درمان پوکی استخوان با ورزش، شامل شنا، پیادروی، تمریناتو مقومتی و یوگا
پوکی استخوان یکی از بیماریهای خاموش و پیشروندهای است که در حال حاضر، افراد بسیار زیادی را در جوامع مختلف بشری درگیر نموده است. هر چند درمان این بیماری کار بسیار سخت و دشواری است، اما روشهای موثری در دسترس ما وجود دارند که از طریق آنها میتوانیم تا حدود زیادی این بیماری را کنترل کنیم. ما درک میکنیم که مبتلا شدن به بیماری پوکی استخوان تا چه میزان شما را نگران و آشفته کرده است. فراموش نکنید که علاوه بر تغذیه سالم، امکان درمان پوکی استخوان با ورزش نیز وجود دارد. میپرسید چگونه؟ با ما در ادامه مقاله همراه باشید تا در زمینه ورزش و پوکی استخوان، بیشتر برای شما بگوییم.
قبل از آن که در مورد درمان پوکی استخوان با ورزش با شما عزیزان صحبت کنیم، اجازه دهید به این سوال پاسخ دهیم که پوکی استخوان (اُستئو پروز) چیست و چه اثراتی بر روی سیستم جسم برجای میگذارد؟ اُستئو پروز (همان گونه که از نام آن پیداست) به بیماری گفته میشود که طی آن، استخوانها به آرامی شروع به پوک شدن نموده و تراکم و استقامت خود را از دست میدهند. سلولهای استخوانی بدن انسان به گونهای در کنار هم قرار گرفتهاند که حالتی شبیه به لانه زنبور را به وجود آوردهاند. فضایی که میان این سلولها قرار دارند بسیار کوچک و فشرده است و شاید به همین سبب است که مشاهده میکنیم استخوانهای ما تا چه میزان استحکام و مقاومت بینظیری دارند.
اما بیماری اُستئو پروز سبب میشود که فضای میان این سلولها بیشتر شود و استخوانها بیش از پیش نازک و شکننده شوند. از نظر دکتر خوب برای پوکی استخوان بدون شک زمانی که استخوان قدرت و تراکم خود را از دست داد، با کوچکترین ضربهای دچار شکستگی میشود. شکستگی استخوان، برای کسانی که به بیماری اُستئو پروز دچار هستند، یک فرایند سخت و طولانی است و به این راحتی استخوانها به همدیگر جوش نمیخورند.اُستئو پروز یک بیماری خاموش است که به آرامی آغاز شده و گسترش پیدا میکند. حتی بسیاری از بیماران تا زمانی که زمین نخورند و با یک شکستگی در استخوان خود مواجه نشوند، از وجود این بیماری در جسم خود بی اطلاع خواهند ماند.
اما با این وجود، پوکی استخوان علائمی دارد که با مشاهده این نشانهها، میتوان به وجود آن پی برد. مهمترین علائم نشان دهنده بیماری پوکی استخوان عبارتند از:
♦ شکستگی مدام استخوانها با یک ضربه کوچک و حتی عطسه و سرفه
♦ کوتاه شدن قد به مرور زمان
♦ عقب رفتن لثه
♦ ضعیف شدن و کنندگی ناخنها
♦ ناتوانی در بلند کردن اجسام
خوشبختانه امکان درمان و جلوگیری از اُستئو پروز با ورزش وجود دارد. تنها کافی است در این زمینه تحقیقات و بررسیهای لازم را انجام دهید و ورزش متناسب با شرایط جسمانی خود را پیدا کنید. یک متخصص ارتوپد، فیزیوتراپیست و مربی حرفهای ورزشی، کسانی هستند که در این زمینه میتوانند به شما یاری برسانند.
هر چند این روزها امکان درمان پوکی استخوان با ورزش وجود دارد، اما همیشه پیشگیری بهتر از درمان است. پزشکان نیز همواره در زمینه جلوگیری از اُستئو پروز با ورزش تاکید کردهاند و فواید آن را به اطلاع ما رساندهاند. در ادامه مطلب به شما خواهیم گفت ورزش چگونه میتواند ما را از قرار گرفتن در معرض بیماری اُستئو پروز در امان نگه دارد:
♦ در صورتی که استخوانهای شما به هر علتی ضعیف و ناتوان شده باشند، با انجام ورزش میتوانید به روند بازسازی استخوانهای خود کمک کنید
♦ ورزش ماهیچههای شما را قدرتمند میکند و این ماهیچهها هستند که استخوانهای ما را هر آسیبی در امان نگه میدارند
♦ با ورزش شما میتوانید تعادل و هماهنگی بی نظیری در بدن خود به وجود آورده و دچار اُستئو پروز نشوید
♦ ورزش قدرت انعطاف پذیری عضلات شما را بیش از پیش افزایش میدهد. هر چقدر انعطاف پذیری عضلات بدن افزایش پیدا کند، سلامتی جسم و به خصوص استخوانهای شما نیز تضمین میشود
متخصصان عقیده دارند که برای جلوگیری از اُستئو پروز، تنها کافی است نیم ساعت از وقت خود را در طول روز، به ورزش اختصاص دهید و پس از مدت کوتاهی، نتایج شفابخش آن را مشاهده کنید.
پزشکان معتقدند برای درمان پوکی استخوان با ورزش، باید به سراغ 3 دسته مهم از ورزشها رفت. این ورزشها عبارتند از تمریناتی که باعث تقویت عضلات و استخوانها میشوند، تمریناتی که به ایجاد تعادل جسم انسان کمک میکنند و همچنین ورزشهایی که به ستون فقرات و سلامتی آن کمک فراوانی مینمایند. در ادامه مطلب همچنان با ما همراه باشید تا به صورت مفصل در مورد کدام از این سه مورد، با شما عزیزان صحبت کنیم:
1. ورزشهای تقویت کننده عضلات و استخوانها
اگر از یک پزشک در مورد ورزش و پوکی استخوان سوال کنید، در مورد اثرات شفابخش و شگفت انگیز آن با شما صحبت خواهد کرد. شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که استخوان، جزء بافتهای زنده بدن ما انساناست که همواره در حال رشد است. بنابراین اگر ورزش را به عنوان یک اصل مهم و اساسی در زندگی خود در نظر بگیرید، به سلامت سلولهای در حال رشد استخوانهای خود کمک فراوانی خواهید نمود. به خصوص ورزشهای تقویت کننده عضلات و استخوانها، نه تنها شما را از قرار گرفتن در معرض بیماری اُستئو پروز در امان نگه میدارند، بلکه باعث درمان این بیماری نیز میشوند.
برای درمان پوکی استخوان با ورزش، باید به سراغ تمریناتی بروید که بیش از پیش استخوانها و عضلات را درگیر مینمایند. اگر بخواهیم به ورزشهای تقویت کننده عضلات و استخوانها اشاره کنیم، باید از پیاده روی سریع، شنا، ایروبیک، پیلاتس و یوگا نام ببریم.
2. ورزشهای تقویت تعادل
اگر میخواهید اقدام به درمان پوکی استخوان با ورزش نمایید، باید ورزشهای تقویت کننده تعادل را در راس امور خود قرار دهید. افرادی که در هنگام راه رفتن، ورزش کردن و یا انجام امور روزانه، تعادل خود را از دست بدهند، زمین میخوردند. شاید این زمین خوردن برای انسانهای عادی مشکل چندانی به وجود نیاورد، اما برای مبتلایان به اُستئو پروز بسیار خطرناک است.
اگر شما با وجود پوکی استخوان تعادل خود را از دست داده و زمین بخورید، استخوانها در قسمتهای مختلف بدن با شکستگی مواجه میشوند. بنابراین اگر احساس میکنید که به تازگی، تعادل خود را در طول روز از دست میدهید، حتماً به فکر ورزشهای تقویت کننده تعادل که (بهترین تمرین برای اُستئو پروز هستند) باشید. ورزشهایی مانند یوگا، تایچی و... بهترین گزینههایی هستند که برای تقویت تعادل به شما کمک فراوانی مینمایند.
3. ورزشهایی برای افزایش قدرت ستون فقرات
برای شخصی که به بیماری پوکی استخوان دچار شده، آسیب دیدن مهرههای کمر بسیار تا بسیار خطرناک است. ممکن است در هنگام راه رفتن، انجام امور ساده روزانه و... با شکستگی مهرههای کمر مواجه شوند. برای آن که از چنین اتفاق ناگواری جلوگیری شود، باید برای درمان پوکی استخوان با ورزش، به فکر انجام تمریناتی باشید که ستون فقرات و عضلات اطراف آن را بیش از پیش تقویت نماید.
پوکی استخوان از آن دسته بیماریهایی است که به صورت خاموش، استحکام تمامی استخوانهای ما را از بین میبرد. پس از ابتلا به این بیماری، استخوانها بیش از پیش شکننده میشوند و با یک ضربه کوچک، شکستگی بزرگی برای آنها به وجود میآید. شاید بتوان با شکستگی استخوان دست یا پا کنار آمد، اما اگر استخوان لگن دچار شکستگی شود، زندگی برای فرد بسیار سخت و طاقت فرسا میشود. او با وجود شکستگی استخوان لگن، نمیتواند کارهای ساده روزانه خود را انجام دهد و شرایط سختی را تجربه میکند.
پس بهتر است با انواع ورزش برای اُستئو پروز لگن آشنا شوید و با انجام آنها به صورت مداوم، از بروز این اتفاق ناخوشایند جلوگیری کنید. هر چند یک متخصص ارتوپد بهترین کسی است که میتواند در این زمینه به شما کمک کند، اما ما نیز بهترین ورزشها برای تقویت استخوان لگن را به شما عزیزان معرفی میکنیم:
♦ پیاده روی
شاید بهترین و سادهترین ورزشی که بتوانیم به عنوان ورزش برای پوکی استخوان لگن به شما عزیزان معرفی کنیم، پیاده روی باشد. خوشبختانه پیاده روی یک ورزش بسیار ساده و آرام به شمار میرود و هیچ آسیبی برای استخوانها به وجود نمیآورد. همچنین شما برای پیاده روی، نیاز به امکانات خاصی ندارید و به راحتی میتوانید آن را انجام دهید. پس اگر به سبب ابتلا به اُستئو پروز، از سایر ورزشها محروم شدهاید، پیاده روی منظم و مستمر را هرگز فراموش نکنید.
♦ شنا
اگر برای درمان پوکی استخوان با ورزش به دنبال یک ورزش مفرح و بی خطر هستید، شنا را فراموش نکنید. کسانی که شنا را به عنوان یک ورزش اصلی در زندگی خود دنبال میکنند، آن را به عنوان یک ورزش کامل میشناسند. چرا که هنگام شنا، تمامی عضلات بدن ما درگیر هستند و به آرامی تقویت میشوند. علاوه بر این، هنگام شنا فشار و وزن بدن بیش از پیش کاهش پیدا میکند. بنابراین با وجود پوکی استخوان، به راحتی میتوانید شنا کرده و از تمامی مواهبی که با خود به ارمغان میآورد برخوردار شوید.
♦ تمرینات مقاومتی
در صورتی که پوکی استخوان هنوز در مراحل اولیه قرار دارد و گسترش پیدا نکرده است، میتوانید با مشورت پزشک خویش، تمرینات مقاومتی را انجام دهید. البته باید در این زمینه بسیار تا بسیار احتیاط کنید؛ چرا که اگر این تمرینات برای شما سنگین باشند، ممکن است شکستگی استخوان را با خود به همراه آورند. به همین دلیل است که به شما توصیه میکنیم قبل از هر ورزشی، ابتدا به نزد پزشک متخصص خود بروید و در مورد ورزش و اُستئو پروز با او مشورت کنید.
♦ پیلاتس و یوگا
همواره پزشکان به کسانی که به بیماری پوکی استخوان دچار شدهاند، تمرینات حفظ تعادل را پیشنهاد مینمایند. چرا که اگر نتوانند به خوبی تعادل خود را حفظ کنند، ممکن است زمین خورده و با شکستگی ناخوشایند استخوان روبرو شوند. ورزشهایی مانند پیلاتس، یوگا و حتی تایچی، میتوانند تعادل و هماهنگی بسیار خوبی در بدن به وجود آورند. پس از آن مشاهده خواهید کرد که بیش از قبل، میتوانید تعادل خود را در هنگام راه رفتن و انجام امور روزانه حفظ کنید و از شکستگی استخوان در امان بمانید.
با بررسی وضعیت بیماران مبتلا به پوکی استخوان که ورزش را به عنوان یک روتین روزانه در نظر گرفته بودند، نتایج بسیار خوبی به دست آمد. آن نتیجه این بود که امکان درمان پوکی استخوان با ورزش وجود دارد و انواع تمرینات بدنی، تاثیر بسزایی در جلوگیری از گسترش بیماری پوکی استخوان دارند. ما در ادامه مقاله، به شما خواهیم گفت که ورزش و تمرین برای اُستئو پروز، چه فوایدی با خود به همراه دارد:
♦ شما با انجام انواع ورزش و تمرین برای پوکی استخوان، میتوانید عضلات و استخوانهای خود را به قدری تقویت کنید که دیگر در معرض شکستگیهای سخت و آزار دهنده قرار نگیرند
♦ در صورتی که ورزش را به عنوان یک اصل مهم و اساسی در زندگی خود جای دهید، مشاهده خواهید کرد که تعادل جسمانی شما روز به روز بیشتر میشود. بنابراین اتفاقات تلخ و ناخوشایندی مانند سُر خوردن، زمین خوردن، لغزش و افتادن کمتر برای شما به وجود میآید
♦ با ورزش میتوانید جسم سالمی را به خود هدیه دهید و از قرار گرفتن در معرض انواع و اقسام بیماریها مصون بمانید
♦ تجربه نشان دهنده آن است افرادی که در طول زندگی خود به صورت منظم ورزش میکنند، با رسیدن به سنین پیری و مواجه شدن با اُستئو پروز، باز هم میتوانند به صورت مستقل، فعالیتهای روزانه خود را انجام دهند
♦ ورزش عملکرد مغز شما را بهبود میبخشد؛ شاید شما با نیت درمان پوکی استخوان با ورزش شروع به انجام آن نموده باشید، اما پس از گذشت مدتی مشاهده خواهید کرد که شادابی و نشاط شما بیش از پیش افزایش پیدا کرده است
♦ ورزش منظم که با شرایط جسمانی شما هماهنگ باشد، فرایند از بین رفتن تراکم استخوانها را کاهش میدهد
♦ شما با ورزش، آمادگی جسمانی بسیار خوبی پیدا میکنید و روز به روز بر قدرت عضلات و استخوانهای شما افزوده میشود
شما عزیزان برای درمان پوکی استخوان با ورزش، میتوانید به سراغ انواع ورزشهای مختلف بروید که بدنسازی نیز یکی از آنهاست. اما آیا به راستی بدنسازی برای پوکی استخوان خوب است یا خیر؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم همه چیز به وضعیت بدنی شما و نظر پزشک متخصص بستگی دارد. ممکن است اُستئو پروز شما بسیار پیشرفته شده باشد و تمرینات بدنسازی، برای آن مضر باشند. گاهی نیز بیماری پوکی استخوان در مراحل اولیه پیشرفت است و انجام تمرینات بدنسازی برای آن ضرری ندارد. در این گونه مواقع میتوانید با مشورت پزشک خویش، تمرینات بدنسازی را آغاز کنید.
ما نیز در این قسمت، به پارامترهای بسیار مهمی اشاره میکنیم که در هنگام انجام تمرینات بدنسازی برای پوکی استخوان، باید به آنها توجه کنید:
شروع آرام
اگر تصمیم گرفتهاید با وجود اُستئو پروز ورزش بدنسازی را انجام دهید و پزشک نیز این اجازه را به شما داده است، به آرامی شروع به انجام آن نمایید. در واقع شما باید در ابتدای کار، وزنههای بسیار سبک را بلند کنید. پس از آن که مشاهده کردید در بلند کردن این وزنههای سبک، هیچ مشکلی برای جسم شما به وجود نیامد، کم کم به سراغ وزنههای سنگینتر بروید.
حرکات ممنوع در بدنسازی
کسانی که به پوکی استخوان دچار هستند، نمیتوانند مانند قبل تمامی حرکات و تمرینات بدنسازی را انجام دهند. در واقع برخی از حرکات در بدنسازی، برای این دسته از افراد، کاملاً ممنوع است. به عنوان مثال شما هرگز نباید در هنگام انجام این ورزش، بالا و پایین بپرید، بدن خود را پیچ و تاب دهید، کمر خود را خم کنید و یا وزنههای سنگین را به بالای سر خود ببرید.
خودداری از دراز و نشست طولانی
اگر شما در هنگام انجام تمرینات بدنسازی، به صورت مکرر و پشت سر هم حرکاتی مانند دراز و نشست را انجام دهید، بیش از پیش به ستون فقرات خود آسیب میزنید. حتی این احتمال وجود دارد که ستون فقرات، مهرههای آن و حتی استخوان لگن دچار شکستگی شود. این شکستگیها بسیار سخت و آزار دهنده هستند و شما را از انجام امور ساده و معمولی روزانه محروم میکنند، پس خیلی از خود مواظبت کنید.
اگر سابقه شکستگی استخوان دارید، باید بیش از پیش مراقب باشید
در صورتی که قبل از شروع ورزش بدنسازی، سابقه شکستگی استخوان در اثر پوک شدن آنها را دارید، باید بیش از پیش از خود مراقبت کنید. چرا که ممکن است در هنگام انجام این تمرینات، شکستگی استخوان دوباره برای شما اتفاق افتد. بنابراین به جای آن که وزنههای سنگین بلند کنید و تمرینات سخت انجام دهید، حرکات سادهای مانند شنا، تمرین روی صندلی، ورزشهای هوازی و راه رفتن در آب را امتحان کنید.
بدون اجازه پزشک خود، هرگز بدنسازی نکنید
بارها و بارها تاکید کردیم و باز هم میگوییم، اگر شما دچار پوکی استخوان هستید، بدان معنی است که وضعیت جسمانی شما با سایر افراد سالم متفاوت است. اگر بدون آن که پزشک متخصص خود را در جریان قرار دهید، شروع به ورزش بدنسازی نمایید، عواقبی برای شما به وجود خواهد آمد که جبران ناپذیر هستند. بنابراین قبل از هر چیز، با پزشک مشورت نموده و ورزشی را آغاز کنید که او تایید کرده و مجوز انجام آن را به شما داده باشد.
اگر شما عزیزان قصد دارید درمان پوکی استخوان با ورزش را آغاز کنید، باید نکات بسیار مهمی را مد نظر قرار دهید. بهتر است قبل از انجام هر کاری، در زمینه پوکی استخوان و فعالیت بدنی، با پزشک خود مشورت کنید. او پارامترهایی (که در ادامه به آنها اشاره میکنیم) را مد نظر قرار داده و سپس بهترین ورزش برای اُستئو پروز را برای شما در نظر میگیرد:
1. سن
پزشک قبل از آن که هر تصمیمی بگیرد، سن شما را مد نظر قرار خواهد داد. به عنوان مثال اگر شما در سنین جوانی یا میانسالی به پوکی استخوان دچار شده باشید و شدت آن چندان زیاد نباشد، شاید مجاز به انجام ورزشهای مختلف باشید. اما این موضوع در مورد افرادی که پا به سن گذاشتهاند، کاملاً فرق میکند. چرا که آنها علاوه بر مواجه بودن با بیماری اُستئو پروز، در اثر پیری توان استخوانها و عضلات خود را از دست دادهاند. بنابراین بهتر است برای درمان پوکی استخوان با ورزش، به سراغ انجام حرکات ساده و بی خطر بروند.
2. شدت پوکی استخوان
یکی از مهمترین پارامترهایی که برای درمان پوکی استخوان با ورزش مطرح شده و اهمیت بسیار زیادی دارد، شدت اُستئو پروز و میزان پیشرفت این بیماری است. اگر بیماری شما پیشرفت کرده و هر لحظه در معرض شکستگی استخوان قرار داشته باشید، دیگر نمیتوانید مانند قبل، هر ورزشی را که دوست دارید انجام دهید. اما اگر این بیماری در مراحل اولیه باشد و به سرعت توسط پزشکان تشخیص داده شود، شما حق انتخاب از میان ورزشهای بیشتری را دارید.
3. داروها
از جمله موارد مهم دیگری که پزشک متخصص به آن توجه نموده و سپس یک ورزش را برای شما در نظر میگیرد، داروهایی است که مصرف میکنید. ورزشی که قرار است انجام دهید، باید در هماهنگی کامل با داروهایی باشد که در حال مصرف آنها هستید.
