دیسک کمر و بی‌حسی پا
آیا تاکنون شنیده‌اید که فردی دچار دیسک کمر شده باشد و بعد بی‌حسی پا را تجربه کند؟ این موضوع کاملاً واقعیت دارد و دیسک کمر و بی‌حسی پا می‌توانند با هم در ارتباط باشند. بی‌حسی پا یکی از آسیب‌های عصبی است که معمولاً در صورت تشدید فتق دیسک کمر و عدم مراجعه به موقع به یک مرکز ارتوپدی معتبر جهت تشخیص و درمان یا سهل انگاری در روند درمان ایجاد می‌شود.
در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در مورد دیسک کمر و بی‌حسی پا در اختیار شما قرار دهیم.
فهرست مطلب:
دیسک کمر و بی‌حسی پا چه ارتباطی با هم دارند؟
بی‌حسی پا نوعی آسیب عصبی است که موارد متعددی می‌توانند باعث ایجاد آن شوند. مهم‌ترین و شایع‌ترین علت بی‌حسی پا نیز مسائل و آسیب‌های مربوط به ستون فقرات است که اگر به موقع و با دیدن علائم اولیه مانند درد کمر بیش از دو هفته به یک مرکز ارتوپدی معتبر و متخصص ارتوپد مراجعه نکنید، فتق دیسک بر عصب‌های عبوری مجاور خود فشار مضاعفی را وارد می‌کند. برخی از این عصب‌ها تا پا‌ها نیز کشیده می‌شوند و وظیفه واکنش و کنترل حس در پا را دارند که در صورت آسیب دیگر نمی‌توانند به‌خوبی به وظایف خود عمل کرده و درنتیجه می‌توانند باعث بی‌حسی پا شوند؛ بنابراین بااینکه بی‌حسی پا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، دیسک کمر و بی‌حسی پا ارتباط نزدیک‌تری با هم دارند.
دلایل بی‌حسی پا چیست؟
همان‌طورکه در قسمت قبل گفتیم مهم‌ترین دلیل بی‌حسی پا همان آسیب‌های ستون فقرات است که به شکل‌های مختلف می‌تواند عصب‌های حسی پا را درگیر کرده و باعث بی‌حسی پا شوند. در ادامه دلایل شایع ایجاد بی‌حسی پا را برایتان توضیح خواهیم داد:
فتق یا پارگی دیسک
ستون فقرات از تعداد مشخصی استخوان به شکل مهره تشکیل شده است که بین این استخوان‌ها بالشتکی نرم به نام دیسک قرار می‌گیرد. این دیسک‌ها وظیفه دارند حرکت مهره‌ها در جهت‌های مختلف را آسان کرده و فشار‌های وارد شده بر ستون فقرات را جذب کنند. به همین دلیل دقیقاً مانند یک ضربه‌گیر عمل می‌کنند. درصورتی‌که دیسک به دلایل مختلف مانند فعالیت بیش‌ازحد، پوسچر نامناسب بدن در حین فعالیت، پوکی استخوان و... تحت‌فشار بیش‌ازحد طبیعی قرار بگیرد، قسمت نرم داخلی آن از دیواره‌های ترک‌خورده خارجی به سمت بیرون نشت می‌کند.
اگر این ماده بر عصب‌های عبوری مجاور دیسک‌ها تأثیر نگذارد، فرد حتی با وجود بیماری علائمی را تجربه نمی‌کند؛ اما درصورتی‌که بر روی عصب‌ها فشار وارد کند باعث درد و التهاب شدید شده و می‌تواند بی‌حسی پا را نیز به وجود آورد.
یکی از مهم‌ترین عصب‌هایی که به دلیل فتق دیسک مورد فشار قرار می‌گیرد، عصب سیاتیک است که منجر به درد‌های سیاتیکی مانند احساس سوزش، گزگز، بی‌حسی در لگن و پا‌ها می‌شود و به دلیل دو رشته‌ای بودن این عصب تنها بر یک طرف بدن تأثیر می‌گذارد.
تنگی کانال نخاعی
کانال نخاعی کانالی است که رشته‌های عصبی که پیام‌ها را بین مغز و اندام‌های بدن ردوبدل می‌کنند، در آن قرارگرفته است. درصورتی‌که این کانال به دلیل فشار اضافی بر ستون فقرات و ضعف استخوان اطراف آن به دلایلی مانند آرتروز، سن بالا، مشکلات دیسکی و... دچار تنگی شود، بر رشته‌های عصبی داخلی آن فشار زیادی وارد می‌شود و می‌تواند عامل بسیاری از علائم آسیب‌های عصبی ازجمله بی‌حسی پا باشد.
فشردگی عصب
ناحیه نخاعی در بدن دارای اعصاب بسیار ظریفی است که بین مغز و بدن ارتباط برقرار می‌کند و مغز دستور انجام حرکات و واکنش‌ها را می‌دهد. اگر حتی تنگی کانال نخاعی یا دیسک کمر ایجاد نشود، اما عصب پیام‌رسان به پا دچار فشردگی شود، این پیام‌رسانی نیز مختل شده و می‌تواند در یک یا هر دو پا باعث بی‌حسی شود.
اسپوندیلولیستزیس
اسپوندیلولیستزیس به رویدادی گفته می‌شود که باعث می‌شود یکی از مهره‌های ستون فقرات شما از جای خود حرکت کند. افراد در هر سنی ممکن است این وضعیت را تجربه کنند و این بیماری درجات مختلفی دارد. در این شرایط ستون فقرات در حالت طبیعی خود نیست و همین بی‌نظمی باعث ایجاد فشار مضاعف بر اعصاب خواهد شد که درنتیجه باعث درد کمر یا دیسک کمر و بی‌حسی پا می‌شود.
اختلال عملکرد مفصل Sacroiliac (SI)
مفصل ساکروایلیاک (SI) دقیقاً در جایی قرارگرفته است که لگن و ستون فقرات به هم متصل می‌شوند. اگر به هر دلیلی عملکرد این مفصل دچار اختلال شود، می‌تواند احساس درد، سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی در پا‌ها و یا کمر را ایجاد نماید. این آسیب به‌مرورزمان شدیدتر می‌شود و باید حتماً در اسرع وقت مورد تشخیص و درمان توسط یک متخصص ارتوپد یا ستون فقرات خوب قرار بگیرد.
شناخت علائم دیسک کمر برای جلوگیری از بی‌حسی پا
گفتیم بی‌حسی پا یکی از عوارض دیسک کمری است که به موقع تشخیص داده نشده و یا در درمان دیسک کمر سهل‌انگاری شده است؛ زیرا آسیب فتق یا پارگی دیسک کمر یک آسیب پیش‌رونده است و اگر در مراحل اولیه خود تشخیص داده شود، بدن به‌خوبی به درمان‌های آسان و بدون نیاز به جراحی پاسخ می‌دهد و حتی بسیاری از آسیب‌های عصبی مانند بی‌حسی پا ایجاد نمی‌شود؛ اما درصورتی‌که پیگیری تشخیص و درمان به موقع انجام نشود، بیماری پیشرفت کرده و نه تنها ممکن است بی‌حسی و یا ضعف پا‌ها ایجاد شود، بلکه با پیشروی آسیب امکان فلج پا نیز وجود دارد. از طرفی وقتی آسیب شدت پیدا کرد، دیگر بدن به روش‌های آسان پاسخ مناسب نمی‌دهد و نیاز به درمان‌های سخت‌تر مانند جراحی خواهد بود؛ بنابراین ما مهم دانستیم که در این قسمت علائم فتق دیسک کمر را برایتان بازگو کنیم تا در صورت مشکوک بودن به ابتلا به این بیماری هرچه سریع‌تر جهت تشخیص و درمان اقدام نمایید.
شایع‌ترین علائم فتق یا پارگی دیسک کمر عبارت‌اند از:
درد کمر
اولین علامتی که به شما می‌گوید دچار دیسک کمر شده‌اید، می‌تواند خود درد کمر باشد. معمولاً این درد به‌صورت رفت و برگشتی بخصوص بعد از انجام فعالیت‌های سنگین شما را درگیر می‌کند و یا ممکن است به‌صورت مداوم شما را اذیت کند و از بین نرود. کمردرد همچنین می‌تواند با اسپاسم‌های عضلانی به‌صورت سفت شدن عضلات همراه باشد که بسیار دردآور است.
احساس درد در پا‌ها
معمولاً دردی که به دلیل دیسک کمر در پا‌ها حس می‌کنید می‌تواند شدیدتر از درد کمر باشد و همین امر ممکن است شما را در شک کردن به وجود فتق دیسک سردرگم کند. این درد معمولاً در مسیر عصب سیاتیک بزرگ در پشت ساق پا ایجاد می‌شود و نوع درد‌هایی که ایجاد می‌کند مانند سوزن‌سوزن شدن یا احساس گزگز و... را علائم رادیکولوپاتی می‌گویند.
علائم پاراستزی
علائم پاراستزی احساسات مختلفی هستند که ناشی از آسیب‌های عصبی می‌باشند و یکی از مهم‌ترین این علائم در مراحل اولیه می‌تواند خودش را به شکل بی‌حسی نشان دهد. بی‌حسی مفهومی است که فرد آن را به این صورت ابراز می‌کند ولی معمولاً بیمار وقتی این حس را بیان می‌کند دچار نوعی پاراستزی شده است که بسته به گویش خودش آن را به شکل‌های مختلف مانند بی‌حسی، حالت راه رفتن روی ابر، سستی، گزگز، مورمور و... بیان می‌کند. این علائم پاراستزی می‌توانند از علائم مهم دیسک کمر باشند. در صورت عدم مراجعه و درمان به‌موقع این علائم این امکان وجود دارد که علائم پیشرفت کنند و درنهایت منجر به آسیب عصبی پایدار شوند و مشکلات جدی اعم از فلج، ضعف، ناتوانی جنسی، عدم کنترل ادرار و مدفوع و ... را ایجاد کنند.
دیسک کمر همچنین پاراستزی‌های مختلف دیگری دارد و می‌تواند باعث علامت‌های دیگری شود. بااین‌حال اگر هرگونه بی‌حسی چه همراه با کمردرد و چه بدون کمردرد که ادامه‌دار شده است و به درمان‌های خانگی مانند استراحت و داروهای مسکن پاسخ مناسبی نداده است را تجربه کردید، حتماً به متخصص ارتوپدی باتجربه در ستون فقرات مراجعه کنید تا بعد از بررسی‌های لازم نظیر گرفتن نوار عصب و عضله، شرح‌حال، معاینه، ام آر آی و ... تشخیص علت بی‌حسی پا را انجام دهد و درمان‌های لازم انجام شود. ازجمله درمان‌های غیر جراحی این علائم می‌توان به دارودرمانی، کفی و کفش طبی، فیزیوتراپی، ورزش‌درمانی، تزریق اوزون و کورتون و ... اشاره کرد و همیشه پزشکان سعی می‌کنند ابتدا با روش‌های غیر جراحی درمان لازم را انجام دهند و تنها در موارد خطرناک و ضروری از جراحی استفاده می‌کنند.
افتادگی پا (Foot drop)
در برخی مواقع وقتی آسیب‌های عصبی ناشی از فتق دیسک بیش‌ازحد می‌شود ممکن است فرد دچار عارضه‌ای به نام افتادگی پا شود. در این شرایط فرد هنگام بلند کردن پا، ایستادن و راه رفتن روی توپ پا دچار مشکل می‌شود و حتی ممکن است به‌صورت ناگهانی زمین بخورد.
درد‌هایی که با حرکت بدتر می‌شوند
گاهی ممکن است درد ناشی از فتق دیسک یا سیاتیک طوری باشد که بعد از ایستادن یا نشستن طولانی‌مدت یا در موارد شدید حتی بعد از یک پیاده‌روی کوتاه ایجاد شود. برخی حرکات مانند خنده، عطسه یا هر کار ناگهانی نیز می‌تواند این درد را تشدید نماید. در بعضی از مواقع درد در هنگام خم شدن روبه‌جلو بخصوص در پا‌ها بدتر می‌شود.
سخن آخر
همان‌طورکه ملاحظه کردید دیسک کمر و بی‌حسی پا به‌شدت با هم ارتباط نزدیکی دارند. متأسفانه وقتی افراد با دیدن علائم اولیه که بیش از دو هفته طول می‌کشد به موقع به مراکز ارتوپدی معتبر یا متخصصان باتجربه در این زمینه مراجعه نمی‌کنند، دچار آسیب‌های عصبی می‌شوند که یکی از این آسیب‌ها ایجاد بی‌حسی، گزگز، سوزن‌سوزن شدن، مورمور شدن و... در اندام‌های تحتانی است. اگر دیسک کمر در مراحل اولیه تشخیص و درمان شود، بدن خیلی خوب به روش‌های غیر جراحی پاسخ می‌دهد و بعد از چند هفته علائم بهبود پیدا می‌کنند. در غیر این صورت بیمار باید منتظر آسیب‌های سخت‌تر مانند بی‌حسی پا و حتی فلج پا و درمان‌های دشوارتر مانند جراحی باشد.
خوشبختانه در مرکز تخصصی ارتوپدی دکتر فرزاد تیمی از متخصصان ارتوپدی با سابقه‌ای درخشان در زمینه درمان انواع دیسک کمر فعالیت دارند که می‌توانند با ارزیابی‌های کامل به کمک تجهیزات مدرن پزشکی این مرکز بهترین تشخیص و درمان را برایتان داشته باشند تا دچار آسیب‌های عصبی خطرناک مانند بی‌حسی پا نشوید. جهت گرفتن نوبت از این مجموعه می‌توانید از شماره تلفن‌های موجود در بخش تماس با ما استفاده نمایید.