تشخیص علت و درمان گرفتگی عضلات شانه
همانطور که می‌دانید، سرشانه‌ها جزو عضلات و اندام‌های بزرگ بدن محسوب می‌شوند. احساس درد و گرفتگی در عضلاتی مانند ساعد یا بازو، به هیچ عنوان قابل مقایسه با اسپاسم عضلانی شانه نیست. از آنجایی که تشخیص علت و درمان گرفتگی عضلات شانه فرایندی بسیار دشوار و پیچیده است؛ تصمیم گرفته‌ایم که در این مطلب به طور کامل و موشکافانه درمان گرفتگی عضلات سرشانه را توسط دکتر برای گرفتگی عضلات بررسی کنیم. اگر به دلیل آسیب‌های ورزشی یا بیماری و کهولت سن با چنین عارضه‌ای مواجه هستید، تا انتهای این متن همراه ما باشید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
چگونگی انجام درمان گرفتگی عضلات شانه
ازآنجایی‌که علت ایجاد اسپاسم عضلانی می‌تواند باتوجه‌به شرایط سنی، محیطی، آسیب‌های فیزیکی و موارد دیگر، بسیار متفاوت باشد؛ برای بهبود اسپاسم عضلانی شانه ابتدا باید تشخیص علت انجام شود. به گفته بسیاری از پزشکان و متخصصان، مرحله تشخیص علت در عضلاتی مانند کمر، پاها و سرشانه‌ها، دشوارتر از مرحله درمان است.
پس از گذراندن مرحله اول، پزشک ارتوپد باتوجه‌به نوع و علت این عارضه، از بین راهکا‌رها و روش‌های درمانی موجود، بهترین و مناسب‌ترین روش درمانی را انتخاب کرده و درباره آن با شما مکالمه می‌کند. درمان اسپاسم عضلات قسمت شانه ممکن است در چند جلسه فیزیوتراپی به طور کامل انجام شود. در برخی موارد نیز ممکن است استفاده از داروها و پمادها برای درمان کامل کفایت کند.
نکته دیگری که باید بدانید، درباره راه‌های مراقبت و پیشگیری از شروع مجدد این عارضه است. در بخش‌های پایانی این متن، مراقبت‌های لازم پس از درمان را هم بررسی کرده‌ایم. پس حالا می‌دانیم که درمان اسپاسم عضله شانه در سه مرحله، تشخیص علت درمان مراقبت‌های پس از درمان، به ترتیب انجام می‌شود.
تشخیص علت قبل از درمان گرفتگی عضلات شانه
از آن جایی که تشخیص علت اسپاسم عضلانی شانه امری دشوار بوده و نیازمند تخصص و مهارت در این زمینه است، بهترین و مؤثرترین راه بدون شک مراجعه به پزشک متخصص ارتوپد و کلینیک درمانی معتبر و مجاز است. در این بخش از متن برای افزایش اطلاعات عمومی، تمامی علل اسپاسم عضلانی شانه را بررسی کرده‌ایم:
فعالیت‌های شدید ورزشی
فعالیت‌های شدید ورزشی یا کاری، از شایع‌ترین دلایل گرفتگی عضلات سرشانه است. هرگونه ایجاد فشار غیرمتعارف به ماهیچه‌ها و عضلات شانه، می‌تواند دلیلی برای ایجاد این عارضه باشد. ازآنجایی‌که اسپاسم عضلانی شانه به دلیل ورزش مشکلی جدّی محسوب نمی‌شود، پس از گذشت چند روز خودبه‌خود درمان می‌شود. اگر با این درد مواجه هستید و کلافه شده‌اید، می‌توانید برای بهبود اسپاسم عضلانی شانه به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
مشکلات ستون فقرات
ایجادشدن هرگونه عارضه در ستون فقرات، می‌تواند علتی برای گرفتگی عضلات سرشانه‌ها محسوب شود. تنگ شدن کانال نخاعی، پارگی دیسک، فرسودگی کانال‌های عصبی، آسیب‌های فیزیکی و شکستگی مهره‌ها از رایج‌ترین علت‌ها در این مورد به شمار می‌روند. در برخی موارد، مشاهده شده است که گیرکردن کانال‌های عصبی سرشانه‌ها در بین مهره‌های گردن و ستون فقرات، باعث اسپاسم عضلانی شانه‌ها شده است.
برای درمان این عارضه، پزشک معالج باتوجه‌به نوع و شدت این مشکل، از تجویز قرص‌ها، فیزیوتراپی یا نهایتاً عمل جراحی استفاده می‌کند.
خستگی عضلات شانه
در مواقعی ممکن است که جوانان یا نوجوانان دچار اسپاسم عضلانی شانه شوند. این مورد به‌احتمال بسیار زیاد به دلیل خستگی عضلات و عدم ریکاوری صحیح در ورزشکاران است. همچنین کارمندان و کارگرانی که روزانه به طور مکرر، برای مدت‌زمان طولانی در یک حالت قرار می‌گیرند، ممکن است به همین علت دچار گرفتگی‌هایی در عضلات شوند.
برای رفع اسپاسم عضلانی شانه به دلیل خستگی، کافی است مدتی استراحت کنید.
برخی بیماری‌ها
برخی از بیماری‌ها می‌توانند در علل ایجاد اسپاسم عضلانی شانه تأثیرگذار باشند. در زمان همه‌گیری ویروس کرونا، پزشکان اعلام کردند که یکی از نشانه‌های مبتلا شدن به این بیماری می‌تواند احساس گرفتگی در عضلات باشد.
بیماری‌های عفونی، قلبی و عصبی می‌توانند با ایجاد اختلال و گرفتگی در سیستم خون‌رسانی، مانع رسیدن گلبول‌های قرمز و مواد معدنی به عضلات شوند. این عارضه در ادامه می‌تواند منجر به گرفتگی و احساس درد در ماهیچه‌ها، از جمله ماهیچه‌های گردن و شانه شود.
دی هیدراته بودن بدن
عدم نوشیدن آب به میزان موردنیاز بدن، می‌تواند مشکل کم‌آبی را در بدن ایجاد کند. با کم‌شدن میزان آب در بدن، عملکرد انقباض و انبساط عضلات به‌درستی انجام نمی‌شود.
در چنین حالتی با ایجاد کوچک‌ترین فشار، ماهیچه‌ها منقبض شده و دچار گرفتگی در تار‌های عضلانی می‌شوند. توجه داشته باشید که نوشیدن چای، قهوه، نوشابه و سایر مایعات، نمی‌توانند جایگزین مناسبی برای نوشیدن آب باشند. همچنین لازم به ذکر است افرادی که به هر شکلی دخانیات مصرف می‌کنند، بیشتر دچار این عارضه خواهند شد.
مشکلات عصبی
کمی قبل‌تر گفتیم که تحت‌فشار قرارگرفتن کانال‌های عصبی، می‌تواند دلیلی برای گرفتگی عضلات باشد. بد نیست بدانید که در برخی مواقع ممکن است کانال‌های عصبی، از طریق محیط تحت‌فشار قرار گیرند. داشتن استرس و اضطراب زیاد می‌تواند از جمله فشار‌های عصبی محیطی به شمار برود. برای معالجه ی اسپاسم عضلانی شانه به دلیل مشکلات عصبی، می‌توانید با مشورت‌گرفتن از پزشک متخصص، از مسکن‌ها و فیزیوتراپی استفاده کنید.
آسیب‌های فیزیکی
هرگونه برخورد و آسیب‌های فیزیکی می‌توانند دلیلی برای اسپاسم عضلانی در کتف و شانه‌ها باشند. آسیب‌های فیزیکی معمولاً در بدنسازان، وزنه‌برداران، شناگران و کشتی‌گیران مشاهده می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده، برخورد با یک جسم سخت، تصادفات و افتادن از ارتفاع هم می‌تواند از علل دیگر درد در عضلات محسوب شوند.
اگر آسیب به وجود آمده جدّی نباشد، معمولاً پس از گذشت بیست و چهار ساعت تا پنج‌روز، به طور کامل درمان می‌شود. در غیر این صورت برای رفع اسپاسم عضلانی شانه به دلیل آسیب فیزیکی، باید دراسرع‌وقت به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.
کمبود مواد معدنی
کمبود میزان کلسیم، پتاسیم، منیزیم، منگنز و ویتامین‌ها می‌توانند در افزایش اسپاسم عضلانی شانه نقش داشته باشند. سعی کنید در رژیم غذایی خود و خانواده از انواع ماهی‌ها، میگو، تخم‌مرغ، تخم بلدرچین و کبک، لبنیات و مغز‌ها استفاده کنید.
همچنین در برخی موارد ممکن است برای درمان گرفتگی عضلات شانه، پزشک معالج از مکمل‌‌های غذایی استفاده کند. لازم به ذکر است که افراد بالای چهل سال، بیشتر از سایر سنین با کمبود مواد معدنی ذکر شده مواجه هستند.
روش‌های درمان گرفتگی عضلات شانه
پس از تشخیص علت اسپاسم ماهیچه‌ها، حالا به روش‌های معالجه‌ی اسپاسم عضلانی شانه می‌رسیم. در این بخش از مطلب، روش‌های درمانی و تسکین درد در منزل را هم معرفی کرده‌ایم. توجه داشته باشید که اگر پس از گذشت چند روز از شروع درمان خانگی، گرفتگی و احساس درد در عضلات شانه، همچنان پابرجا بود، لازم است که به کلینیک و پزشک مربوطه مراجعه کنید. روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
روش‌های درمانی خانگی
در مواقعی که احساس می‌کنید کشیدگی یا خستگی عضلات علت ایجاد گرفتگی است، می‌توانید با استراحت‌کردن در منزل و نوشیدن انواع دمنوش آرام‌بخش، به تسکین و درمان درد کمک کنید. همچنین از استحمام با دوش آب گرم و بادکش یا ماساژدرمانی هم غافل نشوید.
اگر بتوانید محل استراحت را یک مکان بسیار آرام و دور از هیاهو انتخاب کنید، نتایج چشمگیری خواهید دید. در زمان استراحت می‌توانید از حرکات ورزشی کششی و یوگا هم استفاده کنید.
سرما و گرما درمانی
برای درمان گرفتگی عضلات سرشانه می‌توانید از سرما و گرما درمانی استفاده کنید. اگر کمتر از چهل و هشت ساعت از شروع درد می‌گذرد، می‌توانید با استفاده از یخ یا اسپری‌های بی حسی، به مدّت پانزده دقیقه و سه بار در روز، عضلات آسیب‌دیده را منقبض کنید. با این کار پتانسیل خود درمانی عضلات را افزایش می‌دهید.
پس از گذشت چهل و هشت ساعت اول، می‌توانید از حوله و کیسه آب گرم برای درمان استفاده کنید. اگر سابقه حمله قلبی یا عصبی ندارید، می‌توانید از تکنیک گرم و سردکردن بدن در جکوزی و حوضچه آب سرد در استخرها استفاده کنید.
فیزیوتراپی
بدون شک روش محبوب فیزیوتراپی، می‌تواند در رفع اسپاسم عضلانی شانه معجزه کند. باتوجه‌به علت و شدّت میزان گرفتگی، درمان به روش فیزیوتراپی ممکن است بین یک تا سه ماه به طول بکشد. در این روش درمانی با استفاده از دستگاه‌ها و مواد خاص، التهاب بافت‌ها و کانال‌های عضلات کاهش‌یافته و معمولاً با استفاده از تمرینات کششی مخصوص، برای درمان اسپاسم اقدام می‌شود. قدرت فیزیوتراپی در حدّی است که می‌تواند در برخی مواقع مشکلات مربوط به ستون فقرات را درمان کند.
ورزش به طور منظم
تمرینات کششی و فعالیت ورزشی منظم روزانه می‌تواند در درمان گرفتگی عضلات شانه مؤثر باشد. طبق تحقیقات انجام شده، روزانه به مدّت بیست دقیقه ورزش‌کردن، می‌تواند پس از گذشت چند هفته گرفتگی عضلات را درمان کند. توجه داشته باشید که منظور از ورزش‌کردن صرفاً تمرینات سنگین بدنسازی نیست.
پیاده‌روی روزانه و پیمودن مسافتی با دوچرخه هم می‌تواند تأثیرات مثبتی داشته باشد. فراموش نکنید که پس از اتمام ورزش، با آب گرم استحمام کنید و از ماساژدرمانی هم غافل نشوید.
استفاده از مسکن‌ها و پمادها
همین ابتدا بگویم که مصرف سرخود مسکن‌ها و دیگر داروها را به‌هیچ‌عنوان توصیه نمی‌کنیم. به‌طورکلی بد نیست بدانید که اگر به هر دلیلی نتوانستید برای رفع اسپاسم عضلانی شانه به پزشک مراجعه کنید، می‌توانید برای تسکین درد از مسکن‌های بدون نیاز به تجویز استفاده کنید.
این روش زمانی مورداستفاده قرار می‌گیرد که عضلات در اثر کشیدگی پس از فعالیت ورزشی، دچار گرفتگی شده باشند و احساس درد باعث کلافگی افراد شود. همچنین برخی پمادهای موجود در داروخانه‌ها، می‌توانند در درمان اسپاسم عضلات موفق عمل کنند.
ماساژ و بادکش درمانی
ماساژدادن عضلات، می‌تواند باعث افزایش و بهبود میزان گردش خون در بافت‌های آسیب‌دیده شود. برای بهبود اسپاسم عضلانی شانه می‌توانید با استفاده از روغن اسطوخودوس یا روغن‌زیتون، عضلات آسیب‌دیده را ماساژ دهید.
همچنین می‌توانید از افراد دیگر یا مراکز ماساژدرمانی مجاز کمک بخواهید. طبق گزارش‌ها موجود، در برخی موارد بادکش درمانی هم توانسته در تسکین درد گرفتگی ماهیچه‌ها مؤثر باشد.
مراقبت‌های لازم پس از درمان گرفتگی عضلات سرشانه
از ابتدا تا اینجا متن توانستیم علل اسپاسم عضلانی شانه و انواع روش‌های درمانی موجود را بشناسیم. در قدم سوم با فرض بر اینکه درمان به طور کامل انجام شده است، حالا باید مراقبت¬های لازم پس از درمان گرفتگی عضلات شانه را بشناسیم.
در برخی موارد مشاهده شده است که مراجعین پس از درمان و بهبودی کامل، پس از گذشت مدّتی مجدداً به دنبال راهکارهای درمانی هستند. در چنین شرایطی دو حالت بیشتر وجود ندارد.
حالت اول این است که تشخیص علّت گرفتگی عضلات به‌درستی تشخیص داده نشده است، این مورد معمولاً به دلیل عدم تجربه یا مهارت پایین پزشک معالج است.
در حالت دوم که بسیار شایع¬تر است؛ مشکل مربوط به عدم رعایت مواردی است که در این بخش به آن¬ها پرداخته‌ایم. اگر احساس می¬کنید که قرار است این موارد را فراموش کنید، این نکات را در یک کاغذ یادداشت کنید.
حفظ تناسب‌اندام
یکی از مهم¬ترین مواردی که بسیاری از افراد به آن توجه نمی¬کنند، حفظ تناسب‌اندام و وزن بدن است. برخی از افرادی که برای درمان گرفتگی عضلات شانه مراجعه می¬کنند، یا به طور ناگهانی وزن اضافه کرده‌اند و یا کاهش وزن زیادی داشته‌اند. برای جلوگیری از این عارضه، سعی کنید با یک رژیم غذایی سالم، فعالیت ورزشی مناسب با روتین زندگی شخصی را بیابید و هر روز تمرین کنید.
بهبود وضعیت استراحت
یکی دیگر از مراقبت¬های پس از درمان اسپاسم شانه می¬تواند بهبوددادن وضعیت استراحت‌کردن باشد. رانندگی‌کردن در مسافتی طولانی بدون استراحت، فعالیت¬های بی‌دلیل و خسته‌کننده در زمان استراحت، وضعیت نامناسب بدن در هنگام خواب یا نشستن و موارد مشابه، همگی می-توانند در گرفتگی مجدد عضلات شانه نقشی اساسی داشته باشند. همچنین تحقیقات نشان داده افرادی که در طول روز به مدّت پانزده دقیقه چرت می¬زنند، کم¬تر دچار اسپاسم ماهیچه¬ای می¬شوند.
مصرف به‌اندازه کافئین
مصرف بیش از حد نوشیدنی¬های دارای کافئین می¬تواند در شروع مجدد گرفتگی عضلات پس از درمان، بسیار مؤثر باشد. همچنین بد نیست بدانید که عدم مصرف نوشیدنی¬های کافئین‌دار هم چنین عارضه¬ای دارد. سعی کنید در طول روز بیش¬تر از دو فنجان قهوه یا سایر نوشیدنی¬های کافئین‌دار مصرف نکنید. از نظر علمی کافئین می¬تواند پتاسیم موجود در بدن را از بین ببرد به همین دلیل است همیشه تأکید بر مصرف به‌اندازه آن می¬شود.
گرم و سردکردن بدن
ورزشکاران باید قبل از شروع تمرینات ورزشی، بدن را به‌خوبی گرم کرده و پس از تمرین نیز، بدن را سرد کنند. تکنیک¬های بسیاری برای گرم و سردکردن بدن در اینترنت موجود است که می¬توانید از آن¬ها استفاده کنید. سعی کنید پس از درمان گرفتگی عضلات شانه، تمرکز بیش¬تری را بر روی گرم و سردکردن سرشانه¬ها بگذارید.
گرم‌کردن قبل از تمرین با افزایش میزان گردش خون، عضلات را آماده برای فعالیت ورزشی می¬کند. سردکردن پس از تمرین هم دقیقاً عکس گرم‌کردن را انجام می¬دهد.
عدم مصرف دخانیات و نوشیدنی¬های الکلی
امروزه معایب مصرف دخانیات و نوشیدنی¬های الکلی بر هیچ‌کس پوشیده نیست. طبق تحقیقات انجام شده در مراکز بین‌المللی، مصرف دخانیات و مشروبات الکلی به طور چشمگیری باعث افزایش غلظت خون شده و پس از مدّتی اختلالاتی را در سیستم خون¬رسانی ایجاد می¬کنند. این عوارض با گذر زمان با سرعت بیشتری افزایش می¬یابد و باعث انواع حمله¬های مغزی و قلبی می¬شود.
مدیتیشن کنید.
مدیتیشن می¬تواند با آرام‌سازی ماهیچه¬ها و کانال¬های عصبی، جزو بهترین مراقبت¬های پس از درمان گرفتگی عضلات شانه به شمار رود. همچنین افرادی که هرروزه مدیتیشن انجام می¬دهند، نسبت به سایر افراد، کمتر دچار اسپاسم عضلانی (به‌خصوص به علت آسیب¬های عصبی) می¬شوند. اگر بتوانید مدیتیشن را در طبیعت یا کنار رودخانه و دریا انجام دهید، تأثیرگذاری بیشتری خواهد داشت.
شناکردن
تحقیقات انجام شده ثابت کرده است، علاقه‌مندان به شنا و ورزش¬های آبی، به طرز چشمگیری کمتر از دیگران دچار اسپاسم عضلانی می¬شوند. یکی دیگر از مراقبت¬های پس از درمان گرفتگی عضلات شانه، استفاده از استخر حداقل ماهی یک‌بار است. شناور بودن در آب به دلیل کاهش‌دادن میزان استرس و افزایش متابولیسم بدن، می¬تواند در کاهش میزان اسپاسم عضلانی نقش بسیار مهمی را ایجاد کند.
چه زمانی برای درمان گرفتگی عضلات سرشانه به پزشک مراجعه کنیم؟
همانطور که متوجه شدید، گرفتگی عضلات سرشانه در بیشتر مواقع مشکلی جدّی به شمار نمی‌رود. در برخی مواقع ممکن است که اسپاسم عضلانی سرشانه همراه با سردرد شدید، درد در قفسه سینه، بی‌حسی دست چپ یا راست، سرگیجه و رنگ‌پریدگی و موارد این چنینی باشد.
در چنین مواقعی باید سریعاً با اورژانس تماس بگیرید؛ چرا که ممکن است چنین عارضه‌هایی نشانه‌ای برای یک حمله قلبی یا حمله عصبی محسوب شوند. همچنین توجه داشته باشید که اسپاسم عضلانی شانه، نامفهوم شدن کلمات، عدم کنترل ادرار و مدفوع، همگی علائم اورژانسی محسوب می‌شوند.
اگر بعد از یک آسیب فیزیکی یا تصادف، احساس کردید که در کنار اسپاسم عضلانی شانه، دست‌ها نیز بی حس شده‌اند، ممکن است مشکل مربوط به شکستگی یا دررفتگی باشد، در چنین شرایطی هم باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. فراموش نکنید که هیچ زمانی برای مراجعه به پزشک دیر نیست، اگر احساس کردید که برای درمان گرفتگی عضلات شانه باید به پزشک مراجعه کنید، زمان را از دست ندهید.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل به درمان گرفتگی عضلات شانه پرداختیم. ازآنجایی‌که در بیشتر اوقات، اسپاسم عضلانی مربوط به فعالیت‌های ورزشی بوده و به‌صورت ناخودآگاه درمان می‌شود، یک عارضه خطرناک محسوب نمی‌شود.
توجه داشته باشید که گرفتگی و اسپاسم عضلانی شانه‌ها ممکن است برای افرادی غیرقابل‌تحمل به نظر برسد، در چنین شرایطی بهتر است که به‌خوبی درباره کلینیک و درمان گرفتگی عضلات سرشانه و پزشکی که قرار است به آن مراجعه کنید، تحقیقات لازم را انجام دهید. ممنون از اینکه از ابتدا تا انتهای این مقاله همراه ما بودید؛ پیروز و سلامت باشید.