نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات

جدیدترین روشهای آزمایش پوکی استخوان 

در دنیای امروز، بیماری‌هایی همچون پوکی استخوان می‌توانند ترس و وحشت بسیاری را در دل انسانها برانگیزانند. تصور اینکه استخوان‌های شما آسیب‌پذیر و شکننده شوند، می‌تواند احساس ناامیدی را در شما بوجود آورد. اما آیا باید همیشه در برابر این بیماری ناامید باشیم؟ جواب این سوال خیر است. با پیشرفت علم و فناوری، امروزه راه‌های بسیاری برای تشخیص و درمان پوکی استخوان وجود دارد. آزمایش پوکی استخوان یکی از راه‌های اصلی برای تشخیص این بیماری است. این آزمایش، که با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته انجام می‌شود، می‌تواند به ما کمک کند تا در مراحل اولیه بیماری، اقدامات لازم را انجام دهیم و جلوی پیشرفت بیماری را بگیریم. اگر شما به عنوان خواننده این مطلب، شک دارید که به بیماری اُستئو پروز دچار شده‌اید یا نه، می‌توانید برای تشخیص سریع و دقیق از طریق آزمایش پوکی استخوان به کلینیک‌های معتبر ما مراجعه کنید.

شیوه‌های جدید در آزمایش پوکی استخوان و قدرت تشخیص

قبل از آنکه بخواهیم شما را با جدیدترین روش‌های آزمایش پوکی استخوان آشنا کنیم، بهتر است با این بیماری و نحوه ابتلا به آن آشنا شوید. زمانی که به قسمتی از یک استخوان نگاه می‌کنید، خیلی سخت، محکم و انعطاف ناپذیر به نظر می‌رسد. اما در اصل استخوان در اکثر انسان‌ها ثابت نبوده و به صورت همیشگی در حال تغییر است. بدین معنا که بافت استخوان بدن شما همیشه در حال از بین رفتن و تولید دوباره می‌باشد. 
از نظر دکتر خوب برای پوکی استخوان تا سن ۳۰ سالگی حجم و تراکم استخوانی در حال افزایش است. بعد از این سن به مدت چند سال، روند نابودی و تولید دوباره استخوان تقریبا برابر است. در صورتی که مقدار نابودی استخوان از حد مشخصی عبور کند و یا شدت آن بیشتر شود، در این حالت بعد از گذشت چند سال پوکی استخوان رخ می‌دهد. از این رو می‌توان بیان کرد که در این بیماری، استخوان‌ها به صورت قابل توجهی تجزیه می‌شود. همچنین تراکم آن در سال‌های قبل به مقدار فراوانی کم شده است. 
بعد از آنکه تراکم استخوان‌ها کم شد، احتمال دارد که استخوان‌ها بسیار شکننده شوند. این مشکل در خانم‌ها نسبت به آقایان و به ویژه در ارتباط با مهره‌های ناحیه ستون فقرات، قسمت لگن، استخوان ناحیه ران و همچنین مچ دست نسبت به سایر اعضای بدن، بیشتر دیده می‌شود. 
امروزه برای تشخیص بیماری اُستئو پروز روش‌های بسیاری ابداع شده است، که از مهمترین و معتبرترین آن‌ها می‌توان آزمایش پوکی استخوان را نام برد. از جمله آزمایش اُستئو پروز که از سال‌های قبل، برای تشخیص این بیماری استفاده می‌شود، می‌توان به: آزمایش فسفر، کلسیم و آزمایش آلکالین فسفاتاز اشاره کرد. در کنار این آزمایش‌ها از شیوه‌های بسیار جدید و خاص بیوشیمیایی نیز استفاده می‌شود. با کمک این روش آزمایش پوکی استخوان می‌توان به راحتی مقدار سوخت و ساز استخوان را به صورت دقیق بررسی کرد. 
انواع آزمایش پوکی استخوان تنها جرم کنونی استخوان‌ها را بررسی نمی‌کنند، بلکه مقدار و فرایند تحلیل استخوان را نیز به صورت دقیق بررسی و ارزیابی می‌نمایند. به دلیل آنکه رشد و ساخت استخوان‌ها به اندازه لازم انجام نمی‌شود، از این رو از جرم و حجم آن‌ها کم می‌شود. بد نیست بدانید که اندازه گیری موارد تعیین کننده تحلیل استخوان را می‌بایست ۲ الی ۵ سال بعد از آخرین قاعدگی انجام داد. همچنین لازم است این موضوع را بدانید که اخیرا از شیوه‌های تاثیرگذاری برای درمان و پیشگیری از زیاد شدن تحلیل استخوان و آزمایش پوکی استخوان استفاده می‌شود. 
محصولات تحلیل استخوان که انواع مختلفی دارند را می‌توان با کمک شیوه‌های آزمایشگاهی دقیق اندازه گیری کرد. زمانی که تحلیل استخوان با شدت بیشتری همراه باشد، مقدار این محصولات نیز در پلاسما به صورت چشمگیری بیشتر می‌شود. این آزمایش پوکی استخوان می‌بایست اول صبح، ناشتا و به شکل خون دریافت شود. 
به دلیل آنکه سطح ویتامین دی بدن شما در فواصل آذر ماه تا فروردین بسیار زیاد کم می‌شود، و در نهایت مقدار تحلیل استخوان نیز به بالاترین حد خود می‌رسد، می‌بایست اندازه گیری crosslaps در ماه‌های ذکر شده انجام شود. مهم‌ترین آزمایش‌های اُستئو پروز عبارت‌اند از: 

• ♦آزمایش Calcium
• ♦آزمایش Phosphate
• ♦آزمایش Creatinine
• ♦آزمایش Alkaline phosphatase
• ♦آزمایش Crooslaps یا (CTX) که برای افراد بدون موتور استفاده می‌شود. 
• ♦آزمایش (Pyridinium crooslinks (Pyridinoline, Deoxypyridinoline از این آزمایش تنها و یا همراه با روش CTX برای افراد یکه دچار تومور هستند، استفاده می‌شد. 

شما به عنوان بیمار و خواننده این مطلب توجه کنید که، اگر بیشتر شدن شدت تحلیل استخوان در زمان مناسب و سریع تشخیص داده شود، تا حد زیادی می‌توان از ایجاد این بیماری پیشگیری کرد. برای آزمایش‌های ذکر شده و نمونه گیری خون حتما ناشتا و پیش از ساعت ۸/۳۰ صبح در آزمایشگاه حضور داشته باشید. . انواع آزمایش پوکی استخوان در کلینیکهای ما توسط متخصصین با تجربه با دستگاههای مدرن صورت میگیرد. برای آشنایی با انواع تست اُستئو پروز و هزینه آزمایش پوکی استخوان تا انتهای این مطلب همراه ما باشید. 

تشخیص بیماری پوکی استخوان با آزمایش سنجش تراکم استخوانی

در واقع با انجام آزمایش پوکی استخوان و تراکم استخوانی، مشخص می‌شود که آیا شخص به بیماری اُستئو پروز دچار شده است یا خیر. در آزمایش پوکی استخوان و تراکم استخوانی از اشعه ایکس، به منظور اندازه گیری میزان ماده معدنی کلسیم و سایر املاح معدنی در یک قسمت از استخوان استفاده می‌گردد. به منظور تعیین بیماری اُستئو پروز از طریق روش اندازه گیری تراکم استخوان، از استخوان‌های ناحیه ستون فقرات، قسمت لگن و در برخی مواقع از ساعد استفاده می‌گردد. 
متخصص ارتوپد با کمک نتایج به دست آمده از آزمایش، به شما کمک کرده تا فرایند بیماری پوکی استخوان را مدیریت کنید. همچنین به شما کمک می‌کند تا از سلامت کلی استخوان‌های بدنتان را با شیوه‌های گوناگون یا در صورت نیاز با مصرف داروهای ضروری مراقبت نمایید. 
در بیماری اُستئو پروز، عوامل گوناگونی در خون با تغییر مواجه می‌شوند، که با اندازه گیری دقیق این عوامل می‌توان شرایط استخوان‌ها را مورد ارزیابی قرار دارد. آزمایش پوکی استخوان نمونه‌های متفاوتی دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به آزمایش اندازه گیری تراکم استخوان اشاره کرد. این آزمایش که یک شیوه عکس برداری می‌باشد که در آن با کمک اشعه ایکس، میزان تراکم استخوان‌های قسمت ستون فقرات و حتی لگن مورد بررسی و سنجش قرار می‌گیرد. 
در برخی از اشخاص از استخوان ساعد به منظور سنجش تراکم استخوان استفاده می‌گردد. بیمارانی که از استخوان ساعد آن‌ها برای انجام تست استفاده می‌شود، عبارت‌اند از: 

• ♦اشخاصی که به علت اضافه وزن شدید، دراز کشیدن آن‌ها بر روی دستگاه سنجش چگالی جایز نیست. 
• ♦بیماران پیری که به علت رسوب و انباشته شدن ماده معدنی کلسیم در اثر بیماری تخریبی و حتی به علت رسوب کلسیم، رگ آئورت آن‌ها تنگ شده است. در این افراد احتمال دارد که تست تراکم استخوان، به صورت غیر صحیح در حد بالا گزارش گردد. 
• ♦اشخاصی که به بیماری هایپر پارا تیروئید دچار هستند. 

نحوه انجام آزمایش پوکی استخوان

اغلب با بیشتر شدن سن، به تدریج بافت‌های استخوانی و بافت بدن، از بین می‌روند و در نهایت، بیماری‌های مختلفی از جمله اُستئو پروز اتفاق می‌افتد. به منظور تشخیص سریع بیماری پوکی استخوان، متخصص مربوطه از شیوه‌های گوناگونی استفاده می‌کند. مهم‌ترین روش‌های تشخیص این بیماری عبارت است از: 

• ♦اندازه گیری تراکم استخوان

اندازه گیری تراکم استخوان یکی از بهترین آزمایش پوکی استخوان برای تشخیص این بیماری است. شیوه استاندارد و مطمئن به منظور سنجش تراکم استخوان DEXA است. در این شیوه میزان فشردگی استخوان در قسمت لگن و ناحیه ستون مهره‌ها مورد اندازه گیری قرار می‌گیرد. در نهایت پایین‌ترین مقدار تراکم، به عنوان معیار دسته‌بندی انتخاب می‌شود. 

• ♦رادیوگرافی

در بسیاری از مواقع رادیوگرافی یا همان تصویربرداری از قسمت‌های مختلف بدن مانند: مهره‌ها و قسمت لگن می‌تواند کم بودن تراکم استخوان را به خوبی نشان دهد. توجه کنید که این روش آزمایش پوکی استخوان، اصلا حساس و سخت نیست. هنگامی روش رادیوگرافی می‌تواند، بیماری اُستئو پروز را تعیین کند که تقریبا ۳۰٪ از تراکم استخوان نابوده شده باشد. در برخی مواقع احتمال دارد که بیماری پوکی استخوان بعد از ایجاد انواع شکستگی‌های بالینی در ناحیه مهره و حتی قسمت لگن مشخص شود. 

آزمایش سنجش تراکم استخوان چیست و چگونه انجام می‌شود؟

شاید این پرسش برای شما نیز مطرح شده باشد که آزمایش پوکی استخوان و آزمایش تشخیص تراکم به چه معناست؟ در پاسخ به این پرسش می‌توان گفت که اندازه گیری تراکم استخوان، به معنای اندازه گیری دقیق میزان املاح معدنی از جمله کلسیم، منیزیم و… در استخوان‌ها است. عالی‌ترین و شایع‌ترین شیوه سنجش تراکم استخوان، بکارگیری جذب‌سنجی اشعه X به همراه انرژی دوگانه یا همان DXA می‌باشد. 
از این آزمایش پوکی استخوان به منظور تشخیص سریع این بیماری پیش از شکسته شدن استخوان ها، کمک به تخمین امکان شکسته شدن استخوان‌های شما در آینده و زیر نظر داشتن تاثیرات روش‌های درمانی این بیماری استفاده می‌گردد. اندازه گیری تراکم استخوان یک آزمایش پوکی استخوان بسیار آسان و سریع است که در مدت زمان کوتاهی انجام می‌شود. 
این نوع آزمایش پوکی استخوان، میزان تراکم و حجم استخوان‌ها را در قسمت لگن و البته ناحیه ستون فقرات اندازه گیری می‌نماید. آزمایش پوکی استخوان از نوع تراکم استخوان محیطی، میزان تراکم استخوان را در قسمت بازو، ناحیه مچ، انگشتان و حتی در قسمت پاشنه مورد اندازه گیری قرار می‌دهد. از این دسته آزمایش‌ها بیشتر به قصد غربالگری با هدف پیشگیری از ابتلا به بیماری اُستئو پروز استفاده می‌شود. 
متخصصان از این نوع آزمایش پوکی استخوان، به منظور اندازه گیری تراکم استخوان ها، بررسی و مشخص کردن خطر شکسته شدن استخوان، تایید، تشخیص نهایی و بررسی درمان بیماری اُستئو پروز استفاده می‌نمایند. به هر اندازه که مقدار املاح معدنی استخوان بالاتر باشد، استخوان‌ها از تراکم بیشتری برخوردار هستند. همچنین به هر اندازه که تراکم استخوان‌ها بالاتر باشد، قوی‌تر بوده و امکان شکسته شدن آن‌ها کاهش می‌یابد. 
آزمایش تراکم استخوان با روش اسکن استخوان کاملا متفاوت است. برای انجام اسکن استخوان، لازم است که از قبل تزریق انجام شود. از اسکن استخوان اغلب به منظور مشخص شدن شکستگی، انواع عفونت ها، مشکلات و ناهنجاری‌های استخوان و همچنین بیماری سرطان استفاده می‌گردد. با وجود اینکه بیماری پوکی استخوان در خانم‌های سن بالا رایج‌تر است؛ اما احتمال دچار شدن آقایان به این بیماری نیز وجود دارد. 
اندازه گیری تراکم استخوان از جمله آزمایش‌های ساده، سریع، بدون هیچ درد و غیر تهاجمی است. در این آزمایش هیچ شیء تیز مانند سوزن یا سایر ابزارها از راه پوست به بدن وارد نمی‌شود. مقدار پرتوافکنی آن بسیار ناچیز است؛ حتی از مقدار تشعشعاتی که در هواپیما دریافت می‌نمایید، پایین‌تر است. 
برای انجام این مدل از آزمایش پوکی استخوان، ابتدا شما به راحتی بر روی میز مخصوص به نام DXA با توجه به توصیه‌های متخصص دراز می‌کشید. پس از این یک بازویی که در حال حرکت است از بالای سر شما رد می‌شود تا استخوان‌ها را به راحتی بررسی و اسکن نماید. با وجود اینکه این آزمایش پوکی استخوان بسیار راحت به نظر می‌رسد، اما تکنولوژی اسکن و دستگاه کامپیوتری در اصل بسیار سخت است. 
به منظور انجام دقیق و درست اندازه گیری تراکم استخوان، باید به یک کلینیک مطمئن با تکنسین ماهر و آموزش دیده و همچنین یک شخص متخصص جهت تفسیر صحیح نتایج آزمایش مراجعه نمایید. پیش از اندازه گیری تراکم استخوان، توصیه می‌شود که یک روز یا ۲۴ ساعت پیش از انجام آزمایش مولتی ویتامین، انواع مکمل‌ها مانند: فوزاماکس و کلسیم استفاده نکنید. به منظور انجام این آزمایش، لازم نیست که لباس‌هایتان را در آورید. البته در قسمت ستون فقرات و همچنین باسن نباید لباس شما دکمه یا زیپ داشته باشد. 

چه افرادی باید آزمایش پوکی استخوان از نوع تراکم استخوان بدهند؟

جدا از جنسیت و سن شخص، متخصص آزمایش پوکی استخوان و تست تراکم استخوان را در موارد زیر پیشنهاد می‌دهد: 

• ♦کوتاه‌تر شدن قد

اشخاصی که دست کم ۳.۸ سانتی متر از قد آن‌ها کوتاه شده یا در قسمت کمر خود دچار قوز شده اند، احتمال دارد که در ناحیه ستون فقرات خود درگیر انواع شکستگی‌های فشاری باشند. اُستئو پروز از مهم‌ترین علت‌های این امر است. 

• ♦شکسته شدن استخوان

در برخی مواقع یکی از استخوان‌های شما به حدی ضعیف و کم توان است که با یک حرکت مانند: عطسه، خم شدن یا سرفه خفیف بسیار سریع و آسان دچار شکستگی می‌شود. 

• ♦مبتلا بودن به انواع بیماری‌ها

شخصی که به یک بیماری کمک کننده به اُستئو پروز از جمله: پرکاری غده تیروئید، کمبود ویتامین D، روماتیسم، هیبوگنادیسم، بیشتر شدن کورتیزول خون، بیماری نارسایی تخمدان و… مبتلا است، نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری پوکی استخوان قرار دارد. 

• ♦مصرف داروی‌های خاص برای مدت زیاد

اشخاصی که می‌بایست برای مدت زمان طولانی از داروهایی استفاده نمایند که خطر بیماری اُستئو پروز را بیشتر می‌کند، باید این تست را انجام دهند. از جمله این داروها می‌توان به داروهای پردنیزولون، کورتونی و… اشاره کرد. اگر شخص بیشتر از سه ماه از داروی گلوکوکورتیکوئید استفاده می‌نماید، می‌بایست نسبت به انجام آزمایش اندازه گیری تراکم استخوان اقدام نماید. 

• ♦کاهش سطح هورمونی

به غیر کم شدن نچرال سطح هورمون‌ها که بعد از دوره یائسگی رخ می‌دهد، مقدار هورمون استروژن خانم‌ها در طول بعضی از درمان‌های بیماری سرطان نیز کم می‌شود. در آقایان نیز بعضی از روش‌های درمانی سرطان پروستات، سبب کم شدن میزان تستوسترون می‌گردد. کم شدن میزان هورمون‌های جنسی در پایان باعث ضعیف شدن شدید استخوان‌ها می‌شود. 

• ♦سابقه ژنتیکی

اگر شما در خانواده خود سابقه ژنتیکی از جهت شکسته شدن استخوان ناحیه لگن به ویژه در خانواده مادری خود دارید، حتما برای انجام آزمایش پوکی استخوان از نوع تراکم استخوان اقدام نمایید. 

• ♦کمبود وزن

از دیگر افرادی که حتما باید آزمایش سنجش تراکم استخوان را انجام دهند، افراد بسیار لاغر هستند. لاغری زیاد به ویژه اشخاصی که BMI آن‌ها از عدد ۱۹ کمتر است. 

چه زمانی باید نخستین آزمایش پوکی استخوان را انجام داد؟

بهترین کار این است که متخصص ارتوپد زمان نخستین آزمایش پوکی استخوان از نوع تراکم استخوان را برای هر بیمار، با در نظر گرفتن وضعیت جسمانی او مشخص کند. البته به صورت کلی خانم‌های ۶۵ سال به بالا، آقایان ۷۰ سال به بالا، شخصی که پس از سن ۵۰ سالگی استخوان‌های او دچار شکستگی شده، خانم‌هایی با سن ۵۰ الی ۶۴ سال و آقایان با سن ۵۰ تا ۶۹ سال با عوامل ریسک، می‌بایست به منظور انجام آزمایش پوکی استخوان از نوع اندازه گیری تراکم استخوان اقدام نمایند. 
مقصود از عوامل ریسک برای بیماری اُستئو پروز در اصل شکسته شدن یا اُستئو پروز، وجود شکستگی استخوان در خانواده، زمین خوردن سریع و متوالی، کم بودن مقدار ویتامین D، استفاده زیاد از الکل، مصرف بعضی از داروهای خاص مانند پردنیزون برای مدت طولانی، کشیدن سیگار و… است. 
به احتمال زیاد این پرسش برای شما پیش آمده که چه موقع می‌بایست آزمایش اندازه گیری تراکم استخوان را مجدد انجام دهیم؟ دقیقا مانند سایر آزمایشات پزشکی، هنگامی که نتیجه‌ها بر روش‌های درمانی تاثیر قابل توجهی داشته باشد، تست تراکم استخوان می‌بایست دوباره انجام شود. بیشتر به مدت یک الی دو سال بعد از آغاز یا تغییر داروی بیماری اُستئو پروز، آزمایش جهت بررسی پاسخ به روند درمان مجدد تکرار می‌گردد. 
علاوه بر این در صورتی که زیر نظر متخصص برای درمان نیستید و تازه شروع به درمان کرده اید، احتمال دارد که در یک الی ۲ چندین بار انجام شود. آزمایش‌های بعدی با توجه به وضعیت جسمانی و شرایط شما فرق می‌کند. 
 

منظور از محدودیت‌های آزمایش پوکی استخوان و اسکن تراکم استخوان چیست؟

آزمایش اندازه گیری تراکم استخوان، قادر نیست این نکته را پیش بینی نماید که چه شخصی شکستگی استخوان را تجربه می‌کند. البته ممکن است مانند یک زنگ هشدار، جهت مشخص کردن اینکه آیا به درمان احتیاج دارید یا خیر؟ عمل کند. با وجود اینکه تاثیرات آن به عنوان یک شیوه جهت سنجش تراکم استخوان بسیار زیاد است، اما DXA در اشخاصی که به انواع مشکلات ستون فقرات دچار هستند یا افرادی که در گذشته عمل ستون فقرات انجام داده اند، کاربرد بسیار کمی دارد. 
ایجاد برخی از شکستگی‌های فشاری مهره نیز احتمال دارد که با دقیق بودن تست مربوطه در تداخل باشد. در چنین زمانی متخصص آزمایش پوکی استخوان از نوع سی تی اسکن را توصیه می‌کند. 
تجهیزات DXA مرکزی نسبت به تجهیزات DXA محیطی بسیار دقیق، حساس و مطمئن‌تر هستند، البته هزینه آن‌ها بیشتر است. از رو می‌توان گفت که هزینه آزمایش پوکی استخوان با دستگاه‌های مرکزی DXA گران‌تر است. تستی که بر روی یک قسمت از استخوان محیطی اعم از: پاشنه پا و حتی مچ دست صورت می‌گیرد، امکان دارد که به پیش بینی دقیق‌تر ریسک شکستگی در قسمت ستون فقرات یا حتی ناحیه لگن کمک بیشتری نماید. 
با این وجود این دسته از آزمایشات در جواب‌های بعدی در درمان کاربردی و مفید نخواهند بود. در صورتی که این آزمایشات بیان کنند که به درمان دارویی احتیاج دارید، ابتدا باید یک اسکن DXA مرکزی صورت گیرد. علاوه بر این بهتر است که سایر آزمایشات DXA نیز در همان کلینیک قبلی در وضعیت عالی با همان سیستم صورت گیرد. بد نیست بدانید که امکان مقایسه مستقیم نتیجه‌های به دست آمده، با دستگاه‌های گوناگون DXA وجود ندارد. 

چرا نباید از آزمایش پوکی استخوان و تراکم استخوان ترسید؟

متخصصان در زمان انجام معاینه‌های لازم، اشعه ایکس مراقبت خاصی به منظور استفاده از پایین‌ترین میزان تابش ممکن و همزمان به دست آوردن عالی‌ترین عکس‌ها برای بررسی دارند. همچنین سازمان‌های ملی و بین المللی که وظیفه مراقبت از رادیولوژی را بر عهده دارند، به صورت دائم استاندارد و روش‌هایی را که تکنسین رادیولوژی از آن استفاده می‌نمایند، ارزیابی و آپدیت می‌کنند. 
دستگاه‌های نوین و جدید اشعه ایکس با بهره گیری از اشعه ایکس مدیریت شده و سایر شیوه‌های کنترل از راه دور، تابش پراکنده را به پایین‌ترین حد می‌رساند. این امر ضمانت می‌کند که قسمتی از بدنتان که تحت تصویربرداری نیست، پایین مقدار تابش را دریافت نماید. 
از سوی دیگر آزمایش اندازه گیری تراکم استخوان این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا در نخستین مراحل بیماری اُستئو پروز از شرایط خود مطلع شوید. همچنین با کمک توصیه و پیشنهادات پزشک ارتوپد کارهای لازم برای درمان و کنترل این بیماری را انجام دهید. 
هنگامی که تعادل و هماهنگی میان شکست و ترمیم استخوان با مشکل روبرو شود، مقدار املاح معدنی، دانسیته و مقاومت بافت استخوانی کم می‌شود. این وضعیت که در واقع به معنای کاهش تراکم استخوان است، پوکی استخوان نام دارد. هنگامی که برخی از نشانه‌های کم شدن تراکم استخوان ایجاد شود، به شکلی که استخوان به میزان زیاد ضعیف شود و در برابر شکستگی واقع شود، اُستئو پروز رخ می‌دهد. بیماری اُستئو پروز باعث بیشتر شدن خطر شکستگی استخوان بخصوص در قسمت‌های استخوان لگن، ناحیه ستون فقرات و حتی مچ دست می‌شود. 

چه کسانی در معرض ابتلا به بیماری پوکی استخوان قرار دارند؟

همانطور که می‌دانید برخی از بیماری ها، ریسک دچار شدن به اُستئو پروز را بیشتر می‌کنند. با این وجود، خانم‌ها در دوره یائسگی نسبت به سایر افراد بیشتر به اُستئو پروز مبتلا می‌شوند. تقریبا بین ۳۰ الی ۴۰ درصد از خانم‌های سالم بعد از قاعدگی پایانی خود و به علت متوقف شدن تولید استروژن، به بیماری اُستئو پروز مبتلا می‌شوند. از بین رفتن استخوان‌ها تقریبا در یک سوم از تمامی خانم ها، بعد از دوره یائسگی به طور قابل توجهی صورت می‌گیرد. به شکلی که مقدار تحلیل استخوان نسبت به تولید و بازسازی آن بیشتر انجام می‌شود. 
افرادی که به شکستگی های ناحیه لگن و مفصل ران در زمینه اُستئو پروز دچار می شوند، درصد بسیار بالایی از آنها در عرض 6 الی 12 ماه پیش رو از دنیا می شوند. برای همین تشخیص و درمان به موقع اُستئو پروز اهمیت فراوانی دارد. امروزه با استفاده از داروهای تزریقی که هر چند ماه یکبار تزریق می شود، به خوبی می توان احتمال این شکستگی های خطرناک را کاهش داد.
در قسمت‌های قبل ذکر کردیم که بیماری پوکی استخوان اغلب بعد از سن ۶۰ سالگی سبب شکسته شدن استخوان‌ها می‌شود. از مهمترین نشانه‌های شکستگی مهره‌های قسمت ستون فقرات می‌توان به کوتاه شدن قد شخص، به وجود آمدن انحنا در پشت بیمار و قوز پشتی است. به منظور تشخیص این بیماری اغلب پزشک انجام انواع آزمایش پوکی استخوان را توصیه می‌کند. 
اغلب متخصص برای مشخص شدن این مورد که آیا شما در معرض دچار شدن به بیماری پوکی استخوان قرار دارید یا نه، از شما سوالاتی در رابطه با وضعیت جسمانی، شرایط فردی، روش زندگی در گذشته، داروهایی که استفاده می‌کنید یا قبلا استفاده کرده اید، سابقه بیماری پوکی استخوان در خانواده یا شکستگی و… خواهد پرسید. 
پس از این متخصص با در نظر گرفتن پاسخ‌های شما و انجام معاینات بالینی، احتمال دارد که آزمایش‌های تکمیلی از جمله آزمایش پوکی استخوان را توصیه کند. امروزه رایج‌ترین روشی که برای تشخیص بیماری پوکی استخوان مورد استفاده قرار می‌گیرد، آزمایش اندازه گیری تراکم استخوان است. در آزمایش سنجش تراکم استخوان از شیوه دانسیتومتری استخوان استفاده می‌شود. البته این شیوه تنها قادر است یک عکس سریع و لحظه‌ای از شرایط استخوان تحویل دهد. 
به بیان دیگر، مدت طولانی بعد از آنکه بیماری پوکی استخوان به طور چشمگیری پیشرفت کرد و تحلیل و بروز پوکی استخوان رخ داد، امکان تشخیص آن فراهم می‌شود. البته شرط اصلی تشخیص و شناختن آغاز تحلیل می‌باشد تا از این طریق بتوان در زمان مناسب، اقدامات لازم برای درمان را انجام داد. 
هزینه آزمایش پوکی استخوان به نوع آزمایش، تجهیزات و دستگاه ها، میزان دقیق بودن نتیجه، معتبر و مطمئن بودن کلینیک و… بستگی دارد. برای آنکه تست پوکی استخوان شما دقیق باشد و البته سریع آماده شود، حتما یک کلینیک معتبر و معروف را برای آزمایش پوکی استخوان انتخاب نمایید. 

سخن پایانی

امروزه برای تشخیص بیماری پوکی استخوان، روش‌های بسیاری وجود دارد که آزمایش پوکی استخوان از نوع سنجش تراکم استخوانی از بهترین آن‌ها است. ما در این مطلب شما را با جدیدترین شیوه‌ها در آزمایش پوکی استخوان، آزمایش سنجش تراکم استخوان و مزایای این روش، چه افرادی بیشتر به پوکی استخوان مبتلا می‌شوند و… مطالبی را ذکر کردیم. با مطالعه دقیق و کامل این مقاله، بهتر با انواع آزمایش پوکی استخوان و مزایای آن آشنا می‌شوید. 
اگر از پوکی استخوان رنج می‌برید یا اینکه شک دارید به این بیماری مبتلا شده‌اید یا نه، حتما در اولین فرصت برای معاینه و انجام دقیق‌ترین آزمایش پوکی استخوان به کلینیک درمانی ما مراجعه نمایید. در کلینیک ما بهترین و با تجربه‌ترین پزشکان و متخصصین ارتوپد مشغول به فعالیت هستند.

دکتر فرزاد مریخ بیات

جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو