نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
8 علت درد شانه چپ و گردن: راهنمای جامع
«درد شانه چپ و گردن» یک علامت ساده و گذرا به نظر می‌رسد، اما در پس آن تهدیدهای جدی پنهان است. گاهی این درد هشداری از بیماری‌های قلبی، مشکلات عصبی یا آسیب‌های ستون فقرات است که نادیده گرفتنش سلامت فرد را تا مرز ناتوانی یا حتی مرگ پیش می‌برد.
بسیاری از افراد این درد را با خستگی یا فشار کاری اشتباه گرفته‌اند و زمانی به واقعیت پی برده‌اند که فرصت درمان از دست رفته است. تداوم این درد، به ویژه زمانی که همراه با علائمی مانند: بی‌حسی دست‌ها، تنگی نفس یا سرگیجه باشد، نیازمند اقدام فوری پزشکی است.
در این مطلب بررسی خواهیم کرد که چه عواملی زمینه‌ساز این درد هستند و روش‌های درمان پزشکی تخصصی و نیز خانگی برای کاهش درد و مراقبت‌های اولیه معرفی می‌شوند. همچنین در صورت نیاز به معرفی بهترین متخصص شانه می‌پردازیم. با ما همراه باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
علت درد شانه و گردن: چه نوع بیماری پنهان شده است؟
درد شانه تا گردن گاهی فقط یک حس آزاردهنده نیست؛ این درد در شرایطی خاص به نشانه‌ای خطرناک تبدیل می‌شود که اگر نادیده گرفته شود، زندگی فرد را به مرز نابودی می‌کشاند. شروع یک درد مبهم در ناحیۀ شانه یا گردن شاید در نگاه اول بی‌اهمیت به نظر برسد، اما همین علامت ساده به تدریج راه را برای بیماری‌های قلبی، سکتۀ ناگهانی یا حتی مرگ باز می‌کند.
تصور کنید در حال انجام کارهای روزانه هستید و ناگهان درد شدیدی در شانه یا گردن، همراه با سرگیجه و تاری دید، شما را زمین‌گیر می‌کند. این وضعیت نشان می‌دهد بدن در حال ارسال پیام اضطراری است و بی‌توجهی به آن، عواقب جبران‌ناپذیری خواهد داشت. شانه و گردن مسئولیت حمل وزن و حرکت‌های اساسی بدن را بر عهده دارند.
فشارهای طولانی‌مدت ناشی از کار با رایانه، استفادۀ بیش از حد از تلفن همراه یا حتی خوابیدن در حالت نامناسب، عضلات این ناحیه را فرسوده می‌کند. این فشارها در ابتدا به صورت خستگی ساده بروز پیدا می‌کنند، اما به مرور به گرفتگی‌های شدید، التهاب مفصل، آسیب دیسک گردنی و اختلالات عصبی ختم می‌شوند.
در چنین شرایطی بیمار علاوه بر درد، با علائمی مثل: بی‌حسی دست‌ها، تنگی نفس یا ضعف عضلانی درگیر می‌شود؛ نشانه‌هایی که به روشنی از وجود خطری بزرگ‌تر حکایت دارند. شناخت دقیق ماهیت درد گردن و شانه و بررسی فوری علت آن، حیاتی است.
در ادامه به بررسی اصلی‌ترین دلایل، نشانه‌های هشداردهنده و روش‌های درمان خانگی و پزشکی می‌پردازیم تا بتوانید قبل از رسیدن به عوارضی مانند: ناتوانی یا مرگ زودهنگام، اقدامات درست را بشناسید.
دلایل بروز درد شانه به سمت گردن چیست؟
این درد گاهی آرام و گذراست، اما گاهی چنان شدت می‌گیرد که حرکت دادن سر و شانه غیرقابل تحمل می‌شود و فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره بازمی‌دارد. ریشه‌های این درد متنوع‌اند و هرکدام پیام خاصی از وضعیت سلامت بدن دارند. در ادامه مهم‌ترین علل را بررسی می‌کنیم:
تنش و فشار عضلانی
یکی از عوامل رایج ایجاد این درد، تنش‌های عضلانی است. ساعت‌ها نشستن پشت میز کار، خم شدن طولانی‌مدت روی گوشی یا لپ‌تاپ و حتی رانندگی‌های طولانی باعث خستگی و انقباض مداوم عضلات می‌شوند. این انقباض‌ها به مرور جریان خون را مختل کرده و درد، خشکی و محدودیت حرکتی ایجاد می‌کنند.
آسیب‌های بافت نرم و مفصل شانه
حرکات ناگهانی، بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش‌های شدید گاهی به پارگی رباط‌ها یا التهاب تاندون‌ها ختم می‌شوند. التهاب کیسه‌های کوچک پر از مایع (بورسا) اطراف مفصل شانه، درد و تورم ایجاد می‌کند و دامنۀ حرکت دست را کاهش می‌دهد. این نوع آسیب‌ها اغلب با استراحت ساده برطرف نمی‌شوند و تداوم آنها مشکلات جدی‌تری مثل: کاهش تحرک مفصل یا ضعف دائمی ایجاد می‌کند.
مشکلات ستون فقرات و دیسک گردنی
ستون فقرات گردنی وظیفۀ تحمل وزن سر و انتقال پیام‌های عصبی را بر عهده دارد. هرگونه آسیب یا تغییر شکل دیسک‌های بین مهره‌ای، فشار شدیدی بر ریشه‌های عصبی وارد می‌کند. این وضعیت علاوه بر درد گردن، با علائمی مانند: بی‌حسی بازو، گزگز دست‌ها و حتی سردرد همراه می‌شود. بی‌توجهی به این علامت‌ها، فرد را با خطر پیشرفت بیماری‌های نخاعی و ضعف حرکتی مواجه می‌کند.
عفونت‌ها و التهاب‌ها
برخی عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی، از جمله عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی، عفونت گوش یا حتی مشکلات دندانی، به گردن و شانه انتشار پیدا می‌کنند. التهاب ایجاد شده در این شرایط به شکل درد، تورم یا احساس فشار نمایان می‌شود. در موارد پیشرفته، تب و بی‌حالی هم به نشانه‌های بیمار افزوده می‌شوند. اگر این وضعیت بدون بررسی رها شود، به گسترش عفونت در بدن و بروز عوارض شدید منتهی خواهد شد.
فشار عصبی و اختلالات عضلانی
زندگی پر استرس، ساعات طولانی کار، و مشکلات روحی مستقیم روی عضلات گردن و شانه اثر می‌گذارند. انقباض‌های طولانی‌مدت، سندرم‌های درد عضلانی و حتی اختلالات عصبی مانند: سندرم تونل کارپال، این ناحیه را تحت فشار قرار می‌دهند. دردهای منتشر شونده به بازو یا پشت سر، بی‌قراری، کاهش کیفیت خواب و ضعف عمومی، از نتایج همین فشار عصبی و عضلانی هستند.
علل جدی‌تر و خطرناک
در کنار دلایل ساده، گاهی این درد به مشکلات حیاتی اشاره دارد. بیماری‌های قلبی، تنگی عروق و حتی حملات قلبی خود را با دردی در سمت چپ بدن نشان می‌دهند. همراهی این درد با تنگی نفس، تعریق سرد، سرگیجه یا احساس فشار شدید در قفسۀ سینه، زنگ خطری برای مراجعۀ فوری به اورژانس است.
در شرایط نادری، تومورهای ناحیۀ گردن یا قفسۀ سینه نیز فشار مضاعفی بر عصب‌ها وارد می‌کنند و درد شدیدی ایجاد می‌کنند. بی‌توجهی به چنین علائمی، فرد را در معرض خطر جدی نارسایی قلبی یا حتی مرگ قرار می‌دهد.
علائم اصلی درد مهره گردن و شانه چیست؟
بسیاری از افراد ابتدا آن را با یک گرفتگی سادۀ عضلانی یا خستگی ناشی از کار روزانه اشتباه می‌گیرند، در حالی‌که گاهی پشت همین درد، بیماری‌های جدی قلبی، ریوی یا عصبی قرار دارد. شناخت دقیق نشانه‌ها به فرد کمک می‌دهد تا بین یک ناراحتی گذرا و یک هشدار خطرناک تفاوت قائل شود. در ادامه مهم‌ترین علائم مرتبط با این عارضه بررسی می‌شوند:
درد و سفتی در ناحیۀ گردن و شانه
یکی از بارزترین علائم، احساس درد و گرفتگی در عضلات گردن و شانه است. فرد در هنگام بلند کردن دست، خم شدن یا حتی چرخاندن سر احساس فشار و تیر کشیدن دارد. این وضعیت فعالیت‌های ساده‌ای مانند: رانندگی، کار با رایانه یا حتی خوابیدن را دشوار می‌کند. در برخی موارد درد به صورت یک فشار ممتد بروز پیدا می‌کند و اجازه استراحت و آرامش به فرد نمی‌دهد.
سردردهای پیوسته و آزاردهنده
درد گردن اغلب به سمت پشت سر و پیشانی انتشار پیدا می‌کند. سردردهایی که پس از یک روز کاری طولانی یا حتی در حالت استراحت ایجاد می‌شوند، نشانه‌ای از درگیری عضلات گردن یا ستون فقرات هستند. در برخی افراد این سردردها با سرگیجه، تاری دید یا اختلال در تمرکز همراه می‌شوند و کیفیت زندگی را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند.
درد تیرکشنده به بازو و قفسۀ سینه
گاهی فشار بر اعصاب گردنی باعث می‌شود درد از ناحیه شانه به بازو یا حتی قفسۀ سینه سرایت کند. این درد در بعضی شرایط به قدری شدید است که فرد آن را با درد قلبی اشتباه می‌گیرد. همراه شدن درد شانه چپ با تنگی نفس، تعریق سرد یا بی‌حسی دست، زنگ خطری جدی برای سلامت قلب به شمار می‌رود و نیاز به اقدام فوری دارد. بی‌توجهی در چنین شرایطی، فرد را در معرض ایست قلبی یا مشکلات جدی عروقی قرار می‌دهد.
احساس بی‌حسی و گزگز در دست‌ها و انگشتان
درگیری دیسک‌های گردنی یا فشار بر روی ریشه‌های عصبی، بی‌حسی و گزگز در بازو، ساعد یا انگشتان را به همراه دارد. این علامت اغلب با ضعف عضلانی و افت قدرت دست‌ها همراه است. اگر این وضعیت ادامه پیدا کند، احتمال آسیب دائمی به اعصاب و کاهش توان حرکتی وجود دارد.
تغییر در وضعیت خواب و کیفیت زندگی
بسیاری از افراد مبتلا به این عارضه، از اختلال خواب رنج می‌برند. قرار گرفتن در یک وضعیت طولانی‌مدت روی بالش، درد را تشدید می‌کند و باعث می‌شود شب‌ها بیدار شوند. این بی‌خوابی‌های مکرر به خستگی روزانه، کاهش تمرکز، تحریک‌پذیری و افت کیفیت زندگی منجر می‌شود. در نتیجه، چرخه‌ای از خستگی و درد شکل می‌گیرد که خروج از آن دشوار است.
نشانه‌های هشدار دهنده
برخی علائم همراه با این درد نیاز به توجه فوری دارند. درد ناگهانی و شدید در سمت چپ همراه با سرگیجه یا تنگی نفس، احتمال درگیری قلبی را مطرح می‌کند. در چنین شرایطی، تعلل در مراجعه به پزشک پیامدهای جبران‌ناپذیر و حتی مرگبار به همراه خواهد داشت. همچنین، دردهایی که با ضعف حرکتی، بی‌اختیاری یا مشکلات بینایی همراه هستند، نشانۀ خطر بالقوه برای سلامت مغز و نخاع محسوب می‌شوند.
درمان‌های پزشکی برای درد شانه چپ و گردن
وقتی این درد شدت پیدا می‌کند و فرد را از انجام فعالیت‌های روزمره بازمی‌دارد، مراجعه به پزشک اولین و ضروری‌ترین گام محسوب می‌شود. متخصص با معاینه بالینی و در صورت نیاز درخواست تصویربرداری، علت اصلی درد را مشخص می‌کند. در شرایطی که دیسک گردن آسیب دیده یا فشار عصبی وجود دارد، داروهای ضدالتهاب و شل‌کننده عضلات تجویز می‌شوند. این داروها به کاهش التهاب، رفع گرفتگی عضلانی و کاهش شدت درد کمک می‌کنند. در مواردی که درد با علائم خطرناک مانند درد قفسه سینه، بی‌حسی اندام‌ها یا تنگی نفس همراه است، پزشک بررسی‌های قلبی و عروقی مانند نوار قلب، اکو یا آزمایش خون را توصیه می‌کند. گاهی نیاز به فیزیوتراپی، تزریق دارو در مفصل یا حتی جراحی برای آزادسازی فشار عصبی و درمان آسیب‌های ساختاری وجود دارد.
روش‌های خانگی برای کاهش درد
علاوه بر درمان‌های پزشکی، برخی اقدامات حمایتی در خانه به کاهش این درد کمک می‌کنند. استفاده از کمپرس گرم یا سرد، یکی از ساده‌ترین راهکارها برای کاهش التهاب و گرفتگی است. ورزش‌های کششی ملایم مخصوص گردن و شانه، باعث افزایش انعطاف‌پذیری و کاهش خشکی عضلات می‌شود. اصلاح وضعیت خواب با استفاده از بالش مناسب و تنظیم ارتفاع مانیتور در هنگام کار با رایانه، فشار روی گردن را کاهش می‌دهد. ماساژ ملایم نیز برای بهبود گردش خون و آرامش عضلات مفید است. همچنین رعایت رژیم غذایی متعادل، مصرف سبزیجات، میوه‌ها و نوشیدن آب کافی به سلامت عضلات و مفاصل کمک می‌کند.
نقش سبک زندگی در درمان و پیشگیری
این درد اغلب در اثر سبک زندگی نادرست ایجاد می‌شود. نشستن طولانی‌مدت پشت میز، استفاده بیش از حد از تلفن همراه و استرس‌های روزانه فشار زیادی بر گردن وارد می‌کنند. ایجاد عادت‌هایی مانند استراحت‌های کوتاه بین کار، پیاده‌روی منظم، تمرین تنفس عمیق و کاهش وزن اضافی به درمان و پیشگیری از بازگشت درد کمک می‌کنند. در عین حال، ترک سیگار و پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب، از سلامت قلب و عروق محافظت کرده و ریسک بروز دردهای قلبی را کاهش می‌دهد.
زمان مراجعه به پزشک
اگر این درد با علائمی مثل تیر کشیدن به دست یا فک، تعریق شدید، سرگیجه یا ضعف ناگهانی همراه شود، باید بدون معطلی به پزشک مراجعه کرد. بی‌توجهی در چنین شرایطی سلامت جان را به خطر می‌اندازد و احتمال بروز مشکلات جدی قلبی و حتی مرگ را بالا می‌برد. حتی در شرایطی که درد خفیف به نظر می‌رسد، اگر بیش از چند روز ادامه داشته باشد یا با اختلال خواب و محدودیت حرکت همراه شود، مراجعه به پزشک ضرورت دارد.
درمان تخصصی در کلینیک‌های پیشرفته
تیم پزشکی متخصص ما با استفاده از روش‌های نوین تصویربرداری، توانبخشی و درمان‌های دارویی، برنامه‌ای اختصاصی برای بهبود شما طراحی می‌کند. بهره‌گیری از فیزیوتراپی مدرن، تجهیزات تخصصی و مشاوره‌های دقیق پزشکی، کمک می‌کند درد شانه و گردن تحت کنترل قرار گیرد و کیفیت زندگی دوباره بازگردد. درمان در محیطی مطمئن و مجهز، هم سرعت بهبودی را افزایش می‌دهد و هم از عوارض ناخواسته پیشگیری می‌کند. با انتخاب آگاهانه و اعتماد به پزشکان با تجربه، گام بزرگی به سوی سلامتی برمی‌دارید.
درد عصبی شانه چپ
دردی که در ناحیه شانه چپ ایجاد می‌شود و ریشه عصبی دارد، همیشه به شکل یک گرفتگی ساده یا کشیدگی عضله ظاهر نمی‌شود. این درد در بسیاری از افراد با بی‌حسی، گزگز و تیر کشیدن به بازو یا حتی انگشتان دست همراه می‌شود.
گاهی آنقدر آزاردهنده و طاقت‌فرساست که فرد حتی برای بلند کردن دست یا انجام فعالیت‌های روزمره دچار ناتوانی می‌شود. در برخی موارد، این درد نشانه‌ای از فشار بر روی اعصاب گردن یا حتی علامتی از مشکلات قلبی و عروقی است. بی‌توجهی به این نشانه‌ها خطرناک است و جان فرد را در معرض تهدیدهای جدی قرار می‌دهد.
دلایل بروز درد عصبی شانه چپ
درد عصبی شانه اغلب از فشار مستقیم بر ریشه‌های عصبی گردن ناشی می‌شود. دیسک گردنی بیرون زده، آرتروز، یا تنگی کانال نخاعی از عوامل مهم ایجاد این وضعیت هستند. علاوه بر این، قرار گرفتن طولانی‌مدت در وضعیت نامناسب، کار با موبایل یا رایانه، یا حتی خوابیدن روی بالش‌های نامناسب، فشار بیشتری به مهره‌ها وارد می‌کند و درد را آشکار می‌سازد.
علائم هشدار دهنده
افرادی که این نوع درد را تجربه می‌کنند معمولاً از گزگز دست، احساس سوزن‌سوزن شدن در بازو، ضعف در انگشتان و کاهش توان حرکتی گلایه دارند. برخی بیماران دچار تیر کشیدن درد از شانه به سمت قفسۀ سینه یا کتف می‌شوند. در صورتی که این علائم همراه با تنگی نفس، تعریق سرد، یا احساس فشار شدید در قفسۀ سینه بروز یابد، شرایط به یک اورژانس پزشکی تبدیل می‌شود.
روش‌های درمان پزشکی
برای رفع این عارضه، ابتدا پزشک با معاینه و تصویربرداری گردن و شانه، دلیل اصلی فشار عصبی را شناسایی می‌کند. در مراحل اولیه، داروهای ضدالتهاب و شل‌کننده‌های عضلانی برای کاهش درد و اسپاسم تجویز می‌شوند. در شرایط پیشرفته‌تر، فیزیوتراپی، تزریق دارو در اطراف عصب و گاهی جراحی برای آزادسازی فشار لازم است. درمان به موقع از پیشرفت آسیب عصبی و بروز مشکلاتی مانند: ضعف دائمی یا ناتوانی حرکتی جلوگیری می‌کند.
مراقبت‌ها و سبک زندگی
حرکات کششی روزانه، اجتناب از نشستن طولانی‌مدت، استفاده از صندلی ارگونومیک و توجه به وضعیت بدن هنگام خواب، نقش مهمی در کاهش علائم دارند. ماساژ ملایم و استفاده از کمپرس گرم نیز به آرامش عضلات شانه کمک می‌دهد. در عین حال، مدیریت استرس و پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین اهمیت زیادی دارد.
سخن پایانی
درد شانه چپ و گردن علامتی نیست که بی‌اهمیت در نظر گرفته شود. هرچند در برخی مواقع این ناراحتی از فشار عضلانی یا قرار گرفتن طولانی‌مدت در وضعیت نامناسب ایجاد می‌شود، گاهی نشانه‌ای از مشکلاتی بسیار جدی‌تر است. گزارش‌های پزشکی نشان می‌دهند که برخی افراد، درد شانه (چپ) و گردن را نادیده گرفته‌اند و در نهایت با سکتۀ قلبی یا عوارضی چون: انسداد عروق حیاتی مواجه شده‌اند؛ شرایطی که زندگی را در معرض خطر مرگ قرار می‌دهد.
اهمیت توجه به این علائم زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم بروز آنها در کنار سرگیجه، تنگی نفس یا بی‌حسی اندام‌ها، زنگ خطر جدی برای سلامت قلب و عروق است. از طرفی، وجود برخی کیست‌ها یا اختلالات عصبی هم گاهی با همین نشانه‌ها همراه می‌شود و تأخیر در تشخیص، درمان را سخت‌تر و طولانی‌تر می‌سازد.
برای حفظ سلامت، مراجعه به پزشک متخصص و انجام بررسی‌های کامل بهترین انتخاب است. کلینیک ما با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته، متخصصان مجرب و خدمات تشخیصی دقیق، در مسیر مراقبت از سلامت شما همراهی مطمئن خواهد بود. اگر درگیر درد شانه و گردن هستید، اقدام زودهنگام شما مانع بروز خطرات جدی‌تر می‌شود و فرصتی دوباره برای بازگشت به زندگی عادی در اختیار قرار می‌دهد.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو