نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

راهنمای کامل آنتی بیوتیک برای عفونت انگشت پا

عفونت ناخن یا انگشت پا می‌تواند ناشی از آسیب‌های مختلفی مانند: جراحات، زخم‌ها، التهاب‌ها یا عفونت‌های قارچی و باکتریایی باشد. استفاده از آنتی بیوتیک برای عفونت انگشت پا زمانی کاربرد دارد که عامل عفونت ناخن یا انگشت پا باکتری باشد. یک دوره درمانی با آنتی بیوتیک می‌تواند علائم عفونت انگشت پا را بهبود بخشد و از گسترش عفونت به سایر اعضا جلوگیری کند. مراجعه به دکتر عفونت ناخن پا برای درمان به‌موقع این عفونت بسیار مهم است، زیرا عدم مراقبت و درمان مناسب می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری مانند عفونت شدید، گسترش آن در بدن و حتی قطع عضو شود. در این مقاله درباره انواع مختلف آنتی بیوتیک و دارو برای درمان عفونت ناخن و انگشتان پا و ویژگی‌های هریک می‌پردازیم.

انواع رایج آنتی بیوتیک برای عفونت

امروزه انواع متنوعی از داروها برای رفع عفونت ناخن و انگشت در در بازار وجود دارد. اما دانستن اینکه کدام یک از این داروها کارایی بهتر و اثر بخشی مناسبی دارند، بسیار اهمیت دارد.  نظر پزشک متخصص پوست می‌تواند در این زمینه بسیار کمک کننده باشد. برای درمان عفونت انگشت پا، انتخاب آنتی بیوتیک مناسب بسیار مهم است. هر نوع آنتی بیوتیک دارای خصوصیات و ویژگی‌های خاصی است که بر اساس نوع عفونت و وضعیت بیمار انتخاب می‌شود. در ادامه به برخی از انواع رایج آنتی بیوتیک ها برای درمان عفونت انگشت پا می‌پردازیم:

پنی‌سیلین

پنی‌سیلین، یکی از انواع مهم آنتی بیوتیک برای عفونت ناخن و انگشت پا است. این دسته از آنتی بیوتیکها از خانواده پنی‌سیلین‌ها بوده و شامل داروهایی مانند: آموکسی سیلین و آمپی‌سیلین هستند.
آنتی بیوتیک های پنی‌سیلین در مقابل باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی مؤثر هستند. این آنتی بیوتیک‌ها معمولاً برای درمان عفونت‌های باکتریایی تجویز می‌شوند و با ترکیب شیمیایی خاصی که دارند، توانایی مبارزه با عفونت‌ها را دارند. آنتی بیوتیک‌های پنی‌سیلین با اثر خود بر روی جداره‌ی سلولی باکتری‌ها، باعث تخریب آن‌ها می‌شوند و از رشد و تکثیر آن‌ها جلوگیری می‌کنند.
زمان تجویز آنتی بیوتیک‌های پنی‌سیلین به‌شدت عفونت و نوع باکتری موجود در انگشت پا بستگی دارد. پزشکان معمولاً پس از انجام آزمایشات لازم و تشخیص دقیق، تعیین می‌کنند که آیا آنتی بیوتیک برای عفونت پا مناسب است یا خیر و در صورت لزوم توصیه‌های لازم را به او ارائه می‌دهند.
هرچند آنتی بیوتیک‌های پنی‌سیلین به‌طورکلی از دسته آنتی بیوتیک‌های ایمن به‌شمار می‌روند، اما ممکن است برخی عوارض جانبی برای فرد به همراه داشته باشند. به‌عنوان‌مثال، برخی از افراد ممکن است به این آنتی بیوتیک‌ها حساسیت و واکنش شدید نشان دهند؛ به همین دلیل معمولاً قبل از تزریق این دارو، ایمن بودن آن را بر روی بیمار تست میکنند.