4. سایز اندام و توانایی جسمانی
هر فردی یک سایز به خصوص برای خود دارد و توانایی جسمانی او نیز در محدوده خاصی قرار دارد. بنابراین پزشکان برای آن که یک ورزش کاملاً اصولی و مناسب را به بیماران خود پیشنهاد دهند، سایز اندام و شرایط جسمانی او را در نظر میگیرند. به عنوان مثال اگر فردی سایز ریز و کوچکی داشته باشد و توانایی جسمی او نیز محدود باشد، ورزش بدنسازی و تمرینات قدرتی، چندان انتخاب مناسبی برای او نخواهند بود. چرا که او باید در هنگام ورزش، بسیار تا بسیار از بدن خود کار بکشد و این موضوع ممکن است باعث شکستگی استخوانها گردد.
5. بیماریها
آخرین نکتهای که پزشکان مد نظر قرار داده و پس از آن تصمیم نهایی خود را در زمینه ورزش مخصوص پوکی استخوان ابراز میکنند، بیماریهای شماست. در صورتی که علاوه بر اُستئو پروز، با بیماریهای دیگری مانند مشکلات قلبی، بیماریهای ریوی، آرتروز، مشکلات عصبی و... مواجه باشید، نمیتوانید هر ورزشی که دوست دارید را بی مهابا انجام دهید. چرا که ممکن است خطرات متعددی جسم و جان شما را تهدید نمایند.
خوشبختانه ورزشهای بسیار زیادی وجود دارند که به شما کمک میکنند از پیشرفت و گسترش بیماری پوکی استخوان جلوگیری نمایید. زمانی که شما در مورد اُستئو پروز و فعالیت بدنی با متخصص خود صحبت کنید، بر اساس وضعیت جسمانی که دارید، این ورزشها را به شما پیشنهاد خواهد داد:
♦ ورزشهای تحمل وزن بدن
یکی از اولین پیشنهادهای پزشکان برای درمان پوکی استخوان با ورزش، ورزشهای تحمل وزن بدن است که از جمله بهترین نوع آنها، میتوان به ایروبیک و رقص اشاره کرد. با وجود انجام این ورزشها، نه تنها عضلات و استخوانهای خود را تقویت میکنید، بلکه تعادل جسمانی بسیار خوبی نیز به دست میآورید.
♦ ورزشهای بهبود وضعیت بدن
اگر در مورد درمان پوکی استخوان با ورزش، از پزشک خود سوال کنید، به شما خواهد گفت به سراغ تمریناتی بروید که با انجام آنها وضعیت بدن شما و به خصوص تعادل آن بهبود پیدا کند. اگر از ما بپرسید که بهترین نوع این ورزشها کدامند، بدون شک ورزشهایی مانند ایروبیک و تایچی را به شما عزیزان پیشنهاد خواهیم داد.
♦ ورزشهای آبی
هیچ چیز به اندازه ورزشهای آبی، برای کسانی که به بیماری اُستئو پروز مبتلا هستند، مفید و اثربخش نیست. شاید به همین سبب است که همواره در لیست درمان پوکی استخوان با ورزش، یکی از ورزشهای آبی نیز به چشم میخورد. این ورزشها تنش مفاصل را از بین میبرند و برای بهبود تعادل و عملکرد جسمانی، بسیار تا بسیار موثر هستند. پس اگر به بیماری اُستئو پروز مبتلا هستید، شنا و راه رفتن در آب را هرگز فراموش نکنید و آن را به عنوان یک روتین هفتگی برای خود در نظر بگیرید.
با مطالعه مطالب ارائه شده در این مقاله، آموختیم که امکان درمان پوکی استخوان با ورزش وجود دارد. پس بهتر است در اولین فرصت به یک متخصص ارتوپدی مراجعه نموده و در مورد ورزش و اُستئو پروز با او صحبت کنید. چنین متخصصی، پس از بررسی وضعیت بدنی شما و میزان پیشرفت بیماری پوکی استخوان، بهترین نوع ورزش را به شما پیشنهاد خواهد داد.
البته این نکته را فراموش نکنید که تنها ورزش و تمرین برای اُستئو پروز کافی نیست. شما باید سبک زندگی خود را تغییر دهید، تغذیه سالم داشته باشید و داروهایی که پزشک برای شما تجویز نموده است را سر ساعت میل کنید. در این صورت میتوانید تا سالهای سال به خوبی زندگی کنید و از قرار گرفتن در معرض آسیبهای بیماری اُستئو پروز در امان بمانید.