راه درمان زانو درد در جوانی ، ضرورت جراحی یا بکارگیری روش‌های کم تهاجم
از آنجا که علت بروز درد زانو در جوانی با میانسالی کاملاً متفاوت است، برای درمان نیز به رویکردهای متفاوتی نیاز است. راه درمان زانو درد در جوانی باتوجه به علت بروز درد شامل فعالیت‌های بدنی، ورزش‌های آسیب رسان و یا کفش نامناسب متفاوت خواهد بود و ضروری است به یک دکتر خوب برای زانو درد مراجعه کنید تا بهترین رویکرد برایتان اتخاذ شود.
یکی از شایع ترین دردهای موجود در سیستم عضلانی-اسکلتی درد زانو می‌باشد. درد زانو علل مختلفی دارد و منحصر به سن خاصی نیست یعنی در هر سنی ممکن است فرد دچار درد زانو بشود، حتی افراد با سن کمتر یعنی نوجوانان و جوانان نیز درد زانو را ولو خفیف تجربه می‌کنند.
در سالمندان و افراد میانسال بیشترین عامل درد زانو به علت تحلیل رفتن مفصل زانو، تخریب غضروف زانو یا ساییدگی زانو یا آرتروز است ولی در جوانان شایع ترین علت دردهای زانو بیماری آرتروز نمی‌باشد؛ بلکه به دلیل آسیب رسیدن به زانو و استفاده از کفش‌های نامناسب و فعالیت‌های بدنی زیاد و تکراری و ضربات مکرر به زانو ایجاد می‌شود.
اگر به دنبال راه‌های درمان زانو درد در جوانان و درمان قطعی زانو درد هستید مطلب ما را بخوانید.
فهرست مطالب
جوانان و نوجوانان نیز دچار درد زانو می‌شود ولی علت شایع بروز درد زانو در جوانان و نوجوانان با آنچه در بزرگسالان تحت عنوان آرتروز شناخته می‌شود، کاملا متفاوت می‌باشد.
در جوانان آسیب‌های مکررا وارد شده به زانو به علت پریدن‌های هنگام فعالیت‌های ورزشی، آسیب‌های وارده حین ورزش، استفاده مکرر از زانو و فشارهای مزمن وارده طی فعالیت های ورزشی و استفاده از کفش نامناسب می‌باشد.
مسلم است وقوع درد زانو در جوانان نیز می‌تواند نگرانی آنها و والدین شان را به همراه داشته باشد و آنها را مصمم کند تا درمان قطعی زانو درد در جوانان را پیدا کنند.
در مورد راه درمان زانو درد در جوانی اگر آسیب حاد ورزشی، پارگی‌های لیگامان‌ها و شکستگی در رفتگی‌های ناشی از تصادف و یا سقوط وجود ندارد بهتر است نگران موضوع نباشید. این موارد اکثر اوقات با استراحت و روش‌های حمایتی درد زانو در جوانان برطرف می‌شود.
طبق برآوردهای صورت گرفته، آمار نشان می‌دهد که از هر سه فرد بالغ سالم حداقل یک نفرشان دچار درد زانو حتی خفیف می‌شود از همین رو اتخاذ درمان قطعی زانو درد ضروری است.
برای اینکه بتوانیم بهترین راه درمان زانو درد در جوانی را اتخاذ کنیم، بهتر است ابتدا با شایع‌ترین علت درد زانو در جوانان آشنا بشویم:
- نرمی غضروف کشکک زانو یا اصطلاحاً کندرومالاسی پاتلا: این اختلال از علت‌های شایع ایجاد درد زانو در جوانان و نوجوانان به شمار می‌آید. در واقع علت مسبب آن حرکات نامناسب پاتلا در زانوها هنگام ورزش و فعالیت‌های ورزشی و استفاده بیش از حد از مفصل زانو، وارد شدن فشارهای زیاد به مفصل زانو مثلاً حین دویدن و پریدن یا وجود ضربات و فشارهای مکرر به زانو و یا ناهماهنگی‌های ایجاد شده بین ماهیچه‌های خارج و داخل ران و یا ضعیف بودن عضلات ران می‌باشد.
معمولاً جوانان ۲۰ و ۳۰ ساله به این اختلال به درد زانو دچار می‌شوند. همچنین افرادی که به دلایلی لیگامان‌هایشان شل هست یا مفاصل نرم دارند این اختلال را بیشتر تجربه می‌کنند.
در این افراد که اغلب لیگامان‌های شلی هم دارند لبه پشت استخوان کشکک بیشتر دچار آسیب می‌شود و در جهت بهبودی و درمان فرد باید تلاش کند که وزن خودش را (بخصوص هنگام ایستادن) به عقب بیندازد و موقع راه رفتن و ایستادن همیشه در مسیر مستقیم وزن منتقل کند.
- مشکلات لیگامان‌های زانو: کشیدگی و پارگی‌های لیگامان‌های زانو در افراد جوان، افراد پر تحرک و افرادی که ورزشکار هستند، افرادی که در مسابقات ورزشی شرکت می‌کنند و ورزش سنگین انجام می‌دهند می‌تواند باعث درد شدید ناگهانی در زانو شود و زانویی ناپایدار و متورم و همچنین با کبودی در کناره‌ها ایجاد کند.
- ضربات وارد شده به زانو حین سقوط از ارتفاع و همچنین آسیب‌های ورزشی: از مشکلات حاد ناشی از تروماهای حاد بدنبال سقوط از ارتفاع و تصادفات اتومبیل که بگذریم در بعضی از افراد جوان و نوجوان تروماها و فشارهای کوچک (به شرطی که مکرر به زانو وارد بشوند) نیز می‌توانند با آسیب زانو و درد زانو در جوانی شود.
به عنوان مثال جوانان و نوجوانانی که برای داشتن تناسب اندام از دستگاه‌های ورزشی مثلاً تردمیل در سرعت‌های بالا استفاده می‌کنند محتمل چنین آسیبی هستند. بر این اساس توصیه می‌شود که حتما بدنش را قبل از آغاز ورزش کردن گرم کرده و پس از پایان یافتن فعالیت ورزشی نیز به یکباره فعالیت بدن را قطع نکنند، بلکه به تدریج از شدت فعالیت بکاهند.
- التهاب‌های ایدیوپات زانو یا آرتریت‌های ایدیوپاتیک زانو جوانان: گفته می‌شود اصطلاحی تحت عنوان آرتریت ایدیوپاتیک جوانان وجود دارد که به افرادی اطلاق می‌شود که بعد از بررسی‌ها دلیل مشخصی برای زانودردشان در جوانی یافت نمی‌شود. گفته می‌شود بهتر است این بیماران از نظر ابتلا به بیماری‌های روماتولوژی بررسی شوند.
- ازگود شلاتر: این اختلال و مشکل در جوانان و نوجوانان شایع است و به دنبال وجود داشتن یک برجستگی در صفحه فوقانی استخوان درشت نی ساق پا ایجاد می‌شود. این زائده به تاندون‌های زانو وصل می‌شود. فشار در محل اتصال عضله و تاندون باعث درد و تورم خواهد شد.
محل درد در پایین زانو و در سمت استخوان درشت نی و قسمت جلوی زانو به صورت موضعی متمرکز می‌باشد. در واقع ضربات مکرر باعث آسیب دیدگی ناحیه می‌شود معمولاً درد یک طرفه است و فرد با شروع ورزش به این درد مبتلا می‌شود.
درد زانو برجسته ترین علامت اختلال فوق است، دویدن، دوچرخه‌سواری و حرکت‌های تکراری زانو، بالا و پایین رفتن از پله، لگد زدن به توپ و هر عاملی که باعث خم شدن زانو بشود این درد را تشدید می‌کند.
در معاینه پزشک درد موضعی را در بالای درشت‌نی در مجاورت پایین زانو متوجه می‌شود که ممکن است با افزایش سایز در قسمت فوق همراهی داشته باشد، معمولاً اسپاسم عضله چهار سر ران وجود دارد.
توقف فعالیت‌های مجاز مرحله اول درمان است که بسیار مفید است در مورد جراحی، تا زمانی که رشد و تکامل استخوان تکمیل نشده جراحی ممنوع است تا صفحه رشد آسیب نبیند.
حال که با علل بروز درد زانو در جوانی آشنا شدیم بهتر می‌توانیم راه‌های درمان زانو درد در جوانان را بررسی کرده و بهترین انتخاب را داشته باشیم.
راه‌های درمان زانو درد در جوانان مناسب آن دسته از جوانانی است که سابقه خانوادگی ابتلا به درد زانو دارند یا در خانواده‌شان اختلالات زانو شایع است، جوانان مبتلا به اضافه وزن یا نوجوانانی که چاق هستند و جوانانی که تحرک زیادی ندارند و به طور منظم ورزش نمی‌کنند.
جوانانی که به صورت ژنتیکی پا پرانتزی هستند یا دارای اختلاف ارتفاع دو اندام تحتانی می‌باشند. ورزشکاران جوان و افرادی که والیبال و بسکتبال بازی می‌کنند همچنین فوتبالیست‌هایی که نیاز به دویدن و پریدن در آنها زیاد است بیشتر در جوانی دچار مشکل درد زانو می‌شوند و به همین ترتیب بیشتر نیازمند یک راه درمان زانو درد در جوانی هستند.
رویکردهای تشخیصی برای اتخاذ راه درمان زانو درد در جوانی چیست؟
برای اینکه درمان درد زانو در جوانان به درستی انجام بشود و دکتر زانو درد بتواند مناسب‌ترین راه درمان زانو درد در جوانی را اعمال کند، الزامی است که به تشخیص درست علت درد زانو در جوانان برسد. برای رسیدن به تشخیص صحیح علت درد زانو در جوانان و یافتن راه‌های درمان زانو درد در جوانان اتخاذ چند مرحله الزامی است.
- مرحله اول مرحله اخذ شرح حال از بیمار می‌باشد:
در این مرحله باید صادقانه و تمام و کمال تمام علائم همراه درد زانو، سابقه تصادف یا آسیب‌های ورزشی اخیر، سقوط از ارتفاع و ضربات وارده به زانو، سابقه شخصی و خانوادگی بیماری‌های مختلف و سابقه دارویی نظیر مواد مخدر تزریقی سیگار و غیره را به اطلاع پزشکتان برسانید.
- در مرحله بعد پزشکتان طبق تشخیص‌های افتراقی ایجاد شده در ذهنش به مشاهده و معاینات فیزیکی می‌پردازد.
- و در نهایت برای تایید یا رد تشخیص‌های افتراقی روش‌های پاراکلینیک مانند تجویز آزمایش خون برای تایید و یا رد بیماری‌های روماتولوژیک و عفونت مفصل زانو، کشیدن مایع تجمع پیدا کرده در مفصل زانو و فرستادن نمونه برای آنالیز و کشت به آزمایشگاه، روش‌های رادیولوژی از جمله عکسبرداری ساده زانو با اشعه ایکس در پوزیشن‌های مختلف، سی تی اسکن مفصل زانو، ام آر آی مفصل زانو، آرتروگرافی و آرتروسکوپی زانو را اتخاذ می‌کند.
این روش‌ها می‌تواند هم تشخیصی باشد و هم در همان مرحله به محض تشخیص درمان انجام بشود.
پس از سپری شدن مراحل فوق پزشک متخصص می‌تواند درمان قطعی زانو درد را اتخاذ نماید.
انواع مختلف راه درمان زانو درد در جوانی کدام است؟
انتخاب راه درمانی مناسب کاملا وابسته به این است که پزشک به علت درد زانو پی برده باشد یا خیر. اگر تشخیص علت درد زانو در جوانان درست انجام شده باشد، مسیر درمان واضح و مشخص می‌شود. راه‌های درمان زانو درد در جوانان بسته به شدت و نوع آسیب متفاوت است.
معمولا اگر یک شکستگی زانو یا دررفتگی حاد نبوده باشد و یا صدمات مهم که همراه با آسیب‌های لیگامان‌های اطراف زانو وجود نداشته باشد؛ استفاده از درمان‌های حمایتی و راهکار‌های عمومی برای درمان درد زانو کفایت می‌کند.
یکی از مهمترین و اصلی‌ترین نکات در اتخاذ راه درمان زانو درد در جوانی تشخیص به موقع و صحیح علت درد است که به دنبال آن بهبود سریع و دوره ریکاوری راحت‌تری به دنبال دارد.
در جوانان همانطور که گفتیم اغلب اقدامات حمایتی و محافظه کارانه زانو کافیست. این اقدامات به شرح زیر بوده و معمولاً کفایت می‌کنند:
راهکار 1) توصیه به استراحت یعنی باید از انجام فعالیتی که باعث ایجاد و تشدید درد زانو می‌شود، پرهیز کنید. مثلا اگر ورزش خاصی باعث درد زانو شده باید آنرا قطع کنید تا فشار بیش از حد و نیروی بیش از حد به زانوی آسیب دیده تحمیل نشود.
راهکار2) بالا نگه داشتن زانو است: بالا نگه داشتن پای آسیب دیده التهاب و تورم را کم می‌کند، یعنی مثلاً موقع استراحت کافیست زیر پای سمت مبتلا بالش قرار بگیرید تا بدین ترتیب ورود مایعات موثر در تورم اطراف زانو به گردش خون تسهیل شود. این پوزیشن باعث می‌شود که اثر جاذبه زمین در ایجاد تجمع مایعات در قسمت پایینی اندام تحتانی کمتر بشود.
راهکار3) استفاده از کمپرس سرد: مقداری یخ خرد شده داخل یک کیسه پلاستیکی تمیز ریخته شده و در حوله یا پارچه تمیز پیچیده می‌شود و پارچه روی زانوی دردناک قرار می‌گیرد.
از قرار دادن مستقیم یخ روی پوست پرهیز بکنید، همچنین نکته دیگر این است که این عمل را دو یا سه بار در شبانه روز و هر بار بیست دقیقه انجام دهید، سرما باعث تخفیف التهاب و تسکین دردتان خواهد شد.
راهکار 4) برای کاهش درد زانو در جوانان و نوجوانان انجام فشرده سازی یا کامپرشن با استفاده از بانداژ و یا زانوبند طبی استاندارد است:
توجه به این نکته ضروری است که بستن زانو به طور دائم نه تنها کمک کننده نخواهد بود بلکه باعث بدتر شدن درد زانو و ایجاد آسیب‌های دائمی به زانو می‌شود. لذا زانو بندها فقط باید زیر نظر پزشک و برای مدت کوتاه استفاده شوند نه بیشتر.
استفاده از داروهای ضددرد و ضدالتهاب‌ها از دسته داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند پروفن و ناپروکسن و یا ضددرد معمولی مثل استامینوفن (خاصیت ضد التهاب ندارد).
پس از اتمام دوره حاد درد زانو ضروری است که هر چه سریعتر به فعالیت‌های معمول ملایم برگردید. فعالیت‌ها بر حسب قدرت تحمل بدن شما باید به تدریج افزوده بشود.
از انجام ورزش‌هایی که تقویت کننده عضلات چهار سر ران هستند نباید غافل بشویم، در برخی موارد لازم است که زیر نظر پزشک جلسات فیزیوتراپی را بگذرانید. وقتی که موارد فوق ثمر نداشته باشند پزشک سراغ انتخاب‌های دیگری ممکن است برود.
خاطر نشان می‌کنیم تزریقات داخل فضای مفصلی و همچنین آرتروسکوپی و بخصوص آرتروسکوپی برای کشف و درمان آسیب‌های لیگامان‌ها بسیار مهم و کاربردی می‌باشند. در نهایت وقتی که با اقدامات حمایتی و تزریقات داخل مفصل و آرتروسکوپی پاسخ درمانی مناسب بدست نیامد، ممکن است پزشک جراحی را به عنوان درمان قطعی زانو درد پیشنهاد کند.
روش‌های پیشگیری برای کاهش نیاز به راه درمان زانو درد در جوانی
مهمترین عامل درد زانو در جوانان سبک زندگی نادرست و عادت‌های حرکتی و ورزشی غلط تکرار شونده است، به همین دلیل برای کاهش نیاز به راه درمان زانو درد در جوانی بهتر است به نکات زیر توجه کنید:
1- عامل جلوگیری کننده اول درد زانو در جوانی این است که از چاقی دور باشید و وزن متناسب پیدا کنید؛ برنامه منظم ورزشی داشته باشید، حتماً ورزش صحیح و استاندارد جهت تقویت عضلات پشتیبان زانو را از فیزیوتراپیست و مربی ورزش خود جویا شوید.
2- رعایت نکات ایمنی و استاندارد هنگام حرکات بدنی الزامی است.
3- در معرض ضربه های وارده به زانو قرار نگیرید.
4- نشستن‌های طولانی و بی‌تحرکی را ترک کنید
5- از انجام برخی ورزش‌ها و مشاغل به دلیل تحمیل فشار بیش از حد به زانو اجتناب نمایید.
6- انجام پیاده روی آهسته روی سطح صاف با کفش استاندارد و ورزش‌های تقویت عضلات ران را در دستور کار قرار دهید
در هنگام بروز علائمی مثل زانودردهای طول کشیده و زانو قفل کردن ناگهانی، زانو خالی کردن، تب و یا وجود گرما و قرمزی در اطراف زانوی دردناکتان باید برای یافتن درمان قطعی زانو درد حتما به پزشک مراجعه کنید.
راه‌های درمان زانو درد در جوانان
اتخاذ راه‌های درمان زانو درد در جوانان به میزان زیادی به شدت آسیب و نوع آسیب دیدگی بستگی دارد. اگر شدت آسیب کم باشد و آسیب در حد یک کشیدگی ساده یا دررفتگی استخوان باشد، بهترین راهکار درمانی شامل استراحت یا استفاده از کمپرس سرد و بانداژ کمپرشن است، در مواردی که شدت آسیب جدی‌تر است احتمالاً رویکرد درمانی مناسب شامل جراحی و رویکردهای تهاجمی‌تر باشد.
درمان قطعی زانو درد
برخی از اطبا سنتی استفاده از رویکردهای سنتی چون ماساژ زانو با دنبه، یا ماساژ با روغن سیاه دانه و یا استفاده از برخی دمنوش‌ها را به عنوان درمان قطعی زانو درد عنوان می‌کنند، هیچ یک از این درمان‌ها را نمی‌توان به عنوان درمان قطعی قلمداد کرد و بی‌شک ضروری است برای وضعیت خود به پزشک متخصص مراجعه نمایید تا با ارزیابی شدت و نوع آسیب راه حلی برای مشکل شما اتخاذ گردد.
سخن پایانی
اصلی‌ترین علت درد زانو در جوانی کم تحرکی و نشستن‌های طولانی مدت پشت میز است. در چنین شرایطی عضلات تضعیف شده و استخوان کشکک دچار ساییدگی می‌شود. راه درمان زانو درد در جوانی در وهله اول به تشخیص صحیح علت درد و رفع عامل آسیب زا مربوط است، برای همین منظور ضروری است برای تشخیص و درمان درد زانو در جوانی به یک مرکز تخصصی زانو و پزشک متخصص مراجعه نمایید.