آیا میدانید برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
همه ما برای آن که بتوانیم زندگی خود را به بهترین شکل ممکن سپری کنیم، به یک بدن سالم و سرحال نیاز داریم. در این میان، استخوانها نقش بسیار مهمی ایفا میکنند و استحکام بدن ما به آنها بستگی دارد. اما یک بیماری خاموش وجود دارد که تراکم استخوانها را از بین برده و آنها را از درون ضعیف و شکننده میکند. این بیماری چیزی نیست جز اُستئو پروز که در جوامع بشری، بسیار تا بسیار رواج پیدا کرده است. اما برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟ چه کسی میتواند برای درمان این بیماری به ما کمک کند؟ این همان موضوعی است که ما در این مقاله قصد داریم در مورد آن صحبت کنیم و خوشحال میشویم اگر همچنان با ما همراه باشید.
استحکام بدن ما انسانها، به مقاومت استخوانهای ما بستگی فراوانی دارد. شاید برخی از ما تصور کنیم که استخوانها همیشه و تا پایان عمر، استحکام و دوام خود را حفظ میکنند. ما آنها را بخشهای مقاوم و شکست ناپذیر جسم خود میدانیم و توسط آنها بسیاری از امور خود را انجام میدهیم. اما این موضوع تا زمانی حقیقت دارد که بیماری پوکی استخوان(اُستئو پروز)، آنها را درگیر نکرده باشد. این بیماری به آرامی پیش میرود، خاموش است و تراکم و قدرت استخوانها را نابود میکند. پس از آن، استخوانها بیش از پیش شکننده شده و با یک ضربه کوچک میشکنند و به سختی به همدیگر جوش میخورند. در این گونه مواقع، اولین سوالی که ذهن ما را به خود مشغول میکند این است که برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟
در ادامه مقاله، به برسی دکتر خوب برای پوکی استخوان که میتواند کمک کند را به شما عزیزان معرفی میکنیم:
متخصص روماتولوژی
یک روماتولوژیست در واقع پزشکی است که در زمینه تشخیص و درمان بیماریهای خود ایمنی التهابی بر روی بدن انسان، تخصص و تجربه بالایی دارد. اختلال ایمنی به مشکلی گفته میشود که طی آن سیستم ایمنی بدن، بافتهای سالم را دشمن تشخیص داده و به آن حمله میکند. استخوان نیز یکی از بافتهای زنده و سالم بدن ماست که گاهی مورد هجوم سیستم ایمنی قرار میگیرد. در این گونه مواقع، یک روماتولوژیست یکی از بهترین کسانی است که میتواند برای درمان این بیماری به ما کمک کند. بنابراین پزشکان عمومی در پاسخ به این سوال بیماران خود که میپرسند: برای پوکی استخوان به چه دکتری مراجعه کنیم؟ متخصص روماتولوژی را پیشنهاد میدهند.
متخصص ارتوپد
اگر شما از ما بپرسید که "برای اُستئو پروز پیش چه دکتری باید رفت؟" قطعاً یک متخصص ارتوپد را به شما عزیزان معرفی میکنیم. متخصصان و جراحان ارتوپد در زمینه درمان بیماریهای مربوط به سیستم اسکلتی-عضلانی، سالهای سال آموزش دیدهاند. آنها با درمان بیماران متعدد، تجربیات ارزشمندی به دست آوردهاند که میتوانند به بیماران مبتلا به اُستئو پروز کمک کنند.
متخصص غدد
گاهی ممکن است بیماری اُستئو پروز به سبب از بین رفتن تعادل میان هورمونهای شما به وجود آید. بنابراین پاسخ دیگری که میتوان به این سوال داد: برای اُستئو پروز چه دکتری باید رفت؟ یک متخصص غدد است. تحقیقات نشان داده است که یکی از شایعترین علل بروز پوکی استخون برای مردان و زنان، اختلالات متعددی است که برای غدد درون ریز بدن به وجود میآیند. بیماریهایی مانند پرکاری و کم کاری تیروئید و سایر مشکلات هورمونی در بدن، زمینه را برای ابتلای فرد به اُستئو پروز فراهم میکنند. در این گونه مواقع به یک متخصص غدد نیاز داریم تا ریشه مشکلات هورمونی بدن را پیدا کرده و درمانهای لازم را برای آن اختصاص دهد.
متخصص زنان و زایمان
یکی دیگر از پاسخهایی که میتوان به این سوال داد: "برای اُستئو پروز به کدام دکتر مراجعه کنیم؟" یک متخصص زنان و زایمان است. بله درست متوجه شدید! این پزشک حاذق و با تجربه نیز یکی از بهترین کسانی است که شما میتوانید برای درمان اُستئو پروز بر روی دانش و تجربه او حساب کنید. علم پزشکی ثابت کرده است که هورمونهای زنانه تاثیر بسزایی در زمینه استحکام و رشد استخوانها ایفا میکنند. زمانی که تعادل این هورمونها به خصوص در دوران یائسگی به هم میریزد، فرد مستعد ابتلا به بیماری اُستئو پروز میگردد. همچنین خانمهایی که به سبب بیماری سرطان، تخمدانها و رحم خود را برداشتهاند، باید تحت نظر متخصص زنان و زایمان باشند تا دچار اُستئو پروز نشوند.
متخصص طب فیزیکی
یکی از شاخههای علم ارتوپدی که مربوط به درمانهای غیر جراحی سیستم اسکلتی-عضلانی است، طب فیزیکی نام دارد. متخصصان طب فیزیکی در زمینه درمان بیماریهایی که به استخوانها، مفاصل، تاندونها، رباطها، عضلات، سیستم عصبی و....مربوط میشوند، تبحر بالایی دارند. این پزشکان میتوانند نقش مکمل و کمک کننده داشته باشند تا فرد بتواند بیماری اُستئو پروز خود را درمان کرده و به سلامتی دست پیدا کند. آنها با طراحی تمرینات ورزشی و بدنی برای بیماران خویش و همچنین انجام اموری مانند فیزیوتراپی، نقش مهمی در روند درمان این بیماری ایفا میکنند. پس اگر هنوز هم این سوال گوشه ذهن شما وجود دارد که: " برای پوکی استخوان به چه پزشکی مراجعه کنیم"، متخصص طب فیزیکی را نیز در میان گزینههای خود داشته باشید.
در قسمت قبل سعی کردیم به این سوال پاسخ دهیم که برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟ حال میخواهیم اطلاعاتی مفید و مختصری در مورد بیماری اُستئو پروز که این روزها بسیاری از افراد با آن درگیر شدهاند، خدمت شما عزیزان ارائه دهیم. اُستئو پروز که در اصطلاح پزشکی استئوپروز نیز نامیده میشود، یک نوع بیماری خاموش است که طی آن، استخوانها تراکم خود را به آرامی از دست میدهند. پس از آن بیمار مشاهده میکند که دیگر استخوانهای او مانند قبل استحکام و دوام خود را ندارند. در این فرایند، استخوانها با ضربهای بسیار کوچک میشکنند و تا زمانی که دوباره به همدیگر جوش بخورند، بیمار رنج و ناراحتی فراوانی را تجربه خواهد کرد.
بیماری اُستئو پروز، میتواند بسیاری از استخوانهای ما را درگیر نماید، اما معمولاً در قسمتهایی مانند مهرههای ستون فقرات، استخوان لگن، مچ دست و همچنین دندهها، بیش از پیش مشاهده میشود. فشارها و ضربههای سادهای که در حالت عادی هیچ مشکلی به وجود نمیآورند، در فرایند اُستئو پروز باعث ایجاد شکستگی میشوند.
معمولاً شکستگیهایی که در اثر بیماری پوکی استخوان به وجود میآیند، به دو صورت خود را نشان میدهند:
1. ترک خوردگی
2. فروپاشی بر اثر فشار
هر چند پاسخ به این سوال که "برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟" بسیار تا بسیار مهم است، اما شما باید علائم و نشانههای این بیماری را نیز به خوبی بشناسید و همواره آگاه باشید. البته نمیتوان منکر این حقیقت شد که بیماری اُستئو پروز، ممکن است تا سالهای سال خاموش بماند و شما متوجه وجود آن در بدن خود نباشید. اما مهمترین علائمی که میتواند ما را از وجود این بیماری آگاه کند، شکستگیهای ساده استخوانهاست.
شما احساس میکنید که بدون وارد شدن ضربه شدید، استخوان شما دچار شکستگی شده و این موضوع برای شما بسیار عجیب است. البته این شکستگی ممکن است تنها در حد یک ترک خوردگی یا شکستگی ریز اتفاق بیفتد؛ اما همین کافی است که پزشک شما به وجود بیماری اُستئو پروز شک کند و آزمایشات لازم را در این زمینه تجویز نماید.
بیمارانی که تجربه شکستگی استخوان در فرایند این بیماری را داشتهاند، می گویند که با یک حرکت ساده مانند بلند کردن جسم نه چندان سنگین، چرخش ناگهانی، خم شدن و حتی عطسه و سرفه با شکستگی استخوان مواجه شدهاند. جالب است بدانید که شکستگیهای به وجود آمده در اثر اُستئو پروز، تورم و تغییر شکل استخوان را به همراه ندارند. بنابراین شما میتوانید پس از احساس درد در استخوانهای خود، به شکستگی آنها و سپس بیماری اُستئو پروز پی ببرید.
همچنین در اثر هر بار شکستگی، ارتفاع مهرههای ستون فقرات کم شده و قد فرد به آرامی شروع به کوتاه شدن مینماید. پس به علائم بیماری اُستئو پروز، باید کوتاه شدن قد، خمیدگی و شکننده شدن ناخنها را نیز اضافه نمایید. در چنین مواقعی باید به یک پزشک عمومی مراجعه نموده و از او سوال کنید که برای اُستئو پروز به چه دکتری مراجعه کنیم؟ او با توجه به ریشه بروز این بیماری، بهترین متخصص را برای درمان شما انتخاب کرده و شما را برای درمان به او ارجاع میدهد.
تنها دانستن پاسخ این سوال که «برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟» کافی نیست و ما باید از علل زمینه ساز این بیماری نیز اطلاعات دقیقی به دست آوریم. سبک زندگی ما به گونهای است که بیش از هر زمان دیگری، در معرض بیماری اُستئو پروز قرار داریم. در ادامه مقاله، برخی از مهمترین عللی که زمینه ساز بروز بیماری اُستئو پروز برای انسان میشوند را با همدیگر بررسی میکنیم:
1. پیری
علم پزشکی ثابت کرده است که استخوان، یکی از بافتهای زنده بدن انسان است که درون آن، همواره سلولهای مختلف در حال کار و فعالیت هستند. یکی از انواع این سلولها استئوبلاست نام دارند که وظیفه اصلی آنها، ساخت استخوانهای جدید است. گروه دیگر این سلولها استئوکلاست نام دارند که فعالیت اصلی آنها جذب استخوان است. این فرایند در سنین جوانی به خوبی انجام میشود، اما پس از گذشت 35 سالگی فعالیت این سلولها کاهش پیدا میکند. با افزایش سن توده استخوانی کاهش پیدا کرده و فرد بیش از پیش در معرض اُستئو پروز قرار میگیرد. به خصوص خانمهایی که به یائسگی میرسند، به سبب تغییرات فراوان هورمونی در بدن خود، در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
2. ژنتیک
شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که ژنتیک نیز یکی از مهمترین پارامترهایی است که زمینه ساز بیماری اُستئو پروز است. اگر در خانواده شما کسانی هستند که پیش از شما دچار اُستئو پروز بودهاند و سابقه شکستگیهای متعددی دارند، باید بیش از پیش از خود مراقبت کنید. همچنین آمار نشان داده است که افراد سفید پوست، بیش از سیاه پوستان این بیماری سخت و ناخوشایند را تجربه میکنند.
3. تغذیه
تغذیه یک پارامتر بسیار مهم در امر اُستئو پروز به شمار میرود. کسانی که به آنچه در طول روز میل میکنند توجهی ندارند، کلسیم و ویتامین دی به میزان کافی به بدن خود نمیرسانند، احتمال این که در سنین پیری با اُستئو پروز مواجه شوند بسیار زیاد است.
4. سبک اشتباه زندگی
بیماری پوکی استخوان در میان کسانی که به هر علتی سبک اشتباهی را برای زندگی خود در پیش گرفتهاند، بسیار مشاهده میشود. به خصوص افرادی که در طول روز، فعالیت ورزشی چندان زیادی ندارند و بیشتر ساعات روز را پشت میز به سر میبرند، در معرض پوکی استخوان قرار دارند. حال فکر کنید شخصی سیگار و الکل نیز مصرف کند و از مواد غذایی ناسالم و فاقد ارزشهای غذایی استفاده کند؛ چه بالایی سر استخوانها میآید؟
5. مصرف دارو
بسیاری از انسانها در طول روز، داروهای متعددی مصرف میکنند که برای درمان بیماری فعالی آنها تجویز شده است. این داروها عوارض بیشماری به همراه دارند .به خصوص در میان کسانی که تحت شیمی درمانی هستند، پوکی استخوان بیشتر به چشم میخورد.
6. بیماریها
برخی از بیماریهای جسمی، زمینه ساز ایجاد بیماری پوکی استخوان هستند و نمیتوان از کنار این موضوع به سادگی عبور کرد. به عنوان مثال بیماریهایی مانند مشکلات گوارشی، تغییرات هورمونی، آمنوره، روماتیسم مفصلی، لوپوس، سرطان سینه در زنان، سرطان پروستات در مردان، بی اشتهایی عصبی و... از جمله این بیماریها به شمار میروند.
پس از پاسخ به این سوال که "برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟" خیالمان راحت شد که متخصصان معتبری وجود دارند که میتوانند در زمینه درمان این بیماری به ما کمک کنند. اولین درمانی که این پزشکان برای بیماران خویش در نظر میگیرند، درمانهای دارویی است. در این قسمت از مقاله، برخی از مهمترین داروهایی که برای درمان این بیماری توسط پزشکان تجویز میشوند را خدمت شما عزیزان معرفی میکنیم:
• آلندرونات
متداولترین داروهایی که توسط متخصصان برای درمان بیماری پوکی استخوان تجویز میشوند، بیس فسفوناتها هستند. ساختار این داروها به گونهای است که از باز جذب کلسیم استخوانها توسط سلولهای استئوکلاست جلوگیری مینمایند. یکی از معروفترین نوع این داروها، آلندرونات است که نه تنها برای درمان، بلکه برای پیشگیری از بروز این بیماری نیز نقش مهمی ایفا میکند. افرادی که با تجویز پزشک خویش شروع به مصرف داروی آلندرونات میکنند، پس از گذشت مدتی شاهد افزایش تراکم استخوان خود خواهند بود. بنابراین کمتر از سایر مواقع با شکستگی ناخوشایند استخوان لگن و مهرههای ستون فقرات مواجه میشوند.
• ریزدرونات
اگر بخواهیم به یکی دیگر از داروهای خانواده بیس فسفوناتها اشاره کنیم، از ریزدرونات نام خواهیم برد. این دارو نیز نقش مهم در پیشگیری از پوکی استخوان و درمان آن دارد. به خصوص پزشکان برای خانمهایی که در دوران یائسگی قرار دارند و به سبب تغییرات هورمونی در بدن خود در معرض پوکی استخوان قرار دارند، داروهای ریزدرونات را تجویز میکنند. این قرص توده استخوانها را افزایش داده و روند تحلیل رفتن آنها را کاهش میدهد.
• کلسیتونین
متخصصان برای زنانی که 5 سال است در دوران یائسگی قرار دارند، داروی کلسیتونین را تجویز میکنند که این دارو با نام تجاری میاکلسیک در دسترس ما قرار دارد. این دارو برای کسانی که امکان ایجاد شکستگی در استخوان لگن و مهرههای ستون فقرات آنها وجود دارد، یکی از بهترین انتخابها به شمار میرود. شاید برای شما نیز جالب باشد بدانید که کلسیتونین همان هورمونی است که توسط غده تیروئید ترشح شده و وجود آن برای سلامت استخوانها بسیار لازم و ضروری است. این هورمون میزان برداشت کلسیم از استخوانها را به خوبی تنظیم نموده و در عین حال، باعث مهار فعالیت استئوبلاستها میشود.
• رالوکسیفن
این قرص که با نام تجاری رالوفن یا اویستا نیز در داروخانهها به فروش میرسد، در واقع یکی از بهترین داروهای ضد پوکی استخوان به شمار میرود. البته این دارو معمولاً برای خانمهایی تجویز میشوند که در دوران یائسگی به سر میبرند و به سبب تغییر و تحولات هورمونی در بدن خود، با مشکلاتی مانند پوکی استخوان مواجه شدهاند. یکی از ویژگیهای قرص رالوکسیفن این است که تراکم استخوانها که در اثر پوکی استخوان کاهش پیدا کرده بودند را دوباره به آنها بازمیگرداند. البته مصرف این دارو عوارضی مانند گرگرفتگی، لخته شدن خون در رگهای ساق پا و دردهای ساق پا را به همراه دارد که در صورت مشاهده آنها، باید موضوع را با پزشک معالج خود در میان بگذارید.
• تریپاراتید
داروی تری پاراتید در اصل به نوعی هورمون پارتیروئید به شمار میرود که میتوان آن را برای تمام زنان و مردانی که از بیماری پوکی استخوان رنج میبرند تجویز نمود. به خصوص این دارو، برای کسانی که احتمال شکستگی مهرههای ستون فقرات آنها به سبب بیماری پوکی استخوان وجود دارد، بیش از پیش توصیه میشود. این دارو به صورت تزریقی مورد استفاده قرار میگیرد و برخی از عوارض آن شامل سرگیجه و درد ساق پا هستند.
• مکملها ویتامینه
همانگونه که میدانید، بیماری پوکی استخوان به سبب کمبود مواد ارزشمندی مانند کلسیم و ویتامین دی در بدن انسان به وجود میآید. بنابراین زمانی که شما به نزد یک متخصص پوکی استخوان مراجعه میکنید، علاوه بر داروهایی که برای شما در نظر میگیرد، به شما توصیه خواهد کرد که از کلسیم و ویتامین دی نیز در برنامه غذایی روزانه خود به میزان کافی استفاده کنید. در صورتی که به هر دلیلی قادر به دریافت این مواد از ترکیبات غذایی روزانه خود نیستید، پزشکان مکملهای آن را که به صورت قرص یا کپسول در داروخانهها وجود دارند برای شما تجویز میکند.
اگر قسمتهای قبلی مقاله را به خوبی مطالعه کرده باشید، حتماً دیگر میدانید که برای پوکی استخوان به کدام دکتر مراجعه کنیم؟ ما دانستیم که پزشکان ارتوپد، روماتولوژیستها، متخصصان غدد و حتی پزشکان متخصص زنان و زایمان، بهترین گزینههایی هستند که برای درمان پوکی استخوان میتوانیم بر روی دانش و تجربه آنها حساب کنیم. حال در این قسمت، میخواهیم برخی از مهمترین روشهای تشخیص این پزشکان، برای پیدا کردن پوکی استخوان و میزان پیشرفت آن در بدن بیمار را با شما عزیزان در میان بگذاریم.
پزشکان ابتدا سعی میکنند با پرسیدن سوال، معاینه بالینی بیمار و بررسی پرونده پزشکی او، اطلاعات جامع و کاملی در مورد وضعیت جسمانی او به دست آورند. سپس با تجویز آزمایشات و عکسبرداریهایی مانند آزمایش خون، رادیوگرافی از لگن و مهرههای ستون فقرات و همچنین آزمایش سنجش تراکم استخوان، به یک تشخیص دقیق و کامل دست پیدا کند.
خوشبختانه آزمایشگاهها و کلینیکهای معتبر کشورمان، دستگاههای پیشرفته و دقیقی دارند که از طریق آن میتوان به راحتی آزمایش سنجش تراکم استخوان را انجام داد. با این آزمایش به راحتی وضعیت استخوانهای لگن و ستوان فقرات بیمار مشخص میگردد. پزشکان از این طریق به میزان تراکم استخوانها پی برده و سپس درمانهای لازم را برای او تجویز مینمایند.
حال دیگر اطمینان داریم که با مطالعه مطالبی که در این مقاله ارائه شده، توانستهاید به پاسخ این سوال دست پیدا کنید که برای پوکی استخوان چه دکتری باید رفت؟ هر چند پزشکان میتوانند در این زمینه به شما کمکهای فراوانی نمایند، اما هرگز نباید خودتان را نیز دست کم بگیرید. شما هم میتوانید با اقدامات پیشگیرانه و هم محافظه کارانه، از بیماری پوکی استخوان جلوگیری نموده و یا اگر به آن مبتلا هستید، این روند را معکوس نمایید. میپرسید چگونه؟ در ادامه مقاله نیز با ما همراه باشید تا به شما بگوییم:
تغذیه سالم
پزشکان بارها و بارها گفتهاند و ما نیز تکرار میکنیم؛ هرگز نقش تغذیه سالم را اگر به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستید، دست کم نگیرید. استخوانهای شما برای آن که استحکام و مقاومت خود را حفظ کنند، به کلسیم و ویتامین دی نیاز دارند. بنابراین بر شما واجب و ضروری است که این مواد را از طریق غذاهای سالمی که در طول روز میل میکنید، در دسترس استخوانهای خود قرار دهید. شما باید همواره از غذاهایی مانند لبنیات کم چرب، ماهی سالمون، حبوبات پخته، سبزیجات، بادام، پروتئینها، سویا و میوههایی مانند انجیر و پرتقال به وفور استفاده کنید.
ورزش
برای آن که همیشه استخوانهای شما سالم و سلامت باشند، خوردن غذاهای سالم کافی نیست و باید در طول روز، به میزان کافی تحرک نیز داشته باشید. ورزشهایی که معمولاً پزشکان برای بیماران خویش پیشنهاد مینمایند، ایروبیک، پیاده روی، رقص، شنا و یوگا هستند. البته این نکته را هرگز فراموش نکنید که اگر در حال حاضر به بیماری پوکی استخوان دچار هستید، برای شروع ورزش باید با پزشک خود مشورت کنید. او باید بر اساس وضعیت بدنی شما، یک ورزش سبک و مناسب را برای شما انتخاب نماید تا آن را به صورت منظم و مستمر انجام دهید.
مراقبت از خود
اگر پزشک به تازگی به شما گفته است که به بیماری پوکی استخوان مبتلا هستید، باید از این به بعد، بیشتر از هر زمان دیگری از خود مراقبت نمایید. شما باید در طول روز از نور خورشید به اندازه کافی برخوردار شوید. البته این نکته را فراموش نکنید که در معرض آفتاب سوزان قرار نگیرید و همواره از کرمهای ضد آفتاب، عینک دودی و کلاه استفاده کنید. همچنین شما باید به صورت دورهای به پزشک مراجعه کنید تا وضعیت استخوانها را شما را به خوبی بررسی نماید.
در این صورت اگر هر گونه تغییری در روند استخوانهای شما به وجود آمد و یا بیماری شدت پیدا کرد، پزشک خیلی زود متوجه شده و درمانهای لازم را برای شما در نظر میگیرد. فراموش نکنید که باید از کفشهای مناسب در هنگام پیاده روی استفاده کنید و همواره از مسیرهایی تردد کنید که احتمال لغزندگی آنها بسیار کم است. چرا که خود به خوبی میدانید که اگر با وجود پوکی استخوان دچار شکستگی شوید، چه عواقب سخت و خطرناکی برای شما به وجود میآید.
امیدواریم توانسته باشیم با ارائه این مقاله، به این سوال اساسی و مهم پاسخ داده باشیم که: برای پوکی استخوان به چه دکتری باید مراجعه کرد؟ ما نه تنها این پزشکان را به شما عزیزان معرفی کردیم، بلکه روشهای درمانی آنها را نیز با شما در میان گذاشتیم. اگر جزو گروه پر خطر هستید و زمینه ابتلا به بیماری پوکی استخوان را دارید، باید بیش از پیش از خود مراقبت کنید. شما باید بهترین دکتر پوکی استخوان را پیدا کرده و برای ادامه روند درمان بیماری خویش، به او مراجعه کنید. در این صورت میتوانید از گسترش این بیماری جلوگیری کرده و استحکام و سلامت استخوانهای خود را به آنها بازگردانید.