آشنایی با علت گرفتگی عضلات پا در خواب
آیا شما نیز این موضوع را تجربه کرده‌اید که در هنگام خواب، عضلات پای شما به طرز دردناکی دچار گرفتگی شوند؟ این گرفتگی شاید چند ثانیه بیشتر طول نکشد، اما لذت یک خواب خوش را از ما دریغ میکند. اگر این موضوع بارهاوبارها برای شما تکرار شود، باید به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا با معاینه فیزیکی و انجام آزمایش‌ها گوناگون، به شما بگوید که علت گرفتگی عضلات پا در خواب از نظر دکتر برای گرفتگی عضلات چیست؟ پس از آن با یک راهکار درمانی ساده، شما را از شر چنین تجربه ناخوشایندی رهایی می‌بخشد. ادامه مقاله را دنبال کنید تا در مورد علت گرفتگی عضله پا در خواب اطلاعات مفیدی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
8 علت گرفتگی عضلات پا در خواب که باید بشناسید
گرفتگی و اسپاسمهای عضلانی به‌خصوص در هنگام خواب، اتفاقی است که بسیاری از ما آن را تجربه کرده‌ایم. به‌خصوص مواقعی که در طول روز، ورزش سنگین انجام داده‌ایم، یا به پیاده‌روی‌های طولانی پرداخته‌ایم، این اتفاق بیش‌ازپیش رخ میدهد. معمولاً گرفتگی عضلات ابتدا در ساق پا رخ می‌دهند، اما به‌آرامی سایر بخش‌های پا را نیز درگیر میکنند.
در ادامه این مقاله می‌خواهیم در مورد دلیل اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب با شما عزیزان صحبت کنیم و خوشحال می‌شویم اگر همچنان با ما همراه باشید:
- ♦کمبود آب در بدن
اگر بخواهیم به اصلی‌ترین علت گرفتگی عضله پا در خواب در خواب اشاره کنیم، بدون شک از کم‌آبی نام خواهیم برد. پزشکان همواره گفته‌اند و ما شنیده‌ایم که کمبود آب در بدن ما، سلامت جسم و ذهن ما را تحت‌الشعاع قرار میدهد. یکی از مهمترین بخش‌های بدن ما که با قرارگرفتن در معرض کم‌آبی تحت‌تأثیر قرار میگیرد، عضلات ما هستند.
حدود 75 درصد از بافت‌های عضلانی بدن ما از آب تشکیل شده است و به‌واسطه وجود همین آب، عضلات میتوانند به‌خوبی منقبض و منبسط شوند.
همچنین آب به گردش هر چه‌بهتر خون در رگ‌ها کمک کرده و هر چه خون به‌راحتی در رگ‌ها به گردش درآید، عضلات باقدرت و توان بیشتری به کار خود ادامه می‌دهند.
چرا که اکسیژن و مواد مغذی به میزان کافی در اختیار آنها قرار میگیرد. اگر به هر دلیلی بدن شما با کم‌آبی مواجه گردد، محرومیت مواد معدنی و ویتامین‌هایی که از طریق خون به عضلات می‌رسند نیز بیشتر میشود. بنابراین در هنگام خواب با گرفتگی و اسپاسم عضلانی مواجه خواهید شد.
- ♦کمبود مواد معدنی
جالب است بدانید یکی از مهمترین دلایلی که عضلات را نرم نگه داشته و به عملکرد هر چه‌بهتر آنها کمک میکند، مواد معدنی است. به‌عنوان‌مثال سدیم یکی از این مواد معدنی است که به سبب دارابودن بار مثبت، تعادل طبیعی مایعات در بدن را حفظ میکند. همچنین عضلات بدن ما برای آن که به‌خوبی منبسط و منقبض شوند، به این ماده معدنی بیش‌ازپیش نیاز دارند.
همچنین پتاسیم نیز از آن دسته مواد معدنی است که بیشتر در سلول‌های عضلات و سیستم عصبی ما وجود دارد. پتاسیم نیز به همراه سدیم و کلرید، در زمینه به‌وجودآوردن امواج الکتریکی در سلول‌های عصبی و عضلانی نقش مهمی دارند.
یکی دیگر از مواد معدنی که کمبود آن در بدن گرفتگی عضلات را به همراه میآورد، کلسیم است. این ماده نیز تأثیر بسزایی در تولید مولکول‌های عصبی و انقباض‌های عضلانی دارد. ماده معدنی بعدی منیزیم است که یکی از وظایف آن تثبیت آدنوزین تری فسفات است که به‌عنوان منبع اصلی انرژی عضلات به شمار می‌رود.
- ♦کار سخت
اگر شما در طول روز به انجام ورزش‌های سنگین و کار سخت مشغول باشید، عضلات پای شما در هنگام خواب با گرفتگی و انقباض مواجه میشوند. به‌خصوص اگر از کفشهای نامناسب که پاشنه‌های بلندی دارند استفاده کنید، این فرایند به‌صورت شدید تکرار خواهد شد.
طبق مطالعات و پژوهش‌ها، ایستادن‌های طولانی‌مدت بر روی پاها، مهمترین دلیل اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب و همچنین ابتلا به بیماری واریس به شمار می‌رود. برای رفع این مشکل، باید ساعات کاری سخت را کاهش داد و اندکی حرکات کششی در طول روز انجام داد.
- ♦بارداری
بدون شک بارداری یکی از مهمترین دلیل گرفتگی عضله پا در خواب به شمار می‌رود و گاهی اوقات بسیار تا بسیار آزاردهنده است. مادران باردار معمولاً از سه‌ماهه دوم حاملگی خود تا پایان بارداری، بیش از هر زمان دیگری شاهد اسپاسمهای عضلانی هستند. برخی از این گرفتگی‌ها بسیار خفیف، ناچیز و گذرا هستند؛ اما برخی دیگر شدید و ادامه‌دار می‌باشند.
پزشکان می‌گویند اسپاسم عضلانی پا در دوران بارداری، به سبب فشاری است که بر روی عصب‌های رحم به وجود می‌آید. همچنین در این دوران ممکن است گردش خون در رگ‌ها تعادل خود را ازدست‌داده و به‌کندی صورت پذیرد. این موضوع به سبب آن است که جنین بر روی عروق خونی فشار وارد نموده و گرفتگی‌های شدید عضلات را با خود به همراه میآورد.
- ♦کم‌کاری تیروئید
همچنان که در حال بررسی دلیل اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب هستیم، خوب است اندکی نیز در مورد کم‌کاری هورمون تیروئید در بدن با همدیگر صحبت کنیم. هر چند این موضوع به‌صورت غیرمستقیم بر روی اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب تأثیر می‌گذارد، اما نمی‌توان اثرات آن را نادیده گرفت.
چرا که اگر هورمون تیروئید به هر علتی کم‌کار شود، سوخت‌وساز بدن کاهش پیدا میکند.
زمانی که سوخت‌وساز بدن ما بالا باشد، عضلات میتوانند به‌راحتی پس از یک روز کاری سخت، استراحت کنند و دچار اسپاسم نشوند. اما اگر سطح متابولیسم کاهش پیدا کند، عضلات نیز در هنگام خواب نمی‌توانند استراحت کرده و به گرفتگی دچار میشوند.
- ♦دیابت
گاهی اوقات دلیل اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب به سبب بیماری دیابت آن هم از نوع کنترل نشده رخ میدهد. پزشکان می‌گویند گرفتگی عضلات یکی از مهمترین علائم نوروپاتی دیابتی به شمار می‌رود. البته گرفتگی عضلات، تنها یکی از عوارض نوروپاتی است و به‌غیراز آن باید به سوزش و بی‌حسی پاها نیز اشاره کنیم.
زمانی که میزان قند خون شما افزایش پیدا میکند، حجم ادرار و آب بدن بیش‌ازپیش کاهش پیدا میکند. کم‌آبی نیز یکی از مهمترین علت‌هایی است که به‌عنوان اصلی‌ترین دلیل گرفتگی ماهیچه پشت‌پا در خواب به شمار می‌رود.
- ♦سوءمصرف الکل
اگر از ما سؤال کنید که دلیل اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب چیست؟ یکی از پاسخ‌هایی که مطرح میکنیم، سوءمصرف الکل است. به‌طورکلی الکل برای سلامتی انسان بسیار مضر است و میتواند زمینه‌ساز بروز بسیاری از بیماری‌ها باشد. حال اگر شخصی دچار سوءمصرف الکل شود، بدون شک این عوارض برای او بیش‌ازپیش رخ خواهند داد. با مصرف الکل، بیش‌ازپیش به اعصاب محیطی خود آسیب می‌رسانید؛ این حالت در میان پزشکان به نوروپاتی مصرف الکل شهرت دارد.
لازم است بدانید که الکل، یک ماده ادرارآور است و زمانی که فردی از آن استفاده کند، آب بدن او از طریق ادرار تخلیه میشود. علاوه بر این نوشیدن الکل، باعث کمبود منیزیم در بدن شده و تمامی این موارد، زمینه را برای اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب به وجود می‌آورند.
- ♦مصرف داروها
گاهی اوقات دلیل اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب به سبب عوارضی است که مصرف برخی از داروها با خود به همراه میآورد. به‌خصوص اگر شما برای کاهش کلسترول خون خود از استاتینها استفاده میکنید و یا پزشک داروهای ادرارآور یا همان دیورتیکها را برای شما در نظر گرفته است. تمامی این داروها حجم مایعات در بدن را کاهش داده و به این صورت عضلات بیش‌ازپیش دچار گرفتگی میشوند.
البته علاوه بر داروهایی که به شما عزیزان معرفی کردیم، داروهای دیگری مانند قرصهای ضدبارداری، استروئیدها و داروهای افسردگی، میتوانند چنین عوارضی را برای شما به همراه آورند.
درصورتی‌که به این داروها حساسیت داشته باشید، در همان روزهای ابتدایی که شروع به مصرف آنها نمودید، عوارض آن مانند گرفتگی عضلات آغاز میشود. در این گونه مواقع باید با پزشک خود مشورت نموده و او را از تمامی عوارضی که برای جسم شما به وجود آمده است مطلع کنید.
درصورتی‌که مجبور هستید مصرف این داروها را ادامه دهید، حتماً در طول دوره درمان خود از آب و نوشیدنیهای سالم استفاده کنید. این موضوع سبب میشود که دیگر شاهد اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب نباشید.
روشهای مؤثر برای جلوگیری از گرفتگی عضلات پا در خواب
همه ما میدانیم که گرفتن عضله های پا هنگام خواب چه وضعیت ناخوشایندی است و میتواند خواب و آرامش را از ما دریغ کند. حال که با مهمترین علت گرفتگی عضلات پا در خواب آشنا شدیم، اجازه دهید اندکی نیز در مورد روشهای جلوگیری از آن صحبت کنیم. شیوههایی که در ادامه مطلب به آنها اشاره میکنیم، شاید به‌ظاهر ساده باشند، اما تأثیر بسزایی در کاهش گرفتگی عضلات ما ایفا میکنند:
- ♦در طول روز سعی کنید برخی از حرکات کششی و نرمشی را انجام دهید؛ به‌خصوص اگر شغل شما به‌گونه‌ای است که ساعتها در طول روز در حالت نشسته و بی‌تحرک به سر میبرید، یک حرکت کششی در طول روز، شما را از اسپاسمهای عضلاتی ناخوشایند در خواب در امان نگه میدارد.
- ♦اگر در طول روز ساعتهایی را به پیاده‌روی و ورزش مشغول هستید، فراموش نکنید که این روند باید با استفاده از کفشهای استاندارد و کاملاً متناسب انجام شود. به این صورت فشار زیادی به عضلات پای شما وارد نشده و شب‌هنگام خواب، با گرفتگی عضلات مواجه نمیشوید.
در قسمت دلیل اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب به این موضوع اشاره کردیم که این فرایند به سبب کم‌آبی رخ میدهد. بنابراین سعی کنید همیشه هیدراته باشید و با مصرف آب و نوشیدنیهای سالم، هرگز اجازه ندهید که بدن شما با کم‌آبی روبرو شود.
هر چقدر به ساعات پایانی روز نزدیک میشوید، سعی کنید از نوشیدنیهای کافئین‌دار استفاده نکنید. به‌خصوص شما باید مصرف الکل را برای همیشه کنار بگذارید تا دیگر تجربه ناخوشایند اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب برای شما تکرار نشود.
یک سبک زندگی سالم برای خود انتخاب کنید و مواد غذایی میل کنید که دارای منابع غنی از انواع ویتامینها و مواد معدنی باشند. حالا دیگر میدانید که با کم‌شدن هر کدام از این مواد در بدن، عضلات شروع به گرفتگی میکنند و این موضوع به‌خصوص در هنگام خواب بسیار سخت و آزاردهنده است.
اگر وزن شما خیلی زیاد است، با روشهای معقول و منطقی، آن را کاهش دهید. چرا که وزن زیاد، باعث ایجاد فشار مضاعف به عضلات شده و اسپاسمهای عضلانی را در خواب با خود به همراه میآورد.
در نهایت باید به این موضوع اشاره کنیم که اگر با رعایت تمامی این موارد پیشگیرانه باز هم به گرفتگی عضله در خواب دچار شدید، بدانید که باید به یک متخصص حاذق و باتجربه ارتوپدی مراجعه کنید. او با آزمایشات متعدد و معاینات فیزیکی که از شما انجام میدهد، علت گرفتگی عضلات پا در خواب را به‌راحتی پیدا میکند. سپس بر همان اساس، درمانهایی را برای شما در نظر میگیرد تا دیگر بیش از این شاهد اسپاسم عضلانی پا هنگام خواب نباشید.
برای رفع گرفتگی عضلات پشت‌پا در خواب چه کنیم؟
هر چند بهترین کاری که در هنگام گرفتگی عضلات باید انجام داد، مراجعه به پزشک است؛ اما آیا میدانید در همان لحظه‌ای که با گرفتگی عضلات پشت‌پا هنگام خواب مواجه شدید چه کاری باید انجام دهید؟ پارامترهایی که در ادامه مطلب به آنها اشاره میکنیم، به درمان این مشکل کمک فراوانی میکند:
- ♦درصورتی‌که عضله پای شما با هر گرفتگی مواجه شد، می‌توانید آن را گرفته و به‌آرامی بکشید.
- ♦انجام حرکات آرام کششی در هنگام اسپاسمهای عضلانی، روش خوبی است برای آن که گرفتگی آن از بین رفته و درد کاهش پیدا کند.
- ♦برای آن که گرفتگی عضله پای شما درد چندان زیادی به وجود نیاورد، پیاده‌روی نموده و پاهای خود را به‌آرامی تکان دهید.
- ♦در لحظه گرفتگی عضلات پشت‌پا هنگام خواب، همان گونه که دراز کشیده‌اید، کمی پاهای خود را از سطح زمین بالاتر قرار دهید.
- ♦اگر بتوانید در لحظه گرفتگی عضله، یک دوش آب گرم بگیرید، این گرفتگی به میزان فراوانی کاهش پیدا میکند.
برای رفع علت گرفتگی عضلات پا در خواب چه دارویی بخوریم؟
حال که تا حدودی با علت گرفتگی عضلات پا در خواب آشنا شدیم، زمان آن رسیده است که به سؤال مهم دیگری پاسخ دهیم. آن سؤال این است که در هنگام مواجه‌شدن با اسپاسم عضلانی پا ، چه دارویی بخوریم بهتر است؟ به سبب آن که دلیل گرفتگی عضله پشت ساق پا در خواب میتواند به سبب کمبود برخی از مواد معدنی و ویتامینها رخ دهد، بنابراین داروهایی که پزشکان برای بیماران تجویز میکنند، بیشتر از دسته مکمل‌ها هستند.
هر چند بهتر است مکمل‌های موردنیاز خود را از غذاهایی که در طول روز میل میکنید به دست آورید، اما اگر این چنین نشد، پزشکان مکمل‌ها و داروی زیر را برای شما در نظر می‌گیرند:
- ♦مکمل منیزیم: علت گرفتگی ماهیچه پشت‌پا در خواب، شاید به سبب کمبود ماده معدنی منیزیم رخ‌داده باشد. یکی از بهترین داروهایی که تأثیر بسیار خوبی برای رفع اسپاسمهای عضلانی دارد، مکمل منیزیم است.
- ♦انواع ویتامینها: تحقیقات نشان‌دهنده آن است که کمبود ویتامین‌هایی مانند ویتامین ب کمپلکس، نقش مهمی در به‌وجودآمدن اسپاسمهای عضلانی ایفا میکند. بنابراین اگر از این ویتامین و همچنین ویتامین ب 6 استفاده کنید، تا حدود بسیار زیادی شاهد کاهش اسپاسمهای عضلانی خواهید بود.
- ♦آهن: گاهی اوقات علت گرفتگی عضلات پا در خواب به سبب آن است که شما به فقر آهن دچار شده‌اید. بنابراین پزشکان سعی میکنند با تجویز مکمل‌های آهن این کمبود را برطرف نموده و هر گونه اسپاسم عضلانی را از بین ببرند. البته شما باید خودتان نیز به رژیم غذایی خود دقت کرده و از موادی استفاده کنید که حاوی ماده معدنی آهن هستند.
- ♦سایر داروها: علاوه بر مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی که برای شما نام بردیم، ممکن است پزشکان برای درمان گرفتگی عضلات بیماران خویش از دیفن هیدرامین، مسدودکننده‌های کانال کلسیم و گاباپنتین استفاده نمایند. تمامی این موارد به شرایط بیمار و علت اصلی اسپاسم عضلانی پا ی او بستگی دارد.
سخن پایانی
مطالبی که در این مقاله مطالعه کردید، تحقیق جامع و کاملی بود در زمینه علت گرفتگی عضلات پا در خواب. ما تمام تلاش خود را به کار بردیم تا شما را با علت‌های این اتفاق ناخوشایند آشنا کرده و برخی از بهترین داروها را برای رفع آن به شما معرفی کنیم.
این شما هستید که باید در تمامی لحظات زندگی از جسم خود مراقبت کنید تا به بیماری‌ها و اتفاقات ناخوشایندی مانند گرفتگی عضلات پشت‌پا در خواب دچار نشوید. اما اگر این موضوع به‌صورت مداوم تکرار شد، حتماً پزشک خود را در جریان قرار دهید تا به‌صورت ریشه‌ای آن را بررسی نموده و یک درمان مؤثر برای آن ارائه دهد.