نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درمان گرفتگی عضلات قلب: راه‌های فوری تسکین درد
گرفتگی عضلات قلب یکی از مشکلاتی است که می‌تواند به دلیل تنش‌های عضلانی یا مشکلات قلبی جدی‌تر به وجود آید. این گرفتگی‌ها باعث درد شدید و احساس فشاری در ناحیه قفسه سینه می‌شوند و در برخی موارد ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های قلبی باشند. عدم توجه به این مشکل می‌تواند منجر به عواقب خطرناک‌تر، از جمله سکته قلبی یا دیگر اختلالات قلبی شود. اگر احساس گرفتگی یا درد در ناحیه قلب دارید، باید فوراً به دکتر برای گرفتگی عضلات مراجعه کنید. در این مقاله، به بررسی روش‌های مختلف درمان گرفتگی عضلات قلب پرداخته خواهد شد تا شما بتوانید از درد و مشکلات مرتبط با آن رهایی یابید و به سلامت قلب خود توجه کنید.
آنچه در این مقاله می خوانید:
گرفتگی عضلات قلب چه تفاوتی با سایر بیماری های قلبی دارد؟
زمانی که فردی دچار گرفتگی عضله قلب می‌شود، این یک وضعیت فوری و جدی است که نیاز به تداخل فوری دارد. درمان‌های گرفتگی عضله قلب در دو مرحله اصلی صورت می‌گیرد: مرحله اول، درمان فوری و اورژانسی، و مرحله دوم، مدیریت پساعمل جهت بهبود و تقویت عضله قلب. قبل از اینکه درمان را با جزئیات شرح دهم ابتدا باید بدانیم که این گرفتگی چه فرقی با بیماری های دیگر دارد؟
گرفتگی عضله قلب (آنفارکتوس قلبی) یکی از نوع‌های بسیار جدی بیماری‌های قلبی است که تفاوت‌های مهمی با سایر بیماری‌های قلبی دارد. برای بهتر درک تفاوت‌ها، مثالی را بررسی می‌کنیم:
مثلا فرض کنید دو نفر در معرض خطرات بیماری‌های قلبی قرار گرفته‌اند
بیمار اول دچار آنژین است. و علت این بیماری اش تنگی یا بسته شدن شریان‌های قلبی است که باعث کاهش خونرسانی به عضله قلب می‌شود. بیمار ممکن است در هنگام فعالیت فیزیکی یا تنش شدید درد در قفسه سینه احساس کند که با استراحت یا مصرف نیتروگلیسرین تسکین می‌یابد. و می تواند با مدیریت بیماری مثل انجام یکسری کارها مثل استراحت، مصرف داروهای مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین، و تغییرات در سبک زندگی به بهبودی دست یابد.
بیمار دوم دچار گرفتگی عضله قلب است. علت بیماری ترومبوسیس (لخته خونی) است که باعث قطع ناگهانی خونرسانی به بخشی از عضله قلب می‌شود. بیمار ممکن است درد شدید در قفسه سینه، تهوع، استفراغ، عرق سرد، و ضعف کلی را تجربه کند. و احتیاج به درمان فوری در بیمارستان دارد. این ممکن است شامل استفاده از داروهای ضدترومبوتیک، آنژیوپلاستی، یا تعویض شریان قلبی باشد.
حالا درباره تفاوت دردها می‌گویم. هر بیماری این دردها را به نحوی احساس میکند و برای ما شرح می‌دهد.
در آنژین درد معمولاً به صورت فشار یا فروکش احساس می‌شود. اما در گرفگی عضله قلب درد معمولاً شدیدتر و به صورت فشار قوی یا درد سنگین احساس می‌شود.
درد در آنژین ممکن است به مدت کوتاهی طول بکشد و با استراحت یا مصرف نیتروگلیسرین بهبود یابد.
اما در گرفتگی عضله قلب ممکن است در طول زمان متغیر باشد و بیشتر از چند دقیقه طول بکشد.
درد ناشی از گرفتگی عضله قلب معمولاً با استراحت بهبود نمی‌یابد و نیاز به درمان فوری دارد. ولی در آنژین با استراحت و مصرف قرص کمتر می‌شود.
به طور خلاصه، تفاوت‌ها در نوع درد، مدت زمان، واکنش به استراحت و علت مرتبط با مسائل فیزیولوژیک متفاوتی است که نیاز به مدیریت و درمان متفاوت دارد.
انواع درمان گرفتگی عضلانی قلب
درمان گرفتگی عضلات قلب (آنفارکتوس قلبی) ممکن است انواع مختلفی داشته باشد و به ویژه به مرحله بیماری، شدت آسیب به عضله قلب، و مشخصات فیزیولوژیکی هر فرد بستگی دارد.
- داروها:
- توسیلیزوماب: دارویی است که به طور معمول در مرحله اول برای باز کردن شریان‌های قلبی تنگ شده به کار می‌رود.
- داروهای ضدترومبوتیک: برای کنترل تشکیل لخته خون و جلوگیری از توسعه لخته در شریان‌های قلبی.
- آسپرین (Aspirin): یکی از داروهای ضدترومبوتیک شناخته شده است که اغلب برای پیشگیری از سکته قلبی یا سکته مغزی تجویز می‌شود. آسپرین عمدتاً با مهار تولید ترمبوکسان A2 اثر میکند.
- ضد پلاکت: به عنوان مثال، کلوپیدوگرل (Clopidogrel) و آسپرین-دی پیریدامول (Aspirin-Dipyridamole) این دسته از داروها جلوگیری از اتصال پلاکت‌ها و لخته‌زایی را انجام می‌دهند.
- آنتی‌کوآگولانت‌ها: این داروها شامل وارفارین و داروهای جدیدتری نظیر ریواروکسابان و دابیگاتران می‌شوند. آنتی‌کوآگولانت‌ها به منظور جلوگیری از تشکیل لخته خون و کاهش احتمال سکته‌ها مصرف می‌شوند.
- داروهای مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین: جهت تسکین درد و بهبود خونرسانی به عضله قلب. نمونه‌هایی از داروهای مهارکننده گیرنده آنژیوتانسین عبارتند از:
- لوزارتان (Losartan)
- والزارتان (Valsartan)
- ایربسارتان (Irbesartan)
- کاندسارتان (Candesartan)
- والسارتان (Olmesartan)
- آنژیوپلاستی (آنژیوگرافی): این روش شامل تصویربرداری از داخل شریان‌های قلبی با استفاده از ماده رادیوآکتیو و اجرای آنژیوپلاستی (باز کردن شریان‌های تنگ شده) است.
- عمل جراحی:
- عمل بای‌پس: در این عمل جراحی، یک شریان که گرفته شده از بدن (معمولاً شریان ساق پایین) به عنوان "گرافت" به شریان قلبی انتقال می‌یابد تا خونرسانی به مناطقی که دچار گرفتگی شده است انجام شود.
- پیوند بای پس عروق کرونر: در این عمل جراحی، یک قلب مصنوعی به بیمار پیشنهاد می‌شود. تا آسیب شدید به عضله قلب، نقص پمپاژ خون رفع شود.
- توسعه‌یابی‌ها: توسعه‌یابی با استفاده از بالون‌های نازک، یک روش درمانی است که برای باز کردن شریان‌های قلبی تنگ شده استفاده می‌شود. این بالون‌ها به شکلی خاص طراحی شده‌اند و با وارد کردن آنها به داخل شریان، شریان را گشوده می‌کنند. این روش به نوعی بهبود عبور خون از شریان‌ها و جلوگیری از مشکلات مرتبط با تنگی شریان‌های قلبی کمک میکند.
- مدیریت پساعمل: مصرف داروهایی که به عملکرد قلب کمک می‌کنند، مدیریت فشار خون، کنترل چربی‌های خون، و برنامه‌های توجیه‌ای برای تغییرات در سبک زندگی.
درمان گرفتگی عضلانی اطراف قلب
درمان گرفتگی عضلات اطراف قلب (آنفارکتوس میوکارد) نیاز به تداخل فوری و حرفه‌ای دارد. درمان این وضعیت باید به سرعت شروع شود تا خسارت به عضله قلب کاهش یابد و عوارض جانبی کمتر شود. درمان عموماً شامل موارد زیر می‌شود:
- داروها
- آنژیوپلاستی (آنژیوگرافی)
- عمل جراحی (پیوند بای پس عروق کرونر ):
در مواردی که شرایط بیماریی نیاز به مداخله جراحی دارد، انجام عمل پیوند بای پس عروق کرونرمی‌تواند صورت بگیرد. این عمل جهت ایجاد یک مسیر دیگر برای خون رساندن به قلب است.
- درمان موازی: مدیریت عوارض مرتبط مثل تنفس مصنوعی، مصرف اکسیژن، و مراقبت‌های متناسب با وضعیت بیمار.
درمان علل اصلی که منجر به گرفتگی عضلات قلب شده‌اند، مانند مدیریت فشار خون، کنترل دیابت، تغییر در سبک زندگی، و ترک سیگار.
درمان اسپاسم عضلات پشت قلب
درمان گرفتگی عضله پشت قلب مانند درمان هایی که برای گرفتگی عضله قلب گفتیم است. اما با مراجعه به پزشک و انجام ازمایشات و معاینه شما پزشک ممکن است تشخیص دیگری دهد. حتی ممکن است علت درد شما بیماری قلبی نباشد. گرفتگی عضلات پشت قلب به طور گسترده‌ای با بیماری عروق کرونر (بیماری عروق قلبی) و انسداد شریان‌های خونی مرتبط است. این بیماری به عنوان یک نوع بیماری عروقی شناخته می‌شود.
با این حال، گاهی اوقات علائم مشابه گرفتگی عضلات پشت قلب ممکن است ناشی از دلایل غیرقلبی باشد. برخی از این دلایل می‌توانند عبارت باشند از:
- سایر بیماری‌ها: برخی از بیماری‌هایی مانند التهاب عضلات، التهاب پریکاردیوم (تورم پوسته قلب)، یا بیماری‌های التهابی نامنظم.
- اختلالات عضلانی-اسکلتی: عوارض ناشی از مشکلات در عضلات یا استخوان‌ها که باعث درد در مناطق مختلف قفسه سینه می‌شوند.
- اختلالات گوارشی: مشکلات معده، اسید معده، یا دردهای گوارشی ممکن است علائمی مشابه گرفتگی عضلات قلبی ایجاد کنند.
- اختلالات تنفسی: برخی از مشکلات تنفسی مانند التهاب ریه یا برونشیت ممکن است باعث درد در قفسه سینه شوند.
درمان انقباض عضلات قلب با درمان خانگی
پیش از هر چیز، مهمترین نکته این است که در صورت شکایت از درد قلبی یا علائم مشکوک به گرفتگی عضله قلب، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. درمان عضله قلب نیاز به تشخیص و مداخله فوری دارد، و درمان های خودسرانه در این موارد توصیه نمی‌شود. درمان خانگی برخی از شرایط قلبی می‌تواند خطرات جدی داشته باشد.
حالا که تأکید شد، در موارد کمتر اورژانسی یا برای پیشگیری از مشکلات قلبی، می‌توانید به برخی اقدامات در خانه فکر کنید:
- تغذیه سالم: مصرف مواد غذایی با سطح کم چربی اشباع و پرهیز از مصرف مواد غذایی با سطح بالا چربی مفید برای سلامتی قلب مفید است.
- مصرف میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، و میوه‌های خشک مانند گردو و بادام که غنی از اسیدهای چرب امگا-3 هستند، مفید است.
- تنظیم فشار خون: نظارت منظم بر فشار خون و در صورت نیاز، استفاده از داروهای توصیف شده توسط پزشک.
- ورزش منظم: انجام فعالیت ورزشی معتدل به مدت حداقل 30 دقیقه در روز، حداقل 5 روز در هفته. قبل از شروع هر برنامه ورزشی، بهتر است با پزشک مشورت شود.
- مدیریت استرس: ایجاد روش‌های مدیریت استرس مثل مدیتیشن، یوگا، یا فعالیت‌های آرامش‌بخش.
- پیشگیری از سیگار: پیشگیری از سیگار و دیگر مواد مخدر، چرا که سیگار از عوامل خطر برای بیماری‌های قلبی است.
- مراقبت از دیابت: کنترل دیابت با استفاده از داروها یا اقدامات تغییر سبک زندگی.
- نظارت بر کلسترول: نظارت بر سطوح کلسترول با تغییرات در رژیم غذایی و در صورت نیاز، مصرف داروهای توصیف شده توسط پزشک.
توجه داشته باشید که هر گونه تغییر در درمان شخصی یا اعمال جدید باید با مشورت پزشک شما انجام شود. همچنین، در صورتی که علائم مشکوک به مشکلات قلبی دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
عدم درمان گرفتگی عضلانی قلب چه عوارضی دارد؟
عدم درمان گرفتگی قلب (آنفارکتوس قلبی) می‌تواند به عواقب جدی و حتی زندگی‌ها را تهدید به مرگ کند.
- نارسایی قلب: عدم درمان گرفتگی عضله قلب می‌تواند منجر به نارسایی قلب شود. عضله قلبی که تحت حمله قرار گرفته، قابلیت پمپاژ خون را از دست می‌دهد و این منجر به نارسایی قلبی می‌شود. این بیماری باعث افزایش خستگی، تنگی نفس و ورم در اندام‌ها می‌شود.
- ریتم نامنظم قلب (آریتمی): آنفارکتوس قلبی ممکن است ساختار ریتم قلب را تحت تأثیر قرار دهد و باعث آریتمی‌های قلبی مانند تاخیر در ضربان قلب (بلوک قلبی) یا تپش قلب نامنظم شود.
- تشکیل لخته خون: آنفارکتوس قلبی می‌تواند باعث تشکیل لخته خون در شریان‌های قلبی شود. این لخته‌ها می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن حرکت کرده و باعث ایجاد اختلال در خونرسانی به ارگان‌های دیگر شوند.
- آسیب به عضلات قلب: عدم درمان مناسب می‌تواند باعث آسیب دائمی به عضله قلب شود. این آسیب ممکن است باعث کاهش عملکرد قلب و تحلیل کیفیت زندگی بیمار شود.
- افزایش خطر حوادث قلبی متوالی: بدون درمان مناسب، خطر حوادث قلبی متوالی، مثل سکته‌های قلبی تکراری، افزایش می‌یابد که ممکن است به طور جدی زندگی بیمار را تهدید کند.
پس از یک حمله قلبی، تشخیص سریع و درمان فوری امری حیاتی است تا عواقب جدی‌تر جلوگیری شود.
درمان گرفتگی و اسپاسم عضلات قلب چقدر طول میکشد
مدت زمان درمان گرفتگی عضلات قلب (آنفارکتوس قلبی) بسیار متغیر است و بستگی به عوامل مختلفی دارد از جمله شدت گرفتگی، زمان مراجعه به پزشک، واکنش به درمان اولیه، و میزان همکاری بیمار.
به طور مثال یک فردی که سریعاً پس از بروز علائم به پزشک مراجعه کرده و فوراً به بخش قلبی اورژانس انتقال یافته و درمان فوری شروع شود، ممکن است درمان مؤثرتری داشته باشد. این شامل مصرف داروها (مانند توکلیسمون)، آنژیوپلاستی، یا در صورت لزوم، عمل جراحی می‌شود.
اگر درمان سریع و موثر انجام شود، ممکن است عوارض آسیب به عضله قلب به حداقل برسد و عملکرد قلب بهبود یابد. برخی افراد ممکن است به مرور زمان توانایی زندگی عادی خود را بازیابند، ولی باید تحت مراقبت مداوم پزشکی و برنامه توسعه‌یافته باشند.
از سوی دیگر، اگر بیمار به دلیل تأخیر در مراجعه یا درمان مناسب، خسارات بزرگی به عضله قلب ببیند، ممکن است زمان بهبود طولانی‌تر باشد و حتی بعضی از عوارض به دلیل آسیب دائمی به عضله قلب ممکن است کاملاً بهبود نیابند.
در نهایت، هر حالت بیماری خاص است و بهترین توضیحات و پیش‌بینی‌ها را پزشک معالج می‌دهد.
پرسش‌های متداول
چه اقدامات اولیه‌ای می‌توانم در صورت تشخیص گرفتگی عضله قلب انجام دهم؟
در صورت شک و یا علائم گرفتگی عضله قلب مانند درد شدید در قفسه سینه، تنگی نفس، یا استفراغ، فوراً خدمات اورژانس فراخوانی کنید و برای بیمار محیطی آرام و مطمئن ایجاد کنید.
چه نشانه‌هایی به درمان فوری نیاز دارد؟
نشانه‌هایی مانند درد شدید در قفسه سینه، تنگی نفس، استفراغ، یا احساس ضعف ناگهانی نیاز به تداخل فوری دارند. در این صورت باید به سرعت به بیمارستان مراجعه شود.
آیا تمامی افراد با گرفتگی عضله قلب به عمل جراحی نیاز دارند؟
خیر، درمان بر اساس شدت گرفتگی، موقعیت جغرافیایی، و وضعیت بیمار متغیر است. در برخی موارد، آنژیوپلاستی یا عمل جراحی ممکن است لازم باشد، اما در برخی موارد، مداخلات دارویی نیز کافی است.
چه تغییرات در سبک زندگی می‌تواند به درمان گرفتگی عضله قلب کمک کند؟
تغییرات در سبک زندگی مثل تغذیه سالم، ورزش منظم، مدیریت استرس، و قطع سیگار می‌تواند بهبود عملکرد قلب و کاهش خطر تکرار حوادث قلبی را فراهم کند.
آیا بعد از بهبودی گرفتگی عضله قلب می‌توانم به زندگی عادی بازگشته و ورزش کنم؟
بله، بعد از مرحله بازسازی و بهبود، بسیاری از افراد می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند. اما نیاز به مشورت با پزشک دارند تا برنامه ورزشی مناسب و ایمن ترتیب داده شود.
آیا درمان‌های تکمیلی مانند مکمل‌های گیاهی مفید هستند؟
پاسخ: استفاده از مکمل‌ها و درمان‌های تکمیلی باید با مشورت پزشک انجام شود. برخی ممکن است مؤثر باشند، اما نباید به جای درمان‌های اصلی مورد استفاده قرار گیرند.
آیا گرفتگی عضله قلب بهبود پذیر است؟
بله، با مدیریت مناسب و درمان فوری، بسیاری از افراد می‌توانند بهبود یابند. اما تاثیرات و میزان بهبود بستگی به میزان آسیب به عضله قلب و تداخل زمانی دارد. توجه داشته باشید که این پاسخ‌ها اطلاعات کلی هستند و برای هر فرد ممکن است به دلیل ویژگی‌های خاص بیماری، تشخیص پزشک و شرایط فردی متغیر باشند. همیشه مشورت با پزشک خود را در نظر بگیرید.
سخن پایانی
درمان گرفتگی عضلات قلب بسیار مهم است، زیرا این مشکل می‌تواند به دلیل تنش‌های عضلانی یا حتی مشکلات قلبی خطرناک ایجاد شود. گرفتگی عضلات قلب ممکن است به درد شدیدی منجر شود که احساس فشاری در ناحیه قفسه سینه را به همراه دارد و در برخی مواقع می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات قلبی مانند بیماری عروق کرونری باشد. بنابراین، توجه فوری به این علائم بسیار ضروری است. در صورتی که از درمان مناسب بهره‌مند نشوید، این وضعیت می‌تواند منجر به مشکلات جدی‌تری مانند سکته قلبی یا نارسایی قلبی شود. بهترین راه برای مقابله با گرفتگی عضلات قلب، مراجعه به یک دکتر برای گرفتگی عضلات و انجام آزمایش‌های دقیق است. در این مقاله، به روش‌های مختلف درمانی برای این مشکل پرداخته‌ایم و پیشنهاداتی برای کاهش درد و تسکین گرفتگی عضلات قلب ارائه شده است. به خاطر داشته باشید که درمان به موقع و درست می‌تواند شما را از عواقب خطرناک‌تر محافظت کند. بنابراین، اگر احساس گرفتگی در قلب خود دارید، برای دریافت مشاوره و درمان به متخصصان کلینیک ما مراجعه کنید.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو