بی حسی دست و صورت
بی حسی دست و صورت یک وضعیت است که در آن احساس توانایی دریافت درد، لمس و حرکت در این بخشهای بدن کاهش مییابد یا به طور کامل از بین میرود. همچنین این عارضه علاوه بر مشکلات سیستم اسکلتی-عضلانی، شکستگیهای استخوانی، نوروپاتیهای محیطی که شامل آسیب دیدگی رشتههای عصبی از ستون فقرات گردنی خارج شده تا نوک انگشتان دست برسند و نوروپاتی دیابتی که در صورت رسیدگی میتوانند بدون عارضه رفع شوند، اما اگر بصورت ناگهانی همراه با علائم هشدار قلبی و سکته مغزی اتفاق افتاده باشد، دلالت بر وقوع حملات عروقی و سکتههای مغزی خطرناک و کشنده باشد.

آنچه در این مقاله می خوانید:
منظور از بی حسی دست و صورت چیست؟
بی حسی دست و صورت به وضعیتی اشاره دارد که در آن احساس درد، حس لمس، و حرکت در این بخشهای بدن کاهش مییابد یا به طور کامل از بین میرود. در واقع، شخصی که دست و صورتش بیحس شده است، نمیتواند به درستی حس کند که چیزی را لمس میکند، دردی را تشخیص دهد یا حرکتهای دست و صورت خود را کنترل کند. بی حسی صورت و دست میتواند تأثیرات جدی بر روی زندگی روزمره شخص داشته باشد. عدم توانایی در تشخیص درد و لمس، میتواند منجر به زخمها و آسیبهای به طور ناخواسته شود. همچنین، فرد ممکن است مشکلاتی در انجام وظایف روزمره داشته باشد که نیازمند توانایی استفاده از دست و یا حرکت صورت است.
بنابراین، در صورتی که با بی حسی صورت و دست مواجه شدهاید، مهم است که به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کرده و تشخیص و درمان مناسب را با توجه به وضعیت و شرایط جسمی خود دریافت کنید. لازم است بدانید که تشخیص دقیق علت بی حسی و درمان این نوع عارضه، نیاز به مطالعه سابقه بیماری شما، انجام آزمونهای تشخیصی و معاینه فیزیکی داشته باشد. در ادامه با ما همراه باشید تا به سوال
برای بی حسی دست به چه دکتری مراجعه کنیم پاسخ دهیم و در مورد موضوع اصلی این مقاله یعنی بی حسی دست و صورت و علت سر شدن دست و صورت و روشهای پیشگیری از بی حسی سمت چپ صورت و دست چپ و همچنین علائم اورژانسی سر شدن دست و صورت اطلاعات جامع و کاملی در اختیار شما عزیزان بگذاریم.
علائم هشداردهنده حمله مغزی و مشکلات قلبی که بصورت بی حسی دست و صورت بروز میکند.
علائم هشدار دهنده حمله مغزی و مشکلات قلبی که به همراه بی حسی صورت و دست ممکن است بروز کند شامل علائم زیر میباشد:
-
♦درد شدید در قفسه سینه: درد شدید در این ناحیه به عنوان یک علامت اصلی مشکلات قلبی مانند آنژین صدری (سینهای) یا حمله قلبی تشخیص داده میشود. درد ممکن است به صورت تنگی یا فشار در قفسه سینه حس شود و به دست و صورت نیز انتقال یابد.
-
♦بی حسی و تنبلی دست یا صورت: اگر همراه با درد در قفسه سینه بی حسی دست یا صورت را تجربه کنید، این میتواند نشانهای از حمله مغزی باشد. این حالت ممکن است به عنوان ناشی از انسداد عروق خونی در مغز باشد که باعث اختلال در عملکرد نورونها میشود.
-
♦ضعف عضلانی: در هر دو حمله قلبی و حمله مغزی، ضعف عضلات ممکن است رخ دهد. اگر احساس کنید که دست یا صورتتان ضعیف شده است و نمیتوانید آنها را به درستی حرکت دهید، باید سریعا تحت مراقبت پزشک قرار گیرید.
-
♦سردی یا رنگ پریدگی دست یا صورت: در صورتی که دست یا صورت شما سرد شده و یا رنگ آنها تغییر کرده است، ممکن است ناشی از انسداد عروق خونی باشد. این علائم معمولاً به همراه بی حسی و عدم حرکت دست همراه هستند.
-
♦تنگی نفس: تنگی نفس شدید و ناگهانی میتواند نشانه حمله قلبی باشد. این مشکل میتواند با درد در قفسه سینه همراه باشد و به دست و صورت نیز منتقل شود.
با مهمترین علت سر شدن دست و صورت آشنا شوید.
یکی از مهمترین عللی که میتواند منجر به بی حسی دست و صورت شود، سندرم تونل کارپال است. سندرم تونل کارپال یک مشکل عصبی است که به علت وارد امدن فشار و تنگ شدن کانال عصب میانی در مچ دست است. این عصب به عنوان عصب میانی کف دست شناخته میشود و مسئول حس لمس و حرکت در بخشهایی از دست و انگشتان میباشد که دلایلی متنوعی میتواند این فشار و تنگی عصب را ایجاد کند، از جمله:
-
♦فشار مکرر و مداوم بر روی مچ دست، مانند استفاده بیش از حد از کامپیوتر، تایپ کردن، استفاده از ابزارهای الکتریکی و ورزشهای خاص.
-
♦التهاب و تورم مفصل مچ دست، مانند التهاب مفصل مچ دست در بیماریهای روماتیسمی مانند التهاب مفصل روماتوئیدی.
-
♦شرایط زیباییسازی مچ دست، مانند تورم و التهاب بعد از جراحی یا ترمیم شکستگی استخوانی در ناحیه مچ دست.
از دیگر عوامل و دلایلی که منجر به بروز بی حسی صورت و دست می شود میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
-
♦عوامل عصبی: برخی اختلالات عصبی میتوانند منجر به سرشدن دست و صورت شوند. این اختلالات شامل، عصبکشی، التهاب عصبها، عفونتها و اختلالات عصبی مرکزی و... میشود.
-
♦التهابات و عفونتها: عفونتها مانند التهاب گوش، عفونت سینوسها، عفونت دندانی، آنفلوآنزا و عفونتهای پوستی میتوانند باعث سرشدن دست و صورت شوند.
-
♦آسیب فیزیکی: ضربه، آسیب دیدگی ورزشی، شکستگی استخوان و آسیب به عضلات و انسجامها میتواند به سرشدن دست و صورت منجر شود.
-
♦عوامل آلرژیک: واکنش آلرژیک به مواد مانند غبار، غذا، آلرژن های هوائی و داروها میتواند یکی از دلایل سرشدن دست و صورت باشد.
-
♦پوزیشن نامناسب هنگام خواب: خوابیدن در وضعیت نامناسب، مانند استفاده از دستها به عنوان بالش و فشار طولانی مدت بر روی صورت میتواند سرشدن دست و صورت را ایجاد کند.
-
♦عوامل روانشناختی: استرس، اضطراب، تنش و بیخوابی نیز میتوانند عواملی باشند که سبب سرشدن دست و صورت میشوند.
روشهای پیشگیری از بی حسی سمت چپ صورت و دست چپ
روشهای پیشگیری از بی حسی سمت چپ صورت و دست چپ میتواند شامل موارد زیر باشد:
-
♦حفظ سلامت عمومی: رعایت سلامت عمومی بدن، از جمله تغذیه مناسب، ورزش منظم و استراحت کافی، میتواند به پیشگیری از بی حسی در سمت چپ صورت و دست چپ کمک کند. از خوراکیهای غنی با ویتامینها و مواد مغذی استفاده کنید و سبک زندگی سالم را رعایت کنید.
-
♦جلوگیری از آسیبها و صدمات: توجه به ایمنی و جلوگیری از آسیبها و صدمات میتواند به حفاظت از عصبها و بافتهای دست و صورت کمک کند. استفاده از وسایل ایمنی در فعالیتهای ورزشی و کاری، حفاظت از دست و صورت در برابر آسیبها و جراحات را تضمین میکند.
-
♦مداومت در تمرینات فیزیکی: تمرینات مرتب و منظم برای قویتر کردن عضلات و بهبود جریان خون میتواند به پیشگیری از بی حسی کمک کند. تمرینات تقویتی، کاردیوواسکولر و تمرینات تعادل و کنترل حرکتی را در برنامه ورزشی خود در نظر بگیرید.
-
♦کنترل شرایط مزمن: در صورتی که شما با شرایط مزمن مانند دیابت، بیماری عصبی، روماتیسمی و ... مبارزه میکنید، مهم است که به طور منظم با پزشک خود مشورت کنید و شرایط خود را کنترل کنید. مداومت در درمان و مراقبت از شرایط مزمن میتواند خطر بروز بی حسی را کاهش دهد.
-
♦رعایت ایمنی در کارهای روزمره: در برخورد با مواد شیمیایی تحریککننده و سمی، مواد قابل اشتعال در کارهای روزمره خود پرهیز کنید. همچنین، در صورتی که با استفاده از ابزارهای برقی یا ابزارهای دیگر کار میکنید، از ایمنی مناسب مانند دستکشهای محافظ استفاده کنید تا از آسیب به دست و صورت خود جلوگیری کنید.
-
♦استفاده از حرکات درست و ایستادن صحیح: هنگام انجام فعالیتهای روزمره و کارهای دستی، از حرکات درست و ایستادن صحیح استفاده کنید. قرار دادن دست و صورت در وضعیتهای غیرطبیعی و فشار طولانی مدت میتواند منجر به تنگی و فشار بر روی عصبها شود که بی حسی را ایجاد کند.
-
♦مداومت در مراقبتهای پزشکی: در صورت داشتن شرایط پزشکی که میتوانند باعث بی حسی دست و صورت شوند، مهم است که مراقبتهای پزشکی منظم را دنبال کنید. این موارد شامل مصرف داروها، مراجعات منظم به پزشک و انجام آزمونهای دورهای است که به تشخیص و مدیریت مناسب این شرایط کمک میکند.
با انجام این روشها و رعایت نکات و مراقبتهای لازم، میتوانید از بی حسی سمت چپ صورت و دست چپ جلوگیری کنید و سلامت عصبها و بافتهای دست و صورت خود را حفظ کنید. همچنین، بهتر است در صورت تجربه هرگونه بی حسی غیرمعمول یا مشکوک، به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را با توجه به شرایط جسمی خود دریافت کنید.
چه زمانی به پزشک متخصص ارتوپدی برای بی حسی دست و صورت مراجعه کنیم؟
بی حسی صورت و دست ممکن است نشانهای از مشکلات جدی عصبی یا اختلالات دیگر باشد. در صورت تجربه بی حسی دست و صورت، بهتر است به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید در صورتی که:
-
♦بی حسی صورت و دست شدید یا پیشرونده است.
-
♦همراه با سایر علائم نگرانکننده است، مانند درد شدید، اختلالات حرکتی، تورم یا تغییرات در رنگ پوست.
-
♦در طول زمان بی حسی بیشتر میشود یا به مناطق دیگر بدن گسترش مییابد.
-
♦شدت بی حسی موقتاً از بین نمیرود و برای مدت طولانی ادامه دارد.
-
♦علاوه بر بی حسی، علائم دیگری نظیر خنده خارج از کنترل، کاهش قدرت عضلات، تکراری شدن مشکلات حسی یا حرکتی وجود دارد.
پزشک متخصص ارتوپدی به عنوان متخصص در بیماریها و مشکلات عضلانی و اسکلتی میتواند تشخیص دقیق تری ارائه دهد و در صورت لزوم شما را به متخصصین دیگر مانند نورولوژیست یا عصبشناس ارجاع دهد. در موارد شدید و نگرانکننده، بهتر است بلافاصله به پزشک اورژانس مراجعه کنید. با ما در ادامه همراه باشید تا با شرایط و علائم اورژانسی نیز آشنا شوید.
