نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درمان گرفتگی عضلات ران پا چگونه امکان‌پذیر است؟
بسیاری از ما گرفتگی عضلات ران پا را تجربه کرده‌ایم و خیلی خوب می‌دانیم چه احساس ناخوشایند و آزاردهنده‌ای است. این تجربه به‌خصوص زمانی که پس از یک تمرین ورزشی به خانه بازگشته‌ایم، بیش‌ازپیش رخ می‌دهد. گرچه این فرایند بسیار کوتاه است و خیلی زود از بین می‌رود، اما اگر تکرار شد و ادامه‌دار بود، باید برای درمان گرفتگی عضلات ران پا به دکتر برای گرفتگی عضلات مراجعه کنید. ما نیز در این مقاله تلاش می‌کنیم برخی از بهترین روشهای رفع گرفتگی عضله ران پا را به شما عزیزان معرفی کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
9 روش مؤثر برای درمان گرفتگی عضلات ران پا
اسپاسم عضلانی ران پا، به حالتی گفته می‌شود که عضله‌های این قسمت از بدن، دچار انقباض و سفتی شوند. در این گونه مواقع، فرد با درد بسیار زیادی مواجه می‌شود و نمی‌تواند برای چند دقیقه پای خود را حرکت دهد.
به یاد داشته باشید که اگر اسپاسم عضلانی در بدن شما بیش‌ازپیش تکرار می‌شوند و شدید هستند، حتماً باید یک پزشک متخصص شما را معاینه کند. چرا که ممکن است کبد شما با مشکلاتی مواجه شده باشد، سمومی وارد جریان خون شما شده باشند و یا بدن شما با کمبود یکی از ویتامین‌ها و مواد معدنی روبرو شده باشد.
با مطالعه این قسمت از مقاله نیز می‌توانید روشهای مؤثری برای درمان گرفتگی عضلات ران پا پیدا کنید. در ادامه مطلب این روش‌ها را مطالعه نموده و فراموش نکنید که با مشورت پزشک خویش، به سراغ هر کدام از این درمان‌ها بروید:
اولین کاری که به شما پیشنهاد می‌کنیم برای درمان گرفتگی عضلات ران پا به سراغ آن بروید، یک قرار ملاقات با پزشک متخصص است. معمولاً متخصصان ارتوپدی، بهترین کسانی هستند که می‌توانند در این زمینه، شما را راهنمایی کنند. اولین روش درمانی که از این پزشکان شاهد هستیم، تجویز داروهای مخصوص شل‌کننده‌های عضلات است. بسیاری از ورزشکاران برای معالجه ی اسپاسم عضلانی ران پا در فوتبال، از این داروها با نسخه پزشک خویش استفاده می‌کنند.
ساختار داروهای مخصوص اسپاسم عضلانی به‌گونه‌ای است که بر روی سیستم عصبی مرکزی بدن تأثیر می‌گذارند و در مدت‌زمان بسیار کوتاهی اسپاسم‌های عضلانی را از بین می‌برند. اگر بخواهیم بهترین نوع داروهای نسخه‌ای را به شما عزیزان معرفی کنیم، از متوکاربامول، باکلوفن و تیزانیدین نام خواهیم برد.
اگر برای درمان گرفتگی عضلات ران پای خود فرصت مراجعه به پزشک را ندارید، داروهای بدون نسخه نیز انتخاب بسیار خوبی در این زمینه به شمار می‌روند. این داروها که معمولاً از نوع قرص‌های ضدالتهاب استروئیدی به شمار می‌روند، هر گونه گرفتگی، درد و التهابی برای عضلات شما به وجود آمده‌اند را تسکین می‌دهند.
البته فراموش نکنید که اگر پس از مصرف این داروها، مشکل شما همچنان به قوت خود باقی بود، برای رفع اسپاسم عضلانی جلوی ران، حتماً به یک پزشک متخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
اگر از ما بپرسید ساده‌ترین روش رفع اسپاسم عضلانی ران پا چیست، ماساژدرمانی را به شما معرفی خواهیم کرد. چرا که عضلات ما زمانی دچار گرفتگی می‌شوند که اکسیژن و مواد مغذی از طریق خون به آنها نرسد.
بنابراین شما می‌توانید ران پای خود را زیر آب گرم قرار داده و به‌آرامی شروع به ماساژ آن نمایید. پس از گذشت مدتی مشاهده خواهید کرد که اسپاسم و درد آن از بین رفته و اوضاع دوباره به حالت عادی باز می‌گردد.
در میان انواع رفع اسپاسم عضلانی ران پا، نباید از نوشیدن آب به میزان کافی غافل شوید. شاید این راهکار بسیار ساده به نظر برسد، اما روشی بسیار مؤثر برای درمان و جلوگیری از هر گونه اسپاسم عضلانی است. بسیاری از کسانی که برای بهبود اسپاسم عضلانی ران پا در فوتبال به پزشک مراجعه می‌کنند، تنها به‌این‌علت به اسپاسم عضلانی دچار شده‌اند که در هوای گرم ورزش کرده‌اند. ورزش در هوای گرم، آب موجود در بدن ما را تبخیر کرده و از بین می‌برد. زمانی که عضلات با کم‌آبی روبرو شوند، اسپاسم‌های شدید عضلانی در آنها رخ می‌دهد. بنابراین سعی کنید در طول روز، بین 8 تا 10 لیوان آب بنوشید تا بدن شما همیشه هیدراته باقی بماند.
خوشبختانه در داروخانه‌ها دارویی در دسترس ما وجود دارند که می‌توانیم از آنها برای معالجه ی اسپاسم عضلانی ران پا بهره ببریم. این داروها به‌صورت پماد، کرم و ژل طراحی شده‌اند. کافی است آنها را از داروخانه‌ها تهیه کرده و هنگامی که عضلات ران پای شما با گرفتگی مواجه می‌شوند، به‌آرامی عضلات خود را با آن ماساژ دهید.
یکی از اصلی‌ترین ترکیباتی که در این کرم‌ها وجود دارد، جوهر نعناع است که نقش مهمی در تسکین‌دهندگی و رفع التهاب عضلات ایفا می‌کند.
باور کنید هیچ‌چیز به‌اندازه یک کمپرس گرم و یا یک کمپرس یخ نمی‌تواند برای تسکین اسپاسم عضلانی ران پای شما مفید باشد. به‌خصوص زمانی که در خانه هستید و به هر دلیلی نمی‌توانید برای رفع گرفتگی عضله ی ران پای خود به پزشک مراجعه کنید، این روش بسیار مؤثر است.
اگر عضله ران شما علاوه بر گرفتگی، با درد شدیدی نیز مواجه شده است، بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که یک کمپرس یخ بر روی آن قرار دهید و صبر کنید تا 15 دقیقه بر روی پای شما بماند. همچنین کمپرس گرم نیز یکی از بهترین گزینه‌هایی است که پیش روی شما قرار دارد. چرا که با کمپرس گرم، جریان خون به عضله خود را بهبود می‌بخشید. آن‌گاه خواهید دید که دیری نمی‌گذرد و اسپاسم عضلانی شما از بین می‌رود.
گاهی اوقات برای تسکین اسپاسم عضلانی ران پای خود به یک متخصص ارتوپد مراجعه می‌کنید و او برای شما تمرینات فیزیوتراپی را در نظر می‌گیرد.
البته این روش درمانی زمانی اعمال می‌شود که شما با گرفتگی‌های شدید عضلانی روبرو شده باشید و این فرایند به صورت مکرر تکرار شود. زمانی که هیچ کدام از درمان‌های خانگی و ساده‌ای که شرح دادیم در این زمینه مؤثر نبودند، متخصصان فیزیوتراپی را به بیمار پیشنهاد می‌نمایند.
در این روش با استفاده از دستگاه‌های مخصوص و همچنین ورزش‌ها و تمرینات مناسب، عضلات را بیش‌ازپیش تقویت می‌کنند. درصورتی‌که شما تمرینات فیزیوتراپی خود را به‌صورت مستمر و پیگیرانه انجام دهید، مدت‌زمان زیاد طول نمی‌کشد که از شر گرفتگی سخت و آزاردهنده عضله ران خود خلاصی پیدا می‌کنید.
اگر تصمیم گرفته‌اید به درمان گرفتگی عضلات ران پای خود اقدام کنید، بدانید که اصلاح رژیم غذایی، یکی از بهترین گزینه‌هایی است که پیش روی شما قرار دارد. گاهی اوقات برای اسپاسم‌های عضلانی به پزشک مراجعه می‌کنید و او پس از انجام آزمایشات گوناگون، به شما می‌گوید که در بدن خود با کمبود انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مواجه شده‌اید.
در این گونه مواقع بهترین کاری که باید انجام دهید این است که از مواد غذایی استفاده کنید که مواد معدنی مانند منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، ویتامین دی و... را در اختیار شما قرار دهد. درصورتی‌که با رژیم غذایی مناسب هم نتوانستید این مشکل را برطرف کنید، ممکن است پزشک برای شما مکمل‌های دارویی این ویتامین‌ها و مواد معدنی را در نظر گیرد.
آخرین گزینه‌ای که برای بهبود اسپاسم عضلانی ران و ساق پا به شما عزیزان پیشنهاد می‌کنیم، انجام حرکات ورزشی است. البته این نکته را فراموش نکنید که ورزش شما، باید کاملاً متناسب با شرایط جسمی شما باشد. درصورتی‌که یک ورزش سنگین و غیراصولی برای خود انتخاب کنید، اسپاسم‌های عضلانی شما ادامه‌دار شده و تبدیل به یک درد مزمن می‌شود. همچنین قبل از انجام هر ورزشی، حسابی بدن خود را گرم کنید تا آمادگی لازم را برای انجام تمریناتی که برای او در نظر گرفته‌اید داشته باشد.
به چه علت با گرفتگی عضلات ران پا مواجه می‌شویم؟
حال که تا حدود زیادی با روشهای بهبود اسپاسم عضلانی ران پا آشنا شدیم، خوب است اندکی نیز در مورد علت به‌وجودآمدن چنین مسئله‌ای بپردازیم. شاید زمانی که شما نیز با درد ناشی از اسپاسم عضلانی خود روبرو شده‌اید، این سؤال در ذهن شما ایجاد شده باشد که چرا گاهی عضلات ما می‌گیرند و این گونه سفت می‌شوند؟ در ادامه مقاله، اشاره کوتاهی به علل اسپاسم عضلانی خواهیم داشت:
- کار زیاد: پزشکان عقیده دارند مهم‌ترین علت به‌وجودآمدن اسپاسم‌های عضلانی، کار زیاد و خستگی ناشی از آن است. زمانی که فردی به کار فیزیکی مشغول است، ماهیچه‌ها و عضلات او کاملاً درگیر هستند. گاهی ما به سبب شرایط زندگی خود، بیش از اندازه عضلات و ماهیچه‌های خودکار می‌کشیم که این موضوع در نهایت باعث ایجاد اسپاسم‌های عضلانی می‌گردد.
- ورزش در گرما: دومین عاملی که باعث ایجاد اسپاسم‌های شدید و طولانی برای عضلات می‌شود، ورزش‌کردن در هوای گرم است. چرا که انسان با قرارگرفتن در معرض گرمای هوا، عرق کرده و به این صورت قسمتی از مواد معدنی خود را به‌واسطه عرق از دست می‌دهد. عضلات نیز به سبب کمبود مواد معدنی که از این طریق در بدن ما به وجود می‌آید، بیش‌ازپیش دچار اسپاسم‌های عضلانی می‌شوند.
- بیماری: گاهی شما برای رفع اسپاسم عضلانی جلوی ران به پزشک مراجعه می‌کنید و او تشخیص می‌دهد که شما به یک بیماری مبتلا هستید. چنان چه هر بیماری جسمی سبب شود که خون کافی به عضلات و ماهیچه‌ها نرسد، اسپاسم‌های عضلانی بیش از هر زمان دیگری رخ می‌دهد. چنانچه اسپاسم‌های عضلانی شما بیش از 15 دقیقه طول کشیده‌اند و بسیار دردناک شده‌اند، ممکن است به بیماری‌های کبدی، مشکلات تیروئید، بیماری‌های نخاع، مشکلات شریان‌ها، دیابت، کم‌خونی و برخی از بیماری‌های عفونی مبتلا شده باشید.
- کمبود مواد معدنی: یکی دیگر از شایع‌ترین عللی که می‌توانیم به‌عنوان علت اسپاسم عضلانی از آن نام ببریم، کمبود برخی از مواد معدنی در بدن است. درصورتی‌که بدن شما با کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم، پتاسیم، سدیم و... مواجه باشد، دچار اسپاسم‌های ناخوشایند عضلانی خواهید شد.
چه زمانی برای درمان گرفتگی عضلات ران پا به پزشک مراجعه کنیم؟
خوشبختانه درمان گرفتگی عضلات ران پا بسیار آسان است و نیازی نیست درد و سفتی آن را تحمل کنید. نه‌تنها استراحت و درمان‌های خانگی به رفع این مشکل کمک زیادی می‌کنند، بلکه پزشکان متخصصی نیز وجود دارند که با تمام دانش و تجربه خویش، آماده هستند تا در این زمینه به شما کمک کنند.
اما یک سؤال مهم برای برخی از افراد به وجود می‌آید مبنی بر این که چه زمانی برای بهبود گرفتگی عضله ی ران پا به متخصص مراجعه کنیم؟
مواردی که در ادامه مطلب به آنها اشاره می‌کنیم، نشان‌دهنده آن است که زمان مراجعه شما به یک متخصص حاذق و باتجربه برای درمان گرفتگی عضلات چهار سر ران رسیده است:
اگر گرفتگی و اسپاسم‌های عضلانی شما به‌قدری زیاد شده که زندگی روزانه شما را با اختلال مواجه نموده است.
اگر این درد گرفتگی به‌قدری شدید است که شما نمی‌توانید مانند قبل امور عادی و روزمره زندگی خود را انجام دهید.
پس از آن که به پزشک مراجعه کردید، ابتدا شما را معاینه کرده و در زمینه بیماری‌هایی که به آنها مبتلا هستید، داروهایی که مصرف می‌کنید و رژیم غذایی و مکمل‌های شما، سؤالاتی خواهد پرسید. حتی ممکن است آزمایش خون و تصویربرداری با اشعه ایکس را برای شما تجویز نماید تا ریشه اصلی این مشکل را کشف کند. پس از انجام تمامی این امور، روشهای مؤثری را برای درمان گرفتگی عضلات ران و ساق پا برای شما در نظر خواهد گرفت.
روش‌هایی برای پیشگیری و رفع گرفتگی عضله ران پا
همان گونه که متوجه شدید، روشهای متعددی برای درمان گرفتگی عضلات ران پا وجود دارند. اما همیشه گفته‌‌اند و ما هم شنیده‌ایم که پیشگیری بهتر از درمان است. برای ازبین بردن گرفتگی عضله ران پا و برای آن که دیگر در معرض چنین اتفاق ناخوشایندی قرار نگیرید، به روشهای پیشگیرانه‌ای که در ادامه مطلب به آنها اشاره می‌کنیم، توجه کنید:
تأمین مواد مغذی بدن
چنانچه بدن شما با کمبود هر نوع مواد معدنی و ویتامین مواجه شود، به‌آرامی اسپاسم‌های عضلانی نیز آغاز خواهند شد. بنابراین برای آن که از این وضعیت ناخوشایند و آزاردهنده جلوگیری کنید، حتماً در طول روز از مواد غذایی که حاوی انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و پتاسیم هستند استفاده کنید.
آب فراوان
بدن ما برای آن که همیشه سلامتی خود را حفظ کند، به آب کافی نیاز دارد. هر چند بخش زیادی از بدن ما را آب تشکیل داده است، اما این آب همواره از طریق فعالیت‌های ورزشی، عرق‌کردن، ادرار و.... از بدن خارج می‌شود. کم‌آبی یکی از ریشه‌های اصلی اسپاسم‌های عضلانی است که به‌راحتی می‌توان آن را جبران کرد. کافی است در طول روز، به میزان 8 لیوان آب بنوشید تا هم جسم و هم عضلات شما از هر گونه آسیبی در امان بمانند.
کاهش مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار
شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید نوشیدنی‌هایی که درون آنها مقادیر فراوانی از کافئین وجود دارد، زمینه‌ساز اسپاسم عضلانی در بدن انسان به شمار می‌روند. بنابراین اگر عادت دارید به‌صورت روزانه از قهوه، چای، نوشابه و... استفاده کنید، باید مصرف آنها را کاهش دهید.
نرمش
باور کنید انجام نرمش‌های بسیار ساده و کوچک در طول روز، می‌تواند شما را از قرارگرفتن در معرض اسپاسم‌های عضلانی در امان نگه دارد. پزشکان می‌گویند زمانی که عضلات و ماهیچه‌های بدن ما برای مدت زمانی در یک حالت یکنواخت قرار داشته باشند، با اسپاسم عضلانی مواجه می‌شویم. بنابراین در طول روز نرمش کنید و آن را به یکی از عادت‌های سالم زندگی خود تبدیل کنید.
عدم مصرف دخانیات
اگر شما عادت به مصرف دخانیاتی مانند سیگار یا قلیان را دارید، بدانید که بیش از دیگران در معرض اسپاسم‌های عضلانی قرار دارید. چرا که سیگار و قلیان باعث ایجاد اختلال در فرایند خون‌رسانی بدن می‌شوند. به این صورت، عضلات و بافت‌های بدن، نمی‌توانند به میزان کافی از اکسیژن و مواد مغذی موجود در خون برخوردار شوند. بنابراین برای سلامتی خودتان هم که شده، مصرف سیگار و قلیان را به آرامش کاهش داده و به صفر برسانید.
سخن پایانی
همه ما دوست داریم بعد از آن که از یک ورزش طولانی یا پیاده‌روی مستمر به خانه باز‌می‌گردیم، با خیال راحت اندکی استراحت کنیم. اما درمان گرفتگی عضلات ران پا ، مانع از این امر می‌شود و سفتی و انقباض آن، درد فراوانی به همراه دارد. امیدواریم با مطالبی که در این مقاله ارائه شده، راهکار مناسبی برای رفع گرفتگی عضله ران پا خود پیدا کرده باشید.
هر چند این راهکارهای درمانی بسیار ساده بودند، اما در صورت تداوم اسپاسم عضلانی ، باید موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. شاید این گرفتگی‌ها، نشان‌دهنده یک وضعیت غیرعادی مانند کمبود ویتامین‌ها در جسم شما باشند که باید توسط یک متخصص مورد بررسی قرار گیرد.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو