زانو درد عصبی؛ شایع‌ترین علت زانو درد به دلیل تحت فشارقرارگیری اعصاب
زانو درد عصبی زمانی روی می‌دهد که ساختارهای پیرامون مفصل با تحت فشار قرار دادن عصب پرونئال به عنوان شاخه‌ای از عصب سیاتیک در زیر زانو منجر به اختلال در عملکرد زانو و آسیب عمده این عصب شود. ضروری است برای درمان چنین دردی در اسرع وقت به دکتر خوب برای زانو درد مراجعه کنید تا از مزمن شدن درد و ناتوانی‌های گسترده حرکتی در آینده پیشگیری نمایید.
مطالعات پزشکی نشان می‌دهد که حدود ۲۵ درصد از بزرگسالان به درد مکرر زانو مبتلا می‌شوند. مشکل عصبی یکی از مسائلی است که می‌تواند منجر به درد در زانو شود. در این مقاله می‌خواهیم در مورد مشکلات رایجی که عامل دردهای عصبی زانو می‌شوند، علائم و درمان این درد صحبت کنیم.
فهرست مطالب
زانو درد عصبی؛ عصب زانو کجاست؟
فشردگی عصب چه ارتباطی با زانو درد عصبی دارد؟
شایع‌ترین علائم زانو درد عصبی کدام است؟
علل ایجاد زانودرد عصبی شامل چه مواردی می‌باشد؟
رابطه بین استرس و زانو درد چیست؟
مشکلات عصب سیاتیک چگونه باعث زانو درد عصبی می‌شود؟
علائم زانو درد عصبی ناشی از تحریک سیاتیک چیست؟
درمان درد عصبی زانو ناشی از سیاتیک چیست؟
زانو درد عصبی ناشی از فشار عصب پرونئال چگونه اتفاق می‌افتد؟
علائم زانودرد عصبی ناشی از تحریک عصب پرونئال
زانو درد عصبی ناشی از گرفتگی عصب پرونئال چگونه تشخیص داده می‌شود؟
دردهای عصبی زانو ناشی از گرفتگی عصب پرونئال چگونه درمان می‌شود؟
چه مدت طول می‌کشد تا علائم زانودرد عصبی بهبود یابد؟
دلایل رایج زانو درد عصبی ناشی از گرفتگی عصب پرونئال
درمان خانگی زانو درد عصبی
سخن پایانی
در نزدیکی بالا و پشت زانو، عصب سیاتیک به دوشاخة عصبی اصلی تقسیم می‌شود، عصب تیبیال و عصب پرونئال مشترک. عصب تیبیال در خط میانی به سمت پایین می‌رود و از بین دو سر گاستروکنمیوس همراه با عروق پوپلیتئال عبور می‌کند.
عصب پرونئال مشترک به‌صورت جانبی واگرا می‌شود و درست در پشت تاندون عضله دوسر فموریس قرار می‌گیرد. فشار بر هریک از این اعصاب، می‌تواند منجر به دردهای عصبی زانو شود.
تقریباً همة قسمت‌های بدن، دارای اعصاب هستند و این اعصاب، اجازه ارسال سیگنال‌ها به مغز و از مغز به دیگر اعضا را می‌دهند. بااین‌حال، اعصاب نیز ممکن است تحریک یا تحت‌فشار قرار گیرند که می‌تواند منجر به زانو درد عصبی شود.
زمانی که فشار زیادی بر روی یک عصب توسط استخوان، بافت یا سایر ساختارهای اطراف آن وارد می‌شود، عصب آسیب می‌بیند و نمی‌تواند به‌درستی عمل کند. تقریباً هر عصب در بدن با اعصاب پشت مرتبط است و ممکن است تحت‌فشار قرار گیرد که پزشکان آن را فشرده‌سازی عصبی یا گیرافتادن می‌نامند.
در ادامه قصد داریم عنوان کنیم که علائم زانو درد عصبی چیست و آنها را به اختصار شرح دهیم:
• بی‌حسی، کاهش حس، گزگز، درد یا سوزش در ران، زانو یا ساق پا.
• ضعف زانو یا پا، از جمله دشواری در بالا و پایین رفتن از پله‌ها به‌خصوص پایین آمدن، همراه با احساس جابه‌جایی یا کمانش زانو از علائم کلی این مشکل است.
حال که فهمیدیم منظور از زانو درد عصبی چیست ضروری است با عوامل موثر آن آشنا شویم. درد زانو و علائم مرتبط با آن اغلب ناشی از مشکلاتی در اعصابی است که ستون فقرات را به اندام تحتانی متصل می‌کند. مشکلات مربوط به اعصابی که در قسمت پایین کمر شما قرار دارند می‌توانند بر نحوه عملکرد عضلات شما تأثیر زیادی بگذارند.
1. سیاتیک: معمولاً مشکلات ناشی از زانو درد عصبی با عصب سیاتیک، طولانی‌ترین و بزرگ‌ترین عصب بدن ارتباط دارد. این یک عصب مهم است که از کمر تا انگشتان پا امتداد دارد و از پشت زانوها عبور می‌کند. عصب سیاتیک به ماهیچه‌های این نواحی مرتبط است، بنابراین هر فشاری که به آن وارد شود، می‌تواند بر نیمه پایینی بدن شما تأثیر بگذارد.
2. عصب پرونئال: شاخه‌ای از عصب سیاتیک که عصب پرونئال نامیده می‌شود، در اطراف بیرون زانو قرار دارد. عواملی مثل آسیب‌های رباط زانو یا فعالیت‌های معمول روزانه می‌تواند باعث شود عصب پرونئال تحت‌فشار قرار گرفته یا تحریک شود و دردهای عصبی زانو اتفاق بیفتد.
3. بیرون‌زدگی‌های دیسک کمر: فتق‌ها و بیرون‌زدگی‌های مهره های کمری در برخی اوقات می‌تواند فقط با درد جلوی زانو تظاهر کند.
گاهی نیز علت بروز درد رابطه‌ای است که میان استرس و زانو درد و تنش عصبی فرد وجود دارد که در ادامه به وضوح آن را شرح داده‌ایم.
در خصوص رابطه استرس و زانو درد باید گفت بعضی از اشکال درد زانو می‌تواند در اثر استرس ایجاد شود. انواع دیگر درد زانو می‌تواند ناشی از مسائل دیگر باشد اما با اضطراب تشدید می‌شود. اغلب بهبود سبک تنفس و دورکردن ذهن از درد می‌تواند برای کاهش علائم کافی باشد.
تنش عضلانی، یکی از دلایل نسبتاً شایع پادرد در افراد مبتلا به اضطراب است. هنگامی که اضطراب دارید و استرس طولانی‌مدت را تجربه می‌کنید، بدن شما به طور مداوم این مولکول‌های سیتوکین را تولید می‌کند. التهاب ناشی از این مولکول‌ها باعث تورم مفاصل شما می‌شود و در نهایت منجر به درد بیشتر در حرکات شما و استرس و زانو درد عصبی می‌شود.
با افزایش سن یا مجروح شدن، دیسک‌های مهره‌ای که از ستون فقرات شما محافظت می‌کنند، ممکن است تحلیل رفته یا برآمده شوند و به اعصاب فشار بیاورند و آنها را تحریک کنند. در قسمت پایین کمر، ریشه‌های عصب سیاتیک قرار دارند و بسته به اینکه کدام دیسک بیرون‌زده است، احساس درد را منتقل می‌کنند.
اگر عصب فشرده شده در مهره‌های دوم، سوم یا چهارم کمری باشد، درد ارجاعی توسط زانو دریافت شده و منجر به دردهای عصبی زانو می‌شود. درد ارجاعی، پدیده‌ای است که در آن، ناراحتی در مکانی غیر از جایی که علت آن در نتیجه سیگنال‌های درد، ارسال می‌شود در طول اعصاب حسی به‌هم‌پیوسته احساس می‌شود.
با تحریک عصب سیاتیک که باعث درد عصبی زانو نیز می‌شود، ممکن است علائم مرتبط با ناراحتی مربوط به زانو و سیاتیک را هم‌زمان تجربه کنید. این علائم می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
• دردهای شدید، دردهای مبهم، و احساس گرما در داخل یا اطراف زانو
• مشکل در قراردادن وزن بر روی زانوی آسیب‌دیده
• زانویی که به طور منظم بیرون می‌زند یا کمانش می‌کند
• ضعف هنگام تلاش برای صاف کردن یا دراز کردن پای خود در زانو
همچنین ممکن است علائم کلاسیک سیاتیک را در ران، باسن، ساق پا یا پا تجربه کنید. ازآنجایی‌که درد عصب سیاتیک به طور معمول فقط یک پا را در یک‌زمان تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، ممکن است احساس ناراحتی محدود به یک زانو در یک‌زمان را داشته باشید.
سیاتیک با شرایط خاصی از جمله بارداری، آرتروز، بیماری دژنراتیو دیسک و فتق یا برآمدگی دیسک مرتبط است. پزشکانی که به دلیل وجود زانو درد عصبی مشکوک به سیاتیک هستند، ممکن است از بیماران خود بخواهند که برخی ورزش‌ها را انجام دهند یا تحت اشعه ایکس و آزمایش‌های مشابه قرار گیرند. پزشکان همچنین سؤالات مختلفی از جمله:
• کجا احساس ناراحتی می‌کنید؟
• دردش چطوری است و چقدر طول می‌کشد؟
• هرچند وقت یکبار ناراحت می‌شوید؟
• چه چیزی باعث ناراحتی می‌شود و چه چیزی به برطرف‌شدن آن کمک می‌کند؟
• آیا نشستن‌های طولانی‌مدت دارید؟
• آیا برای شغل خود ورزش‌های سنگین انجام می‌دهید؟
• آیا سبک زندگی فعالی دارید؟
اگر سیاتیک علت زانو درد عصبی شما باشد، درمان احتمالاً شامل رسیدگی به منبع اصلی تحریک عصب سیاتیک شما خواهد بود. درمان‌های توصیه شده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• تمرینات درمانی
• داروهای تسکین‌دهنده درد
• فیزیوتراپی هدایت شده
• تزریق استروئید اپیدورال
عصب پرونئال، تنها شاخه‌ای از عصب سیاتیک است که از زانوی شما می‌گذرد و در خطر فشرده شدن است. این عصب قبل از اینکه از قسمت بیرونی ساق پای شما حرکت کند، قسمت خارجی زانو شما را می‌چرخاند. در پایین زانوی شما، بین استخوان و پوست قرار دارد و باعث می‌شود در مقابل هر چیزی که به بیرون زانوی شما فشار وارد می‌کند، آسیب‌پذیر باشد. آسیب‌های تروماتیک می‌تواند منجر به فشار روی عصب از داخل زانو و درنهایت دردهای عصبی زانو شود.
علائم زانودرد عصبی ناشی از تحریک عصب پرونئال
عصب پرونئال هم حس و هم حرکت را به قسمت بیرونی ساق پا و بالای پای شما می‌رساند. هنگامی که فشرده می‌شود، ملتهب شده و باعث علائم زانو درد عصبی می‌شود. معمولاً فقط پوشش یا میلین اطراف عصب آسیب می‌بیند. هنگامی که خود عصب نیز آسیب ببیند، علائم مشابه، اما شدیدتر هستند.
ضعفی که توانایی شما را در بلندکردن پا به سمت ساق پا محدود می‌کند، به نام دورسی فلکشن شناخته می‌شود و اغلب آزاردهنده‌ترین علامت این بیماری در نظر گرفته می‌شود. این باعث می‌شود که هنگام راه‌رفتن پای شما کشیده شود. توانایی شما برای چرخاندن پایتان به سمت بیرون و کشش شست پا نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.
سایر علائم گرفتگی عصب پرونئال در قسمت بیرونی ساق پا و بالای پای شما احساس می‌شود. این شامل:
• بی‌حسی
• احساس سوزن‌سوزن شدن
• سوزش
• درد
اگر به مدت دوهفته یا بیشتر دچار گرفتگی عصب شده‌اید، ماهیچه‌های تأمین شده توسط عصب ممکن است شروع به ازبین‌رفتن کنند.
علائم شما ممکن است متناوب یا مداوم باشد، بسته به چیزی که به عصب فشار می‌آورد. یکی دیگر از دلایل رایج این علائم، فشار دادن عصب در ستون فقرات کمری است. هنگامی که این علت باشد، شما همچنین در ناحیه کمر یا پشت و خارج ران خود درد خواهید داشت.
دکتر زانو درد با بررسی سابقه پزشکی شما، یک معاینه برای تشخیص و تعیین علت زانو درد عصبی انجام می‌دهد. عصب زانوی شما در حین حرکت در بالای استخوان درشت نی احساس می‌شود، بنابراین پزشک ممکن است روی آن ضربه بزند. اگر درد تیراندازی در پای خود احساس می‌کنید، احتمالاً دچار گرفتگی عصب پرونئال شده‌اید. آزمایشاتی که ممکن است پزشک شما تجویز کند عبارتند از:
• اشعه ایکس زانو: هرگونه شکستگی یا توده استخوانی را نشان می‌دهد
• ام‌آرآی زانو: می‌تواند تشخیص را تأیید کند و توده‌هایی را در عصب و جزئیات شکستگی‌های سایر مشکلات در استخوان‌های شما نشان دهد.
• الکترومیوگرام (EMG): فعالیت الکتریکی عضلات شما را آزمایش می‌کند.
• تست هدایت عصبی: سرعت سیگنال‌ها را در عصب آزمایش می‌کند.
باید ابتدا مشکل یا فعالیتی که باعث فشردگی عصب شده است، درمان یا اصلاح شود. هدف از درمان، کاهش درد و بهبود تحرک است.
• داروهای مسکن بدون نسخه: اگر بخواهیم چند قرص برای درد زانو معرفی کنیم، باید گفت هر دارویی که باعث کاهش التهاب شود، می‌تواند در بهبود علائم شما مؤثر باشد، مانند قرص‌های ایبوپروفن و ناپروکسن که ضدالتهاب هستند. همچنین برخی تحقیقات نشان داده‌اند که یک مسکن رایج به نام متیل سولفونیل متان، ممکن است به‌عنوان قرص برای درد زانو مفید باشد.
• گرما یا یخ: استفاده از گرما یا یخ به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در یک‌زمان می‌تواند تا حدودی علائم زانو درد عصبی را تسکین دهد. اگر حس خود را از دست داده‌اید، باید مراقب باشید که دچار سوختگی روی پوست یا سرمازدگی نشوید. اگر کیسه یخ به عصب فشار زیادی وارد کند علائم شما را بدتر می‌کند.
• تزریق کورتیکواستروئید: تزریق کورتیکواستروئید می‌تواند با کاهش التهاب، فشار روی عصب شما را کم کند.
• چکمه ارتوز: اگر راه‌رفتن شما تحت‌تأثیر قرار گرفته است زیرا نمی‌توانید پای خود را خم کنید، یک چکمه ارتز می‌تواند کمک کند. این یک تکیه‌گاه است که پای شما را در وضعیت خنثی نگه می‌دارد تا بتوانید به طور معمولی راه بروید.
• عمل جراحی: پزشک شما می‌تواند برای اصلاح شکستگی، تومور یا سایر مشکلات تهاجمی که باعث گرفتگی عصب و درد عصبی زانو می‌شود، عمل جراحی انجام دهد. روشی به نام رفع فشار عصب پرونئال می‌تواند برای برداشتن فشار روی عصب، درصورتی‌که درمان محافظه‌کارانه مؤثر نباشد، انجام شود.
• فیزیوتراپی: تحت‌فشار بودن عصب برای مدت طولانی، ممکن است باعث آسیب همیشگی آن شود. در این صورت، این مشکل با جراحی قابل‌رفع نیست.
در بسیاری از برنامه‌های درمانی محافظه‌کارانه، فیزیوتراپی به‌خصوص اگر درد شدید باشد و نیاز به اقدامات درمانی طولانی‌مدت داشته باشد، ترجیح داده می‌شود.
فیزیوتراپ شما می‌تواند تمرینات و راهکارهایی را به شما آموزش دهد تا با خیال راحت از شر زانو درد عصبی خلاص شوید. همچنین وضعیت کلی شما را بهبود بخشد تا بتوانید فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرید.
• اصلاح وضعیت بدنی: حفظ وضعیت بدنی خوب باعث می‌شود که کمر، باسن، زانوها و پاهای شما کاملاً در یک راستا باشند.
یک وضعیت خوب، فشار را بر روی کمر شما حفظ می‌کند و به تثبیت بقیه قسمت‌های پایین بدن کمک می‌کند. یادگیری مکانیک مناسب بدن، استفاده از تکنیک‌های ایمن بلندکردن بدن و نحوه ایستادن صحیح، از بدتر شدن علائم دردهای عصبی زانو جلوگیری می‌کند.
• مراقبت از خود: بدن شما از عادات مهم مراقبت از خود مانند حفظ وزن سالم، استراحت، انجام تمرینات و حرکات کششی که می‌تواند عضلات پشت شما را تقویت کند، سود می‌برد. اگر به‌درستی از خود مراقبت کنید، مدیریت زانو درد عصبی آسان‌تر خواهد بود.
معمولاً هنگامی که عصب پرونئال تحت‌فشار قرار گرفته است، پس از توقف رفتار یا رفع عارضه‌ای که باعث آن شده است، طی چند روز تا چند هفته خودبه‌خود بهتر می‌شود. در صورت نیاز به جراحی، علائم درد زانو نوع عصبی فوراً ناپدید می‌شوند، اما حدود چهار ماه طول می‌کشد تا پس از جراحی به طور کامل بهبود یابند.
• روی‌هم قراردادن پاها: فشرده‌سازی توسط زانوی مقابل درحالی‌که پاهای خود را روی‌هم می‌گذارید، شایع‌ترین علت زانو درد عصبی است.
• چمباتمه زدن برای مدت طولانی: این وضعیت به پهلوی زانوی شما فشار می‌آورد و منجر به احساس درد بغل کشکک زانو می‌شود. در تحقیقات انجام شده، چمباتمه زدن بیش از حد برای انجام کارهای روزمره مثل باغبانی، علت درد زانو در زنان اعلام شده است.
• شکستگی استخوان: شکستگی استخوان ساق بزرگ‌تر (فبولا) یا گاهی اوقات استخوان کوچک‌تر (درشت نی) نزدیک زانوی شما می‌تواند عصب را به دام بیندازد و باعث ایجاد دردهای عصبی زانو شود.
• آسیب رباط زانو: آسیب رباط زانو می‌تواند منجر به التهاب در بافت نرم زانو شود. التهاب، به‌خودی‌خود، می‌تواند باعث گیرکردن عصب پرونئال شود و احساس درد زانو را بیشتر کند.
• گچ پایین پا: قسمت بالای گچ می‌تواند روی عصب فشار بیاورد. اگر گچ یا بریس احساس سفت کرد یا باعث بی‌حسی یا درد در پای شما شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
• زانوبند: یک بریس محکم یا سفت می‌تواند عصب را تحت‌فشار قرار داده و منجر به ایجاد زانودرد عصبی شود.
• چکمه‌های تا زانو: هنگامی که قسمت بالای چکمه درست زیر زانو قرار می‌گیرد، باعث ایجاد یک عصب فشرده می‌شود؛ بنابراین علت درد زانو در زنان، می‌تواند استفاده از این چکمه‌ها نیز باشد.
• جراحی زنان یا شکم: تجهیزاتی که برای چرخاندن پاها به سمت بیرون و خم شدن زانوها برای اکثر جراحی‌های زنان و برخی جراحی‌های شکمی استفاده می‌شود، با تحت‌فشار قراردادن عصب، به‌عنوان یک علت درد زانو در زنان شناخته می‌شود.
• استراحت طولانی‌مدت در رختخواب: پاهای شما تمایل دارند که به سمت بیرون بچرخند و زانوهای شما در حالت درازکشیدن، خم شوند. تخت می‌تواند در این حالت به عصب فشار بیاورد و باعث ایجاد زانو درد عصبی شود. در طول استراحت طولانی‌مدت در رختخواب، با تغییر مکان، از فشار مداوم به پهلوی زانوی خود و درد بغل کشکک زانو جلوگیری کنید.
• جوراب‌های فشاری تا بالای ران: این جوراب ساق بلند که برای حفظ فشار روی پاهای شما طراحی شده است، می‌تواند عصب را فشرده کند.
• تومور یا کیست: زمانی که در داخل یا اطراف عصب، تومور یا کیست قرار داشته باشد، می‌تواند باعث ایجاد فشار بر روی عصب شود.
• عوارض جراحی زانو: به‌ندرت، عصب به طور ناخواسته در طی جراحی تعویض مفصل زانو یا یک روش آرتروسکوپی تحت‌فشار قرار می‌گیرد.
بخشی از کارهایی که به‌عنوان درمان خانگی زانو درد عصبی می‌توان انجام داد، شامل موارد زیر است:
• به زانوی خود استراحت دهید
• گذاشتن یخ روی زانو برای کاهش تورم
• پوشیدن یک باند فشاری و بالا نگه‌داشتن زانو
• وزن خود را نادیده نگیرید اگر اضافه‌وزن دارید، کاهش وزن، فشار وارده بر زانو را کاهش می‌دهد.
• مکمل‌های طبیعی یکی دیگر از راه‌های رایج برای کاهش ناراحتی ناشی از زانو درد عصبی هستند. از جمله موارد زیر که به‌عنوان مکمل‌های طبیعی ضدالتهاب شناخته می‌شوند:
زردچوبه: درحالی‌که تحقیقات زیادی در مورد اثربخشی آن در تسکین درد وجود ندارد، یک تجزیه‌وتحلیل نشان داد که به دلیل خاصیت ضدالتهابی، می‌تواند علائم زانو درد عصبی را بهبود بخشد.
زنجبیل: در یک مطالعه روی ۲۴۷ شرکت‌کننده، درد زانو در بین ۶۳ درصد از افرادی که محصولات درمانی زنجبیل دریافت کردند در مقایسه با ۵۰ درصد از گروه دارونما، به طور قابل‌توجهی کاهش یافت.
ویتامین E: یک بررسی در سال ۲۰۱۸ نشان داد که مکمل‌های ویتامین E به دلیل ویژگی‌های آنتی‌اکسیدانی می‌توانند به‌عنوان ویتامین برای درد زانو مفید باشند. نویسندگان به این نتیجه رسیدند که "ویتامین E ممکن است با بهبود استرس اکسیداتیو و التهاب مفصل، می‌تواند به‌عنوان یک درمان خانگی زانو درد عصبی مؤثر باشد.
سخن پایانی
زانو درد عصبی یکی از انواع دردهای رایجی است که با تحریک و تحت‌فشار قرارگرفتن اعصاب متصل به‌زانو، ایجاد می‌شود. گاهی نیز عامل درد می‌تواند استرس و زانو درد باشد. بعد از احساس علائم درد، باید فوراً به پزشک متخصص مراجعه کرد زیرا هرگونه تأخیر در درمان منجر به عوارض جدی و خطرناک خواهد شد.
درمورد روش‌های درمانی اغلب، جراحی اولین گزینه‌ای نیست که متخصص برای درمان شما پیشنهاد می‌کند. او بسته به تشخیص می‌تواند یک برنامه درمانی خاص تجویز کند که به علت اصلی مشکل شما رسیدگی می‌کند و باعث تسکین درد زانو می‌شود.