نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
هر آنچه که باید در مورد فواید سنجد برای پوکی استخوان بدانید
سنجد یک راه‌حل عالی و تضمینی برای پوکی استخوان به‌شمار می‌آید چراکه این پودر دارای خواص غضروف‌سازی است و به ترمیم شکستگی، ترک و درمان پوکی استخوان کمک زیادی می‌کند. همچنین با مصرف سنجد، می‌توان به ترمیم مفاصل و کاهش درد نیز کمک شایانی کرد. پوکی استخوان درواقع یکی از مشکلات رایج در سالمندان و زنان یائسه است، اما با تشخیص صحیح و به‌موقع می‌توان از آن جلوگیری کرد، بنابراین استفاده از سنجد برای پوکی استخوان می‌تواند به‌عنوان یک روش درمانی طبیعی و مکمل برای تقویت آنها و کاهش خطر پوکی استخوان به‌کار گرفته شود. هر چند باید به یک دکتر خوب برای پوکی استخوان مراجعه کرد تا از عوارض این بیماری در امان ماند.
در ادامه مطلب در خصوص این موضوع و خواص فوق‌العاده سنجد توضیحات بیشتری ارائه شده است.
آنچه در این مقاله می خوانید:
نقش سنجد در بهبود پوکی استخوان
پوکی استخوان یک بیماری رایج میان زنان و افراد میانسال است که باعث کاهش تراکم استخوان، شکنندگی و ضعف در آنها می‌شود. این بیماری می‌تواند به‌دلیل عوامل مختلفی مانند کمبود کلسیم، ویتامین دی، سن، جنسیت، عدم فعالیت بدنی مناسب و رژیم غذایی ناسالم رخ دهد. همچنین کلسیم و ویتامین دی، دو ماده مغذی بسیار حیاتی برای حفظ سلامت استخوان‌ها هستند و سنجد یکی از مواد غذایی است که ویژگی‌های بسیار مفیدی برای بهبود و پیشگیری از پوکی استخوان دارد.
یکی از ویژگی‌های مهم سنجد برای پوکی استخوان، دارا بودن کلسیم، منیزیم و ویتامین دی است که 3 عنصر بسیار مهم برای استحکام و جلوگیری از پوکی استخوان است. همچنین، تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که استفاده از سنجد، می‌تواند فرآیند جذب کلسیم در بدن را بهبود بخشیده و میزان آن در بدن را افزایش دهد. درواقع کلسیم نقش حیاتی در ساخت و تقویت استخوان‌ها دارد و سنجد می‌تواند به تنظیم فعالیت هورمون‌های استخوان کمک کند و فرآیندهای ساخت و تخریب استخوان‌ها را به تعادل برساند.
به‌علاوه، سنجد ویژگی‌هایی دارد که می‌توانند باعث کاهش التهابات مرتبط با پوکی استخوان شوند و فرآیند ترمیم استخوان‌ها را بهبود ببخشند. تمامی این ویژگی‌ها باعث کاهش علائم درد و التهاب در نواحی آسیب‌دیده می‌شود.
علاوه‌بر موارد ذکر شده، توجه داشته باشید قبل از مصرف سنجد، مهم است که با یک پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید، لذا آنها می‌توانند در رابطه با نحوه مصرف سنجد و مقدار آن، توصیه‌های لازم را به شما ارائه کنند. همچنین، پزشک می‌تواند وضعیت شما را ارزیابی کرده و بهترین راهنمایی را برای درمان پوکی استخوان ارائه دهند.
خواص سنجد برای درمان پوکی استخوان
سنجد یک میوه بسیار مفید برای حفظ سلامتی است که می‌تواند به‌عنوان یک درمان موثر برای پوکی استخوان عمل کند. در این راستا در ادامه ارزش غذایی سنجد اشاره خواهیم کرد که شامل موارد زیر هستند:
- منبع کلسیم: سنجد، به‌عنوان یک منبع غنی از کلسیم، می‌تواند به شما کمک کند تا استخوان‌ها قوی و سالم باقی بمانند. همچنین کلسیم یک عنصر مهم برای ساخت و نگهداری استخوان‌ها است. بدون مقدار کافی کلسیم در رژیم غذایی، استخوان‌ها ضعیف می‌شوند. با مصرف منابع غنی کلسیم مانند سنجد، می‌توانید تامین کننده مقدار کافی کلسیم برای بدنتان باشید، بنابراین اضافه کردن سنجد به رژیم غذایی خود می‌تواند یک استراتژی مفید و ساده برای محافظت از سلامت استخوان‌ها باشد.
- ویتامین دی: سنجد، علاوه‌بر اینکه یک منبع غنی از کلسیم است، حاوی ویتامین دی نیز است. درواقع با تأمین این ویتامین از طریق مصرف سنجد، می‌توانید جذب کلسیم بیشتری داشته باشید و خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش دهید. همچنین این ویتامین علاوه‌بر نقش مهم در جذب کلسیم، نقش مهمی در حفظ سلامت استخوان‌ها و افزایش قدرت آنها نیز دارد.
- پروتئین: سنجد دارای مقدار زیادی پروتئین است که این ماده می‌تواند منجر به حفظ و تقویت ساختار استخوان‌ها شود. درواقع پروتئین، عنصر اساسی در ساخت استخوان‌ها است که باعث تولید کلاژن و فیبریلاژن استخوان‌ها می‌شود. همچنین، این فرآیند به استحکام و قوی شدن استخوان‌ها کمک زیادی می‌کند. با مصرف سنجد که حاوی پروتئین است می‌توانید ماده مغذی بدن خود را تأمین کنید و در نتیجه از مشکلات مربوط به ضعف استخوان جلوگیری کنید.
- آنتی‌اکسیدان‌ها: سنجد یک منبع غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها است که می‌تواند به حفظ و تقویت ساختار استخوان‌ها کمک کند. آنتی‌اکسیدان‌ها موادی هستند که دربرابر اکسیداسیون و آسیب‌های اکسیداتیو از بدن محافظت می‌کنند. همچنین سنجد حاوی ویتامین سی است که در کاهش التهاب‌ها و تخریب استخوان‌ها نقش بسزایی دارند.
اگرچه مصرف سنجد برای رفع پوکی استخوان مفید است، اما قبل از شروع هر رژیم غذایی یا درمانی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. پزشک می‌تواند باتوجه به وضعیت شما، راهنمایی لازم را ارائه دهد و بهترین روش‌های درمانی را برای شما تعیین کند. همچنین بهتر است قبل از هر اقدام، پزشک خود را در جریان قرار دهید تا درمان مناسب و بهینه برای شما تعیین شود.
اثرات پوکی استخوان در کیفیت زندگی و سلامت بدن
پوکی استخوان به وضعیتی اشاره دارد که استخوان‌ها قدرت و سختی خود را از دست می‌دهند و به‌جای آن، ضعیف و پوک می‌شوند. این شرایط ممکن است به‌دلیل عدم تعادل بین فرآیندهای تجزیه و بازسازی استخوان‌ها رخ دهد. در یک فرد سالم، استخوان‌ها تراکم قابل قبولی دارند که باعث تحمل فشارها و استحکام بدن می‌شوند؛ اگر در فردی تراکم استخوان کاهش یافته و پوکی استخوان به‌وجود آید، درصد شکستن استخوان در اثر ضربه شدید یا فشار زیاد افزایش پیدا می‌کند.
عوامل مختلفی می‌توانند در فرآیند کاهش تراکم استخوان در طول زمان تأثیرگذار باشند. عوامل ژنتیکی نقش مهمی در ابتلا به پوکی استخوان ایفا می‌کنند و عوامل محیطی ازجمله عادات غذایی، فعالیت بدنی نامناسب، مصرف مواد مخدر و ترکیبات شیمیایی مضر نیز در این فرآیند تأثیرگذار هستند. همچنین مصرف برخی داروها ممکن است تأثیر مستقیم یا غیرمستقیمی روی تراکم استخوان داشته باشند.
شایان ذکر است که در سن ۳۵ سالگی، تراکم استخوان به‌حداکثر خود می‌رسد، سپس با پیشروی سن کاهش می‌یابد، اما در زنان پس از ورود به دوران یائسگی، نرخ کاهش تراکم استخوان به‌طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. درواقع این مسئله می‌تواند در زنان بالای ۵۰ سال به‌عنوان یک عامل خطر برای شکستگی و پوکی استخوان در نظر گرفته شود.
از این جهت به‌دلیل تأثیرات شدید پوکی استخوان بر سلامت و احتمال شکستگی‌های ناشی از فعالیت‌های روزمره، حفظ و افزایش تراکم استخوان بسیار حائز اهمیت است. بنابراین، لازم است اقداماتی در این راستا صورت بگیرد.
علائم شایع پوکی استخوان
در ابتدا این بیماری بدون علامت و نشانه خاصی شروع می‌شود اما با گذر زمان و تضعیف استخوان‌ها، علائم قابل توجهی آشکار می‌شوند.
یکی از عوارض جدی پوکی استخوان، شکستگی ستون فقرات است که می‌تواند از به علت فشار زیاد به این ناحیه اتفاق بیفتد. درواقع این نوع شکستگی ممکن است باعث درد و ناراحتی شدید در ناحیه کمر و گردن شود و در برخی موارد این درد از پشت به طرفین بدن منتقل شود. علاوه‌بر این، شکستگی ستون فقرات می‌تواند باعث کمردرد مزمن، کاهش قد و تغییرات در وضعیت بدن (مانند خم شدن) شود. این شکستگی‌ها به‌دلیل کاهش قابل توجه چگالی استخوان و نقص استحکام آنها رخ می‌دهند.
همچنین مهم است که بدانید پوکی استخوان یک بیماری درازمدت است که علائم آن معمولاً سال‌ها طول می‌کشد تا بروز یابد، بنابراین اگر شما با علائم پوکی استخوان مواجه هستید، باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند از طریق انجام آزمایش خون، اندازه‌گیری چگالی استخوان، بررسی تاریخچه پزشکی و فعالیت فیزیکی شما، تشخیص دقیق و مراحل پیشرفت بیماری را ارزیابی کند.
پس از تشخیص، پزشک شما می‌تواند برنامه درمانی مناسبی برایتان تعیین کند که این ممکن است شامل مصرف داروهای تقویت استخوان، تغییر در رژیم غذایی مانند استفاده از سنجد برای پوکی استخوان، مکمل‌های ویتامینی، فعالیت‌های ورزشی مناسب و ترکیبی از این عوامل باشد.
کدام بیماری‌ها باعث پوکی استخوان می‌شود؟
بعضی بیماری‌ها که باعث تغییرات در سطح هورمونی و کاهش توده استخوانی شوند که عبارت‌اند از:
- بیماری‌های کلیوی
- سطوح پایین تستوسترون در مردان
- بیماری‌های کبدی
- سرطان
- لوپوس
- بیماری انسدادی مزمن ریوی
- مولتیپل میلوما
- آرتریت روماتوئید
- اسپوندیلیت انکیلوزینگ
- هیپرتیروئیدی
- هیپرپاراتیروئیدی
- سندروم کوشینگ
- بیماری‌های سوء جذب
- بیماری التهابی روده
این بیماری‌ها ممکن است در هر فردی بروز کنند و علائم متفاوتی داشته باشند اما پوکی استخوان یک علامت بارز این مشکلات است.
روش‌های درمانی برای جلوگیری از پوکی استخوان
درمان پوکی استخوان ممکن است به‌صورت موضعی یا سیستمیک باشد و بسته به شدت بیماری و توصیه پزشک، رویکردهای مختلفی برای درمان در نظر گرفته می‌شود. یک روش ساده و موثر برای بهبود وضعیت پوکی استخوان، استفاده از ترکیب پودر سنجد و شیر است. با استفاده از این ترکیب، می‌توانید به‌طور قابل توجهی بهبودی در وضعیت پوکی استخوان خود را تجربه کنید.
در رابطه با درمان پوکی استخوان با پودر سنجد، ابتدا باید سنجد و شیر را با هم مخلوط کنید و مصرف آن را به مدت ۱۴ روز ادامه دهید. در طی این مدت، خواص مفید این مخلوط را به وضوح تجربه خواهید کرد. به‌علاوه بهترین نتیجه این ترکیب زمانی حاصل می‌شود که مصرف آن را به مدت دو ماه یا بیشتر ادامه یابد، زیرا در این دوره بدن شما به ترکیبات موجود سنجد عادت می‌کند و بهبود پوکی استخوان را سرعت می‌بخشد.
لازم است توجه داشته باشید که برای درمان این بیماری، صبر و استمرار در جدی گرفتن نکات درمانی نیز بسیار مهم است. در هر صورت، قبل از اقدام به هر نوع رژیم غذایی یا روش درمانی، بهتر است با پزشک خود مشورت کرده تا از تطابق آن با وضعیت‌تان اطمینان حاصل کنید.
سایر اقدامات برای پیشگیری از پوکی استخوان
همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، سنجد یکی از روش‌های بسیار مؤثر برای پیشگیری از پوکی استخوان است. با این‌حال، علاوه‌بر سنجد برای پوکی استخوان، می‌توانید با انجام اقدامات مهم دیگری به حفظ و افزایش تراکم استخوان کمک کنید که به‌طور کلی این اقدامات عبارت‌اند از:
- تغذیه سالم و منظم: مصرف غذاهایی که ارزش غذایی بالایی دارند مانند سنجد، شیر، ماهی، تخم‌مرغ و میوه‌ها، می‌تواند به استحکام استخوان‌ها کمک کند. همچنین استفاده زیاد از مواد غذایی پرفیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات نیز توصیه می‌شود.
- ورزش‌های استحکامی: انجام ورزش‌هایی مانند وزنه‌برداری، پیاده‌روی، شنا و تنیس می‌تواند تراکم استخوان‌ها را افزایش دهد. درواقع این ورزش‌ها باعث تحریک و رشد استخوان‌ها می‌شوند.
- حفظ تعادل بدن: تمرین‌هایی مانند: یوگا و پیلاتس که بر تعادل بدن تأثیر می‌گذارند می‌توانند علاوه‌بر تقویت استخوان‌ها، تعادل بدن را نیز ارتقا دهند.
- عدم مصرف مواد مخدر و داروهای غیرضروری: مصرف مواد مخدر و داروهای غیرضروری می‌تواند به ضعف استخوان‌ها و کاهش تراکم آنها منجر شود، بنابراین بهتر است از مصرف آنها خودداری کنید.
- مشاوره پزشک: در صورت استفاده از داروها، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که اثرات جانبی ممکن آنها در نظر گرفته شده‌اند زیرا برخی از داروها عوارضی چون پوکی استخوان دارند.
- مصرف مکمل‌های معدنی: درصورتی‌که مصرف کافی غذاهای حاوی کلسیم و ویتامین دی برای شما مقدور نیست، می‌توانید با مشورت پزشک خود، از سنجد استفاده کنید.
- مراقبت از سلامت استخوان در دوران خاص: در دوران بارداری و پس از یائسگی، تغییرات هورمونی در بدن ممکن است به کاهش تراکم استخوان منجر شود. در این موارد، مراقبت از سلامت استخوان‌ها باید در دستور کار قرار گیرد. بنابراین، ممکن است نیاز به مصرف مکمل‌ها و داروهای معین داشته باشید.
- اجتناب از ضربه‌های سنگین به استخوان‌ها: ضربات سنگین و ناگهانی به استخوان‌ها می‌توانند باعث شکستگی و آسیب به آنها شود. بنابراین، در هنگام انجام ورزش و فعالیت‌های روزمره، باید مراقب خود باشید.
- آزمایش تراکم استخوان: درصورتی‌که از عوارضی مانند: درد استخوان‌ها رنج می‌برید، می‌توانید با پزشک خود در مورد انجام آزمایش تراکم استخوان مشورت کنید، زیرا این آزمایش به شما کمک می‌کند تا سلامت استخوان‌هایتان مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت لزوم اقدامات پیشگیرانه بیشتری را انجام دهید.
سخن پایانی
سنجد برای پوکی استخوان یکی از بهترین روش‌های درمانی به‌شمار می‌آید که می‌تواند سلامت استخوان‌ها را تضمین کند. همچنین سنجد دارای ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای حفظ و بهبود سلامت استخوان‌ها بسیار مهم هستند. به‌علاوه مصرف صحیح سنجد می‌تواند به حفظ تراکم استخوان کمک زیادی کرده و خطر پوکی آن را کاهش دهد، اما برای بهبود کلی مهم است که یک رژیم غذایی مناسب با کمک پزشک تنظیم شود و به مقدار مشخصی در روز، سنجد مصرف کنید. اگر سنجد با شیر مصرف شود، تاثیر بیشتری در روند بهبود و سلامت شما خواهد داشت. البته دقت داشته باشید که مصرف سنجد یک درمان خانگی برای عارضه پوکی استخوان است و نمی‌تواند به‌طور قطعی مشکل شما را برطرف کند بلکه تنها به پیشگیری از بیماری و جلوگیری از بدتر شدن آن کمک می‌کند.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو