درمان ارتروز زانو؛ در صورت جدی نگرفتن امکان فلج شدن شخص
آرتروز در مفصل زانو یکی از بیماری‌های جدی است که اگرچه با افزایش سن رخ می‌دهد ولی ممکن است در سنین پایین‌تر نیز ایجاد شود. عوامل مختلفی مانند استفاده بیش‌ازحد از زانو، وزن زیاد، مشکلات ساختاری پا، دیسک کمر، پوکی استخوان و ... می‌توانند ارتروز را ایجاد کنند. این بیماری بسیار پیش‌رونده است و اگر به‌موقع تشخیص داده نشود و درمان ارتروز زانو صورت نگیرد مفصل، زانو را کاملاً تخریب کرده و باید از روش‌های سخت‌تری مانند جراحی توسط دکتر آرتروز زانو استفاده شود تا زانو بتواند حرکت کند. در غیر این صورت ممکن است زانو حتی توان حرکت کردن را از دست بدهد و فرد را فلج کند.
به‌طورکلی آرتریت به دسته‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم مفصل‌های مختلف بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. تاکنون دانشمندان توانسته‌اند در حدود 100 نوع مختلف از این بیماری را تشخیص دهند که شایع‌ترین آنها ارتروز می‌باشد.
این بیماری میتواند با تخریب مفصل زانو و افزایش اصطکاک به دلیل استهلاک غضروف در این ناحیه منجر به درد، تورم، سفتی و در موارد شدید عدم توانایی حرکت شود؛ بنابراین ارتروز میتواند یک بیماری پیش‌رونده، جدی و بسیار ناتوان کننده باشد.
بااینکه هیچ روشی به‌صورت قطعی برای درمان ارتروز زانو وجود ندارد، اگر زود تشخیص داده شود اقدامات زیادی می‌توان انجام داد تا علائم آن کنترل شده و از سرعت پیشروی بیماری کاسته شود. درنتیجه یک فرد مبتلا به آرتروز میتواند طوری با این بیماری برخورد کند که حتی تا آخر عمر نیازی به جراحی تعویض مفصل نداشته باشد و این موضوع اهمیت تشخیص و درمان به‌موقع این بیماری را نشان می‌دهد.
همان‌طورکه در قسمت قبل نیز گفته شد استئوآرتریت (OA) یا ارتروز از شایع‌ترین انواع آرتریت می‌باشد که هنوز هیچ درمان قطعی برای آن وجود ندارد، اما روش‌های درمان ارتروز زانو که در حال حاضر وجود دارند میتواند به کاهش درد، ناراحتی و همچنین کاهش آسیب کمک کند. از طرفی این روش‌ها می‌توانند کیفیت زندگی شما را بهبود بخشند و به شما کمک کنند تا فعالیت‌های روزانه خود را بهتر انجام دهید.
اینکه شما در چه مرحله‌ای از پیشرفت این بیماری قرار دارید میتواند نوع روش درمان ارتروز زانو شما را تغییر دهد و تشخیص درست بهترین روش درمان به عهده یک متخصص ارتوپد باتجربه در این زمینه است. همچنین شرایط سلامتی شما، میزان شدت علائم و ... می‌توانند در انتخاب نوع روش درمان ارتروز زانو تأثیر داشته باشند.
درمان ارتروز زانو معمولاً تنها یک درمان نیست و شامل ترکیبی از روش‌های درمانی مختلف و اصلاح سبک زندگی است. بهترین روش‌های درمانی مناسب برای ارتروز و اصلاح سبک زندگی عبارت‌اند از:
1. وزن مناسب خود را حفظ کنید.
از دیگر علت آرتروز زانو می توام گفت اگر در حال حاضر چاق هستید یا اضافه‌وزن دارید، کاهش حتی مقدار کمی از وزن شما میتواند تا حد زیادی به درمان ارتروز زانو کمک کند؛ زیرا فشار اضافی روی مفاصل کاهش پیدا کرده و با انجام این کار علائم ارتروز بهبود پیدا می‌کنند. از طرفی کاهش وزن میتواند به کاهش التهاب و خطر سایر مشکلات سلامتی مانند فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت نوع 2 کمک کند.
2. به‌صورت منظم در برنامه روزانه خود ورزش داشته باشید.
برای آرتروز زانو چی خوبه؟ اگر دچار آرتروز هستید، انجام منظم ورزش بسیار مهم است؛ زیرا ورزش میتواند فواید زیر را برای شما در این شرایط داشته باشد:
وزن خود را مدیریت می‌کنید.
برای حمایت از مفصل زانو قدرت عضلانی ایجاد می‌کند.
استرس را کاهش خواهد داد.
فعالیت‌های مناسب شامل ورزش‌های هوازی کم تأثیر برای درمان ارتروز زانو عبارت‌اند از:
دوچرخه‌سواری
پیاده‌روی
شنا یا سایر ورزش‌های ایروبیک در آب
تایچی
یوگا
تمرینات کششی، تقویتی و تعادلی
دوچرخه‌سواری ثابت نیز میتواند با حفظ قدرت در گروه‌های عضلانی چهار سر ران و همسترینگ بدون فشار اضافی بر مفاصل زانو به بهبود شما کمک کند. این عضلات گروهی از عضله هستند که هنگامی‌که از حالت نشسته بلند می‌شوید، از آنها استفاده می‌کنید و به تثبیت زانو نیز کمک می‌کنند؛ بنابراین تقویت آنها میتواند از آسیب‌های زانو مانند ارتروز جلوگیری کند.
لازم به ذکر است با توجه به اینکه ارتروز یک بیماری پیش‌رونده است بهتر است از ورزش‌های مختلف به‌صورت خودسرانه استفاده نکنید و در این زمینه با یک متخصص ارتوپد مشورت نمایید تا برنامه درستی را متناسب با وضعیت شما ارائه دهد. ممکن است خودتان ورزشی انجام دهید که منجر به تشدید آسیب شود.
3. استفاده از داروهای تسکین درد مناسب
داروهای بدون نسخه (OTC) که به‌صورت آزاد تهیه می‌شوند و مسکن‌های تجویزی در شرایط سخت‌تر می‌توانند منجر به تسکین درد و سایر علائم مرتبط با ارتروز شوند. “برای آرتروز زانو چی خوبه” برخی از داروهای مورد استفاده برای درمان ارتروز زانو که می‌توانند به مدیریت ناراحتی و درد شما کمک کنند، عبارت‌اند از:
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، ازجمله ایبوپروفن (ادویل یا موترین)
استامینوفن (تیلنول)، اگر نتوانستید NSAID ها را تحمل کنید. البته استامینوفن تنها درد را کاهش می‌دهد و اثری بر التهاب ندارد.
پمادهای موضعی که حاوی NSAID، منتول، لیدوکائین یا کپسایسین است.
اگر داروهای OTC یعنی داروهای بدون نیاز به نسخه مؤثر نباشند، متخصص ممکن است بسته به شرایط شما موارد زیر را جهت درمان ارتروز زانو تجویز کند:
دولوکستین (Cymbalta)
ترامادول (ترامادول یک داروی مخدر است و تنها با تجویز پزشک باید در دوز مشخص استفاده شود.)
4. استفاده از درمان‌های جایگزین
علاوه بر ورزش و دارو، سایر درمان‌های غیرپزشکی نیز گاهی می‌توانند برای درمان ارتروز زانو مؤثر باشند که شامل موارد زیر هستند:
فعالیت‌های مدیریت استرس، مانند یوگا و تای چی
طب سوزنی
استفاده از بسته‌های گرما و سرما به‌صورت متناوب برای تسکین درد و التهاب
کاردرمانی که میتواند راه‌های جدیدی را جهت مدیریت فعالیت‌های روزمره به شما آموزش دهد.
درمان شناختی رفتاری که میتواند به شما در مدیریت درد، ناراحتی و استرس ناشی از زندگی با یک بیماری مزمن کمک کند.
5. فیزیوتراپی
در جواب سوال “برای آرتروز زانو چی خوبه” می توان گفت، انجام منظم جلسات فیزیوتراپی به کمک دستگاه و تمرینات ورزشی مناسب نزد یک فیزیوتراپیست ماهر میتواند تا حد زیادی دردهای آرتروز را کاهش دهد؛ بنابراین اگر برنامه فیزیوتراپی برای شما توصیه شد حتماً به‌موقع و به‌طور کامل آن را انجام دهید.
6. استفاده از ارتزهای طبی
ممکن است متخصص ارتوپد با توجه به شرایط ساختاری پاهای شما و مشکلاتی مانند صافی کف پا، پای پرانتزی، پای ضربدری و ... جهت جلوگیری از پیشروی بیشتر آرتروز کفش طبی مخصوص یا کفی‌های طبی را برایتان تجویز کند. همچنین زانوبندهای مخصوصی برای آرتروز وجود دارند که در صورت صلاحدید پزشک استفاده از آنها میتواند با حمایت خوبی که از زانو انجام می‌دهند به افزایش دامنه حرکتی زانوهای شما کمک کنند.
7. استروئیدهای تزریقی
برای درد و التهاب شدیدی که بیمار نتواند به‌هیچ‌وجه آن را تحمل کند و سایر روش‌ها کارساز نباشند، پزشک ممکن است تزریق گلوکوکورتیکوئیدها یا کورتیکواستروئیدها را به‌صورت مستقیم در مفصل انجام دهد. این تزریق میتواند تسکین موقتی ایجاد کند تا بیمار بتواند در جلسات فیزیوتراپی خود و انجام فعالیت‌های روزانه‌اش شرکت داشته باشد. بااین‌حال، تزریق دائم آن توصیه نمی‌شود، زیرا میتواند عوارض جانبی منفی داشته باشد.
8. اوزون‌تراپی برای زانو
یکی از روش‌های بسیار نوین و مؤثر برای کاهش دردهای شدید و التهاب ناشی از آرتروز تزریق اوزون یا اوزون‌تراپی است. اوزون از مولکول‌های اکسیژن تشکیل شده است و تزریق آن به‌صورت مستقیم در مفصل زانو نه تنها میتواند علائم التهاب و درد را سریعاً کاهش دهد، بلکه با افزایش جریان خون به این ناحیه و تحریک سلول‌های مفصل زانو به ترمیم آن کمک می‌کند.
به همین دلیل بسیاری از افراد یک دوره کامل اوزون‌تراپی را انجام می‌دهند تا ترمیم هم صورت بگیرد. تعداد زیادی از افرادی که نیاز به جراحی داشته‌اند با انجام روش اوزون‌تراپی نیازشان به جراحی رفع شده است. این روش در حال حاضر تنها در مراکز تخصصی مجهز مانند مرکز ما توسط افراد ماهر و متخصص انجام می‌شود؛ زیرا انجام صحیح آن میتواند تأثیر زیادی در نتایج درمان ارتروز زانو داشته باشد. این روش ضمن درمان ارتروز زانو و کاهش علائم، عوارض جانبی کورتیکواستروئیدها را ندارد و ماندگاری اثر آن بیشتر است.
9. روش پی آر پی یا پلاسما درمانی
روش پی آر پی یکی دیگر از روش‌های جدید برای درمان ارتروز زانو است که بازهم نقش ترمیمی دارد. در این روش مقدار مشخصی خون از خود بیمار گرفته می‌شود و بعد به کمک دستگاه خاصی پلاسمای خون از آن جدا خواهد شد و سپس به‌صورت مستقیم در مفصل تخریب شده تزریق می‌گردد. بسیاری از افرادی که این روش را تجربه کرده‌اند، کاهش درد را بعد از دو الی سه روز گزارش داده‌اند و نتایج آن بین 3 تا 6 ماه ماندگار است. البته اگر طبق نظر متخصص در تعداد جلسات مشخصی انجام شود، میتواند ترمیم کننده هم باشد.
10. جراحی
اگر درد مفاصل زانو به قدری شدید شد که هیچ‌کدام از درمان‌های غیرتهاجمی و کم تهاجمی قبلی تأثیرگذار نبودند و از طرفی این بیماری کل زندگی فرد را مختل کرده باشد، ممکن است دکتر زانو درد ناچار جراحی را توصیه کند. جراحی‌های مختلفی میتواند برای درمان ارتروز زانو صورت بگیرد که انتخاب آن به شرایط شما و نظر متخصص بستگی دارد.
ازآنجایی‌که به‌هرحال جراحی یک روش درمانی سخت است و عوارض خود را دارد برای انجام آن حتماً با چند متخصص ارتوپد باتجربه در این زمینه مشورت کنید تا مطمئن شوید هیچ راه دیگری جز جراحی وجود ندارد. بعد هم برای انجام جراحی حتماً به یک متخصص جراح حاذق در این زمینه مراجعه کنید تا به بهترین نحو ممکن برایتان انجام شود. مهم‌ترین روش‌های جراحی زانو برای درمان ارتروز زانو نیز عبارت‌اند از:
جراحی آرتروسکوپی
این روش یک روش نسبتاً کم تهاجمی است که در آن جراح از ابزاری به نام آرتروسکوپ استفاده می‌کند که نوعی دوربین است و به کمک آن می‌توان داخل زانو را مشاهده کرد.
استئوتومی
استئوتومی روش دیگری است که ممکن است به شما کمک کند اگر در مراحل اولیه ارتروز هستید که استخوان تنها در یک طرف مفصل را تحت تأثیر قرار می‌دهد، درمان ارتروز زانو صورت گیرد.
در این روش، جراح استخوان را برش داده و شکل آن را تغییر می‌دهد. این کار فشار را از روی قسمت آسیب‌دیده برمی‌دارد و تراز استخوان‌ها را اصلاح می‌کند. معمولاً این روش در شرایط زیر مناسب‌تر است:
برای افرادی که فعال هستند، سنشان زیر 60 سال است و اضافه‌وزن ندارند.
بیمارانی که فقط در یک طرف زانو درد داشته باشند.
علائم ارتروز بیشتر به دلیل فعالیت یا ایستادن طولانی‌مدت است.
این نوع جراحی ممکن است به توقف یا کند کردن پیشرفت آسیب مفصل نیز کمک کند.
تعویض کامل زانو
در تعویض کامل زانو، همان‌طورکه از نامش مشخص است جراح بافت و استخوان آسیب‌دیده را برمی‌دارد و مفصل زانو را به‌طور کامل با یک مفصل مصنوعی جدید جایگزین می‌کند. بسته به شرایط شما و مهارت پزشک این کار ممکن است با جراحی باز یا کم تهاجمی انجام شود.
متخصصان در این زمینه ژن‌هایی را پیدا کرده‌اند که ممکن است منجر به انواع آرتریت ازجمله آرتروز شوند. آنها پیش‌بینی می‌کنند که ژن‌های بیشتری در این زمینه وجود دارند که هنوز کشف نشده‌اند؛ بنابراین شما ممکن است بدون اینکه بدانید، در بدن خود ژنی مرتبط با آرتریت داشته باشید و یک ویروس یا آسیب ارتروز را ایجاد نماید.
اگرچه علت آرتروز زانو به‌طور دقیق هنوز ناشناخته است، اما برخی از عوامل خطر احتمال آرتریت زانو را بالا می‌برند که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
سن
ارتروز معمولاً در افراد مسن بیشتر از جوانان و کودکان اتفاق می‌افتد. البته این به این معنی نیست که ارتروز در سنین پایین غیرممکن است.
ناهنجاری‌های استخوانی
اگر استخوان‌ها یا مفاصل شما به هر دلیل مانند نواقص مادرزادی به‌طور طبیعی کج هستند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری آرتروز هستید.
نقرس
نقرس، یکی از انواع آرتریت‌های التهابی است که میتواند منجر به آرتروز شود.
جراحات
آسیب‌های زانویی مختلف مانند شکستگی‌هایی که به‌موقع و به‌طور صحیح درمان نمی‌شوند، میتواند باعث ارتروز شود.
فشار زیاد بر روی زانوها
فشار زیاد بر روی زانوهای شما ناشی از انجام برخی ورزش‌های حرفه‌ای سخت مانند دویدن یا انجام یک کار فعال سخت میتواند منجر به ارتروز شود.
وزن زیاد
وزن اضافی فشار زیادتری را بر زانوهای شما وارد می‌کند که میتواند منجر به آرتروز شود.
آرتروز یکی از بیماری‌هایی است که میتواند منجر به التهاب در مفاصل شود؛ بنابراین در پاسخ به سؤال "برای آرتروز زانو چی خوبه؟" به‌طورکلی باید بگوییم بهتر است از غذاهای ضدالتهابی مانند گوشت بدون چربی، میوه‌ها و سبزیجات تازه، دانه‌های آجیل و ... که سرشار از انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز در بدن هستند، استفاده کنید.
همچنین استفاده از غذاهای فراوری‌شده و شکر به‌شدت برای افراد مبتلا به ارتروز منع شده است. اگر دچار پوکی استخوان هستید ممکن است پزشک بعد از آزمایشات لازم مواردی مانند مکمل کلسیم و ویتامین D را نیز برای کاهش سرعت پیشروی این بیماری برایتان تجویز نماید.
روش‌های درمان گیاهی آرتروز زانو نیز می‌توانند در کنار روش‌های پزشکی و خانگی گفته شده در قسمت‌های قبل در درمان ارتروز زانو مؤثر باشند. ازجمله این روش‌های درمان گیاهی آرتروز زانو می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
1. ژل آلوئه‌ورا
2. Boswellia یا کندر
3. پنجه گربه
4. روغن اکالیپتوس
5. دمنوش زنجبیل
6. چای سبز
7. زردچوبه خالص
8. دمنوش پوست درخت بید یا استفاده از مکمل آن به‌صورت قرص
توجه داشته باشید که این روش‌های درمان گیاهی آرتروز زانو هرکدام ممکن است عوارضی را هم به دنبال داشته باشند که بیشتر مربوط به مشکلات گوارشی است؛ بنابراین بهتر است در صورت تمایل به استفاده از آنها ابتدا با متخصص مشورت کرده و بعد هم در حد اعتدال از آنها جهت کمک به درمان آرتروز زانو استفاده کنید.
با توجه به اینکه آرتروز یک بیماری پیش‌رونده است، بسیار مهم است که شما با شناخت علت آرتروز زانو و علائم آن در اسرع وقت به متخصص ارتوپد مراجعه نمایید تا در صورت تشخیص نهایی آرتروز هرچه زودتر روند درمانی شما آغاز شده و از پیشروی سریع این بیماری جلوگیری شود. مهم‌ترین علائم شروع این بیماری عبارت‌اند از:
کلیک کردن، صداهای خرخر کردن، ساییدن یا ضربه خوردن در ناحیه زانو (کرپیتوس).
مشکلاتی در راه رفتن.
درد مفصل‌های بدن که بسته به آب‌وهوا تغییر می‌کند (بهتر یا بدتر می‌شود).
سفتی در مفصل.
کمانش زانو به معنی تغییر شکل در ناحیه زانو به سمت بیرون.
درد مفصل زانو که به‌مرور پیشرفت می‌کند یا دردی که به‌طور ناگهانی شروع می‌شود.
قرمزی و التهاب پوست.
تورم.
زمانی که زانوی شما می‌خواهد حرکت کند ممکن است قفل شود.
هنگام دست گذاشتن روی زانو احساس گرما می‌کنید.
در میان علائم گفته شده در بالا درد و تورم مهم‌ترین علائم آرتریت زانو هستند. بسیار مهم است که در صورت بروز علائم بالا و ادامه‌دار بودن آنها بعد از یک هفته در اسرع وقت به متخصص ارتوپد باتجربه‌ای مراجعه کنید تا با تشخیص زودهنگام علت آرتروز زانو آن، درمان ارتروز زانو مناسب‌تر و آسان‌تری برایتان انجام دهد که نتایج بهتری هم خواهد داشت.
تشخیص ارتروز توسط متخصص ارتوپد انجام می‌شود. پزشک ابتدا علائم شما را می‌پرسد و یک شرح‌حال کامل از سابقه پزشکی شما می‌گیرد. سپس یک معاینه بصری انجام می‌دهد تا خودش نیز علائم و علت آرتروز زانو را بهتر بررسی کند. ممکن است برای تشخیص نهایی نیاز به آزمایشاتی مانند تصویربرداری با اشعه ایکس، ام آر آی یا سی‌تی‌اسکن نیز باشد.
آرتروز یکی از بیماری‌های دردآور و بسیار ناراحت کننده است که متأسفانه در صورت عدم تشخیص درست و به‌موقع، خیلی سریع پیشرفت می‌کند. بااینکه آرتروز یک بیماری مزمن است که تاکنون درمان قطعی نداشته است اما اگر این بیماری در مراحل اولیه به‌درستی تشخیص داده شود می‌توان با روش‌های آسان‌تری درمان ارتروز زانو را انجام داد و تا حد زیادی سرعت پیشروی آن را کند نمود؛ بنابراین توصیه می‌کنیم با مشاهده اولین علائم آرتروز که در طول مقاله بیان شد در اسرع وقت جهت بررسی علت آرتروز زانو، به یک متخصص ارتوپد خوب مراجعه کنید تا با تشخیص سریع‌تر، درمان‌های راحت‌تر مانند درمان گیاهی آرتروز زانو و بهتری و "برای آرتروز زانو چی خوبه؟" را انجام دهید.
توجه داشته باشید که در صورت پیشروی بیش‌ازحد آرتروز حتی اگر جراحی انجام دهید ممکن است دیگر نتوانید مانند گذشته به فعالیت‌های خود بپردازید؛ بنابراین برای جلوگیری از ناتوانی در انجام برخی فعالیت‌ها و تحمل سختی جراحی بهتر است از الآن به فکر باشید و با سبک زندگی سالم اولاً از ارتروز جلوگیری کنید و در صورت ابتلا از پیشرفت سریع آن پیشگیری نمایید.
شما می‌توانید جهت ارزیابی‌های کامل زانوهای خود از نظر بیماری آرتروز توسط بهترین متخصصان ارتوپد و به کمک تجهیزات پزشکی روز دنیا به مرکز تخصصی ما نیز مراجعه کنید. همکاران ما هر روز پاسخگوی شما هستند و شماره تلفن‌های این مرکز در بخش تماس با ما در سایت درج شده است.