برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم
پیش از آنکه بخوایم بگوییم برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم ابتدا باید در خصوص درد پای کودکان بیشتر بدانیم. درد پا در کودکان ممکن است ناشی از ناهنجاری ساختاری در اسکلت و ساختار مکانیکی کودک باشد، یا ممکن است در اثر انحرافات گوناگون ساختار اسکلتی وی بروز کند و یا ناشی از آسیب کمر، لگن و زانوی وی باشد و یا ناشی از عفونت و یا آسیب مفصلی مثل سیاه شدن مفصل به علل مختلف، دررفتگی‌های مفصلی تشخیص داده نشده از جمله لگن و یا بیماری‌های روماتولوژی عفونی، بدخیمی (با علائمی چون تب، ضعف، بی‌حالی و لنگش) باشد. بدون درمان رها کردن درد پا در کودکان می‌تواند در درازمدت پیامدهایی از جمله ضعف عضلانی، آرتروز مفصلی، تحمیل وزن به پا و مچ پا، تغییر شکل پا و موارد اینچنینی منتهی شود. از همین رو بهتر است در اسرع وقت برای پیگیری موضوع به پزشک ارتوپد مراجعه کنید تا با بررسی بیشتر به مشکل کودک پی ببرید. مرکز جامع ارتوپدی ما با بهره‌مندی از متخصصان ارتوپد، تشخیص به موقع و ارائه راهکارهای مناسب در رتبه نخست درمان مشکلات مرتبط با کودکان است.
فهرست مطالب مورد استفاده در این مقاله
درد پای کودکان نیازمند بررسی جدی و دقیق توسط پزشک متخصص کودکان می‌باشد. آنچه در خصوص درد پای کودکان حائز اهمیت است طرح این سوال می‌باشد که بهتر است برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم. احتمال دارد کودکان با بسیاری از مشکلات پا همچون بزرگسالان مواجه شوند، با این حال برخی از بیماری‌ها ممکن است ویژگی‌های متفاوتی داشته باشند و برخی از این مشکلات ممکن است به دلیل سبک زندگی فعال‌تر، پوست حساس‌تر و بدن در حال رشد در کودکان بیشتر از بزرگسالان رخ دهد.
کودکان اغلب از درد و ناراحتی پا شکایت دارند که اکثراً این درد به تغییرات مرتبط با صفحات رشد آنها وابسته است و با استراحت و یخ درمانی رفع می‌شود، با این حال گاهی ممکن است درد به خودی خود بهبود نیابد، در این چنین شرایطی ضروری است کودک بدقت معاینه شود.
هر آسیب دیدگی در صفحات رشد کودکان به راحتی قابل درمان نخواهد بود؛ به همین جهت ضروری است برای درمان چنین مشکلاتی حتما با مشورت با یک پزشک متخصص متبحر نبست به درمان اقدام نمایید.
پیش از آنکه بخواهیم شرح دهیم برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم، ضروری است با علل بروز درد در پای کودک مطلع شویم. در ادامه به شایع‌ترین علل پرداخته‌ایم:
1- کف پای صاف
کف پای صاف در بسیاری از کودکان وجود دارد. طبق برآوردهای صورت گرفته 50٪ از کودکان 3 ساله به صافی کف پا مبتلا هستند و این تعداد تا سن شش سالگی به 25٪ کاهش می‌یابد. برای بسیاری از کودکان داشتن کف پای صاف هرگز دردناک نخواهند بود و مشکلی ایجاد نمی‌کند. پای صاف انعطاف پذیر نسبت به پای صاف محکم یا سفت دارای علائم کمتری است و در مردان شایع‌تر از زنان است. تمرین کشش پاشنه، پوشیدن کفشهای حمایتی و کفی‌های طبی درمان‌های اولیه مناسبی برای کودکان مبتلا به صافی کف پا محسوب می‌شوند.
2- بونیون
اگرچه بونیون (هالوکس والگوس) در بزرگسالان شایع‌تر است، با این حال کودکان نیز می‌توانند به این بیماری مبتلا شوند. این بیماری به صورت برآمدگی در نزدیکی مفصل انگشت شست پا ظاهر می‌شود. در چنین شرایطی ممکن است انگشت شست پا به دومین انگشت پا تکیه داده و حتی زیر آن قرار گیرد. شیوع این بیماری در دختران نسبت به پسران بیشتر است. یک متخصص پای مجرب می‌تواند کمک کند که چه گزینه‌های درمانی برای تسکین این بیماری دردناک مناسب است. شاید از خود بپرسید برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم، بهترین گزینه متخصص و فوق تخصص ارتوپد است.
3- بیماری سیور و آپوفیزیت
التهاب صفحه رشد (آپوفیزیت) بیشتر در استخوان پاشنه شیوع دارد و به آن بیماری سیور می‌گویند. این شرایط بیماری محسوب نمی‌شود، بلکه فعالیت و تحریک صفحه رشد در امتداد پشت پاشنه پا است. این مسئله شایع‌ترین علت درد پا در کودکانی با رنج سنی 10 تا 12 ساله است. آن دسته از کودکانی که سریع رشد می‌کنند یا انجام برخی فعالیت جدید از جمله فوتبال یا دویدن را آغاز کرده‌اند، بیشتر از سایرین در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. آپوفیزیت اغلب خودکران است و می‌تواند خود به خود برطرف شود و نیازی به درمان ویژه ندارد. استراحت، یخ درمانی، ساپورت‌های انحنای کف پا و تمرین کشش پاشنه، درمان‌های اولیه خوبی برای بهبود آپوفیزیت محسوب می‌شود. در موارد وخیم‌تر، بی حرکت نگه داشتن پا در گچ یا چکمه، فیزیوتراپی و ارتزهای سفارشی ضروری خواهند بود.
4- مشکل استخوان جانبی قوس کف پا
استخوان جانبی یک برجستگی استخوانی اضافی است که در امتداد قوس پا دیده می‌شود. طبق برآوردهای صورت گرفته 10٪ افراد به این مشکل مبتلا هستند و تقریباً در70٪ مواقع این بیماری هر دو پای بیمار را درگیر می‌کند. این بیماری معمولاً تا 9 سالگی قابل مشاهده نیستند و بسیاری نیز علامت خاصی ندارند که متوجه آن شوند و ممکن است بعدها به شکل "تصادفی" در عکس اشعه ایکس کشف شوند. صرفاً آن دسته از استخوان‌های جانبی قوس پا که دردناک می‌شوند نیازمند درمان هستند. احتمالاً سوالی که الان در ذهنتان شکل گرفته آن است که بهتر است برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم. پزشک متخصص ارتوپد به دلیل تخصص در حوزه اسکلتی-عضلانی بهترین گزینه خواهد بود.
5- فرورفتگی ناخن‌ها در گوشت
فرورفتگی ناخن‌های پا داخل گوشت اطراف انگشتان از شایع‌ترین اختلالات مرتبط با ناخن در کودکان محسوب می‌شود و علت فرورفتن ناخن‌های پا در گوشت دقیقاً مشخص نیست، با این حال تحریک بواسطه کفش نامناسب یک شکایت رایج است. احتمال فرورفتن ناخن‌های پا در گوشت در ناخن شست بسیار بیشتر از هر ناخن دیگری است. درمان‌های خانگی مانند خیساندن پا در نمک اپسوم، استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و کوتاه کردن ناخن‌های خمیده می‌تواند مفید باشد. روشی که در آن انگشت پا به صورت موضعی در مطب بی‌حس شده و ناخن خمیده پا برداشته شده و به دنبال آن از ماده‌ای شیمیایی به نام فنل استفاده می‌شود، ایمن‌ترین و مطمئن‌ترین راه برای درمان ناخن‌های فرورفته پا با کمترین میزان عود است.
6- میخچه کف پا
میخچه کف پا یک ضایعه پوستی ویروسی در کف پا است. این بیماری در کودکان بیشتر از بزرگسالان شیوع دارد، هر چند احتمال دارد چنین بیماری در هر سنی ظاهر شود. میخچه کف پا می‌تواند دردناک باشد. داروهای موضعی، انجماد شیمیایی و برداشتن میخچه از روش‌های درمانی موفق این مشکل هستند.
7- درد پاشنه
استفاده بیش از حد، دویدن، پریدن و کوبیدن روی سطوح سخت می‌تواند صفحه رشد پاشنه را تحریک کرده و باعث کشیدگی عضلات و التهاب بافت شوند.
به علاوه درد پاشنه پا ممکن است در نتیجه شرایط دیگری از جمله تحریک اعصاب زیر پاشنه پا، بورسیت یا التهاب دردناک بورس‌ها (بالشتک بین استخوان‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌ها) و خار پاشنه یا همان رشد غیرطبیعی استخوانی در پشت یا زیر پاشنه پا رخ دهد.
8- کفش نامناسب
برای حفظ سلامت پاها خصوصاً در کودکان استفاده از کفشهای مناسب و طبی ضروری است. یک کفش نامناسب می‌تواند برای پاهای در حال رشد کودکان نامناسب باشد. کفشهای خیلی بزرگ و یا خیلی کوچک می‌تواند رشد پای طبیعی کودک را تحت تاثیر خود قرار دهد، از همین رو بهتر است برای آنها از کفشهای طبی شخصی ساز متناسب با ساختار پای خودشان استفاده کنید.
9- آسیب فیزیکی
به دلیل فعال بودن بیش از حد کودکان خطر آسیب دیدگی در این گروه از افراد بسیار فزاینده است. احتمال دارد کودک در حین بازی یا ورزش به پاهای خود آسیب برساند. آسیب‌های احتمالی شامل دررفتگی، شکستگی و یا رگ به رگ شدن است. ضروری است در صورت بروز هر گونه رویدادی برای بررسی و معاینه پای کودک به یک متخصص مراجعه شود تا مطمئن شویم هیچگونه آسیب جدی نیازمند درمانی وجود ندارد. حال سوالی که مطرح می‌شود آن است که برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم. بهترین گزینه پزشک متخصص ارتوپد است.
10- سایر شرایط
گاهی علت اصلی درد پای کودک به اختلالات لگن، کمر و یا زانوی کودک مربوط است، به همین دلیل پزشک متخصص گاهی برای رفع درد در پا و مچ پا بیمار ممکن است سایر اندام‌های اسکلتی کودک از جمله کمر و لگن و حتی زانوی وی را نیز معاینه کند تا بتواند به خوبی کودک را درمان کند.
هرگونه تداوم در درد پای کودک باید زیر نظر پزشک متخصص تحت بررسی و درمان قرار گیرد چرا که می‌تواند ناشی از ناهنجاری‌ها و انحرافات گوناگون در ساختار اسکلتی و مکانیکی کودک باشد.
شایان ذکر است که درد پا بسته به محل درد نیز می‌تواند علل مختلفی داشته باشد، مثلا درد کشاله ران(دررفتگی مادرزادی)، روی ران، زانو (درد ناشی از رشد:ازگود اشلاتر)، مچ ، ساق (کشیدگی تاندون ناشی از کف پای صاف) و کف پا (بیماری سیور و تحلیل غضروف و استخوان) انگشتان پا بنا به علل مختلفی بروز خواهد کرد.
از ابتدا به دنبال پاسخ به این پرسش بودیم که برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم. هر گونه درد در پای کودک ممکن است منشأی ساختاری در اسکلت و عضلات بیمار داشته باشد. علاوه بر اختلال ساختار مکانیکی و اسکلتی، انحرافات ساختاری و مشکلات عضلانی می‌توانند علت اصلی بروز درد در پای کودکان باشد. گاهی علت درد مشکل در ساختار لگن، کمر و یا زانو است که این مشکلات خود را به شکل درد پا و مچ پا نشان می‌دهند. پزشک ارتوپد با توجه تخصص ویژه در حوزه ساختار اسکلتی-عضلانی کودکان و آگاهی و شناخت مشکلات مرتبط با کودکان بهتر گزینه برای مراجعه خواهد بود.
روش‌های گوناگونی برای درمان درد پا در کودکان وجود دارد. پس از آنکه به این نتیجه رسیدیم که برای درد پای کودک به چه دکتری مراجعه کنیم و علل بروز آن را شناسایی کردیم، نوبت به درمان این مشکلات می‌رسد. برای درمان درد پا، مچ پا و پاشنه پا درمان‌های متنوعی وجود دارد.
استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و تسکین التهاب بسیار کاربردی است، ماساژ و فیزیوتراپی نیز برای درمان گرفتگی عضلات و رفع سفتی ماهیچه‌ها بسیار مناسب خواهد بود. پوشیدن کفشهای طبی مناسب (دارای پشتی حمایتی و کفی طبی) و متناسب با ساختار فیزیکی پای کودک نیز در رفع بسیاری از دردهای پای کودکان مبتلا به کف پای صاف نقش بسزایی دارد. بکارگیری کفی و پد مخصوص برای درمان میخچه پا ضروری است.
درمان درد پاشنه معمولاً شامل اجتناب از انجام فعالیت‌های فشار آورنده به استخوان پاشنه، استفاده از ارتز برای حمایت از پاشنه، مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای کاهش علائم درد، و کشش تاندون آشیل و عضلات ساق پا خواهد بود. بی حرکت کردن پا و مچ پا نیز ممکن است برای موارد شدید درد پاشنه پا در کودکان ضروری باشد. اگر درد پاشنه پا ادامه یابد یا دوباره عود کند، ممکن است درمان‌های دیگری نیاز شود.
و در نهایت در صورتی که علت درد پای کودک آسیب‌های جدی به ساختار پا باشد و درد با رویکردهای درمانی فوق بهبود نیابد، تنها راه حل درمان انجام جراحی برای ترمیم ساختار آسیب دیده و رفع مشکل است.
درد در مچ پا و پای کودکان در اثر اتفاقات گوناگونی بروز خواهد کرد، برخی از علل بروز درد می‌تواند مشکلات ساختاری از جمله کف پای صاف، بونیون، میخچه، بیماری سیور، قوس پا و غیره باشد، هر چند وجود برخی اختلالات محوری از جمله داشتن پای پرانتزی (ژنوواروم) و زانوی ضربدری (ژنووالگوم)، دررفتگی مادرزادی، اختلالات پرتس، سیاه شدگی سر استخوان، اختلالات متافیز، اپی فیز نیز قادر به ایجاد درد و ناراحتی در اندام‌های تحتانی کودکان است. به دلیل تعدد تشخیص افتراقی درد پای کودک در صورت درد مداوم به هیچ وجه نباید نادیده گرفته شود و باید حتما به پزشک مراجعه کرد، خصوصاً که کودک در حال رشد است و هر گونه آسیب یا ناهنجاری در پای وی می‌تواند پایدار بماند. بی توجهی به درمان مشکلات پای کودکان در آینده آرتروز مفصلی، ضعف ماهیچه و تغییر شکل در فرم پای کودک را در پیش خواهد داشت. پزشک ارتوپد پس از معاینه بیمار و ارزیابی علائم درد پا به تشخیص علل آن پرداخته و راهکارهای درمانی مناسبی از جمله پوشیدن کفشهای طبی و آرتزهای مخصوص، انجام تمرینات کششی و اصلاحی، استراحت و حتی جراحی را ارائه می‌دهد.
مرکز جامع ارتوپدی ما با تمرکز ویژه به روی مشکلات کودکان به شکل کاملاً تخصصی در حوزه ارتوپدی اطفال فعال است و می‌توانند به بهترین نحو اقدامات لازم را انجام دهند.