سفالوسپورین‌ها

آنتی بیوتیک‌های سفالوسپورین یک گروه از داروهای مؤثر آنتی بیوتیک برای عفونت ناخن و انگشت پا هستند. این دسته از آنتی بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی شدید و مقاوم استفاده می‌شوند و عمدتاً بر روی باکتری‌های مثبت و منفی مؤثر هستند. 
عوارض جانبی سفالوسپورین‌ها معمولاً ب احساسیت پوستی، تهوع و استفراغ و دل‌درد بروز پیدا می‌کند. همچنین، در برخی از موارد نادر، می‌توانند باعث عوارض جدی مانند اختلال در عملکرد کلیه‌ها شوند. در صورت تجویز آنتی بیوتیک، باید به‌دقت راهنمایی‌های پزشک را دنبال کنید. این موارد شامل مقدار و زمان مصرف دارو هستند. همچنین، مهم است که در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی یا ناراحتی، به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند درمان مناسب را برای شما تجویز کند.

آنتی بیوتیک‌های ماکرولید ازجمله آزیترومایسین

آنتی بیوتیک‌های ماکرولید، یکی از دسته‌های مهم آنتی بیوتیک‌ها برای عفونت پا هستند. این دسته از آنتی بیوتیک‌ها از طریق مهار سنتز پروتئین در باکتری‌ها عمل می‌کنند و باعث توقف رشد باکتری و تکثیر آن می‌شوند. آنتی بیوتیک‌های ماکرولید به دلیل اثرات کارآمد در درمان عفونت‌های انگشت پا، یک انتخاب معتبر برای پزشکان و بیماران هستند.
یکی از مهم‌ترین آنتی بیوتیک های ماکرولید، آزیترومایسین است. این آنتی بیوتیک با داشتن طیف وسیعی از فعالیت ضد باکتری، می‌تواند در درمان عفونت‌های مختلف انگشت پا مؤثر باشد. همچنین، آزیترومایسین دارای ویژگی‌هایی مانند جذب خوب از طریق دستگاه گوارش و تراکم مؤثر در بافت‌ها است تا نیاز به مصرف مکرر آنتی بیوتیک برای عفونت انگشت کاهش یابد.

آنتی بیوتیک‌های کینولون

آنتی بیوتیک‌های کینولون یک دسته قوی از داروهای ضدعفونی هستند که به‌طور گسترده‌ای برای درمان عفونت‌های انگشت پا استفاده می‌شوند. این دسته از آنتی بیوتیک‌ها شامل سیپروفلوکساسین، لوفلوکساسین، موکسیفلوکساسین و نورفلوکساسین هستند. آنتی بیوتیک های کینولون از طریق مهار آنزیم‌های مسئول تولید    DNA و روند تقسیم سلولی باعث از بین بردن باکتری‌های عامل عفونت در انگشت پا می‌شوند.
زمان تجویز آنتی بیوتیک‌های کینولون بستگی به نوع و شدت عفونت دارد. در برخی موارد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک را به‌صورت خوراکی تجویز کند، درحالی‌که در موارد دیگر، ممکن است از طریق تزریق مستقیم به ناحیه عفونی این روش را در پیش گیرد. معمولاً، تجویز آنتی بیوتیک‌های کینولون برای مدت‌زمان محدودی است که نحوه مصرف آن به‌طور کامل توسط پزشک مشخص می‌شود.
عوارض جانبی این داروها معمولاً شامل علائم گوارشی مانند تهوع، استفراغ و اسهال است. در برخی موارد نادر ممکن است بیماران به عوارض جدی‌تری مانند حساسیت شدید و عوارض عصبی دچار شوند.

کلیندامایسین

این آنتی بیوتیک از گروه لینکوزامیدها است و برای درمان عفونت‌های باکتریایی می‌تواند مفید باشد. کلیندامایسین عمدتاً در برابر باکتری‌های گرم منفی و برخی باکتری‌های گرم مثبت مؤثر است.
 

نحوه مصرف آنتی بیوتیک برای ناخن

در برخی موارد، پزشکان ممکن است تجویز آنتی بیوتیک را به‌صورت موقت و تا زمان کاهش علائم عفونت توصیه کنند. در موارد دیگر، ممکن است آنتی بیوتیک مداوم برای مدت‌زمان معین تجویز شود تا عفونت به‌طور کامل بهبود یابد. پزشک با توجه به علائم و شدت عفونت، نوع باکتری مسبب عفونت و سایر عوامل، تجویز مناسب را تعیین خواهد کرد. ازجمله عوامل تأثیرگذار بر تجویز آنتی بیوتیک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

عامل ایجادکننده عفونت

بدون شک، تشخیص صحیح عفونت انگشت پا امری بسیار حیاتی است. زیرا انواع مختلفی از عفونت‌ها وجود دارند که ممکن است نیاز به روش‌های درمانی متفاوت داشته باشند. بنابراین، قبل از شروع مصرف آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت انگشت پا ، تشخیص دقیق و صحیح آن بسیار مهم است.
برای تشخیص عفونت انگشت پا، پزشک ممکن است از روش‌های مختلفی استفاده کند. این روش‌ها شامل بررسی بالینی، آزمایش خون، آزمایش ادرار یا کشت باکتری و قارچ هستند. همچنین، ممکن است نیاز به انجام تصویربرداری‌های پزشکی، سونوگرافی، یا ام آر آی باشد تا عوارض یا تغییرات در انگشت پا مشاهده شود.
این روشهای تشخیصی می‌تواند به پزشک کمک کند تا نوع عفونت را تعیین کرده و روش درمانی مناسب را برای بیمار تجویز کند.

عوارض جانبی 

عوارض جانبی رایج آنتی بیوتیک ها شامل عوارض گوارشی از قبیل: تهوع، استفراغ و اسهال است. همچنین، برخی آنتی بیوتیک‌ها می‌توانند منجر به حساسیت پوستی، خارش و بثورات پوستی شوند. در موارد نادر حساسیت دارویی به آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند خطرات جدی برای زندگی فرد به دنبال داشته باشد پس لازم است که از مصرف خودسرانه این داروها پرهیز کنید.

شدت عفونت

شدت عفونت، عاملی است که بر تعیین نوع و مدت مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت تأثیرگذار است. شدت عفونت می‌تواند در سه سطح متفاوت خفیف، متوسط و شدید قرار بگیرد. درصورتی‌که عفونت خفیف باشد، معمولاً تجویز آنتی‌بیوتیک‌های موضعی کافی است. این آنتی‌بیوتیک‌ها به‌صورت کرم یا ژل موضعی روی ناحیه عفونی قرار میگیرند و معمولاً عوارض جانبی کمتری به همراه دارند.
درصورتی‌که عفونت متوسط یا شدید تشخیص داده شود، ممکن است نیاز به آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی داشته باشید. در این موارد، پزشک شما می‌تواند آنتی بیوتیکی مناسب با عفونت انگشت پا را تجویز کند که برای مدت‌زمان مشخصی باید مصرف شود. مهم است که به زمان مصرف آنتی و دستورات پزشک توجه داشته باشید تا درمان شما اثرگذار باشد.
 

عوارض جانبی آنتی بیوتیک برای عفونت

عفونت انگشت پا می‌تواند مشکلی آزاردهنده و دردناک باشد بنابراین، در بسیاری از موارد نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارد. اما باید به این نکته توجه داشت که استفاده از آنتی بیوتیک‌ها ممکن است عوارض جانبی نیز به همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی مهم‌ترین عوارض جانبی آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت انگشت پا می‌پردازیم:

حساسیت و آلرژی

یکی از مسائل مهمی که در مورد مصرف آنتی بیوتیک در درمان عفونت انگشت پا باید در نظر گرفته شود، حساسیت و آلرژی است. برخی از افراد ممکن است به آنتی‌بیوتیک‌ها حساسیت داشته باشند و واکنشی آلرژیک نسبت به آن‌ها نشان دهند. این واکنش‌ها ممکن است به‌صورت بثورات پوستی، خارش، قرمزی و تورم، یا آسم و تهوع رخ دهند.
درصورتی‌که درگذشته حساسیت یا آلرژی به آنتی‌بیوتیک‌ها را تجربه کرده‌اید، حتماً باید این اطلاعات را به پزشک خود اعلام کنید. با توجه به نوع حساسیت و میزان آلرژی، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد آنتی بیوتیک عفونت انگشت پا یا دوز آن را تغییر دهد.
همچنین، درصورتی‌که علاوه بر آنتیبیوتیک داروهای دیگری مصرف میکنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروها ممکن است با آنتی‌بیوتیک‌ها تداخل داشته باشند و عوارض جانبی جدی را به همراه داشته باشند.

علائم گوارشی

در طول درمان عفونت انگشت پا با آنتی‌بیوتیک‌ها، ممکن است تغییراتی در سیستم گوارشی بیمار ایجاد کند. این تغییرات معمولاً به‌عنوان عوارض جانبی مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها درنظرگرفته می‌شوند. برخی از این تغییرات شامل عوارض ملایمی مانند سوءهاضمه، اسهال و تهوع هستند که معمولاً پس از قطع داروها به‌طور طبیعی بهبود می‌یابند.
اما برخی دیگر از علائم گوارشی ممکن است جدی‌تر باشند و باید به‌دقت موردبررسی قرار گیرند. بعضی از بیماران ممکن است به علت مصرف آنتی بیوتیک، با عوارض جدی مانند التهاب روده، کولیت و یا عفونت‌های جانبی مواجه شوند. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید تا بررسی دقیق انجام و درمان مناسب تجویز شود.
برخی نکات برای کاهش احتمال بروز علائم گوارشی، شامل مصرف غذاهای سبک و قابل‌هضم، مصرف مکمل‌های پروبیوتیکی موجود در  ماست برای حفظ تعادل باکتری‌های مفید روده و مصرف آنتی‌اسیدها به تجویز پزشک هستند. به‌طورکلی بهتر است آنتی بیوتیک‌ها با معده خالی حدود 2ساعت قبل یا بعد غذا استفاده شوند اما حتماً از پزشک خود زمان دقیق مصرف دارو و فاصله آن با وعده‌های غذایی را سؤال کنید.

اثرات جانبی روی کبد و کلیه‌ها

آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است به‌ طور غیرمستقیم تأثیری بر روی عملکرد این دو عضو حیاتی داشته باشند. این اثرات جانبی معمولاً به دلیل تجمع مواد مضر در کبد و کلیه به دلیل استفاده طولانی‌مدت از آنتی بیوتیک ایجاد میشوند.
یکی از اثرات جانبی متداول آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی کبد، عوارض مربوط به عملکرد این عضو است. مصرف طولانی‌مدت آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به ایجاد التهاب در کبد شود که درنتیجه، عملکرد کبد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. از مهمترین علائم آن می‌توان به کاهش اشتها، تهوع، استفراغ، زردی پوست و چشمان و تغییرات در آزمایش‌های کبدی اشاره کرد.
همچنین، آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است بر روی عملکرد کلیه نیز تأثیر داشته باشند. این عوارض جانبی می‌توانند شامل کاهش میزان ادرار و در مواردی نارسایی کلیوی باشند. در صورت ظهور هرگونه علائم مرتبط با کبد یا کلیه هنگام مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
 

تداخلات دارویی آنتی بیوتیک

توجه به مسئله تداخل دارویی برای افراد مختلف به ویژه افرادی که به بیماری خاصی دچار هستند، بسیار اهمیت دارد. برخی از داروها ممکن است با آنتی بیوتیک‌ها تداخل داشته و عوارض جانبی ناخوشایندی را به همراه داشته باشند. یکی از مشکلات متداول در این زمینه تداخل آنتی بیوتیک با عفونت ناخن یا انگشت پا با داروهای مسکن است. برخی آنتی بیوتیک‌ها ممکن است با داروهای مسکن مانند آسپرین یا ایبوپروفن تداخل داشته باشند و خطر خونریزی را افزایش دهند. 
علاوه بر این، برخی دیگر ممکن است با داروهای قلبی و فشارخون نیز تداخل داشته باشند. این در حالی‌ است که برخی دیگر می‌توانند باعث افزایش فشارخون شده یا باعث تداخل با داروهای قلبی شوند. درصورتی‌که درکنار آنتیبیوتیک داروی دیگری مصرف می‌کنید، حتماً با پزشک خود در مورد تداخلات دارویی آنتی بیوتیک ها مشورت کنید.
 

نکات مهم در مصرف آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت

درمان عفونت انگشت پا یک موضوع حساس است که نیازمند رعایت نکات مهمی در مصرف آنتی بیوتیک ها می‌باشد. هرچند آنتی بیوتیک ها می‌توانند در بهبود عفونت انگشت پا مؤثر باشند، اما استفاده نادرست از آن‌ها می‌تواند به عوارض جانبی ناخوشایند منجر شود. در ادامه به مهم‌ترین نکات مصرف آنتی بیوتیک برای درمان عفونت انگشت پا اشاره میکنیم:

پیروی از دستورات پزشک

پیروی از دستورات پزشک یکی از اصول مهم در درمان عفونت انگشت پا با آنتی بیوتیک است. هر آنتی بیوتیک دارای دستورات خاصی است که باید به‌دقت اجرا شود. به همین دلیل، برای رسیدن به نتایج مطلوب و جلوگیری از عوارض جانبی، باید به‌طور کامل دستورات پزشک را رعایت کرد.
برخی از افراد ممکن است در صورت بهبود موقتی حالت خود، تمایل به قطع آنتی بیوتیک داشته باشند. اما این کار می‌تواند باعث ایجاد مقاومت در برابر آنتی بیوتیک و عود بیماری شود. بنابراین، حتی اگر بهبود چشمگیری در عفونت مشاهده ‌شده باشد، باید دارو را به‌صورت کامل تا پایان دوره مصرف کنید.

کامل کردن دوره درمان و عدم قطع خودسرانه آنتیبیوتیک

قطع زود هنگام مصرف آنتی بیوتیک می‌تواند باعث ایجاد مقاومت دارویی در باکتری‌ها و افزایش خطر عود عفونت ‌شود. همچنین، استفاده نادرست از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث عوارض جانبی جدی مانند حساسیت‌های ناخوشایند، عفونت‌های قارچی و تغییرات در رشد باکتری‌های مقاوم شود. بنابراین، برای داشتن نتایج بهتر باید حتماً راهنمایی پزشک را رعایت کرده و دستورات درمانی را به‌دقت دنبال کنید. همچنین، در صورت بروز هرگونه علائم ناخوشایند یا عوارض جانبی ناشی از مصرف آنتی بیوتیک برای عفونت انگشت پا، باید به پزشک خود اطلاع دهید تا برنامه درمانی مناسب تعیین شود. 
 

سخن پایانی

استفاده از هر گونه دارو مانند آنتی بیوتیک‌ها، می بایست با نظر پزشک متخصص صورت پذیرد تا از بروز عوارض جانبی احتمالی آن جلوگیری به عمل آید. عفونت انگشت پا ناشی از قارچ یا باکتری ممکن است با علائمی همچون قرمزی، تورم، درد و گرمی در ناحیه آلوده همراه باشد. اگر عفونت باکتریایی شدید باشد یا علائم بیشتر از چند روز به طول انجامد، معمولاً پزشک آنتی بیوتیک را تجویز می‌کند. نوع آنتی‌بیوتیکی که برای درمان عفونت انگشت پا استفاده می‌شود، بستگی به نوع باکتری‌های موجود و شدت عفونت دارد. معمولاً در موارد خفیف، آنتی‌بیوتیک‌های موضعی مانند کرم‌ها یا ژل‌ها ممکن است کافی باشند. اما در موارد شدیدتر، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی به‌صورت قرص‌ یا کپسول تجویز میشوند. در صورت وجود عوارض جانبی یا عدم‌تغییر در وضعیت خود باید پزشک خود را مطلع کنید زیرا ممکن است این علائم تهدید جدی برای سلامتی داشته باشند و نیاز به تغییر آنتی بیوتیک برای عفونت انگشت پا یا تنظیم مجدد دوز دارو وجود داشته باشد.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو