متخصص بی حسی پا؛ تشخیص و درمان به موقع و پیشگیری از بی حسی کامل و فلج پا
بی‌حس شدن پاها از شرایط ناراحت‌کننده‌ای است که به‌صورت ناگهانی اتفاق نمی‌افتد و دلیل آن آسیب‌های عصبی با منشأهای بسیار متعدد است. ازجمله مهم‌ترین عوامل این آسیب‌های عصبی، انواع نوروپاتیها، مشکلات دیسک کمر، تنگی کانال نخاعی و ... است. با توجه به اینکه بی‌حس شدن خفیف با علائمی مانند سوزن‌سوزن، گزگز و ... شروع شده و با پیشروی به بی‌حس شدن کامل پا و حتی فلج اندام می‌رسد مهم است، با مشاهده اولین علائم به یک متخصص بی حسی پا یا دکتر ارتوپد مراجعه کنید و با انجام ارزیابی‌های دقیق و تشخیص صحیح در زمان مناسب قبل از پیشروی بیش‌ازحد آسیب‌های عصبی جلوی آن را بگیرید.
البته باید بدانید گاهی بی‌حس شدن پا کاملاً موقت است و مثلاً به دلیل وجود یک پوزیشن خاص به مدت طولانی مانند دو زانو زدن ایجاد می‌شود که اصطلاحاً به آن خواب رفتن پا هم گفته می‌شود و بعد از کمی حرکت و جریان خون به‌صورت مجدد این بی‌حس شدن برطرف می‌شود و نیازی هم به درمان ندارد؛ اما در بسیاری از مواقع بی‌حسی‌های طولانی‌مدت یا گاه و بی گاه یک منشأ جدی دارند که باید هرچه زودتر تشخیص داده شده و درمان آغاز شود.
اگر می‌خواهید بیشتر با خدمات متخصص بی حسی پا و دلایل ایجاد بی‌حس شدن پا آشنا شوید در ادامه با ما همراه گردید.
متخصص بی حسی پا لزوماً یک متخصص ارتوپدی نیست. اگرچه بهترین توصیه برای شما در وهله اول که هنوز علت بی‌حس شدن پا را نمی‌دانید مراجعه به یک متخصص پا یا متخصص ارتوپدی بسیار باتجربه و ماهر است تا با ارزیابی‌های کامل علت را تشخیص دهد؛ زیرا بسیاری از دلایل ایجاد بی‌حس شدن پا به‌نوعی به مشکلات سیستم اسکلتی و عضلانی ارتباط پیدا می‌کند که بهترین پزشک برای بررسی آنها متخصص ارتوپدی است.
ارتوپد نیز بعد از انجام بررسی‌های دقیق با توجه به سابقه پزشکی شما و شرایط موجود، درصورتی‌که نیاز بداند شما را به متخصصان مربوطه دیگر ارجاع می‌دهد؛ مثلاً اگر تشخیص دهد در وضعیت فتق دیسک بدی قرار گرفته‌اید و به دلیل احتمال پیشروی بی‌حس شدن پا و فلج پاها ممکن است شما را به یک متخصص ستون فقرات به‌عنوان متخصص بی حسی پا ارجاع دهد یا اگر متوجه شود نوعی نوروپاتی مثلاً نوروپاتی دیابتی باعث ایجاد این بی‌حس شدن شده است شما را حتماً به متخصص خودتان در رابطه با کنترل دیابت ارجاع خواهد داد.
بی‌حس شدن پا یک علامت پیش‌رونده از آسیب‌های عصبی است که وقتی منشأ خواب‌رفتگی پا و به‌صورت موقت نباشد، اگرچه ممکن است بتوانید با روش‌هایی مانند ورزش برای بی حسی پا آن را بهبود دهید و درد و ناراحتی ناشی از آن را کم کنید ولی تا زمانی که علت اصلی ایجاد این علامت مشخص نشود و درمان مناسب صورت نگیرد، به تسکین پایدار نخواهید رسید. به‌طورکلی در پاسخ به سؤال برای بی حسی پا به چه دکتری مراجعه کنیم می‌توانیم موارد زیر را به شما پیشنهاد نماییم:
♦ ارائه‌دهنده مراقبت‌های اولیه
احساس سوزش در پاها دلایل بالقوه بسیار متعددی دارد. به همین دلیل در ابتدا اگر بی‌حس شدن طوری نیست که احساس فلج به شما دست دهد به یک پزشک عمومی یا پزشک خانواده مراجعه کنید. این پزشک موارد زیر را بررسی خواهد کرد:
• تاریخچه پزشکی
• داروهایی که استفاده می‌کنید
• علائم
همراه با یک معاینه فیزیکی اولیه، پزشک عمومی PCP در صورت نیاز شما را برای تشخیص یا درمان تخصصی به متخصص مناسب به‌عنوان متخصص بی حسی پا ارجاع می‌دهد. آنها همچنین تمام مراقبت‌های پزشکی شما را هماهنگ خواهند کرد.
♦ ارتوپد یا متخصص پا
متخصص پا پزشکی است که به‌طور کامل با تمامی مشکلات پا مربوط به سیستم اسکلتی و عضلانی آشناست و می‌تواند به‌خوبی علت اصلی را تشخیص داده و درمان را شروع کند. متخصص پا می‌تواند در مورد نحوه مراقبت از پا و کاهش علائم کمک زیادی به شما نماید. ممکن است برای درمان شما از روش‌های زیر استفاده کنند:
• داروها
• دستگاه‌های اصلاحی
• فیزیوتراپی
• و ...
اگر بدشکلی پا دارید یا اخیراً پایتان دچار آسیب شده است، ممکن است متخصص پا بهترین پزشکی باشد که می‌تواند به شما کمک کند و از بی‌حسی‌های مداوم یا پیشروی آن جلوگیری نماید.
♦ متخصص مغز و اعصاب
با توجه به اینکه به‌هرحال با هر دلیلی که بی‌حس شدن پا شروع شده باشد، این بی‌حس شدن ناشی از آسیب‌های عصبی است ممکن است در شرایطی خاص مخصوصاً نوروپاتی‌های پیشرفته، متخصصان مغز و اعصاب شرایط سیستم عصبی محیطی و مرکزی ازجمله نوروپاتیها را تشخیص داده و درمان کنند.
اگر از قبل برای شما یک بیماری عصبی مانند نوروپاتیها تشخیص داده شده است و حالا با پیشروی بیماری دچار بی‌حس شدن پا شده‌اید پس نباید وقت را تلف کنید و بدون نیاز به مراجعه به متخصصین دیگر باید در اسرع وقت متخصص مغز و اعصاب خود را به‌عنوان متخصص بی حسی پا ملاقات نمایید.
♦ متخصص ستون فقرات
اگر از قبل بیماری‌های مربوط به ستون فقرات مانند فتق دیسک یا تنگی کانال نخاعی برای شما تشخیص داده شده باشد، بی‌حس شدن می‌تواند نشانه‌ای از پیشروی بیماری باشد و باید حتماً به متخصص ستون فقرات خود برای ارزیابی مجدد شرایط بیماری‌تان مراجعه کنید.
گاهی به‌قدری این علائم پیشروی می‌کنند که متخصص مجبور است برای جلوگیری از آسیب‌های عصبی دائمی یعنی فلج اندام سریعاً جراحی را تجویز نماید.
هرچند این نوع بیماری‌ها اگر در زمان مناسب و به‌طور صحیح تشخیص داده شوند و خودِ شما نیز همکاری لازم را داشته باشید به‌ندرت به‌قدری پیشروی می‌کند که این شرایط ایجاد شود. گاهی نیز حوادث شدید مانند تصادفات می‌توانند چنین مشکلاتی را به وجود آورند که متخصص سریعاً جراحی را تجویز می‌کند تا از مشکلات عصبی مانند فلج جلوگیری نماید.
♦ متخصص پوست
برخی از بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس، قارچ مربوط به پای ورزشکار و ... می‌توانند علائم شدیدی را ایجاد کنند که منجر به بی‌حس شدن پا شود. در این صورت پاسخ مناسب به سؤال برای بی حسی پا به چه دکتری مراجعه کنیم متخصص پوست است. بعضی از بیماری‌های پوستی که می‌توانند منجر به بی‌حس شدن پا شوند، عبارت‌اند از:
• سرطان پوست
• شرایط التهابی
• بیماری‌های عفونی
♦ متخصصان عروق
متخصصان عروق بیشتر بر روی تشخیص و درمان شرایط مختلف مربوط به سیستم گردش خون تمرکز دارند. اگر احتمال مشکلات مربوط به عروق شما در رابطه با جریان خون وجود داشته باشد و منجر به بی‌حس شدن پا شود شما را به متخصص عروق به‌عنوان متخصص بی حسی پا ارجاع خواهند داد.
♦ روماتولوژیست
روماتولوژیست متخصصی است که بیشتر بر روی درمان علائم آرتریت و سایر بیماری‌های شامل موارد زیر تمرکز دارد:
• مفاصل
• ماهیچه‌ها
• استخوان‌ها
برای مثال، اگر به آرتریت روماتوئید که یک بیماری خودایمنی و مخرب مفاصل است مبتلا هستید، احتمالاً از قبل یک روماتولوژیست برای مدیریت این بیماری دارید. در این صورت بی‌حس شدن پا می‌تواند نشانه‌ای از پیشروی بیماری باشد و شما باید به متخصص روماتولوژی خودتان به‌عنوان متخصص بی حسی پا مراجعه نمایید.
♦ متخصص غدد
متخصص غدد در شرایط مرتبط با هورمون‌ها، ازجمله بیماری‌های مربوط به تیروئید و دیابت، تخصص دارد. اگر شما مشکوک به عدم تعادل هورمونی باشید، شما را به متخصص غدد ارجاع خواهند داد.
درصورتی‌که قبلاً بیماری زمینه‌ای مربوط به غدد مانند دیابت برایتان تشخیص داده شده باشد، بی‌حس شدن پا می‌تواند علامتی از پیشروی بیماری باشد و حتماً باید متخصص غدد شما این مورد را بررسی کند. گاهی نیاز است برای پیشگیری از آسیب‌های عصبی احتمالی داروهای شما تغییر کنند.
بی‌حس شدن پا که معمولاً با علائمی مانند سوزن‌سوزن شدن یا مورمور شروع می‌شود معمولاً در اثر فشار روی اعصاب ایجاد خواهد شد. اگر این فشار زمانی ایجاد شود که شما برای مدت طولانی در یک وضعیت هستید، نگرانی نخواهد داشت و بعد از کمی حرکت از بین می‌رود؛ اما زمانی که این احساسات مداوم می‌شوند یا با علائم دیگری مانند درد همراه هستند، می‌توانند منشأ جدی‌تری داشته باشند.
متخصص بی حسی پا براساس نوع علائم و سابقه پزشکی شما مشخص می‌شود. بااین‌حال، به‌طورکلی تشخیص‌هایی که متخصص بی حسی پا ممکن است برای ایجاد این علائم بدهد، عبارت‌اند از:
♦ دیابت و نوروپاتی دیابتی
دیابت یک بیماری زمینه‌ای و مزمن است که اگر به‌درستی کنترل نشود می‌تواند منجر به آسیب‌های عصبی گردد. آسیب‌های عصبی ناشی از دیابت را نوروپاتی دیابتی می‌نامند که یکی از شایع‌ترین علل گزگز و بی‌حس شدن مداوم در پاها است.
ممکن است دیابت شما از قبل تشخیص داده شده باشد و حالا با پیشروی به دلیل عدم کنترل مناسب منجر به نوروپاتی شود یا خودتان از آن اطلاع نداشته باشید. مهم‌ترین علائم که به شما میگویند باید از نظر بیماری دیابت بررسی شوید، عبارت‌اند از:
• تکرر ادرار
• تشنگی شدید
• دهان خشک
• خارش پوست
• نفس بوی میوه‌ای
• درد یا بی حسی در دست
• درد یا بی حسی در پا
• افزایش گرسنگی
• کاهش وزن غیرمنتظره
• بهبود آهسته بریدگی‌ها یا زخم‌ها
• عفونت‌های قارچی
• خواب‌آلودگی یا بی‌حالی
• تغییر در توانایی بینایی
• تهوع و استفراغ
دیابت را می‌توان به‌راحتی با تغییر سبک زندگی و مصرف داروهای تخصصی مانند انسولین کنترل کرد و از آسیب‌های عصبی پیش‌رونده که منجر به بی‌حس شدن پا می‌شوند، جلوگیری کرد.
♦ مولتیپل اسکلروزیس (MS)
مولتیپل اسکلروزیس (MS) نوعی بیماری مربوط به سیستم عصبی مرکزی است که باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن به اشتباه به پوشش محافظ روی اعصاب یا میلین حمله کند.
درنتیجه می‌تواند منجر به اختلالات بین مغز و بدن شده و آسیب‌های عصبی را ایجاد کند که یکی از نتایج آن بی‌حس شدن پا است. سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حس شدن بدن، صورت و اندام‌ها (دست‌وپا) از رایج‌ترین علائم ام اس است.
سایر علائم ام اس نیز عبارت‌اند از:
• خستگی
• ضعف
• درد و خارش
• مشکلات راه رفتن و تعادل
• اسپاسم عضلانی
• تغییر در بینایی
• سرگیجه
• مشکلات مثانه و روده
• مشکلات جنسی
• تغییرات شناختی
• تغییرات عاطفی
• افسردگی
در حال حاضر، هیچ آزمایش آزمایشگاهی وجود ندارد که متخصص بی حسی پا بتواند به کمک آن تشخیص صددرصدی دهد که آیا شما مبتلا به ام اس هستید یا خیر؟ قبل از تشخیص بیماری ام اس، یک متخصص سایر علل احتمالی سوزن‌سوزن شدن پاهای شما را بررسی و رد می‌کند.
سپس آنها از چندین استراتژی برای تعیین اینکه آیا علائم شما معیارهای تشخیص ام اس را برآورده می‌کند استفاده می‌کنند، ازجمله:
• گرفتن تاریخچه پزشکی دقیق
• انجام یک معاینه عصبی کامل برای آزمایش رفلکس‌ها، تعادل، هماهنگی و عملکرد اعصاب جمجمه‌ای
• آزمایش خون برای رد سایر شرایط
• تجزیه‌وتحلیل مایع نخاعی
• یک ام آر آی
اگرچه هیچ درمان قطعی برای ام اس وجود ندارد، اما گزینه‌های درمانی زیادی هستند که می‌توانند به جلوگیری از پیشرفت بیماری و مدیریت علائم کمک کنند.
♦ کم‌کاری تیروئید
کم‌کاری تیروئید وضعیتی است که در آن غده تیروئید شما کم‌کار است و نمی‌تواند هورمون‌های تیروئید که ارتباط مستقیم با عملکرد کلی بدن و متابولیسم شما دارد را به‌اندازه کافی برای تأمین نیازهای بدن شما تولید کند.
علائم کم‌کاری تیروئید ممکن است بسیار خفیف باشند و تنها از طریق انجام آزمایشات خون هورمونی مشخص شوند یا ممکن است در ابتدا به‌راحتی به سایر شرایط نسبت داده شوند. این علائم عبارت‌اند از:
• خستگی
• افزایش وزن
• صورت پف‌کرده
• قاعدگی‌های سنگین یا نامنظم
• نازک شدن مو
• ضربان قلب آهسته
• ضعف عضلانی، درد، حساسیت و سفتی
• درد، تورم و سفتی مفاصل
• گواتر
• مشکلات حافظه
کم‌کاری تیروئید درمان نشده ممکن است منجر به عوارض شدیدتر ازجمله نوروپاتی محیطی و درنتیجه بی‌حس شدن پا شود.
برای تشخیص کم‌کاری تیروئید، پزشک یک آزمایش خون هورمونی به نام آزمایش هورمون محرک تیروئید (TSH) را برایتان تجویز می‌کند. سطوح بالای TSH معمولاً نشان دهنده کم‌کاری تیروئید است. درمان اغلب شامل مصرف نوعی داروی هورمون تیروئید مصنوعی خوراکی به نام لووتیروکسین (لووکسیل، سینتروید و یونیتروید) است.
سپس پزشک سطح TSH شما را در طول روند درمان کنترل می‌کند و در صورت نیاز دوز لووتیروکسین شما را مجدداً تنظیم می‌کند. درمان این بیماری به لحاظ جلوگیری از پیشروی نوروپاتی محیطی بسیار مهم است و می‌تواند از عوارض خطرناک بعدی جلوگیری کند.
♦ سندرم تونل تارسال (TTS)
سندرم تونل تارسال (TTS) ازجمله شرایط دیگری است که ممکن است متخصص بی حسی پا به‌عنوان علت درد، سوزن‌سوزن شدن، بی‌حس شدن یا سوزش در مچ پا، پاشنه یا پا تشخیص دهد. این عارضه در اثر فشردگی عصب تیبیال در این ناحیه ایجاد می‌شود که در امتداد داخل مچ پا و پا قرار گرفته است.
برای تشخیص TTS، متخصص ارتوپد از شما در مورد علائم و سابقه پزشکی می‌پرسد که باید به‌طور دقیق پاسخ دهید. همچنین برخی از تست‌های تخصصی جهت تشخیص دقیق توسط متخصص بی حسی پا انجام خواهد شد. پزشک احتمالاً آزمایش علامت Tinel را انجام می‌دهد که در طی آن به عصب تیبیال فشار بیش‌ازحدی وارد می‌شود.
اگر این فشار منجر به بی‌حس شدن یا گزگز در پای شما شود، نتیجه آزمایش برای TTS مثبت است و تشخیص سندرم تونل تارسال داده می‌شود. درمان این سندرم بسته به‌شدت علائم و شرایط سلامتی فرد متفاوت است.
ممکن است استراحت و مصرف آنت اینف جهت درمان علائم تجویز شوند. داروهای لماتی یا استفاده از ارتزهای ارتوپدی مناسب مانند کفی‌ها و کفش‌های طبی سفارشی‌سازی شده برای اصلاح موقعیت پای شما نیز می‌تواند استفاده شود تا احتمال عود علائم کاهش پیدا کنند.
درمان‌های دیگر شامل فیزیوتراپی یا تزریق کورتیکواستروئید برای کاهش دردهای شدید یا التهاب است. درصورتی‌که هیچ کدام از این روش‌ها توسط متخصص بی حسی پا پاسخ خوبی ایجاد نکنند، پزشک مجبور به انجام جراحی برای برداشتن فشار از روی عصب مورد نظر می‌شود.
♦ نارسایی کلیه
نارسایی کلیه یکی دیگر از دلایل اصلی بی‌حس شدن و گزگز در پا است. نارسایی کلیه می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد که مهم‌ترین آنها دیابت و فشارخون بالا است. اگر نارسایی کلیه وجود داشته باشد، علائم زیر به‌احتمال‌زیاد تجربه خواهند شد:
• درد و بی حسی در پاها
• گرفتگی و انقباض عضلانی
• ضعف عضلانی
متخصص بی حسی پا در صورت مشکوک شدن به نارسایی کلیه ممکن است تعدادی آزمایش را انجام دهد. آزمایشات مختلف در این زمینه ممکن است شامل موارد زیر باشند:
• یک معاینه عصبی
• الکترومیوگرافی (EMG) که فعالیت ماهیچه‌های شما را اندازه‌گیری می‌کند.
• مطالعه هدایت عصبی
• آزمایش خون
گاهی می‌توان برخی از نارسایی‌های کلیه را با دارو درمان کرد ولی در موارد شدید درمان نارسایی کلیه تنها با دیالیز و پیوند کلیه قابل انجام است.
♦ بیماری Charcot-Marie-Tooth (CMT)
بیماری Charcot-Marie-Tooth (CMT) شامل مجموعه‌ای از اختلالات عصبی محیطی است که می‌تواند موارد زیر را ایجاد نماید:
• آتروفی و ضعف عضلانی
• از دست دادن حس در اندام‌ها مانند بی حسی در پاها
• انقباضات عضلانی
• سوزن‌سوزن شدن، بی حسی یا احساس سوزش در دست‌ها
• ضعیف شدن عضلات پا، ساق پا و مچ پا
• از دست دادن توانایی عضلات پا و ساق پا
• مشکلات راه رفتن که می‌تواند با زمین خوردن‌های ناخواسته، مشکل در دویدن و گام برداشتن نامتعادل مشخص شود.
• بدشکلی‌های پا، مانند قوس‌های بلند یا انگشتان چکشی
• افتادگی پا یا مشکل در بلند کردن قسمت جلوی پا
به‌منظور تشخیص CMT، ممکن است متخصص بی حسی پا برای شما متخصص مغز و اعصاب باشد که با بررسی سابقه پزشکی خانوادگی شما و معاینه عصبی به تشخیص این بیماری می‌پردازد. همچنین ممکن است آزمایشات زیر برای تشخیص نهایی این بیماری تجویز شوند:
• آزمایش خون برای بررسی ناهنجاری‌های ژنتیکی
• یک EMG
• بیوپسی عصبی
• مطالعه هدایت عصبی
متأسفانه در حال حاضر هیچ درمان خاصی برای CMT وجود ندارد، اما اکثر افراد می‌توانند تحت نظر متخصص بی حسی پا فعال بمانند و طول عمر طبیعی داشته باشند. درواقع درمان‌ها بیشتر بر مدیریت علائم و کند کردن سرعت پیشروی بیماری تمرکز دارند.
متخصص بی حسی پا یا متخصص مغز و اعصاب شما ممکن است موارد زیر را برای بهبود علائم شما پیشنهاد دهد:
• کاردرمانی جهت کمک به انجام فعالیت‌های روزانه
• فیزیوتراپی به‌منظور جلوگیری یا به تأخیر انداختن ضعف و بدشکلی عضلانی
• استفاده از بریس‌ها یا آتل‌های کمکی
• دارو برای مدیریت دردهای ایجاد شده
• خوردن یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی
• اجتناب از نوشیدن الکل
♦ بیماری‌های خودایمنی
بیماری‌های خودایمنی وقتی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به دلیل ضعیف بودنش به اشتباه به سلول‌های سالم بدن به‌عنوان مهاجم خارجی حمله‌ور شود. از مهم‌ترین علائم این بیماری‌های خودایمنی مزمن بخصوص در صورت پیشروی و عدم کنترل به‌موقع، می‌توان به بی‌حس شدن پا اشاره کرد. برخی از این شرایط شامل موارد زیر هستند:
• لوپوس
• بیماری شوگرن
• سندرم گیلن باره
• بیماری سلیاک
• آرتریت روماتوئید (RA)
برای تعیین اینکه آیا یک بیماری خودایمنی باعث بی‌حس شدن پاهای شما شده است یا خیر، پزشک یک تاریخچه خانوادگی و پزشکی دقیق از شما می‌گیرد، یک معاینه فیزیکی کامل انجام می‌دهد و احتمالاً تعدادی آزمایش خون را نیز برایتان تجویز خواهد کرد.
درمان بیماری‌های خودایمنی بسته به نوع و میزان پیشروی آن متفاوت است. معمولاً استفاده از برخی داروها و رژیم غذایی متناسب برای کنترل روند پیشروی این بیماری‌ها بهترین درمان محسوب می‌شوند.
♦ عفونت‌ها
تعدادی از عفونت‌های مختلف می‌توانند باعث التهاب در اعصاب شوند که بسته به عصب درگیر می‌تواند بی‌حس شدن اندام مختلف مانند دست‌وپا را ایجاد کنند. ازجمله مهم‌ترین این بیماری‌های عفونی عبارت‌اند از:
• بیماری لایم
• زونا
• هپاتیت B و C
• اچ‌آی‌وی
• ایدز
• بیماری هانسن
معمولاً این بیماری‌ها با معاینه فیزیکی و انجام آزمایشات مربوطه تشخیص داده می‌شوند و درمان بسته به نوع عفونتی که دارید و شدت آن متفاوت خواهد بود، اما معمولاً با دارو درمان صورت می‌گیرد.
♦ اختلال مصرف الکل زیاد و نوروپاتی الکلی
نوشیدن بیش‌ازحد و دائم الکل می‌تواند منجر به آسیب‌های عصبی و نوروپاتی الکلی شود که به اعصاب محیطی آسیب زیادی وارد می‌کند. تقریباً 46.3 درصد از افرادی که به‌طور مزمن الکل مصرف می‌کنند، نوروپاتی محیطی را تجربه خواهند کرد که از مهم‌ترین علائم آن بی‌حس شدن پا است. سایر علائم نوروپاتی الکلی نیز عبارت‌اند از:
• درد
• بی حسی در اندام مختلف
• ضعف و گرفتگی عضلات
• مسائل گوارشی
• بی‌اختیاری
• تهوع و استفراغ
اختلال مصرف الکل معمولاً با سوءتغذیه و کمبود ویتامین نیز همراه است. مهم است که در مورد مصرف الکل خود در برابر متخصص بی حسی پا شفاف باشید تا تشخیص و درمان صحیح را دریافت کنید. برخی از آزمایشات زیر نیز ممکن است برای تأیید تشخیص نهایی انجام گیرند:
• یک معاینه عصبی
• بیوپسی عصبی
• مطالعه هدایت عصبی
• یک EMG
• یک سری دستگاه گوارش فوقانی و روده کوچک
• آزمایش خون برای بررسی کمبود ویتامین
مهم‌ترین مراحل در درمان نوروپاتی الکلی، اجتناب از مصرف الکل و جایگزین موارد مناسب است. همچنین ممکن است پزشک مکمل‌های مورد نیاز برای کمبود ویتامین‌های شما را تجویز نماید. گاهی فیزیوتراپی و داروهای ضد درد جهت مدیریت گزگز، بی‌حس شدن و درد در پاهای شما تجویز خواهد شد. توجه داشته باشید که در برخی مواقع آسیب‌های ناشی از نوروپاتی الکلی به‌قدری شدید است که حتی با ترک کامل الکل ممکن است برطرف نشوند و دائمی باشند.
♦ فتق دیسک‌های ستون فقرات کمری
یکی از مهم‌ترین دلایل بی‌حس شدن پا که توسط متخصص بی حسی پا تشخیص داده می‌شود، فتق دیسک کمر است. در بین هر دو مهره از مهره‌های ستون فقرات دیسکی وجود دارد که حالت بالشتک مانند دارد و از وارد شدن ضربه‌های سخت به ستون فقرات جلوگیری می‌کنند.
همچنین حرکت مهره‌ها برای چرخش و چپ و راست شدن را آسان می‌کنند. با افزایش سن به‌طور طبیعی این دیسک‌ها کم‌کم دهیدراته شده و منجر به آسیب‌هایی مانند پارگی دیسک یا برآمدگی دیسک می‌شوند. این برآمدگی یا پارگی دیسک نیز باعث نشت ماده ژل‌مانند درون دیسک به بیرون خواهد شد که درنهایت باعث ایجاد فشار بر عصب‌های مجاور می‌گردد. به همین دلیل بسته به عصبی که فشرده شده است، علائم پارستزی مانند بی حسی، گزگز، مورمور شدن و ... در اندام تحتانی مانند پاها و لگن به وجود می‌آیند. همین مشکل در صورت فتق دیسک گردنی در دست‌ها به وجود می‌آید.
اگر آسیب‌های عصبی فتق دیسک به دلیل تشخیص نادرست یا عدم درمان به‌موقع پیشروی داشته باشند حتی می‌توانند منجر به فلج اندام شوند. متخصصان ستون فقرات به‌عنوان متخصص بی حسی پا در این زمینه سعی می‌کنند تا جای ممکن با روش‌های غیرتهاجمی علائم را کنترل کرده و از پیشروی سریع آن جلوگیری کنند اما درصورتی‌که علائم آسیب‌های عصبی شدید مانند بی‌حس شدن پا، اختلال در کنترل مثانه و روده، مشکل در تعادل، مشکلات جنسی و ... ایجاد شود، چاره‌ای جز جراحی برای درمان وجود نخواهد داشت.
♦ تنگی کانال نخاعی
کانال نخاعی از مجاورت ستون فقرات عبور می‌کند و درون آن مجموعه‌ای از رشته‌های عصبی وجود دارند که راه انتقال اطلاعات بین مغز و اندام مختلف هستند؛ بنابراین هرکدام وظیفه خاصی دارند.
ممکن است در اثر موارد مختلف مانند کار بیش‌ازحد، فشار زیاد روی ستون فقرات، مشکلات ستون فقرات، رشد استخوان‌های اضافی در جای نادرست و ... این کانال فشرده شود که به آن تنگی کانال نخاعی میگویند. فشرده شدن این کانال فضا را برای رشته‌های عصبی کم می‌کند و منجر به فشرده شدن اعصاب عبوری می‌شود.
بسته به اینکه کدام رشته‌های عصبی دچار فشردگی می‌شوند علائم متفاوت است ولی یکی از علائم رایج می‌تواند بی‌حس شدن پاها باشد.
معمولاً در این رابطه نیز پزشکان سعی می‌کنند به جای جراحی از روش‌های قابل انجام غیرتهاجمی در صورت امکان استفاده کنند ولی اگر بیماری به‌قدری پیشروی کند که خطر فلج وجود داشته باشد جراحی انجام خواهد شد.
سایل علل بی‌حس شدن پا نیز عبارت‌اند از:
• بارداری به دلیل رشد رحم و فشردگی اعصاب مجاور
• کمبود بعضی از ویتامین‌ها در بدن بخصوص ویتامین B12
• مصرف برخی از داروهای خاص مانند داروهای مورد استفاده برای بیماری ایدز یا اچ آی وی
• فشردگی عصب‌ها به هر دلیلی مانند شکستگی مهره‌های ستون فقرات کمری
شاید تعجب کنید اگر بدانید در برخی شرایط ممکن است استرس و بی حسی و ضعف پا را باهم تجربه کنید. هایپرونتیلاسیون مهم‌ترین عامل ایجاد استرس و بی حسی و ضعف پا به‌طور هم‌زمان است. این شرایط زمانی رخ می‌دهد که بیش‌ازحد عمیق و سریع نفس می‌کشید.
درنتیجه باعث کاهش دی‌اکسیدکربن در خون شده و می‌تواند باعث احساس سبکی سر، تنگی نفس، بی‌حس شدن پا و اضطراب شود. هایپرونتیلاسیون خودش یک بیماری نیست، بلکه نشانه استرس عاطفی یا شرایط دیگری مانند موارد زیر است:
• اختلالات اضطرابی
• عفونت‌های ریه
• بیماری‌های ریوی
• شرایط قلبی
• کتواسیدوز دیابتی
• بیماری ترس از ارتفاع
برای تشخیص استرس و بی حسی و ضعف پا، یک متخصص از شما در مورد سایر علائم و سابقه پزشکی شما سؤال می‌کند. همچنین معاینه فیزیکی و آزمایش خون برای بررسی شرایط خاص مانند عفونت انجام می‌شود. درمان‌های پرونتیلاسیون مستلزم رسیدگی به شرایط زمینه‌ای است که باعث هیپرونتیلاسیون شده است.
هدف از درمان‌های خانگی برای درمان عارضه هیپرونتیلاسیون، کند کردن تنفس و افزایش سطح دی‌اکسید کربن در بدن است. برخی از تکنیک‌های مورد استفاده برای درمان استرس و بی حسی و ضعف پا نیز عبارت‌اند از:
• نفس کشیدن از طریق لب‌های جمع شده
• تنفس در کیسه کاغذی که اگر مشکلات قلبی یا ریوی دارید، نباید این کار را انجام دهید.
• تنفس شکمی
گاهی اوقات افراد احساس سوزن‌سوزن شدن یا بی‌حس شدن پاهای خود را دارند ولی هیچ کدام از موارد گفته شده دلیل آن نیست و درواقع دلیل برای متخصص بی حسی پا نیز ناشناخته می‌ماند. به این نوع دلایل ایدیوپاتیک نیز گفته می‌شود و بیشتر در افراد بالای 60 سال تجربه خواهد شد. علاوه بر سوزن‌سوزن شدن و بی‌حس شدن ممکن است موارد زیر نیز در این شرایط تجربه شوند:
♦ درد
♦ ضعف
♦ بی‌ثباتی هنگام ایستادن یا راه رفتن
بعدازاینکه موارد مختلف بررسی و رد شد، در این شرایط متخصص بی حسی پا تنها به کمک داروهای ضد درد، اقدامات ایمنی و تجویز کفش‌های مخصوص سعی می‌کند علائم شما را بهبود دهد.
با توجه به اینکه عامل بی‌حس شدن پا اساساً آسیب‌های عصبی است که اگر به‌موقع شناسایی و درمان نشود این آسیب پیشروی کرده و می‌تواند منجر به فلج پاها شود، بسیار مهم است که با متوجه شدن اولین علائم مانند گزگز کردن، سوزن‌سوزن شدن و بی‌حسی‌هایی که به دلیل وضعیت یکسان برای چند دقیقه و خواب‌رفتگی نیست و ادامه‌دار می‌شوند به متخصص بی حسی پا مراجعه نمایید تا هرچه زودتر علت اصلی شناسایی شده و درمان آغاز گردد.
اگر تشخیص به‌موقع و صحیح انجام شود تا حد قابل‌توجهی می‌توان از پیشرفت آسیب‌های عصبی جلوگیری کرد. به‌طورکلی نیز در شرایط زیر مراجعه به متخصص بی حسی پا جهت تشخیص و درمان علت اصلی ضروری می‌باشد:
♦ بی‌حس شدن پا طوری است که از بین نمی‌رود.
♦ بی حسی مدام بدتر می‌شود.
♦ بی‌حس شدن پایی که با درد همراه است.
♦ بی‌حس شدن پا به‌قدری است که شما را از راه رفتن خوب بازمی‌دارد.
♦ بی حسی به‌قدری است که منجر به زمین خوردن شما می‌شود.
اگر احساس سوزن‌سوزن شدن در پاهای خود را همراه با سردرد شدید، گزگز در صورت یا ضعف ناگهانی دارید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید؛ زیرا این علائم می‌تواند نشانه‌های سکته مغزی باشد که تهدیدکننده زندگی هستند.
همان‌طورکه قبلاً هم گفتیم بی‌حس شدن پا ناشی از آسیب‌های عصبی معمولاً به مرور اتفاق می‌افتد و ناگهانی نیست. بی‌حسی در پای شما که به‌طور ناگهانی و با علائم دیگری مانند مشکل در تنفس رخ می‌دهد، می‌تواند باعث نگرانی شما شود. اگر علائم زیر و همچنین بی‌حس شدن پای خود را تجربه کردید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
♦ گیجی
♦ مشکل در صحبت کردن
♦ سرگیجه
♦ از دست دادن کنترل مثانه یا روده
♦ بی حسی که ناگهانی و در عرض چند دقیقه یا چند ساعت شروع می‌شود.
♦ بی حسی که چندین قسمت بدن را هم‌زمان درگیر می‌کند.
♦ بی حسی که پس از ضربه به سر ایجاد می‌شود.
♦ سردرد شدید
♦ مشکل در تنفس
اگرچه این علائم همیشه یک اورژانس نیستند اما ترکیبی از بی‌حس شدن پا و این علائم می‌تواند نشانه‌ای از موارد زیر باشد:
♦ سکته
♦ حمله ایسکمیک گذرا
اگرچه همیشه بی‌حس شدن پا با ورزش و افزایش جریان خون بهبود پیدا نمی‌کند ولی در بسیاری از مسائل مانند فتق دیسک، تنگی کانال نخاعی، خواب رفتن پاها به‌صورت مداوم و ... ورزش برای بی حسی پا عالیست و می‌تواند فشردگی عصب‌ها را کاهش دهد.
البته در شرایط خاص مانند فتق دیسک شما به‌هیچ‌وجه نباید ورزش برای بی حسی پا را به‌صورت خودسرانه انجام دهید و برنامه شما حتماً باید توسط متخصص تنظیم شده باشد. در غیر این صورت ممکن است دچار تشدید علائم شوید. برخی از انواع بهترین ورزش برای بی حسی پا که برای کاهش نوروپاتی محیطی تجویز می‌شوند، عبارت‌اند از:
♦ تمرینات هوازی مانند ایروبیک، پیاده‌روی سریع، دوچرخه‌سواری
♦ تمرینات تعادلی مانند یوگا
♦ تمرینات کششی مانند حرکات بدنسازی و تقویت عضلات طبق برنامه پزشک
در مقاله حاضر در کنار معرفی بهترین متخصص در بی‌حس شدن پا به مواردی از جمله برای بی حسی پا به چه دکتری مراجعه کنیم، ورزش برای بی حسی پا و استرس و بی حسی و ضعف پا اشاره شده است.
بی‌حس شدن پا اگرچه در اوایل ممکن است برای شما اهمیتی نداشته باشد ولی به دلیل اینکه منشأ اصلی آن آسیب‌های عصبی است اگر در اسرع وقت برای تشخیص و درمان آن نزد یک متخصص بی حسی پا که تجربه و مهارت کافی در این زمینه داشته باشد مراجعه نکنید، آسیب پیشروی کرده و می‌تواند برای همیشه شما را فلج کند و درنتیجه دیگر نمی‌توانید فعالیت‌های مورد علاقه خود را مثل قبل انجام دهید.
بنابراین حتی علائم اولیه بی‌حس شدن پا مانند گزگز، مورمور شدن، سوزن‌سوزن شدن و ... را مهم بدانید و اگر این علائم بعد از چند روز بهبود پیدا نکردند یا به‌صورت گاه و بی گاه به سراغ شما می‌آیند حتماً در اسرع وقت به متخصص بی حسی پا مراجعه کنید.
اگر تشخیص در زمان مناسب انجام شود حتی در شرایط سخت مانند فتق دیسک، شما می‌توانید با روش‌های درمانی آسان مانند دارو، ورزش، فیزیوتراپی و ... درمان علائم را انجام دهید و از پیشروی آن جلوگیری کنید؛ اما درصورتی‌که سهل‌انگاری کنید و آسیب‌های عصبی پیشروی کنند ممکن است تنها روش‌های بسیار سخت مانند جراحی‌های پرریسک ستون فقرات درمان شما را انجام دهند.
همچنین ممکن است برخی آسیب‌های عصبی دائمی شده و شما به‌صورت مادام‌العمر دچار اختلالات تعادلی، مشکلات کنترل مثانه و روده، اختلالات جنسی و ... شوید.
اگر می‌پرسید، "برای بی حسی پا به چه دکتری مراجعه کنیم" باید بگوییم شما می‌توانید جهت ارزیابی‌های کامل و بسیار دقیق توسط بهترین متخصصان در زمینه تشخیص علت بی‌حس شدن پا به کمک تجهیزات پزشکی بروز دنیا به مرکز تخصصی ما مراجعه نمایید. برای گرفتن نوبت حضوری و دریافت مشاوره می‌توانید از لینک‌های موجود در سمت چپ صفحه یا شماره تماس‌های موجود در بخش تماس با ما نیز استفاده نمایید.