در صورت بروز سر شدن دست و صورت با این علائم به اورژانس مراجعه کنید.
در صورت بروز سر شدن دست و صورت همراه با علائم جدی و نگرانکننده، بهتر است فوراً به اورژانس مراجعه کنید. این علائم شامل موارد زیر می باشد:
-
♦بی حسی شدید و یا ناگهانی در دست و صورت
-
♦سستی یا ضعف شدید در عضلات دست و صورت
-
♦عدم توانایی در حرکت دست یا صورت
-
♦تغییرات شدید در رنگ پوست دست و صورت
-
♦درد شدید همراه با بی حسی
-
♦اختلالات حسی مرتبط مانند کاهش بینایی، بینش یا شنوایی
-
♦سردی دست یا صورت
این علائم ممکن است نشانهای از وضعیت اورژانسی مانند سکته مغزی، کم خونی مغزی، ضربان قلب نامنظم، فشار خون بالا یا سایر مشکلات جدی باشند. در صورت بروز این علائم، بهتر است به نزدیکترین اورژانس بیمارستان منزل خود مراجعه کنید تا تشخیص و درمان فوری صورت بگیرد. همچنین، در صورت عدم توانایی و مراجعه به اورژانس، فوراً با شماره اضطراری 115 تماس بگیرید تا کمک های اولیه و نکات مهم را دریافت کنید.
پزشک متخصص ارتوپدی برای تعیین علت این عارضه چه اقدامی انجام می دهد؟
پزشک متخصص ارتوپدی در زمان مراجعه اقدامات زیر را برای تعیین علت بی حسی صورت و دست یا سر شدن دست و صورت و بکارگیری روشهای درمان آن انجام دهد.
-
♦بررسی سابقه بیماری: پزشک متخصص ارتوپد سوالاتی درباره علائم، شدت بی حسی، زمان بروز عارضه، تغییرات دیگری در حالت عمومی و سابقه بیماریهای قبلی و فعلی مطرح میکند.
-
♦بررسی جسمی: پزشک با بررسی جسمی دست و صورت شما از جمله بررسی عضلات، حساسیت، قدرت حرکتی و رنگ پوست، سعی در تشخیص مشکلات ممکن در این نواحی را دارد.
-
♦تجویز برخی آزمایشات: برای تکمیل و اطمینان کافی از تشخیص درست، پزشک ممکن است آزمایش خون، آزمایش عصبشناسی، تصویربرداری مانند ای.ام.جی (EMG)، ان.سی.وی (NCV)، اکوگرافی و سایر آزمونهای تخصصی را تجویز کند. این آزمایشات به پزشک کمک میکنند تا علت بی حسی را به طور دقیق تشخیص دهد.
-
♦مشاوره با متخصصان دیگر: در صورت لزوم و در صورتی که پزشک معتقد است که علت بی حسی ممکن است به دلیل عوامل عصبی یا دیگر مشکلات غیرارتوپدی باشد، ممکن است شما را به متخصصان دیگر مانند نورولوژیست، عصبشناس یا جراح عصبی ارجاع دهد.
روشهای نوین برای درمان بی حسی دست و صورت
درمان بی حسی دست و صورت بستگی به علت اصلی آن دارد. در برخی موارد، روشهای نوین و پیشرفتهای برای درمان بی حسی صورت و دست استفاده میشود. در زیر به برخی از این روشها اشاره میکنیم:
-
♦استفاده از تراپی های الکتروفیزیولوژیک: از روشهایی مانند تحریک الکتریکی عصب (NER) ،تحریک الکتریکی عصبی مغزی (TENS) و تحریک الکتریکی عصبی محیطی (PENS) درمان بی حسی دست و صورت استفاده میشود. این تراپیها با استفاده از جریان الکتریکی به عصبها کمک میکنند تا حساسیت و عملکرد آنها را بهبود بخشید.
-
♦تحریک مغناطیسی مغزی: (TMS) این روش شامل استفاده از میدانهای مغناطیسی برای تحریک نواحی مختلف مغز است. این روش میتواند در بهبود سر شدن دست و صورت که ناشی از مشکلات عصبی است موثر باشد.
-
♦درمان دارویی: در برخی موارد، داروهایی مانند آنتیاستروئیدها، آنتیدپرسانتها و داروهای ضد صرع ممکن است در بهبود بی حسی صورت و دست کمک کنند. این داروها ممکن است علائم التهابی، عصبی یا درد را کنترل کنند.
-
♦تمرینات توانبخشی و فیزیوتراپی: فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی میتوانند در بهبود حرکت، قدرت عضلات و افزایش حساسیت پوست دست و صورت مؤثر باشند. تمرینات خاصی مانند تمرینات کوتاه مدت و طولانیمدت، تمرینات تعادل و تمرینات مرتبط با عضلات میتولنند در بهبود وضعیت بیمار تاثر بسزایی دارد.
علاوه بر روشهایی که در مطالب فوق ذکر شد، روشهای دیگری نیز برای درمان بی حسی صورت و دست مورد استفاده قرار میگیرند. برخی از این روشها عبارتند از:
-
♦روشهای تحریک حسی: استفاده از تحریکهای حسی مانند ماساژ، اصطکاک، تماس حسی و برخی تمرینات خاص میتواند بهبود حساسیت و حرکت دست و صورت را تسریع کند.
-
♦روشهای تغذیه و ویتامینها: تغذیه سالم و متوازن با مصرف مناسب ویتامینها میتواند به بهبود عملکرد عصبی و عضلانی کمک کند. در برخی موارد، مصرف ویتامینهای گروه ب، ویتامین E و اسید آلفا لیپوئیک امکان دارد توصیه شود.
-
♦روشهای تکمیلی و جایگزین: برخی از روشهای تکمیلی و جایگزین مانند طب سوزنی (آکوپانکچر)، ماساژ ترکیبی، روشهای انرژی درمانی (مانند ریکی) و تکنیکهای مراقبت از خود (مثل مدیتیشن و یوگا) نیز در درمان بی حسی صورت و دست مورد استفاده قرار میگیرند. این روشها به عنوان مکمل برای درمانهای اصلی میتوانند کمک کننده باشند.
مهم است که با متخصص مربوطه مشورت کنید تا بر اساس علت و شدت بی حسی، روشهای مناسب برای درمان شما تعیین شود. همچنین، درمان بی حسی دست و صورت ممکن است نیاز به یک رویکرد چند تخصصی داشته باشد، بنابراین همکاری با تیم درمانی متخصص میتواند نتایج بهتری را به همراه داشته باشد.
راهکارهای خانگی برای درمان بی حسی دست و صورت
هرچند که روشهای درمانی خانگی ممکن است برای بی حسی صورت و دست مفید باشند، اما ما به شما توصیه می کنیم که از انجام روش های خانگی به طور خودسرانه پرهیز نمایید و برای تشخیص دقیق علت بی حسی و درمان مناسب این بیماری، توصیه میشود با پزشک متخصص ارتوپدی مشورت کنید تا از خطرات و عوارض احتمالی پیشگیری نمایید. در ادامه به چند راهکار خانگی که ممکن است روند بهبود در بی حسی دست و صورت شما را تسریع کنند را ذکر میکنیم:
-
♦تمرینات حسی: انجام تمرینات حسی مانند تکان دادن یا لمس آهسته به ناحیه مبتلا، میتواند کمک کند تا حساسیت در دست و صورت بهبود یابد. اما برای انجام این تمرینات، بهتر است با پزشک یا متخصص فیزیوتراپی مشورت کنید تا روش صحیح را برای شرایط خاص شما تعیین کنند.
-
♦تمرینات عضلانی: تمریناتی که به تقویت عضلات دست و صورت کمک میکنند، میتوانند به بهبود حرکت و کارایی عضلات کمک کنند مانند فشردن و رها کردن دست یا باز و بست کردن دهان میتوانند تمرینات مفیدی باشند، اما همچنین بهتر است قبل از انجام هر تمرینی، مشورت با پزشک متخصص را داشته باشید.
-
♦ماساژ: ماساژ ملایم در ناحیه دست و صورت میتواند به تحریک جریان خون و افزایش حساسیت پوست کمک کند، اما حتماً با استفاده از روشهای صحیح و با مشورت پزشک متخصص ارتوپدی انجام دهید.
-
♦تغذیه سالم: تغذیه سالم و مفید میتواند در بهبود عملکرد عصبی و عضلانی کمک کند. توجه به مواد غذایی غنی از ویتامین مفید می باشد و برخی از ویتامینها و مواد غذایی که به عملکرد عصبی و عضلانی کمک میکنند، شامل ویتامینهای گروه ب، ویتامین E، اسید آلفا لیپوئیک و امگا 3 است. ترکیباتی مانند غذاهای غنی از آهن، مغز گردو، بادام، برگهای سبز تاریک، ماهی چرب، آووکادو و روغن زیتون نیز میتوانند در بهبود عملکرد و درمان بی حسی سمت چپ صورت و دست چپ یا راست کمک کننده باشد.
-
♦مدیریت استرس: استرس میتواند بر عملکرد سیستم عصبی تأثیر بگذارد. بنابراین، استفاده از روشهای مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تنفس عمیق، تمرینات آرامش بخش میتواند به بهبود بی حسی صورت و دست کمک کند.
مهم است که در نظر داشته باشید روشهای خانگی به تنهایی ممکن است برای درمان بی حسی صورت و دست کافی نباشند و در صورتی که علائم شما پیشرفت نکرده یا بهبود نیافته است، توصیه میشود به پزشک متخصص ارتوپدی مراجعه کنید تا ارزیابی دقیقتری انجام شود و درمان مناسب با وضعیت شما تعیین شود.
سخن پایانی
در این مقاله ما تمام سعی خود را کردیم که اطلاعات جامع و کاملی در رابطه با بی حسی دست و صورت در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. در این بخش مطالب را به طور مختصر مرور می کنیم.
برای تعریف بی حسی دست و صورت بیان کردیم که به وضعیتی اطلاق میشود که فرد قادر به احساس درد، حرارت، لمس و سایر تحریکات حسی در این بخشهای بدن نباشد. ممکن است بی حسی صورت و دست به صورت موقت یا دائمی رخ دهد و دلایل متعددی میتواند داشته باشد. بی حسی دست و صورت ممکن است به دلیل مشکلات عصبی، عفونتها، آسیبهای فیزیکی، عوامل شیمیایی، بیماریهای خاص مانند دیابت و مولتیپل اسکلروزیس و یا عوارض جراحی رخ دهد.
همچنین برای تشخیص بی حسی دست و صورت با مراجعه به پزشک متخصص ارتوپدی و بررسی سابقه پزشکی بیمار، انجام آزمایشات تشخیصی مانند آزمایشهای عصبشناسی و تصویربرداری مغز و اعصاب، و مشاهده علائم و نشانههای بالینی توسط متخصص مربوطه انجام میشود.
همچنین در مورد پیامدهای بی حسی صورت و دست بیان کردیم که میتواند منجر به مشکلات جدی و طولانیمدتی مانند صدمات خطرناک، زخمهای نادرست و ناهنجار، عدم تشخیص درست در مورد درد و حرارت، ناتوانی در انجام فعالیتهای روزمره و کاهش کیفیت زندگی شود.
برای درمان این عارضه گفتیم که درمان بی حسی دست و صورت بستگی به علت اصلی آن دارد. در برخی موارد، بی حسی قابل درمان است و با استفاده از روشهای دارویی، فیزیوتراپی، جراحی و... انجام می شود.
به طور خلاصه از روش های درمان خانگی بدون اطلاع پزشک و یا بدون اطمینان از منبع موثق به صورت خودسرانه پرهیز نمایید تا دچار عوارض و خطرات احتمالی نشوید.