نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
جدیدترین درمان پوکی استخوان چیست؟
پوکی استخوان یکی از بیماری‌های رایج در سنین میانسالی و پیری است. البته امروزه برخی از افراد در سن جوانی به آن مبتلا می‌شوند که نسبت به افراد میانسال و پیر بسیار کم و نادر است. اگر شما نیز به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستید، پس حتما تا بحال روش‌های بسیاری را برای درمان این بیماری امتحان و تجربه کرده‌اید. امروزه دانشمندان و متخصصان از جدیدترین درمان پوکی استخوان برای بیماران خود استفاده می‌کنند که به نتایج مطلوبی نیز دست یافته‌اند. با ما همراه باشید تا شما را با درمان‌های جدید پوکی استخوان و البته جدیدترین داروهای آن و هر آنچه که لازم است در رابطه با این بیماری بدانید، آشنا کنیم.
آنچه در این مقاله می خوانید:
درمان پوکی استخوان با داروهای گیاهی
شاخ گوزن پودر شده
در آمریکای شمالی از شاخ گوزن که کاملا ضدعفونی و سپس پودر شده به‌عنوان یک نوع از درمان پوکی استخوان، که البته روشی طبیعی و بدون خطر است، استفاده می‌کنند. پودر شاخ این حیوان که البته تنها باید از نژاد آمریکای شمالی باشد، سرشار از کلاژن‌های نوع دو و سه مدل از فاکتورهای رشد و ماده معدنی کلسیم است. این ترکیبات یک فرمول بسیار عالی و خاص به منظور پر کردن توده استخوانی هستند.
هورمون پروتئین یا AGF سلول‌های بنیادی موجود در بدن شما را تحریک می‌کند. علاوه بر این باعث می‌شود تا بافت و استخوان‌های صدمه دیده از طریق خود بدن ترمیم و مجدد بازسازی شوند. کپسول ELK هیچ خطری به همراه ندارد و می‌توانید بدون نگرانی از آن برای درمان بیماری پوکی استخوان استفاده نمایید.
شبدر قرمز
شواهد نشان می‌دهد که گیاه شبدر قرمز از ترکیب‌های مختلفی مثل استروژن تولید شده است. به دلیل آنکه استروژن به طور طبیعی قادر است از استخوان‌های شما مراقبت کند، احتمال دارد که بعضی از پزشکان استفاده از این گیاه را به عنوان جدیدترین درمان پوکی استخون به شما توصیه کنند. با این وجود تا به این لحظه هیچ سند معتبر علمی وجود ندارد که بیان کند گیاه شبدر قرمز در کم شدن سرعت از بین رفتن استخوان تاثیر گذار است.
ترکیب‌هایی موجود در گیاه شبدر قرمز که شباهت بسیار به استروژن دارند، ممکن است با سایر داروهایی که پزشک برای شما تجویز کرده، در تداخل باشند و استفاده از آن برای شما مناسب و خوب نباشد. در صورتی که می‌خواهید از این گیاه به عنوان درمان پوکی استخوان استفاده نمایید، می‌بایست قبل از مصرف با متخصص خود مشورت کرده تا راهنمایی‌های لازم را دریافت نمایید.
سویا
دانه‌های خوراکی گیاه سویا که به منظور ساخت محصولات خوراکی مختلف از جمله توفو و حتی شیر سویا مورد استفاده قرار می‌گیرد، سرشار از ایزوفلاون هستند. ترکیبات ایزوفلاون‌ها در اصل مثل استروژن است که می‌تواند در مراقبت از استخوان‌ها کمک قابل توجهی کند و از نابودی آنها جلوگیری نماید. در کل به شما عزیزان پیشنهاد می‌کنیم که پیش از مصرف سویا، حتما با متخصص خود مشورت نمایید. به ویژه در صورتی که به سرطان‌های هورمونی از جمله سرطان سینه دچار هستید.
