نویسنده: دکتر فرزاد مریخ بیات
درد زانو سمت راست؛ به دلیل آسیب دیدگی مفصل و مینیسک زانو تا عفونت عضله و استخوان
درد زانو سمت راست یکی از مشکلات شایعی است که میتواند از آسیبهای ورزشی تا التهاب مفصل یا مشکلات تاندونی ناشی شود. این نوع درد اگر بهموقع تشخیص و درمان نشود، ممکن است به کاهش دامنه حرکتی و حتی آسیب دائمی منجر شود. بهترین راه برای جلوگیری از پیشرفت آن، مراجعه به یک دکتر خوب برای زانو درد است تا پس از بررسی دقیق، علت اصلی مشخص و درمان مناسب آغاز گردد. آگاهی از علائم، عوامل مؤثر و روشهای پیشگیری میتواند نقش مهمی در حفظ سلامت مفاصل شما داشته باشد.

درد زانو سمت راست میتواند نشانههای مختلفی داشته باشد که بسته به شدت، مدت زمان و شرایط همراه آن متفاوت است. در ادامه مهمترین دلایل و نشانههای احتمالی درد زانو سمت راست را توضیح میدهم:
- آسیبهای ورزشی یا ضربهای: مثل کشیدگی یا پارگی رباطها (مثل رباط صلیبی قدامی)، آسیب به منیسک زانو یا ضربه مستقیم به زانو که باعث التهاب، تورم و درد میشود.
- آرتروز زانو: فرسایش غضروف مفصلی که باعث سفتی، درد و محدودیت حرکت در زانو میشود، به خصوص در افراد مسن.
- التهاب بورسها (بورسیت): التهاب کیسههای کوچک پر از مایع در اطراف زانو که باعث درد و حساسیت موضعی میشود.
- تاندونیت یا التهاب تاندونها: التهاب تاندونهای اطراف زانو که معمولاً به علت استفاده بیش از حد یا حرکات تکراری رخ میدهد.
- مشکلات مفصل کشکک زانو: مانند جابجایی یا ساییدگی کشکک که باعث درد و صدای تق تق در هنگام حرکت میشود.
- عفونت یا التهاب مفصل: که معمولاً با تورم، قرمزی و درد شدید همراه است و نیاز به درمان فوری دارد.
اگر درد زانو سمت راست شما ادامهدار، شدید یا همراه با تورم و محدودیت حرکت است، حتماً به یک دکتر خوب برای زانو درد مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.
در پاسخ به این پرسش که درد زانو سمت راست نشانه چیست باید ابتدا با ساختار زانو آشنا شویم. زانو یکی از اصلی ترین مفصل های بدن است که دو استخوان ساق( درشت نی) و ران پا را به یکدیگر مرتبط می کند. همان گونه که در ابتدای بحث به ان اشاره شد˓ دلایل متعددی در ایجاد زانو درد نقش دارند که از جمله ی مهم ترین آن ها به شرح زیر عنوان شده است:
♦ مشکلات مربوط به بافت استخوان های اطراف مفصل زانو:
از جمله این مشکلات میتوان به شکستگی ها، تومور های استخوانی ، ارتروز زانو ، التهاب های مفصل زانو که چند دسته هستند برای مثال ارتریت های عفونی
♦ مشکلات مربوط به غضروف و مفصل :
مفصل کوندرو مالاسی کشکک (این علل یکی از شایع ترین علت های درد در نوجوانان و جوانان است. این بیماری در واقع نوعی از نرم شدن عضروف کشکک به حساب می اید و علت این نرم شدن ، حرکت نا متعادل کشکک بر روی مفصل زانو یا رفتار نادرست با زانو در حین ورزش و فعالیت بدنی و ضعف عضلات ران است)
ارتروز زانو ( در بیماری ارتروز زانو ، غضروف بتدریج تخریب میشود . البته این بیماری انواع مختلفی دارد که شایع ترین ان ، ورم مفصل میباشدو از علائم ان میتوان به تورم زانو، خم شدن زانو ، صدا دادن زانو هنگام حرکت ، نا توانی در راست کردن زانو و ایجاد درد بعد از انجام فعالیت اشاره کرد)
التهاب های مفصل در زانو چند دسته اند برای مثال:
ارتریت های عفونی ( وضعیت اورژانسی محسوب میشود که باید به سرعت تشخیص داده شود و مورد درمان قرار گیرد. ارتریت های عفونی به طور کلی یک مفصل و البته مفصل بزرگی مانند زانو ، لگن یا شانه را درگیر میکند.
و از جمله علائم ان میتوان به تورم ، درد ، قرمزی ، سفتی و کاهش دامنه اشاره کرد. این عارضه معمولا یک طرفه است)، التهاب های مفصل زانو غیر عفونی که شامل ساییدگی مفصل زانو یا ارتروز مفصل زانو ، بیماری های روماتولوژیک مثل روماتوئید ارتریت ، پسوریازیس
بیماری های متابولیک مثل نقرس ( نقرس نوعی بیماری است که در اثر افزایش میزان اوریک اسید بوجود می اید و موجب تورم ، التهاب ، ارتروز حاد ، داغ شدن و قرمزی مفاصل می شود . مفصلی که در ابتدای شست پا قرار دارد جزو متداول ترین ناحیه هایی است که درگیر این بیماری میشوند.)
♦ مشکلات و بافت های نرم اطراف زانو:
برای مثال اسیب های منیسک ، اسیب های لیکومان های رباط ها ، پارگی ها در افراد ورزشکاران ، التهاب تاندون یا تاندینیت ها
از دیگر علل درد میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
عفونت پوست ناحیه
عفونت استخوان و عضله
تومور های داخل مفصل و عضله
مشکلات مربوط به تحت فشار بودن تعداد و انواعی از ریشه های اعصاب نخاع کمری ( برخی از اعصاب نخاعی که از نخاع خارج میشوند اگر تحت فشار قرار گیرند میتوانند به شکل زانو درد نمایان شوند.)
بیماری اسگود شالاتر ( این بیماری با ایجاد برامدگی روی استخوان ساق پا و زیر زانو اتفاق می افتد که از علائم ان به زانو درد و تورم زیر کشکک میتوان اشاره کرد.)
تومور های اطراف زانو
اسیب های ورزشی ، ضربه ، سقوط
♦ التهاب بورس اطراف زانو ( بورسیت )
در داخل و اطراف زانو کیسه های ریز بوریس وجود دارد که این کیسه ها به دنبال حرکت زیاد مفصل و استفاده ی زیاد مفصل دچار التهاب میشند.
اما اگر این کیسه ها دچار التهاب شوند در ان صورت فرد در ناحیه ی زانوی خود درد حس خواهد کرد. این اختلال که بوریسیت نیز نامیده می شود سبب ایجاد تورم و مشکل در عملکرد مفصل زانو نیز می شود.
حال این سوال مطرح می شود که چه عواملی ایجاد کننده ی بورسیت در افراد هستند؟ در زیر به مهم ترین این عوامل به صورت مختصر اشاره شده است:
نشستن های طولانی مدت روی زانوها؛ این امر سبب ایجاد نیروهای بالابر مفاصل زانو و تحریک کیسه های بوریس در این ناحیه می شود.
انجام فعالیت های سخت و شدید فیزیکی و یا ورزشی که ساییده شده مفصل های زانو را در پی دارد.
وارد شده ضربه به کشکک زانوی پا
♦ پاره شدن منیسک زانو
منیسک در اصل غضروف پوشش دهنده ی استخوان ساق پا است. پاره شدن منیسک در دو گروه بسیار رایج و شایع در نظر گرفته می شود؛
گروه اول؛ افراد 15 تا 30 سال که علت آن نیز چرخش بدن روی زانو است.
گروه دوم؛ افراد بالای 50 سال که علت آن می تواند به دلیل کهولت سن و یا فعالیت های سنگین در سنین جوانی و .. نسبت داده شود.
پاره شدن منیسک در در سنی و به هر دلیلی که رخ دهد˓ سبب ایجاد درد زانو سمت راست و به طور کلی زانو درد در افراد خواهد شد.
♦ پاره شدن رباط صلیبی زانو
همانطور که میدانیم ربات ها اتصال دهنده ی استخوان به استخوان هستند. رباط صلیبی زانو یکی از مهمترین رباط های بدن بوده که وظیفه ی آن حفظ ساختار زانو است.
وارد شده ضربه به زانو و یا کشیدگی زانو می تواند سبب آسیب رسیدن به رباط صلیبی شوند که پاره شدن آن را در پی خواهد داشت.
مسلما پاره شدن این رباط باعث ایجاد درد و تورم در ناحیه ی زانوی افراد خواهد شد.
♦ جابه جا شدن استخوان کشکک زانو
انجام غیر اصولی فعالیت ها و تمرین های ورزشی˓ وارد شدن ضربه های سنگین به زانو و ... می توانند سبب جابه جایی استخوان کشکک زانو شوند.
جابه جا شدن استخوان کشکک زانو سبب ایجاد درد زانو سمت راست و تورم و قرمزی آن می شود. در بسیاری از مواقع دکتر زانو درد با حرکت دست به راحتی می تواند استخوان جابجا شده را به جای اصلی خود بازگرداند.
در پاسخ به اینکه درد زانو سمت راست نشانه چیست باید بگوییم که علاوه بر موارد گفته شده در این بخش˓ در نظر داشته باشید که رژیم غذایی و عادت های تغذیه ای نیز نقش مهمی را در درد زانو دارند که در بخش های بعدی به آنها اشاره خواهد شد.
ایجاد درد در ناحیه ی زانو تنها ناشی از صدمه و آسیب های فیزیکی نیست. گاها این دردها به دنبال کمبود برخی از ویتامین ها و ریز مغذی ها در فرد ایجاد می شوند.
اگر افراد در سنین کودکی و جوانی تغذیه ی درست و صحیحی را داشته باشند و ویتامین های مورد نیاز بدنشان به مقدار کافی تامین گردد˓ ایجاد درد زانو سمت راست به ندرت در سنین بزرگسالی ایجاد می شود. از همین رو ممکن است این پرسش مطرح شود که برای زانو درد چی خوبه بخوریم.
در بین تمامی مواد مغذی مورد نیاز بدن˓ ویتامین ها نقش بسیار ویژه ای را در فعالیت و سلامت استخوان های ما دارند. در اصل کبود ویتامین های ضروری بدن باعث ایجاد زانو درد در افراد هستند.
در ادامه به بررسی مهم ترین ویتامین های لازم برای سلامتی استخوان ها به ویژه استخوان زانو پرداخته شده است:
♦ ویتامین C
کمبود این ویتامین سبب ایجاد ضعف در مفاصل زانو و ایجاد درد و تورم در این ناحیه می شود˓ چرا که این ویتامین در کلاژن سازی رباط های زانو نقش اساسی دارد.
♦ ویتامین A
وجود این ویتامین برای رشد استخوان ها بسیار ضروری است. افرادی که با کمبود این ویتامین در بدن خود مواجه اند˓ مشکلاتی نظیر درد زانو سمت راست و نیز صدا دادن زانو هنگام باز و بسته کردن مفصل زانو را دارند.
در رابطه با مصرف این ویتامین بیان این نکته ضروری است که؛ مصرف مقادیر بالا و بیش از حد مجاز سبب ایجاد مسمومیت در افراد می شود.
چرا که این ویتامین بر خلاف ویتامین C˓ محلول در چربی است و از طریق ادرار از بدن دفع نمی شود.
♦ ویتامین D
شاید بتوان گفت که این ویتامین اصلی ترین و پر نقش ترین ویتامین در تضمین سلامت استخوان ها است. آمارهای سازمان بهداشت حاکی از آن است که اکثر افراد مبتلا به زانو درد با کمبود ویتامین D در بدن خود مواجه اند.
مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین D مانند لبنیات˓ اسفناج˓ حبوبات˓ مغزهای روغنی˓ گوشت ماهی و ... می تواند نقش موثری را در پیشگیری از ابتلا به درد زانو سمت راست داشته باشد.
شایان به ذکر است که خوشبختانه این ویتامین به راحتی از طریق نور خورشید نیز جذب بدن می شود لذا اگر دسترسی کافی به منابع تغذیه ای این ویتامین را ندارید˓ از دریافت نور خورشید برای بهره مندی از این ویتامین غافل نشوید.
به طور کلی در توصیه می شود برای درمان درد زانو سمت راست و جلوگیری از ابتلا به زانو درد روزانه 1200 میلی گرم از این ویتامین را مصرف نمایید.
♦ ویتامین (B9) اسید فولیک
ویتامن B9 یکی از اساسی ترین ویتامین های گروه B است که در استحکام استخوان ها نقش اساسی دارد. کمبود این ویتامین نیز سبب ایجاد زانو درد در افراد می شود.
همچنین در نظر داشته باشید که اگر درد زانو سمت راست شما به علت آرتروز باشد( ساییدگی مفصل های زانو) در این صورت با افزودن مقادیر کافی اسن ویتامین به رژِیم غذایی خود˓ گامی موثر در کاهش زانو درد خود بردارید.
در حالت کلی تامین کافی و روزانه ی ویتامین های ضروری بدن در کنار ریز مغذی هایی مانند کلسیم و فسفر نقش بسزایی را در کاهش و پیشگیری از دردهای استخوانی به خصوص زانو درد خواهد داشت.
پاسخ این سوال در سبک و روش زندگی ما نهفته است. برخی از عادت های غلط مانند نشستن های طولانی مدت روی زمین با زاویه بسته˓ چاقی و اضافه وزن بالا˓ عدم رعایت اصول و مقررات انجام صحیح حرکات ورزشی˓ استفاده از سرویس های بهداشتی ایرانی و ... از عمده دلایل ایجاد درد زانو سمت راست در ایرانیان هستند.
با ایجاد تغییر در سبک زندگی و تغذیه به راحتی می توان از ایجاد زانو درد در سنین بزرگسالی و حتی جوانی جلوگیری کرد.
درد زانو در هنگام خوابیدن به اوج خود میرسد چرا که نتیجه ی کلیه ی کار و فعالیت هایی که در روز انجام شده در هنگام شب به سراغمان می آیند.
علل اصلی ایجاد زانو درد در هنگام خواب و استراحت به شرح زیر است:
♦ اتساع و کشیده شدن ماهیچه های پا و یا رگ به رگ شدن آن ها
♦ ابتلا به آرتروز زانو
♦ وارد شدن صدمه و آسیب به کشکک زانو
♦ پاره شدن رباط زانو
♦ کشیده شدن تاندون ها و رباط های زانو
♦ التهاب کیسه های بوریس زانو و ...
اگر در هنگام خوابیدن و استراحت کردن با درد در ناحیه ی زانوی خود مواجه شدید می توانید از روش های خانگی مانند استفاده از کیسه ی یخ یا قرار دادن بالش در زیر زانوی خود برای بهبود درد کمک بگیرید.
توجه داشته باشید که اگر روش های درمان خانگی جوابگو نبود و درد شما التیام نیافت˓ در این صورت حتما به پزشک متخصص مراجعه کرده و مشکل خود را با وی در میان بگذارید.
علت اصلی ایجاد کننده ی درد زانو در بانوان باردار˓ تغییر در میزان ترشح هورمون های بدن است. در بدن زنان باردار هورمون هایی ترشح می شوند که به منظور تسهیل زایمان˓ سبب ایجاد نرمی در رباط های لگن می شوند.
اما نکته ی قابل توجه این است که این هورمون ها علاوه بر شل کردن رباط و تاندون های استخوان لگن˓ سبب ایجاد نرمی در رباط های زانو نیز می شوند و آسیب پذیری آن ها را افزایش می دهند.
توجه داشته باشید که اکثر زانو درد های ایجاد شده در دوران بارداری طبیعی و نرمال در نظر گرفته می شود. در این شرایط توصیه می گردد که بانوان باردار از انجام ورزش های تحریک پذیر و پرخطر اجتناب نمایند.
شایان به ذکر است صورتی که این درد ها بعد از زایمان کردن نیز ادامه یابد در این صورت توصیه می شود که حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
این موضوع که مفصل زانو پرکاربرد ترین قسمت بدن در هنگام رانندگی است˓ بر کسی پوشیده نیست. استفاده ی مکرر از پدال های گاز و ترمز در هنگام رانندگی مخصوصا در میادین شهری سبب وارد شده فشار بالا به مفصل های زانو می شود.
افراد و کسانی که مسافت های طولانی را رانندگی می کنند عموما از درد در ناحیه ی زانوی خود رنج می برند. علت اصلی درد زانو در هنگام رانندگی به چرخش درآمدن استخوان های ساق پا ( درشت نی) است.
توصیه می شود این افراد برای درمان درد زانو سمت راست خود در سریع ترین زمان ممکن به پزشک متخصص مراجعه نمایند تا مشکلات جدی تر نشوند.
برای درمان درد زانو سمت راست، نخستین اقدام کاهش فعالیتهای سنگین و استراحت کافی است تا فشار وارده بر زانو کمتر شده و التهاب کاهش پیدا کند. یکی از روشهای ساده و کارآمد برای کاهش درد و تورم، استفاده موضعی از یخ است؛ کافیست چند بار در روز، هر بار به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه، کیسه یخ را روی ناحیه دردناک قرار دهید. همچنین مصرف داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن میتواند به کاهش درد و التهاب کمک شایانی کند.
تمرینات فیزیوتراپی و تقویت عضلات اطراف زانو نقش مهمی در بهبود عملکرد مفصل و کاهش درد دارند؛ این تمرینات به افزایش ثبات زانو کمک کرده و از بروز آسیبهای بعدی پیشگیری میکنند. علاوه بر این، استفاده از زانوبند یا ارتزها میتواند به حمایت بهتر از زانو کمک کرده و فشار وارد شده به مفصل را کاهش دهد.
اگر فرد اضافه وزن داشته باشد، کاهش وزن از اهمیت ویژهای برخوردار است، چرا که وزن اضافی باعث افزایش فشار روی زانو شده و روند بهبودی را کند میکند. در برخی موارد خاص، تزریقهایی مانند کورتون یا پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) به منظور کاهش التهاب و تسریع روند درمان به کار میروند.
علاوه بر روشهای فوق، درمانهای مکملی مانند طب سوزنی، ماساژ درمانی یا مصرف مکملهایی مانند گلوکوزامین نیز ممکن است به کاهش درد کمک کنند. در نهایت، اگر روشهای غیرجراحی پاسخگو نباشند یا آسیب شدید باشد، جراحی به عنوان گزینه آخر برای ترمیم زانو در نظر گرفته میشود.
مراجعه به یک دکتر خوب برای زانو درد بسیار حیاتی است تا پس از ارزیابی دقیق، بهترین و متناسبترین روش درمانی انتخاب شود.
اگر ارتریت و التهاب عفونی مفصل وجود داته باشد و به همراه یک یا چند مورد از موارد زیر باشد بایستی سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید.
این علائم همراه ، شامل موارد زیر هستند :
♦ تب
♦ قرمزی و التهاب پوست اطراف زانو
♦ نا توانی در گذاشتن پا روی زمین
♦ همراه با ضعف و بیحالی عمومی
علت درد زانو سمت راست چیست؟
علل مختلفی دارد از جمله آسیب، آرتروز، التهاب تاندون یا بورسیت.
آیا درد زانو سمت راست نشانه آسیب رباط است؟
بله، ممکن است رباطها کشیده یا پاره شده باشند.
درد زانو سمت راست بعد از ورزش طبیعی است؟
گاهی بله، اما اگر درد شدید یا ماندگار باشد باید بررسی شود.
چگونه درد زانو سمت راست را درمان کنیم؟
استراحت، یخگذاری، داروهای ضد التهاب و مراجعه به پزشک در صورت لزوم.
آیا درد زانو سمت راست میتواند نشانه آرتروز باشد؟
بله، آرتروز یکی از دلایل شایع درد زانو است.
چه زمانی درد زانو سمت راست نیاز به جراحی دارد؟
زمانی که درمانهای غیرجراحی مؤثر نباشد یا آسیب شدید باشد.
آیا درد زانو سمت راست میتواند ناشی از عفونت باشد؟
بله، عفونت مفصل باعث درد شدید، تورم و تب میشود.
درد زانو سمت راست و ورم آن نشانه چیست؟
اغلب التهاب یا آسیب مفصل را نشان میدهد.
آیا درد زانو سمت راست در بارداری طبیعی است؟
بله، به دلیل افزایش وزن و تغییرات هورمونی ممکن است رخ دهد.
چه تمریناتی برای کاهش درد زانو سمت راست مناسب است؟
تمرینات کششی و تقویتی زیر نظر متخصص فیزیوتراپی.
آیا کفش نامناسب میتواند باعث درد زانو سمت راست شود؟
بله، کفشهای غیر استاندارد باعث فشار اضافی روی زانو میشوند.
آیا استفاده از زانوبند برای درد زانو سمت راست مفید است؟
بله، در موارد خاص میتواند حمایت و کاهش درد کمک کند.
درد زانو سمت راست هنگام خم کردن نشانه چیست؟
ممکن است مربوط به آسیب منیسک یا التهاب تاندون باشد.
آیا چاقی باعث درد زانو سمت راست میشود؟
بله، وزن بالا فشار روی زانو را افزایش میدهد.
درد زانو سمت راست و احساس صدای تقتق نشانه چیست؟
معمولاً به دلیل مشکلات کشکک زانو یا ساییدگی غضروف است.
چه داروهایی برای درد زانو سمت راست مناسب است؟
داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن.
آیا طب سوزنی برای درد زانو سمت راست مؤثر است؟
بعضی افراد با طب سوزنی کاهش درد را تجربه میکنند.
چقدر زمان میبرد تا درد زانو سمت راست بهبود یابد؟
بسته به علت، از چند روز تا چند ماه متغیر است.
درد زانو سمت راست سبب ایجاد مشکلات جدی و اساسی در انجام کار و فعالیت های عادی مانند راه رفتن و ... می شود. تغذیه ی سالم و پرهیز از رفتارهای پرخطر نقش مهمی را در حفظ سلامت زانو دارند.
بهتر است از سنین جوانی با اصلاح سبک زندگی و عادات غذایی خود˓ گام موثری را در پیشگیری از ایجاد زانو درد در سنین بزرگسالی خود بردارید.
اگر چنانچه احساس درد در ناحیه ی زانوی خود کردید در ابتدا رژیم غذایی خود را تغییر دهید و مصرف ویتامین های ضروری را در اولویت قرار دهید.
تقویت ماهیچه های چای نیز نقش مهمی را در پیشگیری از زانو درد دارد چرا که این کار استحکام و مقاومت مفاصل زانوی شما را بالا می برد.
شایان به ذکر است که علت ایجاد درد در زانوی سمت راست با زانوی سمت چپ متفاوت از یکدیگر نیستند. بلکه در حالت کلی پایی که بیشتر از آن کار می کشید در معرض خطر ها و آسیب دیدن و در نتیجه ابتلا به درد قرار دارد. اگر مشکلات با درمان های مراقبتی کاهش پیدا نکردند و درد همچنان حس میشد باید حتما به پزشک متخصص ارتوپدی در کلینیک مجهز تخصصی و فوق تخصصی مراجعه کنید.
پزشکان متخصص با تجربه ی ما در کلینیک های تخصصی لرتوپدی اماده خدمت رسانی به شما هستند.
دکتر فرزاد مریخ بیات
جراح و متخصص ارتوپدی – جراحی های فوق تخصصی دست و زانو