خطرات دیسک گردن
دیسک‌ها از اجزای مهم ستون فقرات هستند که مانند بالشتکی نرم از مهره‌های ستون فقرات محافظت میکنند. درواقع دیسک‌ها حرکت در جهات مختلف را آسان کرده و از ساییده شدن مهره‌ها بر روی یکدیگر جلوگیری میکنند. اما موارد مختلفی مانند افزایش سن و تحلیل استخوان‌ها و غضروف‌ها، استفاده بیش‌ازحد از برخی دیسک‌ها و مهره‌های ستون فقرات، ضربه و .... میتوانند باعث آسیب به آنها شوند. به‌جرئت میتوان گفت خطرات دیسک گردن از فتق دیسک در سایر نقاط ستون فقرات بیشتر است. زیرا طناب نخاعی که از داخل ستون فقرات عبور می‌کند در این ناحیه بسیار حساس است و همین امر باعث ایجاد بسیاری از خطرات دیسک گردن میشود و ریسک عمل دیسک گردنی نیز بسیار بالا است. از طرفی کوچک‌ترین خطایی میتواند باعث فلج کامل بیمار شود. بنابراین پزشکان سعی میکنند تا جایی که ممکن است خطرات دیسک گردن را با روشهای درمانی غیر جراحی از بین ببرند. اما گاهی چارهای به جز جراحی برای بیمار وجود ندارد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با این بیماری و خطرات دیسک گردن آشنا کنیم.
فهرست مطالب:
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.تماس با کلینیک دکتر فرزاد
دیسکهای گردنی درواقع کوسن‌های بین مهره‌ها در قسمت فوقانی پشت و گردن هستند. فتق دیسک زمانی اتفاق می‌افتد که ماده ژلاتینی داخلی دیسک، به دلیل ترک لایه خارجی به بیرون نشت کرده و بر اعصاب مجاور فشار وارد کند. چنانچه این موضوع به موقع تشخیص داده نشود یا درمان آن را نادیده بگیرید، عوارض و خطرات دیسک گردن بروز میکنند که میتوانند بیماری را پیشرفته و درمان آن را سختتر نمایند. برخی از این خطرات شامل موارد زیر میباشند:
- پیشروی فشار بر رشتههای عصبی و حتی نخاع
- ضعف و ناتوانی و فلجی اندامهای فوقانی ( البته در صورت پیشرفت بیشتر، اندامهای تحتانی هم دچار مشکل میشوند.)
- محدود شدن دامنه حرکت اندام فوقانی
- ماندگاری دردهای آزاردهنده
- ایجاد مشکل در مثانه و بیاختیاری ادرار
- اختلالات گوارشی و بیاختیاری مدفوع
- اختلالات جنسی
فتق دیسک گردن معمولاً ناشی از استرس و فشار بیش‌ازحد بر روی دیسک است که میتواند در نتیجه بلند کردن اجسام سنگین یا حرکت‌های آسیب‌رسان دیگر باشد. هنگامی‌که دیسک آسیب دیده به کانال نخاع یا ریشه‌های عصب کناری فشار می‌آورد، درد و سایر خطرات دیسک گردن میتواند ایجاد شود.
برای اینکه بتوانید از خطرات دیسک گردن جلوگیری کنید باید نسبت به علائم این آسیب آگاهی لازم را داشته باشید تا در صورت مشاهده آنها در اسرع وقت به متخصص ارتوپد یا ستون فقرات مراجعه نمایید. زیرا آسیب‌های مربوط به دیسک پیش‌رونده هستند و هرچه زودتر تشخیص داده شوند، بهتر قابل درمان و کنترل میباشند و از طرفی بهتر از خطرات دیسک گردن جلوگیری کرده و احتمال نیاز به جراحی را کاهش خواهد داد.
موارد زیر علائم فتق دیسک گردن هستند:
- دردی که از پایین بازو به سمت دست یا انگشتان گسترش می‌یابد.
- حالت بیحسی یا سوزن سوزن شدن در شانه، بازو یا دستها
- ضعف دست و یا بازو
- گردن دردهای صبحگاهی
- سردرد
- رادیوکلوپاتی
- پاراستزی ( گزگز، مورمور، حس برق‌گرفتگی و بیحسی نقاط مختلف بدن به ویژه دستها)
موقعیت‌ها یا حرکات خاصی از گردن نیز میتواند درد و خطرات دیسک گردن را تشدید کند. فتق دیسک گردن، علائمی مشابه با دیگر عارضهها همچون سندرم تونل کارپ، مشکلات روتاتور کاف و نقرس دارد. در بعضی از بیماران، فتق دیسک گردن میتواند باعث فشرده‌سازی نخاع شود و در این صورت خطرات دیسک گردن نیز ممکن است بیشتر شوند. این وضعیت بسیار جدی‌تر است و ممکن است به یک برنامه درمانی تهاجمی‌تر مانند جراحی نیاز داشته باشد. علائم فشرده‌سازی نخاع شامل موارد زیر است:
- راه رفتن نامتعادل و یا داشتن حالت لغزش هنگام راه رفتن
- دشواری مهارت‌های حرکتی ظریف در دستها و بازوها
- احساس سوزن سوزن شدن یا احساس شوک در پایین تنه یا داخل پاها
برای تشخیص این عارضه پزشک سابقه پزشکی و علائم شما را در نظر می‌گیرد و یک معاینه فیزیکی کامل برایتان انجام می‌دهد. در طی این معاینه پزشک به دنبال محدودیت حرکت در ستون فقرات، مشکلات در تعادل و علائم درد و همچنین از دست دادن رفلکس‌های اندام و عضله‌ها است. ضعف، از دست دادن حس یا رفلکس‌های غیر طبیعی که ممکن است درگیری نخاع را نشان دهند میتواند میزان خطرات دیسک گردن در بیمار را تا حدودی برای پزشک مشخص کند. پس از یک معاینه فیزیکی، پزشک شما میتواند برای تشخیص دقیق میزان خطرات دیسک گردن از انواع تست از جمله استفاده از اشعه X، MRI، سی‌تی‌اسکن، سی تی میلوگرام یا اسکن استخوان استفاده کند که با استفاده از این روش‌ها میتوان بررسی‌های دقیق‌تری انجام داد.
تمام روشهای درمانی فتق دیسک گردن بر اساس کمک به رفع درد طراحی شده‌اند. بیشتر قسمت‌های درد بازو به دلیل دیسک فتق شده گردنی طی چند هفته تا چند ماه برطرف میشود و معمولاً میتوان درد ناشی از دیسک گردن را با دارو کنترل کرد. با بهبود درد و مراقبت‌های لازم، بعید است که درد دوباره برگردد، اما بهبودی علائمی مانند ضعف و بیحسی یا گزگز زمان بیشتری لازم دارد.
درمان‌های مداخله‌ای برای کاهش خطرات دیسک گردن ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- فیزیوتراپی و یا تمرینات ورزشی برای کمک به کاهش فشار بر روی ریشه عصب‌های مجاور
- تجویز داروهایی مانند داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی (NSAID) که باعث کاهش تورم و درد میشود. همچنین پزشک ممکن است مسکنهایی را برایتان تجویز کند.
- تزریق استروئید اپیدورال و تزریق ریشه عصب که در مواقع دردهای بسیار التهابی و شدید پزشک برای جلوگیری از جراحی از این روش استفاده می‌کند. البته اثر آنها موقت بوده و به دلیل وجود عوارض جانبی تعداد تزریق برای هر بیمار دارای محدودیت است.
گاهی برای جلوگیری از خطرات دیسک گردن چارهای جز جراحی وجود ندارد. درواقع اگر درد ناشی از فتق دیسک گردنی بیش از 6 تا 12 هفته طول بکشد یا اگر درد و ناتوانی بسیار شدید باشد که روشهای درمانی غیر جراحی نتوانند آن را کنترل کنند، جراحی ستون فقرات میتواند تنها گزینه مناسب باشد. در این صورت باید با یک جراح ستون فقرات باتجربه و ماهر صحبت کنید تا این عمل با کمترین خطرات احتمالی انجام شود. پس از جراحی به میزان زیادی درد و علائم دیسک گردن کاهش مییابند، اما این موضوع به شدت به مهارت پزشک و مرکز انجام دهنده این کار و همچنین همکاری خود بیمار بخصوص در مورد مراقبت‌های بعد از عمل بستگی دارد.
عوارض احتمالی جراحی تعویض دیسک گردنی میتواند شامل موارد زیر باشند:
- مانند هر عمل جراحی، خطرات عفونت، از دست دادن بیش‌ازحد خون و واکنش نامطلوب به داروها مانند داروهای بیهوشی وجود دارد.
- بعد از جراحی تعویض دیسک گردن، اکثر افراد در گلو احساس درد و تورم دارند که میتواند باعث اختلال در تکلم (دیسفونی) و یا بلع (دیسفاژی) شود.
- در اثر ضربه جراحی ممکن است مواد شبه استخوانی در بافت های نرم مانند عضلات یا رباط‌ها رشد کنند. حتی در مواردی که استخوان‌سازی هتروتوپیک اتفاق می‌افتد، بعید است علائمی جدا از کاهش دامنه حرکتی گردن داشته باشد که حتی ممکن است آنقدر کم باشد که مورد توجه قرار نگیرد. استخوان‌سازی هتروتوپیک در مردان تقریبا 2 برابر است. بعضی از جراحان ممکن است داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) تجویز کنند تا رشد استخوان‌سازی هتروتوپیک را محدود کند.
- اگر پیوند دیسک به استخوان ضعیف شود یا قسمت سخت دیسک کار گذاشته شده خراب شود، ممکن است به مرور زمان حرکت کند و باعث ایجاد برخی خطرات دیسک گردن مانند کاهش دامنه حرکتی و درد شود.
- گاهی نیز ممکن است حتی اگر عمل جراحی به‌خوبی انجام شود، بعد از آن درد در بیمار کاهش پیدا نکند. البته این مورد بسیار نادر است.
- با توجه به اینکه دیسکهای مصنوعی که در طول عمل جراحی به جای دیسک اصلی قرار میگیرند، از نوعی فلز ساخته شده‌اند، ممکن است بدن بیمار به آن واکنش نشان دهد که میتواند باعث ایجاد درد شود.
- اگرچه بسیار نادر است، اما یکی از احتمال‌هایی که به عنوان خطرات دیسک گردن بعد از جراحی شناخته میشود، فلج شدن بیمار است. زیرا ممکن است نخاع یا ریشه عصب در طی این عمل آسیب ببیند که میتواند منجر به فلج یک یا چند اندام شود.
برخی از عوامل میتوانند خطرات دیسک گردن و عوارض ایجاد شده در بیمار را در حین یا بعد از جراحی تعویض دیسک گردن افزایش دهند، از جمله:
جراحی چند سطحی
خطر عواملی مانند خرابی دیسک مصنوعی یا قطعه مجاور، وقتی 2 دیسک به طور هم‌زمان تعویض میشوند، بیشتر است.
سیگار کشیدن
مطالعات متعدد نشان داده است که سیگار کشیدن خطر عوارضی مانند عفونت را هنگام بهبودی بعد از جراحی افزایش می‌دهد. سیگار کشیدن همچنین ترمیم استخوان‌ها را دشوارتر می‌کند.
تحلیل رفتن شدید ستون فقرات
اگر ستون فقرات گردنی از قبل آرتروز مفصلی داشته باشد یا دیسک بیش از 50٪ خراب شده باشد، احتمال نتایج عالی از جایگزینی دیسک گردنی برای تسکین درد و حفظ حرکت در آن سطح نخاعی کمتر است. هرچه علائم بیشتر طول بکشد، احتمال اینکه آسیب دائمی عصب قبلاً رخ داده باشد بیشتر بوده و با جراحی نمی‌توان آن را تسکین داد.
خطرات دیسک گردن در صورت توجه به علائم آن و مراجعه به موقع به متخصص ارتوپد یا ستون فقرات میتواند تا حد زیادی کاهش پیدا کند. همانطورکه قبلا هم گفتیم آسیب دیسک یک بیماری پیش‌رونده است که اگر به موقع تشخیص داده شود میتواند با روشهای غیر جراحی مانند استفاده از فیزیوتراپی و دارودرمانی به‌خوبی آن را کنترل کرد و علائم را کاهش داد. اما درصورتی که آسیب شدید باشد و روشهای درمانی دیگر نتیجهای نداشته باشند، تنها راه درمان جراحی است که بسیار مهم است این جراحی توسط یک پزشک معتمد، باتجربه و ماهر انجام شود تا از عوارض و خطرات احتمالی بعد از جراحی تا حد امکان جلوگیری شود.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.تماس با کلینیک دکتر فرزاد