کوهوش سیاه
از جمله گیاهانی که از سال‌های بسیار قبل در علم پزشکی بومی کشور آمریکا به منظور درمان بیماری مختلف مورد استفاده قرار گرفته، کوهوش سیاه است. این گیاه خواص دارویی بسیار زیادی دارد که دور کردن حشرات از انسان و درمان و جلوگیری از پوکی استخوان از جمله خواص آن به شمار می‌رود.
درون این گیاه ماده‌ای به نام فیتو استروژن وجود دارد که به احتمال زیاد از نابودی استخوان‌ها پیشگیری می‌کند. سال‌های قبل یک مطالعه که بر اساس منابع مطمئن و معتبر انجام شد، بیان کرد که گیاه کوهوش سیاه سبب ایجاد استخوان‌های جدید در موش‌ها می‌شود. البته به منظور روشن شدن اینکه آیا از این دارو می‌توان برای درمان پوکی استخوان در انسان نیز استفاده کرد یا خیر، آزمایش‌های دیگری باید انجام شود. از آنجایی که در این دارو عوارض جانبی بسیار کمی وجود دارد، حتما پیش از مصرف آن با متخصص خود مشورت نمایید.
گیاه دم اسبی صحرایی
از دیگر داروهای گیاهی که برای درمان پوکی استخوان استفاده می‌شود، دم اسبی است. این گیاه سرشار از خاصیت‌های دارویی است. بیشتر داروشناسان بر این باورند که در گیاه دم اسبی ماده‌ای به نام سیلیسیم وجود دارد که این ماده سبب تحریک استخوان‌های بدن و بازسازی آن می‌شود.
با وجود اینکه آزمایش‌های بالینی به منظور پشتیبانی از این نظریه وجود ندارد، اما تا به امروز استفاده از این گیاه به عنوان یکی از درمان‌های پوکی استخوان توسط متخصصان جامع پیشنهاد می‌شود. از گیاه دم اسبی می‌توان به شکل‌های مختلفی از جمله نوشیدنی مانند چای و حتی در شکل کمپرس گیاهی و تنتور استفاده کرد. بد نیست بدانید که این گیاه ممکن است با الکل، دیورتیک‌ها و همچنین نیکوتین‌ها در تداخل باشد. از این رو، حتما باید پیش از مصرف به اندازه کافی آب بنوشید و هیدراته باشید.
ملاتونین
ملاتونین در اصل یک هورمون در بدن ما انسان‌ها است که به واسطه غده صنوبری تولید می‌شود. سال‌های طولانی است که این هورمون به عنوان یک کمک کننده نچرال در خواب و البته یک نوع ماده ضد تورم شناخته شده است. در حال حاضر منابع مطمئن پزشکی به این نتیجه دست یافته‌اند که این هورمون در رشد سالم و سریع سلول‌های استخوانی بدن شما تاثیر فراوانی دارد. ملاتونین را می‌توان از داروخانه‌ها در قالب کپسول، قرص و حتی به شکل مایع خریداری کرد و استفاده از آن بدون عوارض و بدون خطر است. البته در برخی از اشخاص این دارو باعث خواب آلودگی می‌شود.
مصرف همزمان ملاتونین‌ها با داروهای مختلف از جمله داروهای فشار خون، ضد افسردگی و حتی داروهای بتا بلاکرها عملکرد منفی داشته و به احتمال زیاد با اختلالاتی همراه است. از این رو قبل از استفاده حتما در رابطه با مصرف همزمان این داروها با پزشک مشورت لازم را انجام دهید.
آشنایی با مزایا و معایب جدیدترین داروی پوکی استخوان
با بیشتر شدن سن، تراکم و توده استخوان‌ها کاهش یافته و همچنین نیرو و مقاومت استخوان نیز سریع‌تر از قبل از بین می‌رود. در صورتی که تراکم استخوانی بدن شما به صورت قابل توجهی کاهش یافته باشد، متخصص مربوطه دچار شدن به پوکی استخوان را مهمترین دلیل این مشکل معرفی می‌کند.
توجه کنید که بیماری پوکی استخوان را نمی‌توان درمان کرد و تنها با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی مانند ورزش کردن، مصرف غذاهای مقوی و سالم و با استفاده از داروهای مختلف می‌توان آن را کنترل کرد. به منظور درمان این بیماری علاوه بر انواع قرص و آمپول می‌توانید از مواد غذایی مفید که سرشار از کلسیم هستند، استفاده کنید. از جمله این مواد غذایی می‌توان به لبنیات، ماهی سالمون، مرغ و گوشت قرمز و… اشاره کرد.
زمانی که شما از جدیدترین داروی پوکی استخوان استفاده می‌کنید، نه تنها مواد معدنی ضروری استخوان‌های خود را فراهم کرده، بلکه از شکسته شدن آنها نیز پیشگیری می‌کنید. بعضی از این داروها تاثیر قابل توجهی در تولید و ساخت استخوان‌های جدید دارند، و بعضی دیگر سرعت کم شدن توده و تراکم استخوانی را نیز متوقف می‌نمایند.
یکی از بهترین درمان‌های پوکی استخوان دارو درمانی است. داروهای بیماری پوکی استخوان به دو گروه مختلف دسته‌بندی می‌شوند که عبارت‌اند از:
- داروهای ضد جذب: این دسته از داروها از جذب مواد معدنی توسط سلول‌هایی که سبب نابودی استخوان‌ها می‌شوند، جلوگیری می‌کنند. از مهمترین این داروها می‌توان به بیس فسفونات، استروژن ها، داروهای دنوزوماب و داروهای کلسی تونین اشاره کرد.
- داروهای آنابولیک: مصرف این دارو تاثیر قابل توجهی در تقویت ساختار استخوان‌ها دارد و همچنین فرایند استخوان‌سازی را بیشتر تحریک می‌نماید. از جمله این داروها می‌توان از روموزوزوماب و‌تری پاراتید نام برد.
بعضی از داروهای این بیماری می‌توانند در هر دو گروه قرار بگیرند. مدل دارویی که توسط متخصص تجویز می‌شود، به موارد گوناگونی از جمله شرایط بیماری شخص و اینکه آیا به منظور جلوگیری یا درمان بیماری پوکی استخوان مصرف می‌کند، وابسته است.
بد نیست بدانید که تمامی اشخاص نمی‌توانند از یک نوع دارو برای درمان این بیماری استفاده نمایند و این امر از نظر سازمان غذا و دارو کشور آمریکا نیز تایید نشده است. دلیل آن است که برخی از داروها برای خانم‌های یائسه با توجه به نوع هورمون و بیماری که دارند مناسب است و همین مدل دارو برای آقایان مناسب نیست.
درمان پوکی استخوان با داروهای صنعتی
با مصرف برخی از این داروها می‌توان روند تجزیه و نابودی استخوان و در نهایت خطر شکسته شدن استخوان‌ها در اشخاصی که به بیماری پوکی استخوان دچار هستند را کاهش داد و به حداقل رساند. علاوه بر این با مصرف بعضی از این داروها می‌توان سرعت و فرایند استخوان‌سازی را بیشتر کرد. هر دو مدل این داروها مکانیسم و ساختار اصلی استخوان‌های بدن شما را قوی‌تر می‌کنند و امکان شکسته شدن آن را به حداقل می‌رسانند.
درمان پوکی استخوان با دارو درمانی عبارت است از:
بیس فسفونات‌ها
از جمله داروهایی که به منظور درمان بیماری پوکی استخوان در تمامی افراد اعم از خانم‌ها و آقایان استفاده می‌شود، داروهای بیس فسفونات است. با مصرف این دسته از داروها روند از بین رفتن تراکم استخوان‌ها کم می‌شود. از مهمترین بیس فسفونات‌ها می‌توان موارد زیر را نام برد:
- آلندرونات: این دارو به شکل قرص است که می‌بایست یک نوبت در روز یا یک نوبت در هفته استفاده شود.
- ایباندرونیت: این نوع دارو فقط به منظور درمان بیماری پوکی استخوان در خانم‌ها پس از سن یائسگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو نیز به شکل قرص در ماه یک نوبت و یا به شکل آمپول درون وریدی در هر سه ماه یک نوبت استفاده می‌شود.
- ریزدرونات: این دارو که به شکل قرص است باید طبق نسخه پزشک یک نوبت در شبانه روز، یک نوبت در ماه یا یک نوبت در هفته مورد استفاده گردد.
- زولدرونیک اسید: این دارو در طول سال یک نوبت به شکل تزریق وریدی مصرف می‌شود.
برای بسیاری از افراد این سوال مطرح می‌شود که آیا بعد از مدتی می‌توان مصرف این داروها را متوقف کرد یا خیر؟ به منظور ارزیابی فعالیت و تاثیراتی که این داروها دارند، می‌بایست به صورت منظم توسط پزشک معاینه و بررسی شد. در صورتی که ۵ سال از استفاده این داروها می‌گذرد و شما شرایط مطلوب‌تری نسبت به قبل پیدا کرده باشید، بدین معنا که استخوان‌های شما دچار شکستگی نشده باشند و همچنین تراکم و توده استخوان بدن شما نیز تغییری نکرده باشد، احتمال دارد که متخصص به صورت موقت استفاده از این داروها را متوقف نماید.
تاثیرات این دسته از داروها برای مدت زمانی بعد از متوقف شدن نیز در بدن شما باقی خواهد ماند. پس در این صورت حتی پس از آنکه مصرف این مدل داروها را متوقف کنید، همواره تحت تاثیر عوارض و فواید آن خواهید بود. مصرف داروی بیس فسفونات برای برخی از افراد مضر است. افرادی که یکی از موارد زیر را دارند، نباید از این دارو استفاده کنند:
- حساسیت به این دارو
- دچار بودن به عارضه‌های مری از جمله پارگی یا سوراخ شدن مری، مشکل در بلعیدن، تنگی و…
- بیماری حاد و جدی کلیوی
- کم بودن مقدار کلسیم در خون
به هر اندازه که خطر شکستگی استخوان‌های شما بالاتر باشد، امکان اینکه با مصرف داروهای بیس فسفونات از این شکستگی‌ها پیشگیری کنید، بیشتر است. همچنین به هر اندازه که امکان شکستگی استخوان‌های شما پایین‌تر باشد، امکان اینکه این داروها از این مسئله پیشگیری نمایند، کمتر می‌شود.
دنوزوماب
در صورتی‌که درصد شکستگی استخوان بالا باشد، احتمال دارد که متخصص داروی دنوزوماب را برای شما تجویز نماید. علاوه بر این دارو دنوزوماب هنگامی که بیس فسفونات‌ها بر روی شما عملکرد مطلوب و مثبتی ایجاد نکنند، یا حتی به علل متفاوتی شما نتوانید از این داروها استفاده نمایید، توسط متخصص تجویز می‌شوند. با توجه به مدل دارویی که استفاده می‌نمایید، واکسن دنوزوماب را نیز باید هر یک تا شش ماه یک بار نیز دریافت نمایید.
برای استفاده از این دارو زمان خاصی در نظر گرفته نشده و قانون دقیق و سختی ندارد. این مدل داروها برعکس داروهای بیس فسفونات در بدن شما باقی نخواهند ماند. در مدت زمانی که از این دارو استفاده می‌کنید، حتما به صورت مرتب به نزد پزشک برای معاینه و چکاپ بروید. هدف از این کار بررسی میزان تاثیر و کارکرد دارو و علاوه بر این بررسی ایجاد عوارض و خطرات جانبی آن است.
روموسوزوماب
این دارو را می‌توان یکی از جدیدترین درمان پوکی استخوان دانست که در گروه پادتن‌های تک تیره قرار دارد. از این دارو به منظور جدیدترین درمان پوکی استخون بعد از دوره یائسگی استفاده می‌شود. این دارو تاییدیه سازمان FDA آمریکا را نیز به دست آورده و کاملا مطمئن است.
روموسوزوماب ماده‌ای به نام اسکلروستین در بدن را که وظیفه استخوان‌سازی را به‌عهده دارد، مهار می‌نماید. مدل دوم مرحله داروی روسوزوماب از یک طرف به فرایند استخوان‌سازی کمک قابل توجهی می‌کند و از طرف دیگر از کم شدن تراکم استخوان‌ها پیشگیری می‌کند. هر مدل آنها در طول یک مرحله تزریق خواهند شد.
از عوارض رایج این دارو می‌توان به درد در ناحیه مفاصل و همچنین سردرد اشاره کرد. علاوه بر این استفاده از این دارو ممکن است امکان ایجاد حمله قلبی و حتی سکته مغزی و مرگ را بیشتر کند. در صورتی که قبلا دچار حملات قلبی یا سکته شده‌اید، به هیچ عنوان از این دارو استفاده نکنید. این دارو می‌بایست به شکل زیر پوستی در قسمت زیرین شکم، ناحیه ران یا حتی بازوی شما تزریق شود. توجه کنید که حتما این دارو باید توسط متخصص مربوطه و در مطب تزریق شود.
به صورت کلی داروی روموسوزوماب دو نوبت در ماه به مدت یک سال تزریق می‌گردد. تزریق این دارو قسمتی از یک تکنیک درمانی کامل و بدون نقص است که استفاده از ماده معدنی کلسیم و البته ویتامین D را نیز در برمی گیرد. تمامی مکمل‌ها می‌بایست زیر نظر پزشک و بر اساس تجویز او استفاده شوند.
داروهای هورمونی
از دیگر درمان‌های موثر در پوکی استخوان می‌توان استفاده از داروهای هورمونی را نام برد. این داروها در درمان بیماری پوکی استخوان تاثیر قابل توجهی دارند. البته بعضی از داروهای هورمونی ممکن است که عوارض بسیار جدی و مهمی را به وجود آورند.
هورمون پاراتیروئید از جمله داروهای هورمونی به شمار می‌رود که با نام‌تری پاراتید توسط پزشک مربوطه تجویز شده و تاثیر قابل توجهی در استخوان‌سازی دارد. هنگامی پزشک این دارو را تجویز می‌کند که توده و تراکم استخوانی بدن شما به طور چشمگیری کم شده یا در گذشته دچار شکستگی استخوان شده باشد. این دارو می‌بایست هر روز و به مدت دو سال متوالی تزریق شود.
پس از این برای آنکه بهتر بتواند تراکم استخوانی خود را حفظ و از آن مراقبت کنید، می‌بایست از سایر داروها نیز استفاده نمایید. از شایع‌ترین عوارض داروی روموزوزوماب می‌توان به سردرد شدید یا خفیف، سرگیجه و حتی تهوع اشاره کرد.
نکته: شایان ذکر است که بسیاری از داروها برای درمان پوکی استخوان بدون نسخه قابل تهیه هستند، اما این داروها برای خانم‌های باردار، افراد دیابتی و افراد با بیماری‌های خاص به‌هیچ عنوان تجویز نمی‌شوند و باید زیرنظر پزشک خود دارو مصرف کنند. همچنین، به دلیل ابتلای برخی از خانم‌های باردار به دیابت بارداری مصرف داروهایی تحت عنوان درمان پوکی استخوان تنها با تجویز پزشک متخصص امکان‌پذیر است.
درمان پوکی استخوان در خانم‌های یائسه
زمانی که تولید استخوان‌های تازه با تجزیه استخوان‌های قدیمی برابر و هماهنگ نباشد، پوکی استخوان رخ می‌دهد. این بیماری در تمامی افراد با نژادهای مختلف اتفاق می‌افتد. البته در خانم‌های که پوست سفیدتری دارند و افراد آسیایی به خصوص خانم‌های پیرتر که در دوره یائسگی هستند، این بیماری رایج‌تر است.
امروزه از درمان پوکی استخوان برای خانم‌های یائسه نیز استفاده می‌شود. به منظور درمان این بیماری شیوه‌های متفاوتی وجود دارد که می‌بایست انتخاب یک شیوه عالی توسط پزشک پس از انجام آزمایش و معاینه‌های لازم صورت گیرد. به عنوان مثال اگر پوکی استخوان در یک خانم یائسه نسبت به خانم دیگر کم باشد، پزشک انجام برخی از تمرینات و نرمش‌هایی که سبب قوی شدن استخوان‌ها می‌شود را توصیه می‌کند. انجام این نرمش‌ها تاثیر بسیار زیادی در بیشتر شدن تراکم و توده استخوانی دارد.
علاوه بر این بالا بردن جذب ماده معدنی کلسیم از انواع مواد غذایی و به احتمال زیاد استفاده از مکمل‌های مختلف از جمله کلسیم و ویتامین D نیز می‌تواند استخوان‌ها را به صورت قابل توجهی تقویت کند. همچنین از پوک و خالی شدن بیشتر استخوان‌ها نیز پیشگیری می‌کند. امروزه از داروهای مختلفی به منظور کند نمودن سرعت کم شدن توده و تراکم استخوان و تقویت آنها استفاده می‌شود که البته باید طبق تجویز و نظر پزشک مصرف شود.
بیشترین توده استخوانی در خانم‌ها بین سن ۲۵ الی ۳۰ سالگی تشکیل می‌شود، هنگامی که اسکلت‌ها دیگر رشد نمی‌کنند و استخوان‌ها در وضعیت بسیار قوی و ضخیم قرار می‌گیرند. بیماری پوکی استخوان از جمله بیماری‌های پیشرونده است که در این بیماری استخوان‌ها از جهت ساختمان بسیار ضعیف شده و امکان شکستگی آنها افزایش می‌یابد. یائسگی رایج‌ترین دلیل پوکی استخوان در خانم‌ها است. در خانم‌ها هورمونی به نام استروژن وجود دارد که تاثیر بسیار زیادی در حفظ و مراقبت استحکام استخوان‌ها دارد.
هورمون‌ها به منظور هماهنگی با تغییرات هورمونی که در دوره یائسگی به وجود می‌آید، دچار تحول و تغییر می‌شوند. از این رو مقدار هورمون استروژن نیز به صورت متوسط در سن ۵۰ سالگی کم کم زیاد و پس از این کم می‌شود. به دلیل آنکه این هورمون از ضعیف و نابودی استخوان پیشگیری می‌کند، با کم شدن سطح آن در سن یائسگی به صورت قابل توجهی استخوان‌ها از بین می‌رود و در نهایت پوکی استخوان ایجاد می‌شود.
سخن پایانی
پوکی استخوان یک بیماری رایج در بین افراد میانسال و مسن است که با بیشتر شدن سن امکان ابتلا به آن افزایش می‌یابد. از آنجایی که پوکی استخوان بسیار زیاد شده و بیماری سخت و دردناکی است، از روش‌های بسیاری برای درمان آن استفاده می‌شود که هر کدام از این روش‌ها مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند.
ما در این مطلب سعی کردیم شما را با جدیدترین درمان پوکی استخوان با داروهای صنعتی و داروهای گیاهی و... آشنا کنیم. امیدواریم این مقاله را به صورت دقیق و کامل مطالعه و پاسخ پرسش های خود را دریافت کنید. در صورتی که از پوکی استخوان رنج می‌برید، حتما برای بهره مندی از جدیدترین شیوه‌های درمانی این بیماری به یک متخصص ارتوپد با تجربه و حاذق مراجعه نمایید.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو