفصل AC رخ میدهد و باعث تحلیل در غضروفهای این ناحیه میشود که در نتیجه استخوانها هنگام حرکت روی هم ساییده شده و علائمی مانند درد را ایجاد میکند.
چه افرادی دچار آرتروز شانه میشوند؟
آرتروز شانه بیشتر در طول فرایند طبیعی افزایش سن و کهولت سن اتفاق میافتد. به همین دلیل بیشتر افراد بالای 50 سال را درگیر خود میکند. اما این بدین معنی نیست که افراد جوانتر بههیچوجه دچار آرتروز شانه نمیشوند. همانطورکه در قسمتهای قبلی نیز به آن اشاره کردیم ممکن است افراد در سنین پایین نیز به دلایلی مانند ضربه، شکستگی، دررفتگی یا استفاده بیشازحد از این مفاصل دچار آرتروز شانه شوند. در بسیاری از موارد نیز عدم مراجعه بهموقع برای درمان و یا درمان ناقص و نادرست باعث بروز این آسیب در جوانان میشود. در این شرایط به آرتروز شانه، آرتریت پس از سانحه نیز میگویند. در برخی موارد هم آرتروز شانه یک بیماری ارثی است که حتی برخی از جوانان را از سنین پایین درگیر میکند.
آرتروز شانه چه علائمی دارد؟
با توجه به اینکه آرتروز شانه یکی از بیماریهای مزمن و پیشرونده است، هرچه زودتر تشخیص داده شود و روند درمانی آن زودتر آغاز شود، بهتر میتوان این بیماری را کنترل نمود و از دردهای پایدار و شدید در آینده جلوگیری کرد. همچنین احتمال نیاز به جراحی برای درمان را کاهش میدهد. بنابراین توصیه میکنیم خودتان بهخوبی در مورد علائم آرتروز شانه آگاه باشید و اطرافیانتان را نیز آگاه کنید تا در صورت بروز علائم اولیه هرچه سریعتر به یک کلینیک ارتوپد خوب مراجعه کنند و ارزیابیهای کامل را انجام دهند.
مانند بسیاری از انواع دیگر آرتروز، درد مهمترین علامت وجود این بیماری است. فرد مبتلا به آرتروز شانه به احتمال زیاد نمیتواند بهراحتی شانه خود را حرکت دهد و بعد از حرکت دادن شانه نیز دچار درد و ناراحتی خواهد شد. گاهی درد آرتروز شانه حتی در هنگام خواب بیشتر شده و استراحت فرد را مختل میکند.
علامت مهم دیگر که باید به آن توجه داشته باشید محدودیت حرکتی در دست و شانه است. این محدودیت زمانی بیشتر قابل مشاهده است که بخواهید بازوی خود را در جهات مختلف حرکت دهید. معمولاً پزشک از این تکنیک برای تشخیص آرتروز شانه و میزان آسیب استفاده میکند. زیرا زمانی که بازوی شما را برای بررسی دامنه حرکتی حرکت میدهد، درد بهصورت واضح آشکار میشود. گاهی نیز وقتی شانه را حرکت میدهید یک صدای کلیک کردن یا تکان خوردن را میشنوید. شنیدن صدای خرخر مانند و ساییدگی استخوان، در افراد مبتلا به آرتروز شانه طبیعی است.
با مشاهده نشانه های گفتهشده، بیدرنگ نزد دکتر زانو درد و متخصص ارتوپد بروید تا تشخیص و درمان سریعتر آغاز شوند و هرچه زودتر علائم شما بهبود یابند.
نحوه تشخیص آرتروز شانه چگونه است؟
مانند بسیاری از بیماریهای دیگر و بخصوص بیماریهای مربوط به سیستم اسکلتی-عضلانی بدن، برای تشخیص آرتروز شانه نیز متخصص ارتوپد ابتدا یک پرونده سابقه پزشکی برای شما تشکیل میدهد که موارد مختلفی مانند سن، شرایط سلامتی کلی، بیماریهای زمینهای که به آن مبتلا هستید، داروهای مصرفی و ... را از شما پرسیده و در پرونده یادداشت میکند. سپس یک معاینه فیزیکی کامل انجام میدهد تا دقیقاً مشخص شود چه قسمتهایی دارای علائم درد است، شدت آسیب تقریباً تا چه حدی است و با انجام برخی آزمایشات حرکتی، دامنه حرکتی شانه، دست و بازو را نیز بررسی میکند. در همین مرحله ممکن است متخصص تشخیص دهد که آیا عضله نزدیک مفصل علائم آرتروز شانه یا ضعف ناشی از عدم استفاده را دارد یا خیر؟ وقتی احتمال بروز آرتروز شانه داده شد پزشک برای بررسی دقیقتر اینکه بداند تحلیل غضروفها در کدام قسمت و با چه شدتی رخ داده است، آزمایشاتی را برایتان تجویز خواهد کرد.
آزمایشاتی که ممکن است برای تشخیص دقیقتر آرتروز شانه تجویز شوند، عبارتاند از:
♦ تصویربرداری با اشعه ایکس
در این آزمایش تنها یک عکس ساده از ناحیه شانه آسیب دیده گرفته میشود تا پزشک بتواند راحتتر ناحیه آسیب را بررسی کند و روش درمانی بهتری برای آن تجویز نماید.
♦ آزمایش خون
پزشک در صورت مشکوک شدن به وجود بیماریهایی مانند روماتیسم مفصلی و همچنین برای حذف سایر بیماریها از نتایج آزمایش خون استفاده میکند.
♦ اسکن MRI
درصورتیکه آسیب بسیار شدید باشد، پزشک برای بررسی بسیار دقیق و جزئیتر انجام اسکن ام آر آی را برایتان تجویز خواهد کرد.
نحوه درمان آرتروز شانه چگونه است؟
درمان آرتروز شانه معمولاً بهشدت آن بستگی دارد. پزشکان سعی میکنند در ابتدا این مشکل را با درمانهای غیر جراحی برطرف نمایند که در این شرایط همکاری بیمار و انجام دستورات پزشکی بهصورت دقیق بسیار تأثیرگذار است. انواع روشهای درمانی غیر جراحی احتمالی عبارتاند از:
♦ استراحت مفصل شانه
گاهی نیاز است که برای چند روز بهصورت محدود، شانه آسیبدیده بههیچعنوان حرکت نکند که در این صورت پزشک از شانه بندهای طبی برای این کار استفاده میکند. اما معمولاً به شما توصیه میشود که نوع حرکتهای شانه را هنگام انجام فعالیتهای روزمره بهصورت مناسب تغییر دهید تا درد و علائم آن کمتر شود. بهعنوانمثال، پزشک از شما میخواهد تا زمان بهبودی به جای لباسی که از بالای سر میپوشید، لباسهایی را انتخاب کنید که از جلو باز شوند و نیازی به بالا بردن شانه نداشته باشند. همچنین هنگام گرفتن وسایلی مانند سشوار باید مراقب باشید تا به مدت طولانی شانه شما درگیر نشود و حتی بهتر است از یکی از اعضای خانواده بخواهید این کار را برایتان انجام دهد.
♦ مصرف داروهای ضدالتهابی
در صورت وجود دردهای خفیف ناشی از آرتروز شانه میتوانید از داروهای غیراستروئیدی بدون نسخه، مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید. این داروها که NSAID نیز نامیده میشوند، التهاب و درد را بهخوبی کاهش میدهند. بهتر است در این مورد نیز با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که این داروها برای شما مناسب بوده و میتوانید این داروها را با خیال راحت مصرف کنید.
♦ انجام فیزیوتراپی
به احتمال زیاد متخصص ارتوپد برای تقویت عضلات و کشش مناسب برای کاهش درد، شما را به یک فیزیوتراپ معرفی میکند. انجام تمرینات دامنه حرکتی تحت نظر پزشک متخصص انعطافپذیری شما را افزایش داده و درد را کاهش میدهد.
♦ استفاده از گرمای مرطوب
میتوانید بعد از 48 ساعت که از بروز درد در شانه گذشت، از کیسههای آب گرم یا پدهای گرمایشی بر روی ناحیه دردناک استفاده کنید. البته باید بهصورت غیرمستقیم گذاشته شوند که پوستتان نسوزد.
♦ قرار دادن یخ روی شانه
میتوانید یک بسته ذرت یا نخود یخزده را داخل یک کیسه گذاشته و به مدت 20 دقیقه، دو یا سه بار در روز برای کاهش التهاب و درد روی ناحیه مورد نظر قرار دهید.
♦ روش تزریق اوزون و یا استروئید
اگر درد به قدری زیاد باشد که روشهای قبلی کمکی به کاهش درد نکنند، احتمالاً پزشک برای شما داروهای تزریقی را تجویز میکند که بهصورت مستقیم به ناحیه درد تزریق شده و درد را کاهش میدهد. برخی از کلینیکهای تخصصی نیز میتوانند برایتان اوزون تراپی انجام دهند که عوارض آن بسیار کمتر از استروئیدهاست و به میزان خوبی درد را کاهش میدهد.
♦ مصرف مکملهای غذایی
مصرف برخی از مکملهای غذایی مانند گلوکوزامین و کندرویتین با تجویز پزشک نیز میتواند به کاهش درد کمک کند.
♦ درمان جراحی آرتروز شانه
اگر درمانهای غیر جراحی آرتروز شانه مؤثر واقع نشوند، جراحی تنها راه است. مانند هر عمل جراحی دیگر این جراحی نیز، خطرات و عوارض احتمالی از جمله عفونت یا مشکلات بیهوشی را به همراه دارد که در صورت انجام این عمل در یک کلینیک ارتوپدی مجهز احتمال بروز آنها به حداقل میرسد.
سخن آخر
آرتروز شانه یک بیماری پیشرونده و بسیار دردناک است که اگر زودتر تشخیص داده شود، بهتر میتوان از عوارضی مانند دردهای مزمن و پایدار در آینده و حتی محدود شدن دامنه حرکتی دست جلوگیری نمود. بدین منظور باید بلافاصله بعد از تجربه اولین علائم آرتروز شانه یعنی درد در این ناحیه به یک متخصص ارتوپد خوب و باتجربه مراجعه نمایید تا هرچه سریعتر ارزیابیهای لازم انجام شده و بعد از تشخیص بهترین روند درمانی آغاز شود.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.