علائم پوکی استخوان در جوانان؛ شکستگی‌های کوچک، عمده، شکستگی ناخن‌ها، کمر درد و غیره

همه ما به خوبی می‌دانیم که پوکی استخوان، از آن دسته بیماری‌هایی است که استخوان‌ها را بیش از پیش ضعیف و شکننده می‌کند. تا پیش از این تصور می‌شد که تنها افراد مسن و سالمند به این بیماری دچار می‌شوند، در صورتی که این گونه نیست. در حال حاضر شاهد این موضوع هستیم که بیماری پوکی استخوان حتی جوانان را نیز درگیر نموده است. معمولاً وجود برخی از بیماری‌های جسمی و یا عدم مصرف مواد غذایی مفید برای استخوان‌ها، زمینه ساز اصلی بروز این بیماری است. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا با شما در مورد علائم پوکی استخوان در جوانان و روش‌های درمان آن، بیشتر صحبت کنیم.

چرا علائم پوکی استخوان در جوانان رخ می دهد؟

تحقیقات نشان دهنده آن است که علاوه بر افراد مسن، برخی از علائم پوکی استخوان در جوانان نیز مشاهده می¬شود. اما به راستی علت این امر چیست؟ جوانان که باید ساختار استخوانی سفت و محکمی داشته باشند؛ پس چرا این بیماری آن¬ها را نیز درگیر می¬کند؟ پزشکان عقیده دارند علت پوکی استخوان در جوانی، به دو دسته اصلی تقسیم می¬شود که یکی از آن¬ها ایدیوپاتیک است که به سبب برخی از علت¬های ناشناخته رخ می¬دهد.
 دومین علت آن موارد ثانویه هستند که به سبب وجود برخی از بیماری¬های جسمی یا مصرف برخی از داروها به وجود می آیند. به عنوان مثال جوانانی که در این سنین با مشکلاتی مانند دیابت، صرع، آسم و... مواجه هستند، بیش از دیگران در معرض این بیماری قرار دارند.
همچنین یک رژیم غذایی ناسالم و عدم دریافت مواد مغذی کافی برای استخوان¬ها، باعث به وجود آمدن علائم پوکی استخوان در جوانی می¬گردد. آن چه در این زمینه بیش از پیش اهمیت دارد این است که ریشه اصلی این بیماری در جوانان بررسی شده و به سرعت اقدامات درمانی لازم برای آن صورت پذیرد. دکتر خوب برای پوکی استخوان با تجویز داروها و مکمل¬های غذایی، تجویز تمرینات فیزیوتراپی و آموزش یک سبک زندگی سالم به جوانان، آن¬ها را از قرار گرفتن در معرض عوارض پوکی استخوان در جوانی در امان نگه می¬دارند.

علائم پوکی استخوان در جوانان را به خوبی بشناسید

شاید شما نیز از این موضوع اطلاع داشته باشید که پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و در ابتدا، هیچ نوع علامتی از خود نشان نمی¬دهد. به خصوص آن¬ که کسی گمان نمی¬کند علائم پوکی استخوان در نوجوانان و یا جوانان ظاهر شود و به همین علت کسی آن را جدی نمی¬گیرد.
 با این حال، نشانه¬هایی وجود دارند که اگر به خوبی به آن¬ها توجه کنیم، می¬توانیم رد پایی از پوکی استخوان را مشاهده کنیم. ما در ادامه مطلب شما را با برخی از علائم پوکی استخوان در جوانان آشنا می-کنیم؛ با تاکید بر این موضوع که با مشاهده هر کدام از این علائم، به سرعت به یک متخصص حاذق و با تجربه مراجعه نموده و موضوع را با او در میان بگذارید:

1.    شکستگی‌های کوچک
معمولاً اولین نشانه‌ای که می‌توان آن را به عنوان یکی از اولین علائم پوکی استخوان در نوجوانان و جوانان به شمار آورد، شکستگی‌های جزئی و کوچک استخوان است. در این گونه مواقع، ممکن است ضربه و آسیبی که به استخوان وارد می‌شود، چندان بزرگ و جدی نباشد؛ اما با این حال استخوان دچار شکستگی گردد. معمولاً متخصصان با اسکن‌های بسیار دقیق، میزان شکستگی استخوان را بررسی نموده و در مورد احتمال ابتلا به پوکی استخوان به تحقیق و بررسی می‌پردازند.

2.    شکستگی‌های عمده
با ادامه روند پوکی استخوان، تراکمی که در ساختار استخوان‌ها وجود داشت به آرامی از بین رفته و استخوان‌ها بیش از پیش نازک می‌شوند. در چنین شرایطی احتمال شکستگی‌های عمده و بزرگ در اثر زمین خوردن، ضربه به استخوان و... وجود دارد. این موضوع به آن سبب است که استخوان‌ها نیرو و قدرت خود را از دست داده‌اند و هر نوع حرکت و ضربه‌ای، باعث ایجاد یک شکستگی بزرگ برای استخوان‌ها می‌گردد.

3.    دردهای ناشی از شکستگی‌های فشاری در مهره‌های ستون فقرات
همان گونه که می‌دانید، پوکی استخوان یک بیماری خاموش است و معمولاً تا زمانی که این بیماری پیشروی نکرده است، بیمار هیچ نوع دردی را در استخوان‌های خود احساس نمی‌کند. دردهای ناشی از شکستگی‌های فشاری در مهره های کمر به سبب پوکی استخوان به وجود می‌آورند. 
در این گونه مواقع فضای داخلی استخوان به قدری پوک و پر از حفره‌های خالی می‌شود که با فشارهای خیلی ناچیز (مثل بلند کردن اجسام سنگین) به ستون فقرات کمری فشار وارد نموده و باعث ایجاد شکستگی‌های فشاری می‌شود. در واقع این شکستگی‌ها هستند که باعث ایجاد دردهای کمر و پشت در جوانان مبتلا به پوکی استخوان می‌شوند نه خودِ پوکی استخوان!.

4.    شکنندگی ناخن‌ها
اگر بخواهیم به یکی دیگر از علائم پوکی استخوان در جوانی اشاره کنیم، بدون شک از شکنندگی ناخن‌ها نام خواهیم برد. در چنین شرایطی ناخن‌ها بیش از پیش شکننده و حساس می‌شوند. همچنین ممکن است بیمار احساس کند که ناخن‌ها او بسیار خشک شده و با ترک خوردگی یا پوسته پوسته شدن مواجه شده‌اند. این موضوع به آن سبب است که مواد مغذی مانند کلسیم، ویتامین D و... در دسترس ناخن‌ها وجود ندارد تا برای رشد خود از آن استفاده کنند.

5.    مشکلات دهان و دندان
به علائم پوکی استخوان در جوانان، باید مشکلات مربوط به دهان و دندان را نیز اضافه کنید. با وجود این بیماری در افراد جوان، ممکن است لثه‌های آن‌ها به عفونت و التهاب مبتلا شوند، یا دندان‌های آن‌ها آسیب دیده و دچار خرابی و درد شوند. گاهی اوقات نیز در هنگام مسواک زدن با

خونریزی از لثه خود مواجه می‌شوند که تمامی این علائم، نشان دهنده آن است که در استخوان فک بیمار، مشکلی به وجود آمده و شاید آن مشکل به سبب پوکی استخوان باشد.

6.    کمر درد
یکی دیگر از علائم پوکی استخوان در نوجوانان و جوانان، احساس درد در قسمت کمر است. این درد گاهی اوقات آن قدر زیاد است که به افراد اجازه نمی‌‌دهد مانند قبل به تمرینات ورزشی متداول خود بپردازند. در واقع به سبب آن که استخوان‌ها در اثر پوکی استخوان ضعیف شده‌اند، بدون شک مهره‌های کمر نیز تحت تاثیر این مشکل قرار می‌گیرند. در این گونه مواقع، ممکن است فرد به بیماری تنگی کانال نخاعی مبتلا شود که از نشانه‌های آن درد و بی حسی در قسمت کمر و پاها می‌باشد.

7.    قوز کردن
یکی از علائم و یا شاید بهتر است بگوییم عوارض پوکی استخوان در جوانی، مشکلی به نام قوز کردن است. به سبب آن که پوکی استخوان، تراکم استخوان‌ها را بیش از پیش کاهش می‌دهد، بنابراین شکل ظاهری ستون فقرات نیز با تغییراتی مواجه شده و به حالت خم در می‌آید. حتی با خم شدن ستون فقرات، ممکن است شانه‌ها و گردن فرد نیز به سمت جلو رانده شود. کسانی که با مسئله قوز مواجه می شوند، پس از گذشت مدتی ممکن است با مشکلات تنفسی یا هضم در غذا مواجه شوند. چرا که قوز کردن به معده، ریه و مری فشار زیادی وارد نموده و آن‌ها را از عملکرد عادی و معمولی باز می‌دارد.

8.    محدودن شدن فعالیت‌های ورزشی و روزانه
از جمله علائم پوکی استخوان در جوانان، می‌توان به محدود شدن فعالیت‌های ورزشی و فعالیت های روزانه اشاره نمود. در واقع زمانی که فرد با وجود پوکی استخوان با شکستگی‌های مکرر روبرو می‌شود، مسلم است که مانند قبل نمی‌تواند فعالیت‌های ورزشی و روزانه خود را به خوبی انجام دهد. 

9.    عدم توانایی نگه داشتن اشیاء در دست
افرادی که به پوکی استخوان دچار می‌شوند، دیگر نمی‌توانند مانند قبل اشیاء را در دست گرفته و آن‌ها را نگه دارند. چرا که پیشروی بیماری پوکی استخوان، باعث ضعیف شدن بیش از اندازه استخوان‌ها شده و توان و قدرت آن ها را از بین می‌برد. بنابراین فرد اگر نتواند مانند قبل درب بطری را باز کند و یا به صورت مدام اشیاء و لوازم از دست او می افتند، باید برای پیدا کردن علت این موضوع به پزشک متخصص مراجعه نماید.

10.    کاهش قد
اگر بخواهیم به یکی دیگر از علائم پوکی استخوان در جوانی اشاره کنیم، بدون شک از کاهش قد نام خواهیم برد. چرا که پوکی استخوان به آرامی قدرت و توان استخوان‌ها را تحلیل برده و آن‌ها را در معرض آسیب شکستگی قرار می‌دهد. هر مشکلی که برای یکی از مهره‌های ستون فقرات به وجود آید، باعث ایجاد قوز و در نهایت فشرده شدن مهره‌های ستون فقرات می‌گردد. در این گونه مواقع است که فرد با کاهش قد مواجه می‌گردد که یکی از علائم رایج این بیماری به شمار می‌رود.

11.    شکستگی‌های لگن
یکی دیگر از علائم پوکی استخوان در جوانان، شکستگی‌های لگن هستند که علاوه بر درد بسیار شدید، ممکن است خطرناک و تهدید کننده جان بیمار نیز باشند. شکستگی لگن یک آسیب بسیار جدی است که با افزایش سن و ابتلای فرد به بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان به وجود می‌آید و باید هر چه سریع‌تر توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرد.

نکته مهم علمی: نوع نادری از پوکی استخوان در افراد نوجوان وجود دارد که بدون هیچ علتی تراکم استخوان‌ها شروع به کم شدن می‌کند و این بیماری در برخی از دختران نوجوان و پسران نوجوان مشاهده می‌شود. در این گونه مواقع زمانی که قرار است تراکم استخوان به بیشترین حد خود برسد (که حوالی ۲۰ سالگی است) استخوان‌ها تراکم خود را از دست داده و این افراد دچار پوکی استخوان می‌شوند. متاسفانه علت این بیماری مشخص نیست، ژن مشخص شده برای آن پیدا نشده و درمان‌ها نمی‌توانند تراکم استخوان از دست رفته را به طور کامل جبران کنند.

 رژیم غذایی سالم و متعادل برای رفع علائم پوکی استخوان در جوانان

اگر با علائم پوکی استخوان در جوانی مواجه شدید، وقت را تلف نکنید و در اولین فرصت، ترتیب قرار ملاقات با یک متخصص ارتوپد را بدهید. همچنین شما می¬توانید علاوه بر پیروی از دستورات پزشک خود، یک رژیم غذایی سالم و متعادل برای خود ایجاد کنید. در ادامه مطلب به شما خواهیم گفت بهترین مواد غذایی که می¬توانید برای درمان و برطرف کردن علائم پوکی استخوان در جوانان از آن¬ها استفاده کنید کدامند:

•    مصرف میوه و سبزیجات: یکی از مهم ترین کارهایی که می‌توان برای از بین بردن عوارض پوکی استخوان در جوانی انجام داد، مصرف روزانه میوه و سبزیجات است. چرا که از طریق آن‌ها می‌توان بسیاری از مواد معدنی و ویتامین‌های مورد نیاز بدن را تامین نمود.
•    مصرف پروتئین: استخوان‌های ما برای آن که همواره استحکام و سلامتی خود را حفظ کنند به منابع غنی از پروتئین‌ها نیاز دارند. بنابراین باید مطمئن شوید که در رژیم غذایی روزانه شما، منابعی وجود دارند که می‌توانید از طریق آن پروتئین مورد نیاز خود را تامین کنید.
•    مصرف چربی‌های سالم: بدن ما برای سلامتی خود به چربی‌های سالم و غیر اشباع نیز نیاز دارد؛ تا آن‌جایی که می‌توانید این چربی‌ها را جایگزین چربی‌های اشباع و ترانس نمایید.
•    عدم مصرف تنقلات شور و مواد غذایی فرآوری شده: برای آن که استخوان‌های شما از آسیب پوک شدن در امان بمانند، باید از مصرف مواد غذایی و به خصوص گوشت‌های فراوری شده و همچنین تنقلات شور و چربی خودداری نمایید.
•    کاهش مصرف کافئین: تا آن‌جایی که می‌توانید، از مصرف نوشیدنی های کافئین دار و به خصوص نوشابه خودداری کنید. چرا که کافئین بر روی جذب کلسیم از طریق استخوان‌ها تاثیرات منفی بر جای گذاشته و آن را با اختلال مواجه می‌کند.
•    مصرف کلسیم و ویتامین D: مطمئن شوید که در برنامه غذایی روزانه خود، به اندازه کافی از منابع کلسیم و ویتامین D برخوردار می‌شوید.

درمان های موثر برای رفع علائم پوکی استخوان در جوانان

برای آن که از عوارض پوکی استخوان در جوانی در امان بمانید، باید درمان¬های پزشکی را از طریق متخصص خود دنبال کنید. پزشکان پس از تشخیص ریشه و علت پوکی استخوان در جوانی، سعی می¬کنند با روش¬های موثری که علم پزشکی در این زمینه ارائه نموده است، به بیماران خود برای درمان این بیماری کمک کنند. با ما در ادامه مطلب همراه باشید تا برخی از این روش¬های درمانی را با شما عزیزان در میان بگذاریم؛ فراموش نکنید که مشاهده نتایج این درمان¬ها، به مدت زمان طولانی نیاز دارد. پس صبور باشید و به پزشک متخصص خود اعتماد کرده و تمامی دستورات او را دنبال کنید:

1)    دارو درمانی
در برخی از مواقع پزشکان برای درمان و رفع علائم پوکی استخوان در نوجوانان، ممکن است داروهایی را برای آن‌ها تجویز نمایند. به عنوان مثال یکی از این داروها بیس فسفونات نام دارد که سرعت تجزیه استخوان‌ها را کند می‌کند. 

2)    فیزیوتراپی
یکی دیگر از بهترین روش‌های درمانی که متخصصان برای پوکی استخوان جوانان ارائه می‌‌دهند، انجام تمرینات فیزیوتراپی است. در این گونه مواقع، متخصص فیزیوتراپیست، بر اساس شرایط جسمانی بیمار و وضعیت استخوان‌های او، تمریناتی را برای او در نظر می‌گیرد که از طریق انجام آن‌ها بتواند به تحکیم استخوان‌ها و افزایش دامنه حرکتی آن‌ها کمک کند.

3)    مصرف کلسیم و ویتامین D
بدون شک متخصصان از بیماران جوان خود که به پوکی استخوان مبتلا شده‌اند، خواهند خواست که در برنامه غذایی روزانه خود، به اندازه کافی از کلسیم و ویتامین D استفاده کنند. در صورتی که بیمار نتواند این ویتامین و ماده معدنی ضروری را از غذاها به دست آورد، ممکن است پزشک برای او مصرف مکمل‌های ویتامین D و کلسیم را تجویز کند.

4)    تناسب اندام
اضافه وزن بیش از اندازه و همچنین لاغری بیش از حد، هر دو از عوامل خطری هستند که پوکی استخوان را تشدید می‌کنند. بنابراین پزشک از بیمار خود که به پوکی استخوان دچار شده است می‌خواهد که همواره تناسب اندام خود را حفظ کرده و در یک محدوده سالم وزنی باقی بماند.

علت پوکی استخوان در جوانی چیست و چرا برخی از جوانان را درگیر می کند؟

همان گونه که پیش از این اشاره کردیم، برخی از افراد با علائم پوکی استخوان در جوانان به پزشک مراجعه می¬کنند، اما متخصصان هیچ علتی برای بروز این بیماری پیدا نمی¬کنند. در واقع علل ناشناخته¬ای وجود دارند که زمینه ساز اصلی ابتلای جوانان و نوجوانان به پوکی استخوان هستند و ما هنوز در مورد آن¬ها چیزی نمی¬دانیم. اما در این میان برخی از علل ثانویه نیز می¬توانند پوکی استخوان را برای جوانان و نوجوانان به همراه آورده و ما در این قسمت، توضیحات کوتاهی پیرامون هر کدام از آن¬ها ارائه می¬دهیم:

-    آرتریت نوجوانان
برخی از جوانان و نوجوانان نیز ممکن است به بیماری آرتریت مبتلا شود که این بیماری، خود به تنهایی می‌تواند زمینه ساز ابتلا به پوکی استخوان گردد. معمولاً افرادی که به آرتریت مبتلا هستند، به آرامی توده استخوانی خود را از دست داده و ممکن است پوکی استخوان در آن‌ها ظاهر شود.

-    دیابت نوع 1
یکی دیگر از مهم‌ترین بیماری‌هایی که به عنوان علت پوکی استخوان در جوانی شناخته می‌شود، دیابت نوع 1 می‌باشد. در این بیماری میزان تولید انسولین بدن به شدت کاهش پیدا کرده و حتی قطع می شود. افرادی که از کودکی یا نوجوانی خود به این بیماری دچار می‌شوند، استحکام استخوان‌های خود را از دست داده و با پوکی استخوان مواجه می‌شوند.

-    فیبروز کیستیک
این بیماری در واقع یکی از مشکلات ژنتیکی است که باعث ایجاد عفونت برای ریه شده و به آرامی توانایی تنفس فرد را با محدودیت‌های مواجه می‌کند. کودکان یا نوجوانانی که با مشکل فیبروز کیستیک مواجه هستند، به آرامی تراکم استخوان‌های خود را از دست داده و نه تنها به بیماری پوکی استخوان مبتلا می‌شوند، بلکه در فرایند رشد استخوان‌های آن‌ها نیز اختلالاتی به وجود می‌آید.

-    بیماری سوء جذب
یکی دیگر از مهم‌ترین علت پوکی استخوان در جوانی، مشکل سوء جذب روده است که از جمله آن‌ها می‌توان به بیماری‌های کرون، سلیاک و... اشاره کرد. در این فرایند، روده‌ها نمی‌توانند به صورت طبیعی کلسیم و ویتامین D غذاها را جذب کرده و در دسترس استخوان‌ها قرار دهد.

-    داروها
برخی از افراد برای درمان بعضی از بیماری‌های خود، باید داروهای خاصی مصرف کنند که ممکن است عوارضی مانند پوکی استخوان به دنبال داشته باشند. از جمله این داروها می‌توان به داروهای شیمی درمانی،، داروهای ضد تشنج و... اشاره کرد.
داروهای ضد تشنج، بعضی از داروهای قلبی، بعضی از داروهایی که برای نارسایی قلبی و فشارخون استفاده می‌شوند، داروهایی که برای مشکلات گوارشی مصرف می‌شود، می‌توانند در جوانان باعث بروز پوکی استخوان شوند.

سخن پایانی

هر چند بیماری پوکی استخوان در میان افراد مسن و زنان یائسه بیش از پیش مشاهده می¬شود، اما برخی از افراد در حالی که هنوز در دوره جوانی زندگی خود به سر می¬برند هم با این بیماری مواجه می¬شوند.¬ ما با ارائه این مقاله، تلاش کردیم شما را با علائم پوکی استخوان در جوانان آشنا کنیم؛ همچنین در مورد شایع¬ترین علت¬های آن و روش¬های درمانی این بیماری اشاره کردیم. 
فراموش نکنید که پوکی استخوان در جوانان و نوجوانان، یک بیماری کاملاً جدی است و باید برای درمان آن، اقدامات اساسی انجام دهید. چرا که استخوان¬ها هنوز به رشد کافی نرسیده¬اند و استحکام خود را از دست می-دهند و این موضوع برای سلامتی جسم و زیبایی اندام مشکلات فراوانی را به وجود می¬آورد. نگران نباشید؛ متخصصان حاذق و با تجربه¬ای در کشورمان وجود دارند که آماده هستند برای درمان این بیماری به شما کمک کنند؛ تنها کافی است با آن¬ها تماس بگیرید.