نرمش های پس از باز کردن گچ پا
در این محتوا قصد داریم شما را با نرمش های پس از باز کردن گچ پا آشنا کنیم. احتمالا با رسیدن زمان موعود باز کردن گچ پایتان هیجان زیادی دارید، شاید هم از اینکه نمی دانید باید منتظر دیدن چه چیزی باشید نگران هستید! پزشک شما گچ پا را برای شکستگی استخوانی به منظور حفاظت از آن، کاهش درد و تسریع روند ترمیم شکستگی تجویز کرده است. اما آیا با اقداماتی که بایستی پس از سپری شدن طول مدت درمان و باز کردن گچ پا انجام دهید آشنایی دارید؟ بی حرکت گذاشتن و عدم انجام نرمش های مناسب پس از باز کردن گچ پا، می تواند عوارض مختلفی از ضعف عضلانی، محدودیت حرکت مفصلی تا خشک شدن دائمی مفاصل اطراف و زیر گچ و تحلیل رفتن آن یا به اصطلاح آتروفی مفصلی را به همراه داشته باشد. بنابراین یادگیری نرمش های پس از باز کردن گچ پا در بهبود کیفیت زندگی پس از پایان دوره درمان با گچ حائز اهمیت است و به شما کمک خواهد کرد که هر چه سریعتر اندام خود را به وضعیت پیش از شکستگی بازگردانید و نیز از عوارض یاد شده جلوگیری کنید. این محتوی به شما در جهت آشنایی کلی با تغییراتی که طی گچ گیری در عضلات و مفاصل اتفاق می افتد،اهمیت انجام نرمش های پس از باز کردن گچ و نیز مثال هایی از این نوع فعالیت ها کمک خواهدکرد. نکته قابل توجه، استفاده از ادوات محافظتی کمکی طی انجام این نرمش هاست که انتخاب دقیق آنها بایستی زیر نظر پزشک متخصص صورت بگیرد.
فهرست مطالب
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.
هدف از این نرمش ها، تقویت عضلات تحت پوشش گچ که ضعیف شده اند، در اثر تحریک آنها چه به صورت مستقیم و چه به کمک حرکات استخوانی که به آن متصل هستند طی نرمش های توصیه شده توسط پزشکتان می باشند. همچنین این نرمش ها با وارد آوردن مقدار مشخصی بار به استخوان تازه ترمیم شده ، منجر به تحریک ساخت بافت استخوانی جدید و تقویت اتصالات استخوانی ای که به تازگی ایجاد شده می گردند. علاوه بر استخوان ها، این نرمش ها به مفاصل تحت پوشش گچ که تا حدودی تحلیل رفته اند نیز کمک می کنند تا محدوده حرکت نرمال خود را باز یابند.
ممکن است پس از باز های گچ پای خود حس کنید مچ پایتان ضعیف شده است یا احساس سفتی در مفصل یا سختی در راه رفتن کنید یا ساق پایتان در ظاهر کوچکتر از دیگری به نظر برسد. همه این یافته ها در طی فرایند گچ گیری طبیعی هستند. در واقع طی این پروسه ، شکستگی استخوانی شما ترمیم شده است در حالی که بافت نرم اطراف آن که شامل عضلات،رباط ها و تاندون هاست به علت عدم استفاده نسبتا طولانی مدت، ضعیف شده است. بنابراین هدف از انجام نرمش های پس از باز کردن گچ، بازگردانی توانایی این اجزای تحلیل رفته، به حالت قبل از آسیب و گچ گیری می باشد.
اصولا نرمش های مورد توصیه پزشکان پس از باز کردن گچ پا، ورزش هایی هستند که منجر به تحمل وزن بدن توسط اندام آسیب دیده می گردند (weight bearing exercises) که باید تحت نظر پزشک معالج صورت گیرند. این نرمش ها وزن بدن و نیز نیروی جاذبه را به پا تحمیل می کنند و باعث تسریع روند بازگردانی آن به حالت نرمال می گردند. مثل تمرین های قدرتی ، راه رفتن و دویدن. معمولا دفعات انجام این نرمش ها جهت تاثیرگذاری بر تسریع بهبودی اندام، حداقل 3-4 بار در روز و در هر بار به میزان 10-15 مرتبه تکرار هر حرکت می باشد.
این نرمش های وزن گذار با تحریک سلول های استخوان ساز (osteoblast) منجر به ساخت بافت استخوانی جدید و تقویت بیشتر ناحیه ی شکستگی که به تازگی ترمیم شده است می گردند.این فعالیت ها همچنین در تقویت ساختار های غضروفی داخل زانو موثر هستند و از تحلیل آن جلوگیری می کنند.مطالعات حیوانی نشان داده است که در واقع در مدت حدود 6 هفته ای که پا داخل گچ است تغییرات تحلیلی در داخل غضروف مفصلی اتفاق می افتد (از جمله افزایش محتوای آب غضروف ،کاهش ضخامت و کاهش ساخت پروتئوگلیکان ها که از ساختار های موجود در ماده زمینه ای غضروف هستند و سبب افزایش تحمل بار توسط غضروف می گردند) اما پس از باز کردن گچ و 3 هفته نرمش دادن مفصل، تمام تغییرات به حالت اول برمی گردند که این مسئله نیز گواه تاثیر انکار ناپذیر نرمش ها در بازتوانی اجزای آسیب دیده اندام است.
طی فرایند گچ گیری، ضعف عضلانی ای در عضلات پوشش دهنده مفصل داخل گچ، به علت عدم استفاده از آن ها اتفاق می افتد. بنابراین مفصل شما بخش اعظم نیروهای محافظتی خود را از دست داده و مستعد پیچ خوردگی مجدد می شود. در این شرایط استفاده از مچ بند ها و پابند های مناسب و اصولی در جهت محافظت از مفصل شما طی پروسه بازتوانی عضلانی اهمیت دارد که در کلینیک ما می توانید به این ادوات محافظتی اصولی دسترسی داشته باشید.
- چرخش مفصلی کنترل شده (ankle CARs (Controlled Articular Rotation)):
در این نرمش بایستی ران را در قفسه سینه نگه دارید و سپس تلاش کنید با نوک انگشتان پا ، حرف A را بنویسید (بالا، پایین ، چپ یا راست) در ادامه سعی کنید مفصل مچ را یکبار در جهت عقربه های ساعت و یکبار در خلاف آن ، به آرامی بچرخانید.
می تواند یک نوار پارچه ای دارای خاصیت کشسانی را دور پای خود قرار دهید (resistance band) و حرکت خم و راست کردن مچ پا را در مقابل مقاومت ایجاد شده به وسیله نوار پارچه ای انجام دهید.
در حالی که در حالت عادی بر روی یک سطح صاف روی هر دو پا ایستاده اید، انگشتان پای آسیب دیده را به زمین فشار دهید به صورتی که قوس کف پای شما افزایش یابد. می توانید با پهن کردن یک تکه پارچه و با تلاش برای هر چه بیشتر جمع کردن آن، سنگینی تمرین را افزایش دهید. این نرمش مفصل مچ پا را مورد چالش قرار می دهد.
- بلند شدن به وسیله ساق پا (calf raise)
برای انجام این کار در حالی که پاهایتان را به اندازه عرض شانه باز کرده اید، به آرامی روی پنجه های پاها بالا بروید و سعی کنید این وضعیت را برای 5 ثانیه حفظ کنید. برای سنگین تر کردن نرمش می توانید در حالی که روی هر دو پنجه ایستاده اید، از دمبل استفاده کنید یا این تمرین را با روی پنجه بلند شدن ، بر روی لبه یک جسم پله مانند کوتاه انجام دهید و سپس تا جای ممکن پایین بیایید.
از آنجایی که در طی دوره ای که اندام شما در گچ بوده است، قادر به وزن گذاری روی پای درگیر نبوده اید، قاعدتا حرکات مفصل لگن شما نیز محدودتر از حالت معمول شده است. این نرمش جهت جلوگیری از خشک شدن این مفصل به شما کمک خواهد کرد. همچنین می توانید این نرمش را در زمان در گچ بودن اندام نیز با احتیاط انجام دهید.
به پهلو روی سمتی که پا سالم است دراز بکشید، و زانوی سالم را کمی خم کنید که در حفظ تعادل به شما کمک کند . حال در حالتی که زانو در سمت آسیب دیده را کاملا صاف نگه داشته اید، پا را از پهلو باز کرده و از بدن خود به سمت بالا فاصله دهید. همچنین این نرمش را می توان با انداختن باند های کشی به دور عضلات ران، با ضخامت ها و درجات انعطاف پذیری متفاوت ، سنگین تر کرد (نرمش کلامشل).
در نهایت طبق مطالعات، پیاده روی منظم و تردمیل رفتن و حرکات کششی نیز می تواند روند بازگشت مفاصل به محدود حرکت نرمال را تسریع کند و در بهبود تحلیل عضلانی ایجاد شده، موثر باشد.
سخن پایانی
نرمش های توصیه شده در این مقاله مربوط به پس از باز شدن گچ کوتاه پا می باشند (که از زیر مفصل زانو به پایین را تحت پوشش قرار می دهد.) که جهت آشنایی شما با تعدادی از نرمش های عمومی رایج پس از باز کردن گچ پا آماده شده است. اما باید توجه داشته باشید که روش های مختلفی برای گچ گیری اندام تحتانی وجود دارد که پزشک شما آن را با توجه به وضعیت بالینی و محل شکستگی اندام برایتان تجویز کرده است که ممکن است پوشش دهی متفاوتی روی مفاصل و عضلات اندام شما ایجاد کند.بنابراین ممکن است نرمش های مورد نیاز شرایط بالینی شما، اندکی با موارد ذکر شده در این مقاله متفاوت باشد. بر این اساس، جهت اطلاع از نرمش های اختصاصی مورد نیاز شرایط بالینی خود می توانید با پزشکان مجموعه مشورت نمایید. ضمنا در صورتی که نرمش ها برای اندام شما سنگین یا دردناک است از متناسب بودن آنها با شرایط خود پس از مشورت با پزشک اطمینان حاصل کنید. نکته قابل توجه دیگر این است که عدم بازتوانی دقیق زیر نظر متخصص باعث ایجاد عارضه ی جدی ای به نام آتروفی سودک می گردد که باعث ایجاد تورم پا، قرمزی اندام و دردهای شدید می شود که درمان آن مشکل می باشد. بنابراین توصیه می شود پس از باز کردن گچ، مراحل بازتوانی را زیر نظر متخصصین مربوطه به دقت پیگیری نمایید تا از عوارض مهم و شدید مرتبط در امان بمانید.
شما می توانید برای آگاهی از تازه های درمان بیماری های ارتوپدی و دیدن فیلم ها و مطالب آموزشی ، از طریق آیکون های سمت چپ وارد صفحه اینستاگرام ما شده و سوالات خود را به طور مستقیم با پزشکان در میان بگذارید.