نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
همه چیز درباره "قرص دیکلوفناک برای دیسک کمر"+ 8 عوارض مهم آن
میزان تاثیر "قرص دیکلوفناک برای دیسک کمر"؛ درد تیر کشنده‌ای از کمرش شروع شد و مثل برق، تا پایین پایش دوید. یک‌لحظه فکر کرد زمین می‌خورد. دیسک کمر همان غول خفته‌ای که سال‌ها با آن جنگیده بود دوباره بیدار شده بود. هر حرکت کوچکی، هر خم‌شدن، حتی سرفه ساده، تبدیل به شکنجه‌ای غیرقابل‌تحمل می‌شد. دکتر گفت: "دیکلوفناک". همان قرص کوچک که شاید کلیدرهایی از این درد باشد. اما ترس از عوارض، ذهنش را مشغول کرده بود. آیا این دارو واقعاً می‌تواند او را نجات دهد؟ یا فقط مسکنی موقت است قبل از رسیدن به جراحی؟
در این مقاله قصد داریم در مورد نقش قرص دیکلوفناک برای کمر درد و خصوصیات آن به نکات مهمی اشاره کنیم. درمان دیسک کمر به‌عنوان یک موضوع پیچیده و چالش‌برانگیز مطالعه میشود. قرص دیسک کمر و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند دیکلوفناک به‌عنوان یکی از گزینه‌های درمانی مورد توجه قرار می‌گیرند.
آنچه در این مقاله می خوانید:
کاربرد قرص دیکلوفناک برای دیسک کمر و درمان آن
داروی دیکلوفناک جهت تسکین دیسک ناحیه کمر در واقع یک نوع داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی به شمار میرود که معمولاً از آن برای تسکین درد و التهاب جسم بهره گرفته میشود. این دارو به‌صورت قرص، کپسول، آمپول، پماد و شیاف موجود است. داروی دیکلوفناک برای بهبود کمردرد، کاربرد دارد. دیسک قسمت کمر، بالشتک‌های نرم و اسفنجی بین مهره‌های ستون فقرات هستند که نقش مهمی در عملکرد صحیح ستون فقرات ایفا می‌کنند. این دیسک‌ها به‌عنوان ضربه‌گیر عمل کرده و از ستون فقرات در برابر آسیب محافظت می‌کنند. همچنین به حرکت ستون فقرات به جهات مختلف کمک می‌کنند.
دیکلوفناک التهاب و تورم را به میزان فراوانی کاهش داده و به این صورت، به تسکین درد و بهبود عملکرد دیسک قسمت کمر کمک می‌کند. این دارو همچنین می‌تواند به کاهش درد پا ناشی از فشار دیسک قسمت کمر بر روی اعصاب کمک کند. دیکلوفناک را به طور معمول برای درمان دیسک قسمت کمر حاد مورد استفاده قرار میدهند. این دارو در صورت استفاده طولانی‌مدت، می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند. بنابراین، پزشک معمولاً دیکلوفناک را برای مدت کوتاهی تجویز می‌کند.
به‌عنوان یک خلاصه، دیکلوفناک به‌عنوان یکی از ابزارهای مؤثر در درمان دیسک قسمت کمر مورد استفاده قرار می‌گیرد. اثرات ضدالتهابی و تسکین‌دهنده درد این دارو، اهمیت آن را در درمان این مشکل تأیید می‌کنند. بااین‌حال، باید توجه داشت که مصرف دقیق و تحت‌نظر پزشک اجتناب‌ناپذیر است تا از عوارض جانبی ناخواسته جلوگیری شود.
دیسک کمر و ساختار عملکرد آن
دیسک قسمت کمر یکی از مشکلات شایع در ستون فقرات است که می‌تواند به مقدار زیادی بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد. دیسک قسمت کمر ساختاری مهم در ستون فقرات است که به‌عنوان یک قسمت فشرده از بافت‌های نرم و سخت تشکیل شده است. این قسمت به‌عنوان یک بالشتکی طبیعی برای جلوگیری از تماس مستقیم بین نخاع فشردة مهره‌ها و همچنین تبدیل فشار وارد شده از حرکات بدنی به فشارهای توزیع‌شده‌تر، عمل می‌کند.
اگر دیسک ضربه‌ای ببیند، منجر به فشار بیش از حد بر روی عصب‌ها و بافت‌های اطراف شده و در نتیجه باعث درد و ناتوانی فرد می‌گردد. دیسک قسمت کمر به‌صورت تشدید شده یا مزمن ظاهر میشود.
برخی از علائم شایع دیسک قسمت کمر شامل موارد زیر هستند:
درد شدید در ناحیه کمر و پخش‌شدن آن به زیر اندام‌ها یا پاها (رادیکالوپاتی)
احساس تورم و فشار در ناحیه کمر
افتادگی و ناتوانی در حرکت‌های عادی
احساس گیرکردن یا تنگی در ناحیه کمر
تخلیه کمر و کاهش کارایی عضلات پاها و پا
مهم است که در صورت تجربه هر یک از این علائم بالا، به متخصصین پزشکی مراجعه و تشخصی دقیق و به‌موقع انجام داده شود. این کمک می‌کند تا درمان مناسب و به‌موقع برای مشکلات دیسکی کمری انجام شود و از تداوم و شدت علائم جلوگیری نماید.
معرفی قرص دیکلوفناک برای تسکین درد دیسک کمر و خواص دارویی آن
در این بخش، به‌صورت دقیق داروی دیکلوفناک و خواص دارویی آن را به شما عزیزان معرفی خواهیم کرد؛ پس با ما همراه باشید:
شرح دیکلوفناک
دیکلوفناک از آن دسته داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی به شمار میرود که جهت کاهش التهاب‌ها و دردهای مرتبط با مشکلات مفصلی و عضلانی تولید شده است. این دارو از خانواده فنیل‌آسپرین‌ها مشتق و به وجود آمده و همچنین با مهار آنزیم‌ها و مشارکت در فرایند تولید پروستاگلاندین‌ها، التهابات و درد را بیش‌ازپیش کاهش میدهد.
اجزای داروی دیکلوفناک
دیکلوفناک از نظر شیمیایی دارای اجزای مهمی می‌باشد که شامل موارد زیر میشود:
دیکلوفناک پتاسیم (Diclofenac Potassium)
مواد دیکلوفناک پتاسیم یک نوع سدیم کلرید است که به‌عنوان یک‌شکل فعال در این دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نمک از گروه سدیم کلرید وارد میشود. مهم‌ترین ویژگی آن این است که نسبت به سایر فرم‌های دیکلوفناک، جذب آن سریع‌تر است، اما مدت اثر کمتر و نسبتاً کوتاه‌تری دارد.
دیکلوفناک سدیم (Diclofenac Sodium)
دیکلوفناک سدیم نیز یک نمک دیگر از دیکلوفناک به شمار میرود. این نمک نیز به‌عنوان یک ماده فعال در داروهای دیکلوفناک استفاده میشود. این شکل از دیکلوفناک معمولاً با یک اثر مدت طولانی‌تر در مقایسه با دیکلوفناک پتاسیم می‌آید و معمولاً در داروهای قابل‌استفاده برای کنترل درد مزمن تجویز میشود. اگرچه این اجزا متفاوت هستند، اما هر دو به‌عنوان واسطه‌های دارویی مؤثر در کاهش التهابات و دردها استفاده می‌شوند.
مکانیسم عمل داروی دیکلوفناک جهت تسکین دیسک ناحیه کمر
دیکلوفناک با مهار آنزیم‌های سیکلو‌اکسیژناز سی‌او‌ایکس 1 و سی‌او‌ایکس 2 که در تبدیل اسید آراشیدونیک به پروستاگلاندین‌ها نقش دارند، باعث محدودشدن تولید پروستاگلاندین‌ها می‌گردد. این پروستاگلاندین‌ها مسئول انتقال پیام‌های التهابی به مغز و حس درد هستند. با کاهش تولید آنها، التهابات و درد کاهش‌یافته و فرد تجربه یک آسایش نسبی در وضعیت درمانی خواهد داشت.
خصوصیات فارماکوکینتیکی
فارماکوکینتیک موجود در دیکلوفناک به ترکیبات شیمیایی مرتبط با آن و ویژگی‌های جذب، توزیع، متابولیسم و دفع آن در بدن اشاره دارد. دیکلوفناک بسیار خوب جذب میشود و با سرعت مناسبی در بدن پخش میشود. همچنین، بخش زیادی از آن به‌صورت متابولیت‌های فعال خود (به‌ویژه دیکلوفناک گلوکورونید) و نیز دیگر متابولیت‌های غیرفعال تبدیل میشود. این خصوصیات دارویی اساسی در درک نحوه عمل دیکلوفناک و همچنین انتخاب و مدیریت مناسب دوزها و زمان‌های مصرف آن برای درمان دیسک قسمت کمر بسیار حیاتی است.
عوارض قرص دیکلوفناک برای دیسک کمر
داروی دیکلوفناک ممکن است در درمان برخی از مشکلات مفصلی و عضلانی مورد استفاده قرار گیرد. اما، همانند سایر داروهای دارای اثرات دارویی قوی، داروی دیکلوفناک نیز ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد.
در ادامه، برخی از عوارض جانبی متداول دیکلوفناک آورده شده‌اند:
عوارض معده‌ای
عوارض معده‌ای که ممکن است ناشی از مصرف دیکلوفناک باشند، شامل افزایش ترشح اسید معده، زخم‌ها و خراشیدگی‌های معده، درد یا سوزش در ناحیه معده، تهوع و استفراغ می‌شوند. این عوارض معمولاً با مصرف دیکلوفناک همراه می‌شوند و در صورت ادامه یا تشدید، نیاز به مشورت پزشکی دارند.
عوارض قلبی و عروقی
عوارض قلبی و عروقی که ممکن است از مصرف دیکلوفناک ناشی شوند، شامل افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی مانند سکته قلبی و سکته مغزی و همچنین افزایش فشارخون هستند. این عوارض ممکن است به‌خصوص در افرادی که فشار بالا دارند یا قبلاً مشکلات قلبی داشته‌اند، دیده شود. در صورت تجربه هرگونه علامت یا عارضه در این زمینه، توصیه میشود به پزشک مراجعه کرده و وضعیت خود را بررسی کنید.
عوارض کلیوی
عوارض کلیوی ممکن است از مصرف دیکلوفناک ناشی شوند و شامل مواردی مانند کاهش کارایی کلیه‌ها و مشکلات کلیوی (مانند ناراحتی و اختلالات در عملکرد کلیه) هستند. در مواردی که دیکلوفناک بلندمدت و به دوزهای بالا مصرف شود، ممکن است در تعداد سلول‌های خونی مانند پلاکت‌ها و ترکیبات دیگر خون تأثیرگذار باشد و خطرات بیشتری در خصوص کلیه‌ها ایجاد کند. در صورت تجربه هرگونه علامت مشکلات کلیوی، بهتر است فوراً به پزشک مراجعه کرده و وضعیت خود را مشخص کنید.
عوارض تنفسی
عوارض تنفسی ناشی از مصرف دیکلوفناک ممکن است شامل تنگی نفس و افتادگی در تنفس باشد. در برخی از افراد، مصرف دیکلوفناک می‌تواند آسم و علائم آن را تشدید کند. اگر تنگی نفس یا مشکلات تنفسی دچار مشکلاتی شوید، بهتر است تا اطمینان حاصل کنید که این علائم با مصرف دیکلوفناک مرتبط نیستند و در این صورت به پزشک مراجعه کنید.
عوارض پوستی
عوارض پوستی ناشی از مصرف دیکلوفناک ممکن شامل حساسیت و آلرژی‌های پوستی مثل خارش، قرمزی و تورم هستند. این واکنش‌ها می‌توانند به‌صورت موضعی یا گسترده در سراسر بدن رخ دهند. در صورت تجربه هرگونه علامت یا عارضه در پوست، مشورت پزشکی را جویا شده و اقدامات لازم را برای درمان و کنترل وضعیت پوستی انجام دهید.
عوارض عصبی
عوارض عصبی ناشی از مصرف دیکلوفناک شامل سردرد و اختلالات خواب مثل خواب‌آلودگی یا بی‌خوابی هستند. در برخی از افراد شاید مصرف دیکلوفناک باعث افزایش تحریک‌پذیری و اضطراب نیز بشود. اگر تجربه هرگونه علامت یا عارضه عصبی که شامل سردرد یا تغییرات در الگوی خواب است را مشاهده کردید، با پزشک در این زمینه مشورت کنید.
عوارض چشمی
عوارض چشمی ناشی از مصرف دیکلوفناک ممکن شامل اختلالات بینایی یا کره‌های چشمی می‌باشد. افرادی که دچار این نوع عوارض می‌شوند، گاهی تورم و التهاب چشم نیز تجربه می‌کنند. اگر هرگز قبلاً علائمی از نظر چشمی تجربه نکرده‌اید یا هرگونه مشکل چشمی جدید دارید، بهتر است به پزشک متخصص چشم مراجعه کرده و وضعیت چشمی خود را بررسی کنید.
عوارض خونی
عوارض خونی ناشی از مصرف دیکلوفناک، شامل افزایش خطر خونریزی و کاهش تعداد سلول‌های خونی مانند پلاکت‌ها (سلول‌های لخته‌ای خون) است. این عوارض به‌خصوص در موارد مصرف طولانی‌مدت یا با دوزهای بالا ایجاد می‌شوند. در صورت تجربه هرگونه علامت خونریزی غیرعادی، لکه‌های خونی و یا مشکلات خونی، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر به‌تازگی مشکلی ندارید و نیازی به مصرف داروی دیکلوفناک جهت تسکین دیسک ناحیه کمر ندارید، هرگز نباید خودسرانه این دارو را مصرف کنید. همچنین بهتر است همه عوارض یا مشکلاتی که در اثر مصرف دیکلوفناک دچار آن شده‌اید را با پزشک خود مطرح کنید.
انواع دوز قرص دیکلوفناک برای تسکین درد دیسک کمر
دوزهای مختلف داروی دیکلوفناک معمولاً بستگی به نوع نمک دیکلوفناک (پتاسیم یا سدیم) و شرایط بالینی فرد دارد. در اینجا چند نوع دوز معمول داروی دیکلوفناک ذکر شده‌اند:
داروی دیکلوفناک 50 میلی‌گرم: این یکی از دوزهای معمول برای کنترل درد و التهابات است و به‌عنوان گزینه اول برای بسیاری از موارد درد مانند دردهای مفصلی یا عضلانی توصیه میشود.
داروی دیکلوفناک 75 میلی‌گرم: دوز 75 میلی‌گرم داروی دیکلوفناک در برخی موارد خاص، مانند درمان درد و التهابات ناشی از آرتریت، ممکن است توسط پزشک تجویز شود.
داروی دیکلوفناک 100 میلی‌گرم: این دوز معمولاً در موارد درد شدید و مزمن که به کنترل دردها با دوزهای کمتر پاسخ نمی‌دهند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دوز باید توسط پزشک تجویز و نظارت شود. این دوز را در بخش بعدی به‌صورت تخصصی‌تر مورد بررسی قرار خواهیم داد.
مقدار مصرف قرص دیکلوفناک برای دیسک کمر
قرص دیکلوفناک برای دیسک کمر با دوز 100 میلی‌گرم، به‌عنوان یک دوز قوی داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی به شمار میرود. این میزان دارو برای کاهش التهابات و دردها از جمله دردهای مفصلی، درد عضلانی، آرتریت و مشکلات دندانی استفاده میشود. این دوز به‌عنوان یک گزینه تقویت شده و موثر برای کنترل دردهای شدید و مزمن تجویز میشود. در ادامه، مقدار مصرف قرص دیکلوفناک ۱۰۰ میلی‌گرم به شیوه‌ای کامل و جامع توضیح داده میشود:
دستور تجویز
به‌طورکلی دوز و دستورات تجویز این دارو توسط پزشک شما مشخص میشود. به‌هیچ‌عنوان نباید خودسرانه دوز دیکلوفناک را افزایش دهید یا کم کنید. پزشک شما معمولاً دوز مناسب بر اساس نیازهای شما، وضعیت کلینیکی و سابقه پزشکی شما را تجویز می‌کند.
زمان مصرف
داروی دیکلوفناک معمولاً با یک لیوان آب در هنگام یا بعد از غذا مصرف میشود. این کار می‌تواند از عوارض معده‌ای ناشی از دارو پیشگیری کند.
مدت‌زمان مصرف
مدت‌زمان مصرف داروی دیکلوفناک 100 میلی‌گرم، بستگی به نوع بیماری و شدت درد دارد. ممکن است پزشک شما دارو را برای مدت معین (مثلاً چند روز) یا برای مدت‌زمان طولانی‌تری تجویز کند.
محدودیت‌ها و هشدارها
دیکلوفناک ممکن است با عوارض جانبی معده‌ای و قلبی عروقی همراه باشد. از مصرف طولانی‌مدت و همراه با دوزهای بالا باید پرهیز کرد. همیشه به پزشک خود اطلاع دهید که داروهای دیگری مصرف می‌کنید یا اگر دچار مشکلات گوارشی یا قلبی هستید، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
تأخیر در مصرف
اگر یک مصرف دوز را از دست کردید، دوز بعدی را به‌موقع مصرف کنید و دوز اضافی مصرف نکنید.
موارد منع مصرف قرص دیکلوفناک برای تسکین درد دیسک کمر
مصرف داروی دیکلوفناک در برخی موارد ممکن است توصیه نشود یا با موارد خاصی تداخل داشته باشد. در زیر، مواردی که باید از مصرف دیکلوفناک پرهیز کرد یا بااحتیاط مصرف کرد، آورده شده‌اند:
حساسیت به دیکلوفناک یا دیگر داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی: پزشکان عقیده دارند افرادی که حساسیت یا آلرژی به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی دارند، باید از مصرف داروی دیکلوفناک جهت تسکین دیسک ناحیه کمر پرهیز کنند.
حساسیت به آسپرین (استفاده هم‌زمان با آسپرین): افرادی که حساسیت به آسپرین دارند، ممکن است نسبت به داروی دیکلوفناک نیز حساس باشند و باید از مصرف آن خودداری کنند.
مشکلات گوارشی شدید: پزشکان می‌گویند کسانی که مشکلات گوارشی جدی نظیر زخم معده، خونریزی گوارشی، کولیت اولسراتیو و یا اختلالات خونریزی دارند، باید از مصرف دیکلوفناک خودداری نمایند، چرا که شاید وضعیت آنها بدتر شود.
بیماری‌های قلبی و عروقی شدید: افرادی که با بیماری‌های قلبی مزمن مانند شکستگی قلبی، سکته قلبی، فشارخون بالا مواجه هستند و یا افرادی که از عمل جراحی عروقی تازه عبور کرده‌اند، باید از مصرف دیکلوفناک بااحتیاط و با مشورت پزشک خود اقدام کنند.
مشکلات کلیوی یا کبدی شدید: افرادی که به مشکلات کلیوی یا کبدی شدید مبتلا هستند، باید داروهای دیکلوفناک را با مشورت پزشک مصرف نموده یا از مصرف آن خودداری کنند.
بارداری (در دوران آخر بارداری): مصرف دیکلوفناک برای مادرانی که در اواخر دوران بارداری به سر می‌برند (سه‌ماهه آخر) و پس از اوایل زایمان توصیه نمی‌شود؛ زیرا ممکن است بر روی جنین تأثیر منفی داشته باشد.
افراد حساس درمانی: افرادی که دارای سابقه حمله آسم، آلرژی شدید، خونریزی گوارشی و یا مشکلات خونی هستند، باید از داروی دیکلوفناک بااحتیاط استفاده کنند و بهتر است با پزشک خود مشورت کنند.
سخن پایانی
هفته‌ها از شروع مصرف دیکلوفناک گذشته بود. کم‌کم، درد مثل موجی که به ساحل می‌رسد و عقب می‌نشیند، آرام‌آرام کم‌رنگ‌تر شد. دیگر شب‌ها با ناله از خواب نمی‌پرید و صبح‌ها با ترس از حرکت، روز را شروع نمی‌کرد. شاید این قرص کوچک، معجزه‌ای نبود اما بالاخره پنجره‌ای رو به بهبودی گشوده بود.
قرص دیکلوفناک برای دیسک کمر، یک نوع داروی ضدالتهابی غیراستروئیدی به شمار میرود که در کنترل درد و التهابات مرتبط با دیسک قسمت کمر و مشکلات مفصلی مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرص دیکلوفناک برای کمر درد از نظر شیمیایی به دو نوع پتاسیم و سدیم تقسیم میشود که هر یک موارد استفاده متفاوتی دارند. دیکلوفناک اثرات ضدالتهابی و تسکینی دارد و ازاین‌رو برای کاهش درد و التهابات اساسی در دیسک قسمت کمر و مشکلات مشابه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علی‌رغم این اطلاعات داده شده، به سبب خطرات ناشی از خوددرمانی یا بی‌خیالی و احتمال پیشرفت بیماری خطرناک زمینه‌ای و ایجاد عوارض ناگوار پایدار، باید این دارو تحت‌نظر پزشک مورد استفاده قرار گیرد. پزشکان حاذق و مجرب در مجموعه ما می‌توانند شما را در تشخیص و درمان دقیق بیماری‌تان و جلوگیری از وقوع عواقب ناگوار مشکلتان یاری دهند.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو